Атам қазақ құрсағынан көп бала өрбіткен аналарды осылай атапты. Алтын құрсақ. Бүгінде дәл бұрынғыдай он үш, он бес бала тәрбиелеп, өсірген ата-ана сирек екенін айтпаса да білеміз. Алайда, еліміздегі демографиялық ахуалды жақсартуға мемлекет тарапынан жасалған іргелі шаралардың арқасында қатарымыз көбейіп жатқаны рас.
Кеңес заманындағы идеологияның салқыны бар, тәуелсіздіктің алғашқы жылдарындағы тоқыраудың таршылығы бар, іңгәлаған сәби үнін азайтқан. Ес жиып, етек-жеңімізді түргелі Астананың өзінде «алтын құрсақ» деуге лайық аналар жиіледі. Мәселен, 2009 жылы бас қалада 12 710 бала дүниеге келсе, былтыр 21 266 сәби дүниеге есігін ашты. Яғни, төрт жыл ішінде шамамен жетпіс мыңға көбейдік. Ал, бұлардың дені жас отбасыларында туған. Өйткені, Астана – жастар қаласы. Осы орайда газет тілшісі елордадағы ең жас көп балалы аналардың шаңырағына бас сұққан еді…
Бұйыртса, бесіншісін босанамын
Жандос Дүйсекеев пен Раушан Үсейінованың отбасын құрғандарына жеті жылдың жүзі болып қалды. Тұп-тура жиырмасыншы нау-рызда – Жандостың туған күнінде бас қосып, бір қуанышты еселесе, Ұлыстың ұлы күні болған жас жұбайлардың тойы думанды думанға ұластырған. «Өміріміздегі ең бақытты күндер ғой» дейді күлімдеп олар. Жас отбасы болашақтарын Астанамен ұштастырғанды жөн тауып, арада жыл өтпей елордаға қоныс аударыпты.
Отанасының жасы енді жиырма сегізге толады. Төрт ұл-қыз өмірге әкеліп үлгерген. Үлкені әрі жалғыз ұлы Қаршыға – алты жаста, іле-шала Нұршуақ пен Мейірім дүниеге келген. Ал, кенжесі Аяла Астананың туған күнінде – алтыншы шілдеде екі жасқа толады екен. «Құдай бұйыртса, сәуірде бесіншімді босанамын. Әлбетте, Қаршығаға серік болар ұл болғанын қалаймыз» дейді Раушан.
Бас қаладағы жастардың басты проблемаларының бірі – баспана. Сонау жылдан бері пәтер жалдап, көшіп-қонып жүрген Жандос пен Раушанның бүгінде көңілдері жай. «Мемлекеттік бағдарламаның «жас отбасы» санаты бойынша кезекке тұрғанбыз. Құжаттарымыз барлық талаптарға сай келіп, үш бөлмелі үй алмақпыз. Биыл шілдеде беріледі екен. Сол күнді асыға күтіп жүрміз. Бұл қуанышты балаларымның несібесі деп білемін». Осыны айтқан отағасы бір көлеңкелі шындыққа іші ашитынын да жасырмады. «Біздің еліміздегі жүйе қызық: Мемлекеттік бағдарламамен алатын пәтердің төлемақысын есептегенде банк отбасылық шығынды да қарады. Сонда әр балам үшін ай сайынғы шығыс он бес мың теңгенің шамасын құрады. Ал, мемлекеттің әр балаға беретін жәрдемақысы бар-жоғы жеті-сегіз мыңнан аспайды. Оның өзі белгілі бір жасқа дейін ғана» дейді Жандос.
Төрт қызымның қызығы таусылмасын
Ауылда он бір қызы бар үлкен отбасы бар-тын. Құдай жарылқап, он екіншісі ұл болды. Сол бір қыздың төртінші-бесіншісінен бастап есімдері Ұлболсын, Ұлмекен, Ұлбала, Ұлтай деп жалғаса береді. Тіпті, көрші-қолаңдары шатастырады оларды. Енді қайтсін, ырымдап қойғаны ғой. Астанада да төрт қыз өсіріп отырған жас отбасы бар екен. Нұржан Нүсіпбаев пен Нұрбағила Тілемісова. Үлкендері Динара – балабақшаға барады. Содан кейін Данеля, Ұлдана, Раян. «Алдағы уақытта екі ұлымыз болса деп армандаймыз» дейді ерлі-зайыпты.
Отағасы – жас та болса, жеке кәсіпкер, отанасы – үй шаруасында, балаларға қарайды. Бұлар да отызға толмаған. Қуанатыны сол, қыздар үш жасқа толысымен ауылдағы әжелеріне кезегімен жіберіп отырады екен. Қарт ананың қолына барып келген Динара сондай мейірімді, көпшіл болғанын айтады Нұрбағила. «Данеляны да жібергіміз келеді ауылға. Бірақ, әжеміз ауырыңқырап жүр» дейді ол.
Жас отбасының пікірінше, имандылықпен тәрбиеленген бала жаман болмайды. Өздері де бес уақыт намаздарын қаза қылмаған. Екеуі құбылаға қарап, тізе бүге қалса, кішкентайлар да қаз-қатар тұра қалып, жайнамазға бас қоя береді екен. Кейде сәждеге иілгенде ерке қыздар арқаларына мініп алатын көрінеді. Мұндайда әке-шешесі ашуланбайды. «Бір күні Пайғамбарымыз (с.а.с) қос немересін арқалаған күйде мешітке кіріпті ғой. Жамағатпен намаз оқу үшін орнына барып, балаларды оң жағына отырғызады. Пайғамбар сәждеге барған кезде ұзақ еңкейіп қалса керек. Намаз біткен соң халық «Мұндай сәждені бұрын көрмеген едік. Бұл Алланың әмірі ме?» деп сұрайды. Сонда Расулаллаһ «Жоқ, Алланың әмірі емес, немерем арқама мініп алды. Өзі түскенге дейін күткенді дұрыс көрдім» депті. Сосын біз де сабырлылық танытамыз ондайда» дейді Нұржан.
Асхат РАЙҚҰЛ
