Аманжол ӘБДІРАХМАНОВ, Астана қаласы әкімдігінің Жұмыспен қамту орталығының директоры: ЖҰМЫССЫЗДАРДЫҢ ЖҰМЫСҚА ОРНАЛАСУЫНА ЖӘРДЕМДЕСЕМІЗ
– Сәлеметсіздер ме? Бүгінгі таңда Астанада жұмыссыздықты жою мақсатында ауқымды істер атқарылып жатқанынан хабардармыз. Осы «Жұмыспен қамту-2020» бағдарламасы бойынша қандай жұмыстар жүргізіліп жатыр?
– 2011 жылдан бастап Астанада бағдарламаның бірінші бағыты жүзеге асырылуда. Сол бойынша өз бетінше жұмыспен айналысушыларды, жұмыссыздарды және табысы аз адамдарды оқытумен бірге олардың жұмысқа орналасуына жәрдемдесудеміз. Осылайша, азаматтардың еңбек әлеуетін дамыту, тұрғылықты жері бойынша жұмысқа орналасуына жәрдемдесу арқылы олардың жұмыспен тұрақты және нәтижелі қамтылуын қамтамасыз етудеміз.
– Бұл бағдарламаға кімдер қатыса алады?
– Бұл бағдарламаға өз бетінше жұмыспен айналысушылар, жұмыссыздар және табысы аз адамдар қатарындағы Қазақстан Республикасының азаматтары мен оралмандар қатыса алады.
– Жасым 20-да, жұмыссызбын. Кәсіби білімім жоқ, жұмысқа орналасқым келеді. Маған қандай көмек бере аласыздар?
– Егер сіздің ешқандай біліміңіз немесе мамандығыңыз жоқ болса, «Жұмыспен қамту-2020» бағдарламасы шеңберінде біздің орталық арқылы кәсіптік даярлау курсын немесе колледждерде оқып, білім алуыңызға болады.
– Сонда кәсіптік даярлау қайда және қанша уақыт оқытылады?
– Мұндай оқу жергілікті колледждерде 36 ай мерзімімен оқытылады.
– Колледжде оқығанда шәкіртақы төлене ме?
– Иә, бағдарлама шеңберінде оқитын болсаңыз, сізге 12 188 теңге көлемінде шәкіртақы төленеді.
– Қайырлы күн, Аманжол Кеңесбайұлы! Мен – жұмыссызбын, сіздерге тіркелу үшін қандай құжаттар қажет?
– Жұмыс іздеген жұмыссыз азаматтар біздің орталыққа мекен-жайы бойынша тіркеледі. Ал, жұмыссыз азаматтарды тіркеу үшін сіздің жеке басыңызды куәландыратын құжатыңыз, салық төлеушінің тіркеу нөмірі (СТН) немесе жеке сәйкестендіру нөмірі (ЖСН), әлеуметтік жеке кодыңыз (ӘЖК) және тұрақты тұрғылықты жері бойынша тіркелгенін растайтын құжатыңыз (азаматтарды тіркеу кітабы, мекенжай бюросының анықтамасы, селолық немесе ауылдық әкімдердің анықтамасы) бен біліміңіз туралы құжаттар, атап айтсақ, аттестат, куәлік, дипломыңыз және оқу оқығаныңызды растайтын басқа да құжаттарыңыз, мәселен куәлік, сертификат қажет. Сондай-ақ, еңбек қатынастарын жасайтын қызметкерлер үшін еңбек кітапшасының көшірмесі немесе еңбек қызметін растайтын өзге де құжаттардың болуы шарт.
– Мен Тараз қаласынан көшіп келгенмін, мамандығым – мұғалім. Аты-жөнім – Бибіжан Қасымқызы. Мұғалімнің жұмысы ауыр, сондықтан балабақшаға тәрбиеші болғым келеді. Сіздердің орталық арқылы тіркеліп, жұмыс табуға болады дегенді естіп едім. Ол үшін не істеуім керек?
– Бибіжан, егер мамандығыңыз бойынша өзіңізге лайықты жұмыс таппаған болсаңыз, сіз біздің орталыққа келіп, «Жұмыспен қамту-2020» бағдарламасы бойынша 3 ай мерзімімен қайта даярлау курсын оқуға қатыса аласыз.
– Ал, кәсіптік даярлау және қайта даярлау курс-тарын оқу үшін қандай құжаттар қажет?
– Жоғарыда айтылған құжаттарға қоса өтініш берушінің келісімімен Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің «Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығы» республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорнының дерекқорынан алынған, уәкілетті орган куәландырған табысы туралы анықтама немесе табысы туралы үзінді және денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган бекіткен нысанға сәйкес денсаулық жағдайы туралы анықтама қажет.
– Аманжол Кеңесбайұлы, мен – кәсіпкермін. Бүгінгі таңда мектепке дейінгі балалар мекемелеріне деген сұраныс көп. Өзімнің қаншама танысым балаларын қалдыратын жер болмағандықтан, жұмыссыз үйде отыр. Оның жұмысы көп әрі қиын екенін де білем. Дегенмен, басқаларға септігім тисе деген ниетпен жаңадан балабақша ашқым келеді. Бірақ, кадр мәселесін қалай шешетінімді ақылдасып алайын деп едім. Мәселен, балабақшама тәрбиеші қажет. Қандай кеңес бересіз?
– Біріншіден, жұмыс беруші мен Астана қаласы Жұмыспен қамту орталығы арасында шартқа отыруыңызға болады. Екіншіден, сіз бізге қажетті мамандықтар туралы мәліметтер бере аласыз. Содан кейін орталық сізге қажетті мамандарды жібереді. 2013 жылдан бастап жұмыспен қамту орталығында осы бағдарламаға сәйкес жұмыс берушілердің бағдарламаға қатысушыларды кейіннен жұмысқа орналастыра отырып, кәсіптік даярлауға тікелей қатысу мүмкіндігі болжанған. Бұл жағдайда 2012 жылдан бастап тиісті мамандықтар үшін мемлекеттік білім беру ұйымдарында белгіленген оқу құны бойынша бағдарламаға қатысушыларды оқытумен байланысты жұмыс берушілердің шығыстарының 70 пайызына дейін өтеуді енгізу көзделген.
– Аты-жөнім – Ақерке Болатбекқызы. Мамандығым – бухгалтер, 5 жылдан бері жұмыссызбын. Енді жұмысқа тұрайын десем, жүрексініп жүрмін. Қайта даярлықтан өткенім дұрыс шығар?
– Әрине, Ақерке, жұмыста үзіліс болғандықтан, қайта даярлықтан өткеніңіз жөн. Мамандығыңыз бойынша біліміңіз, дипломыңыз бар болғанымен, біздің орталық арқылы 1 айлық мерзіммен курс оқып, біліктілігіңізді арттыруыңызға болады.
– Колледж бітіргенмін, бүгінде мамандығым бойынша жұмысқа орналаса алмай жүрмін. Қандай көмек бере аласыздар?
– Колледж бітірген болсаңыз, орталық арқылы жастар тәжірибесіне баруыңызға болады. Жастар тәжірибесі техникалық және кәсіптік білім беру мақсатында орта білімнен кейінгі және жоғары білім беру ұйымдарының түлектері қатарындағы жұмыссыз азаматтар үшін ұйымдастырылады.
– Жастар тәжірибесінен өту тегін бе әлде ақылы ма?
– Жастар тәжірибесіне қатысушыларға еңбекақы төлеу мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен 25000 теңге мөлшерінде жүргізіледі.
– Жасым 25-те, осы жасымда жастар тәжірибесіне баруға бола ма?
– Жолданатын түлектер уәкілетті органда жұмыссыз ретінде тіркелуге және олардың жасы 29-дан аспауға тиіс. Жұмыссыздарды жұмысқа алу туралы шешім қабылданғаннан кейін «Жұмыс беруші» онымен Қазақстан Республикасы «Еңбек кодексіне» сәйкес жеке еңбек шартына отырады.
Жастар тәжірибесінде 6 ай көлемінде жұмыс істеп, тәжірибе жинақтауға болады.
– Аманжол Кеңесбайұлы, айтыңызшы, жұмыс берушілердің еңбекақыға бағытталған шығындары қалай өтеледі?
– Жұмыс берушілердің еңбекақыға бағытталған шығындары мемлекет тарапынан мерзіміне байланыс-ты төмендегіше өтеледі. Мәселен, бірінші алты айда бекітілген еңбекақының 50 пайызынан аспайтын мөлшерде, екінші үш айда бекітілген еңбекақының 30 пайызынан аспайтын мөлшерде және соңғы үш айда бекітілген еңбекақының 15 пайызынан аспайтын мөлшерде өтеледі.
– Мен 3-ші топтағы мүгедекпін. Бүгінгі таңда Астанада жұмыс табу оңай емес. Біз сияқты мүмкіндігі шектеулі азаматтарға қандай көмек бере аласыздар ?
– Әлеуметтік жұмыс орны уақытша жұмыс орындарын құру арқылы ұйымдастырылады және оның бірнеше ерекшеліктері бар. Ол алдымен арнайы нысаналы топтарға арналған. Жұмыс орындарының саны шектелмеген, жұмыс уақытша сипатта болады және оны ұйымдастыру үшін тұрақты жұмыс орындары мен бос жұмыс орындарын пайдалануға болмайды.
– Арнайы нысаналы топтар деген кімдер?
– Сұрағыңыз өте орынды. Бұл топқа біріншіден, «Жұмыспен қамту-2020» бағдарламасы шеңберінде курс бітіргендер, сонымен бірге жиырма тоғыз жасқа дейінгі жастар мен балалар үйлерінің тәрбиеленушілері, жетім балалар мен ата-ананың қамқорлығынсыз қалған жиырма үш жасқа дейінгі балалар кіреді. Сондай-ақ, кәмелетке толмаған балаларды тәрбиелеп отырған жалғызілікті, көп балалы ата-аналар, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен асырауында тұрақты күтімді, көмекті немесе қадағалауды қажет етеді деп танылған тұлғалар бар азаматтар және елу жасқа толған тұлғалар, мүгедектер, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері қатарынан босаған тұлғалар, бас бостандығынан айыру және (немесе) мәж-бүрлеп емдеу орындарынан босатылғандар мен оралмандарды да арнайы нысаналы топтағы азаматтар қатарына жатқызамыз. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарын бітірушілер, жұмыс беруші-заңды тұлғаның таратылуына не жұмыс беруші – жеке тұлғаның қызметін тоқтатуына, қызметкерлер санының немесе штатының қысқаруына байланысты жұмыстан босатылғандар мен орта арнайы және орта кәсіптік оқу орындарының түлектері, ұзақ уақыт (бір жылдан аса) жұмыс істемейтіндер мен жұмыс берушінің бастамасы бойынша жалақысы сақталмайтын мәжбүрлі демалыстағы тұлғалар, мүгедек баланы тәрбиелеп отырған ата-аналар (бала асырап алушылар, қорғаншылар, қамқоршылар) мен табысы аз адамдар да осы топқа енеді.
Гүлбаршын ӨКЕШҚЫЗЫ
Сәлеметсіз бе? Сіздерде аспазшылык курстар бар ма және қанша ай оқытады?
Сәлеметсізбе!
Мен Шамуратов Сардор туғаннан мүгедекпін. Диагнозым «Врождённый порок сердца: Пентада Фалло.»
2006 жылы А.Н.Сызганов атындағы ғылыми зерттеу институтында операция жасатқанмын. Қазір жағдайым жақсы. Жылына Алматыға барып дәрігерлерге көрінемін. Бірақ рет берілетін мына жарық дүниеде аман қалғаныма шүкіршілік етіп, жан жарамды жазуға талпынамын, бар күш – жігерімді жиып, өмір сүруге құлшынамын.
Жасым отызға жақындауда, бірақ тұрақты жұмыспен қамтамасыз етілуім қиын болуда. Жұмыс іздеп барған мекемелердің есіктері біз сияқты азаматтарға ашыла бермейді. Неге біздер қоғам өмірінен сырт қалып кетуіміз керек?
Түркістан қалалық жұмыспен қамту әлеуметтік бағдарламалар бөлімінде есепте тұрамын. Бір неше рет барып уақытша жұмыс орында табылмады.
Президентіміздің «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты жолдауында: «Мүмкіндігі шектеулі азаматтарымызға көбірек көңіл бөлу керек… Біз оларды белсенді өмірге тартамыз, олар тек жәрдемақы алып қана қоймайды, сонымен бірге, өздерін қоғамдың мүшесі, пайдалы еңбеккер ретінде сезінетін болады» демеппеді.
Мен сол сезімге жеталмай жүрмін. Тек қана жәрдемақымен отбасымды асырау қиындығын түсінетін шығарсыз.
Сізден көмек сұрап отырып мына мәселелерді көмек беруді сұраймын.
1. Қай салаларда жұмыс істеуге болмайды?
2. Түркістан қаласында жұмыспен қамту мәселесін шешуге.
Алдын ала Сізге рахметімді айтамын.
Кайырлы күн ! Менің аты-жөнім Белходжа Сүндет Ерханұлы менің сіздерден сұрайтыным ,,, мен ОҚО ,Сарыағаш қаласы тұрғынымын , мені Ақмола облысы Астана қаласына менің мамандығым бойынша » Ақпараттық жүйелер» ЖОО біліме байланысты отбасылық жагдайымды менгерип тез арада жумыска орналастыруынызды сұранамын .Қосымша » Түйіндеме» ( резюме) калдырдым. Менің ұялы телефоным +7778 614 26 75
салеметсиздер ма? сиздерде математика бойынша үш айлык курс бар ма?
Сәлеметсізбе ! Есімім Жандос бос жумыс орыны барма? Окыган мамандығым техник құрылысшы ( ПГС ) туракты жумыс орынын таба алмай журмин… Комек корсете аласыздарма?
Сәлеметсіз бе, мен осы кала тургынымын оқу ЖОО осында бітірдім, білім саласында жұмыс істеу өздігіннен кіру өте қиын. Жұмыспен қамту орталығында да болдым, олар жұмыс жәрмеңкесіне сылтеды, оған да бардым конкурс жүргізілді қатыстым соның өзінде өзім сияқты қаншама жұмыс іздеушілер болды, әділетті өткен жоқ, танысын алды көз алдымызда, ал біздің уакытымыз текке кетіп жатыр, оны ешкім есепке алмайды, мамандыгым казак тілі мен әдебиеті бойынша, қарап журмеуым үшін жеке меншік балабақшада жұмыс жасап келем, бірақ оз мамандыгым ды сүйемін сол бойынша жұмыс жасагым келеді, ешқандай тамыр таныссыз оз кушыммен
Салеметсызбе. Мен 2011ж Бейнелеу онеры жане сызу мамандыгын бытыргенмын. Содан беры ол мамандык бойынша жумыска орналаса алмай журмын. Сыздерден тагы косымша курс окуыма болама осы салада?
Мамандыгым бойынша жумыска орналастыра аласыздарма? Бос орын барма? Озымнын колымнан тыгуде келед. Каражатка байланысты тыгыншылык курсын оки алмай журм. Сыздерде тыгыншылык курс барма? Комек корсете аласыздарма?
Сааламатсыз! Мен жалғыз басты анамын. Мен фельдшер мамандығы бойынша жаңадан оқу бітірген ұлыма жұмыс тауып беруіңізді өтінемін. Алдын ала рахметім шексіз!