ايجان جدانوۆا: فورۋم رۋحاني ىزگىلىككە ۇندەيدى
ايجان جدانوۆا, رۋحاني كەلىسىم فورۋمى ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ جەتەكشىسى
– استانادا 17-18 قازان كۇندەرى وتەتىن «بەيبىتشىلىك, كەلىسىم جانە رۋحانيات مادەنيەتى» حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسياسىنا بيىل كىمدەر كەلەدى؟
– فورۋمعا 17 ەلدىڭ وكىلدەرى كەلەدى. ولاردىڭ قاتارىندا الەمگە اتى تانىمال مەملەكەت, قوعام قايراتكەرلەرى, عالىمدار بار. اتاپ ايتقاندا, رامازان ابدۋلاتيپوۆ, ۆيلگەلم اۋگۋستات, بۇكىل الەمدىك رۋحاني مادەنيەت فورۋمنىڭ تەڭ توراعاسى, «مادەنيەت ارقىلى الەم-ەۋروپا» حالىقارالىق اسسوتسياتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى, ەتيكا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى, دجوناتان گرانوفف (اقش), رف پرەزيدەنتى جانىنداعى جەكە قۇقىق زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى يۋري اندرەەۆيچ سىندى تۇلعالار بار. سونىمەن قاتار, فورۋم جۇمىسىن ناسيحاتتايتىن شەتەلدىك جۋرناليستەر مەن جازۋشىلار دا جەتەرلىك. «استانا اقشامى» گازەتى فورۋمنىڭ بۇعان دەيىن ءوتۋ بارىسىن جاريا ەتكەن ماقالالار توپتاماسىن ارگەنتينادا ناسيحاتتاعان سۋساننا روبەرتس, ۋكراينالىق ارىپتەسىمىز ناتاليا ۆارەنيك, گرۋزياداعى «ۆەچەرني تبيليسي» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى ۆاديم اناستاسيادي سەكىلدى قالامى قارىمدى ارىپتەستەرىمىز فورۋم ارقىلى قازاق ەلىندەگى تولەرانتتىلىقتى ناسيحاتتايدى.
– وسى فورۋم قانداي ماقسات-مۇددەنى كوزدەيدى؟
– قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى جانە بۇكىل الەمدىك رۋحاني مادەنيەت فورۋمى ۇيىمداستىرعان القالى جيىن ورتاق مۇددەگە الەمدەگى بەيبىتشىلىككە, رۋحاني ىزگىلىككە, قايىرىمدىلىققا ۇندەيدى. ءوزىڭىز بىلەتىندەي, 18 قازان قازاقستانداعى رۋحاني كەلىسىم كۇنى رەتىندە مەرەكەلەنەدى. شارانىڭ 17-18 قازاندا ءوتۋ سەبەبى سوندىقتان. ءدال وسى كۇنى ەل اۋماعىندا قايىرىمدىلىق شارالارى ءوتىپ, داستارقان جايىلماق. ال, رۋحاني كەلىسىم كۇنىنىڭ تاريحىنا كەلەر بولسام, قازاقستاننىڭ ەگەمەندى, زايىرلى جانە دەموكراتيالى ەل رەتىندە پايدا بولعانىنا ءبىر جىل تولماي تۇرىپ, 1992 جىلدىڭ قازان ايىندا, الماتىدا پرەزيدەنت ن.ءا.نازارباەۆتىڭ باستاۋىمەن ءى بۇكىل الەمدىك رۋحاني كەلىسىم كونگرەسى وتكىزىلدى. كونگرەسس ءارتۇرلى كونفەسسيالار, رۋحاني مەكتەپتەر مەن قوعامدىق قوزعالىستاردىڭ وكىلدەرىن جينادى. «ءدىني سىيلاستىق ءۇشىن! ىرىتكىسىز ايىرماشىلىقتار ءۇشىن! مەيىرىمدىلىك جولىندا بىرگە قىزمەت ەتۋ ءۇشىن!» – بۇل ۇستانىمدار رۋحاني كەلىسىم كونگرەسىنىڭ جۇمىسىنا نەگىز بولدى. كونگرەستە قابىلدانعان مانيفەستە ونىڭ قاتىسۋشىلارى 18 قاراشا كۇنىن جانجالدار مەن قاقتىعىستارعا موراتوري,
ادامدار اراسىندا ءوزارا ءتۇسىنىستىك, راقىمشىلىق جانە جاقىنىڭا كومەك كورسەتۋ كۇنى دەپ جاريالاۋعا شاقىردى. بۇكىل الەمدىك رۋحاني كەلىسىم كونگرەسىنىڭ باستاماسىمەن قازاقستاندىق كۇنتىزبەگە قوعامدىق ماڭىزى بار كۇن – رۋحاني كەلىسىم كۇنى ەنگىزىلدى.
– ال, بۇكىل الەمدىك رۋحاني مادەنيەت فورۋمى قاشان وتەدى?
– بۇكىل الەمدىك رۋحاني ءمادەنيەت فورۋمى تۇڭعىش رەت 2010 جىلدىڭ قازان ايىندا استانا قالاسىندا وتكەن بولاتىن. بيىلعى كەزدەسۋ بارىسىندا فورۋمنىڭ ەكىنشى كونفەرەنتسياسىن قاي ەلدە وتكىزەتىنىمىز شەشىلەدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى تاراپىنان قولداۋ تاپقان بۇل ءىس-شارا الەمنىڭ 70 ەلىنەن 500-دەن اسا ينتەللەكتۋالدى ەليتا وكىلدەرىن جينادى. فورۋم الەمنىڭ
نازارىن جان دۇنيە مەن مورالدىق ۇستانىمداردىڭ ابدەن توقىراۋىن جەڭۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا اۋداردى. اتالعان ماسەلەلەر ءارتۇرلى مادەنيەت پەن دىندەردەگى ادامداردىڭ رۋحاني بىرىگۋى جەكەلەنگەن مەملەكەتتەردىڭ عانا ەمەس, الەمنىڭ ءىرى اۋداندارىنىڭ تۇراقتى ءارى بەكەم دامۋىن قامتاماسىز ەتەتىن ستراتەگيالىق فاكتور ەكەندىگىمەن وزەكتى. وكىنىشكە قاراي, وسى ۋاقىتقا دەيىن ادامزات الەمدىك شيەلەنىستى ماسەلەلەردى شەشۋدە كۇش قولدانۋ ارەكەتتەرىنە جيىرەك ءجۇگىنۋدە. بۇل تۇرعىدان العاندا, شەتىن ماسەلەلەردىڭ شەشىمىن
تابۋدىڭ ەڭ وڭتايلى جولى – سۇحباتتاسۋ, وي الماسۋ. وسى ورايدا, بۇل فورۋمنىڭ بەرەرى مول.
ەركەجان كوپتىلەۋقىزى