سۇحبات

ايجان جدانوۆا: فورۋم رۋحاني ىزگىلىككە ۇندەيدى

ايج
ايجان جدانوۆا, رۋحاني كەلىسىم فورۋمى ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ جەتەكشىسى

– استانادا 17-18 قازان كۇندەرى وتەتىن «بەيبىتشىلىك, كەلىسىم جانە رۋحانيات مادەنيەتى» حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسياسىنا بيىل كىمدەر كەلەدى؟

– فورۋمعا 17 ەلدىڭ وكىلدەرى كەلەدى. ولاردىڭ قاتارىندا الەمگە  اتى تانىمال مەملەكەت, قوعام قاي­راتكەرلەرى, عالىمدار بار. اتاپ ايتقاندا, رامازان ابدۋلاتيپوۆ, ۆيلگەلم اۋگۋستات, بۇكىل  الەمدىك رۋحاني مادەنيەت فورۋمنىڭ تەڭ توراعاسى, «مادەنيەت ارقىلى الەم-ەۋروپا» حالىقارالىق اسسوتسياتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى, ەتيكا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى, دجوناتان گرانوفف (اقش), رف پرەزيدەنتى جا­نىنداعى جەكە قۇقىق زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى يۋري اندرەەۆيچ سىندى تۇلعالار بار. سونىمەن قاتار, فورۋم جۇمىسىن ناسيحاتتايتىن شەتەلدىك جۋرناليستەر مەن جازۋشىلار دا جە­تەرلىك. «استانا اقشامى» گازەتى فورۋمنىڭ بۇعان دەيىن ءوتۋ بارىسىن جاريا ەتكەن ماقالالار توپتاماسىن ارگەنتينادا ناسي­حاتتاعان سۋساننا روبەرتس, ۋك­را­ينالىق ارىپتەسىمىز ناتاليا ۆارەنيك, گرۋزياداعى «ۆەچەرني تبيليسي» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى ۆاديم اناستاسيادي سەكىلدى قالامى قارىمدى ارىپتەستەرىمىز فورۋم ارقىلى قازاق ەلىندەگى  تو­لەرانتتىلىقتى ناسيحاتتايدى.

– وسى فورۋم قانداي ماقسات-مۇددەنى كوزدەيدى؟

– قازاقستان حالقى اسسامبلەيا­سى جانە بۇكىل الەمدىك رۋحاني مادەنيەت فورۋمى ۇيىم­داستىرعان القالى جيىن ورتاق مۇددەگە الەمدەگى بەيبىت­شى­لىككە, رۋحاني ىزگىلىككە, قايى­رىمدىلىققا ۇندەيدى. ءوزى­ڭىز بىلەتىندەي, 18 قازان قازاق­ستان­داعى رۋحاني كەلىسىم كۇنى رەتىندە مەرەكەلەنەدى. شا­رانىڭ 17-18 قازاندا ءوتۋ سەبەبى سوندىقتان. ءدال وسى كۇنى ەل اۋ­ما­عىندا قا­يىرىمدىلىق شارالارى ءوتىپ, داستارقان جايىلماق. ال, رۋحاني كەلىسىم كۇنىنىڭ تاريحىنا كەلەر بولسام, قازاقستاننىڭ ەگەمەندى, زايىرلى جانە دەموكراتيالى ەل رەتىندە پايدا بولعانىنا ءبىر جىل تولماي تۇرىپ, 1992 جىل­دىڭ قازان ايىندا, الماتىدا پرەزيدەنت ن.ءا.نازارباەۆتىڭ باستاۋىمەن ءى بۇكىل الەمدىك رۋحاني كەلىسىم كونگرەسى وتكىزىلدى. كونگرەسس ءارتۇرلى كونفەسسيالار, رۋحاني مەكتەپتەر مەن قوعامدىق قوزعالىستاردىڭ وكىلدەرىن جينادى. «ءدىني سىيلاستىق ءۇشىن! ىرىتكىسىز ايىرماشىلىقتار ءۇشىن! مەيىرىمدىلىك جولىندا بىرگە قىزمەت ەتۋ ءۇشىن!» – بۇل ۇستانىمدار رۋحاني كەلىسىم كون­گرەسىنىڭ جۇمىسىنا نەگىز بولدى. كونگرەستە قابىلدانعان مانيفەستە ونىڭ قاتىسۋشىلارى 18 قاراشا كۇنىن جانجالدار مەن قاقتىعىستارعا موراتوري,
ادامدار اراسىندا ءوزارا ءتۇسى­نىستىك, راقىمشىلىق جانە جا­قىنىڭا كومەك كورسەتۋ كۇنى دەپ جاريالاۋعا شاقىردى. بۇكىل الەمدىك رۋحاني كەلىسىم كون­گرەسىنىڭ باستاماسىمەن قازاق­ستاندىق كۇنتىزبەگە قو­عامدىق ماڭىزى بار كۇن – رۋحاني كەلى­سىم كۇنى ەنگىزىلدى.

– ال, بۇكىل الەمدىك رۋحاني مادەنيەت فورۋمى قاشان وتەدى?

– بۇكىل الەمدىك رۋحاني ءما­دە­نيەت فورۋمى تۇڭعىش رەت 2010 جىلدىڭ قازان ايىندا اس­تانا قالاسىندا وتكەن بولاتىن. بيىلعى كەز­دەسۋ بارى­سىندا فورۋمنىڭ ەكىنشى كون­فەرەنتسياسىن قاي ەلدە وتكى­زە­تىنىمىز شەشىلەدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى تاراپىنان قولداۋ تاپقان بۇل ءىس-شارا الەمنىڭ 70 ەلىنەن 500-دەن اسا ينتەللەكتۋالدى ەليتا وكىل­دەرىن جينادى. فورۋم الەمنىڭ
نازارىن جان دۇنيە مەن مورال­دىق ۇستانىمداردىڭ ابدەن تو­قىراۋىن جەڭۋدىڭ ماڭىز­دى­لىعىنا اۋداردى. اتالعان ماسە­لەلەر ءارتۇرلى مادەنيەت پەن دىندەردەگى ادامداردىڭ رۋحاني بىرىگۋى جەكەلەنگەن مەم­لە­كەت­تەردىڭ عانا ەمەس, الەمنىڭ ءىرى اۋ­­­داندارىنىڭ تۇراقتى ءارى بەكەم دامۋىن قامتاماسىز ەتەتىن سترا­تەگيالىق فاكتور ەكەندىگىمەن وزەكتى. وكىنىشكە قاراي, وسى ۋا­قىتقا دەيىن ادامزات الەمدىك شيە­­­لەنىستى ماسەلەلەردى شەشۋدە كۇش قولدانۋ ارە­كەتتەرىنە جيىرەك ءجۇ­گىنۋدە. بۇل تۇرعىدان العاندا, شەتىن ماسەلەلەردىڭ شەشىمىن
تا­بۋ­دىڭ ەڭ وڭتايلى جولى – سۇح­بات­تاسۋ, وي الماسۋ. وسى ورايدا, بۇل فورۋمنىڭ بەرەرى مول.

ەركەجان كوپتىلەۋقىزى

تاعىدا

admin

«استانا اقشامى» گازەتى

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button