ساكەنتانۋ ءىلىمى جاڭا ەڭبەكتەرمەن تولىقتى. قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى, ونەرتانۋشى سەرىك وسپانوۆ قر ۇلتتىق مۇراعاتىندا «ساكەن سەيفۋلليننىڭ مۋزىكالىق مۇراسى» كىتابى مەن «سىر ساندىق» اتتى ساكەن اندەرىنىڭ سD ءۇنتاسپاسىنىڭ تۇساۋكەسەرىن وتكىزىپ, ۇلكەن تۇلعانىڭ 120 جىلدىق مەرەيتويىنا تاماشا تارتۋ جاسادى.
جارىق كورگەن تۋىندىلار, اۆتوردىڭ ايتۋىنشا, بەس جىلعى ىزدەنىستىڭ جەمىسى. ۇلتىمىزدا «اماناتقا قيانات جۇرمەيدى» دەگەن ءسوز بار. سول ۇلتىمىزدىڭ جوعالىپ بارا جاتقان تالاي ءان-كۇيىن قاراڭعى قاپاستان جارىق كۇنگە الىپ شىققان, ادەبيەت, ونەر تۋرالى سويلەسە, توگىلتە جونەلەتىن قارا ءسوزدىڭ جورعاسى, مارقۇم اقسەلەۋ سەيدىمبەك سەرىك ءىنىسىن ساكەننىڭ مۋزىكالىق مۇراسىن زەرتتەۋگە باعىتتادى. جازىلا باستاعان ەڭبەكتىڭ قولجازبالارىن ءوزى وقىپ, اقىل قوسىپ وتىردى. الايدا, كوپكە ۇزاماي دۇنيەدەن ءوتىپ كەتتى. «وسىدان كەيىن باستاعان جۇمىستى قالاي تاستايسىڭ؟ ونى اياقتاۋ پارىزىم دەپ سانادىم. ونىڭ ۇستىنە اقسەلەۋ اعامنىڭ اماناتى رەتىندە قابىلداپ, قۇلشىنا ءتۇستىم» دەيدى سەرىك وسپانوۆتىڭ ءوزى بۇل ءجونىندە.
ىرگەلى ءىستىڭ باسىندا اقسەلەۋ تۇرعاننان سوڭ ونىڭ باياندى اياقتالماۋى ءتيىس ەمەس ەدى. «ساكەننىڭ مۋزىكالىق مۇراسى» كىتابىنىڭ العىسوزىندە ساكەنتانۋدىڭ باستاۋلارىندا تۇرعان ادەبيەتتانۋشى عالىم تۇرسىنبەك كاكىشەۆ بۇل تۋرالى: «جيناق, اسىرەسە, ونەرسۇيەر قاۋىم ءۇشىن تاپتىرماس ولجا جانە بۇل ەڭبەك كوپتەن كۇتكەن ساكەنتانۋ عىلىمىنا قوسىلعان تىڭ, سۇبەلى ۇلەس دەپ باعالايمىن» دەيدى. ال, قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى, قازاق ءان ونەرىنىڭ بىلگىرى قايرات بايبوسىنوۆ: «ساكەن سەيفۋللين تۋرالى جازىلعان ەڭبەكتەر ۇشان-تەڭىز. الايدا, بۇل ەڭبەكتىڭ ەرەكشەلىگى – تىڭ دەرەكتەرگە تولى جانە قازاق ونەرىندە ءبىرىنشى رەت بارلىق اندەرى نوتاعا ءتۇسىرىلىپ تۇرعاندىعىندا» دەپ باعا بەرەدى.
شىندىعىندا دا ساكەننىڭ ەل اراسىندا «تاۋ ىشىندە», «ءبىزدىڭ جاقتا», «كوكشەتاۋ», «اقساق كيىك», «سىر ساندىق» سىندى كوپ بولسا بەس-التى ءانى عانا ايتىلىپ ءجۇر. ال, كىتاپتىڭ اۆتورى ونىڭ وزگە دە اندەرىن تاۋىپ, وننان اسىردى. جانە ايتامىن دەگەن مۋزىكالىق ساۋاتى بار انشىلەر لەزدە ۇيرەنۋى ءۇشىن داۋلەسكەر كۇيشى, قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ وقىتۋشىسى جانعالي ءجۇزباي مەن ءداستۇرلى ءانشى قايرات ايتباەۆقا نوتاعا ءتۇسىرتىپ, تايعا تاڭبا باسقانداي ەتىپ كىتابىنا ەنگىزدى.
ساكەن ءوز جانىنان ءان شىعارىپ قانا قويماي, قازاق ونەرىنىڭ ءۇلكەن جاناشىرى بولدى. ماسەلەن, حالىق كوميسسارلارى كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى قىزمەتىن اتقارىپ ءجۇرگەنىندە ونەر زەرتتەۋشى, ەتنوگراف الەكساندر زاتاەۆيچكە «قازاقتىڭ 1000 ءانى» جيناعىن شىعارۋ ءۇشىن 2480 رۋبل قاراجات بولگىزدى. جارىسسوزگە شىققانداردىڭ: «ونسىز دا جەتكىلىكسىز رەسپۋبليكا بيۋدجەتىن ورىنبورداعى شەبەرحانالاردى جاڭعىرتۋعا, قىزىل ءاسكەردى قارجىلاندىرۋعا ءبولىنسىن» دەگەندەرىنە قارامادى. ءوزى دە ا.زاتاەۆيچكە ەكى كۇي, ءتورت ءان ورىنداپ بەرىپ, جازدىرادى.
وسى كۇندەرى سەرىك وسپانوۆتىڭ ءوزى, انىمەن ەلدى تامساندىراتىن بەكبولات تىلەۋحان جانە جاس ءانشىلەر ورىنداپ جۇرگەن «اقتامبەردىنىڭ تولعاۋى» سىندى وزىق تۋىندى دا ساكەننىڭ ارقاسىندا ەلگە جەتتى. ءوز زامانىندا قازاق ونەرىنىڭ تالاي مارعاسقالارىمەن ارالاس-قۇرالاس بولعان ساكەن مۇنى شاشۋباي قوشقاربايۇلىنان جازىپ العان ەكەن.
تاۋەلسىزدىگىمىزدى العان تۇسىمىزدان اتاۋلى مەرەكەلەردە الىستاعى اۋدان مەن شالعايداعى اۋىلدارعا ونەر شاشۋ ءارى مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋ ماقساتىندا توقتايتىن مادەنيەت پويىزدارى دا جايدان-جاي ويلاستىرعان دۇنيە ەمەس ەكەن. ونىڭ «ارعى اتاسى» كەزىندە ساكەن ۇيىمداستىرعان «قىزىل كەرۋەن» بولىپ شىقتى.
«ساكەننىڭ مۋزىكالىق مۇراسى» ەڭبەگىنەن وسىنداي جانە وزگە دە كوپتەگەن جازا بەرسەڭ تاۋسىلماس تىڭ دەرەكتەردى تابۋعا بولادى.
«سىر ساندىق» سD ءۇنتاسپاسىنا كەلسەك, وندا تۇڭعىش رەت ساكەننىڭ ەلگە بەلگىسىز بولىپ كەلگەن اندەرى تەحنيكالىق ءوڭدەۋدەن ءوتىپ, ءبىرىزدىلەنىپ ءۇنتاسپاعا ءتۇسىرىلدى. جانە ءبىر قۇندىلىعى – اعا بۋىنعا جاقسى تانىس, الايدا, جاس ۇرپاق داۋىستارى تۇگىلى اتتارىن ءبىلمەيتىن سۋات ابۋسەيىتوۆ, مايرا ءجۇرسىنوۆا, يگىلىك وماروۆ, گۇلبارشىن اقپانوۆا سىندى ءانشىلەردىڭ ورىنداۋىنداعى اندەر تاسپالانعان. مۇندا تاعى ساكەن «اقتاردىڭ» قولىنا ءتۇستى دەگەندە اكەسى سەيفوللا كۇڭىرەنىپ شىعارعان «قوسبار» كۇيى مەن اناسى جامال ءسۇيىپ ورىنداعان «كيدىم كامزول» حالىق ءانى دە ەنگىزىلگەن.
ەكى ەڭبەكتىڭ دە جارىق كورۋىنە مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى ورالباي ابدىكارىموۆ قولداۋ كورسەتتى. «يگى ءىس دەگەندە كومەكتەرىن اياماعان وسى جانە وزگە دە كوپتەگەن ازاماتتارعا اللانىڭ نۇرى جاۋسىن!» دەيدى اۆتور.
