ەلوردا تۇرعىندارىنىڭ قولايلى تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قانشاما مەكەمە كۇنى-ءتۇنى دامىلداماي ەڭبەك ەتۋدە. سونداي يگى ىستەردىڭ ءبىر پاراسىن «استانا سۋ ارناسى» مەملەكەتتىك كوممۋنالدىق كاسىپورنى اتقارادى. كەشە ءبىز اتالمىش ۇيىمعا بارىپ, كۇندەلىكتى تۇتىناتىن سۋدىڭ ۇيىمىزگە جەتكەنگە دەيىنگى بارلىق پروتسەستەرىن باقىلاپ قايتقان ەدىك.
«استانا سۋ ارناسى» مكك باس ديرەكتورى ءۋاليحان دوساەۆتىڭ ايتۋىنشا, قازىرگى تاڭدا قالاداعى اۋىزسۋ مەن تەحنيكالىق سۋ شاھاردان 51 شاقىرىم وڭتۇستىك-باتىستا ورنالاسقان استانالىق (ۆياچەسلاۆ) سۋ قويماسىنان الىنادى. ال تۇتىناتىن سۋ كولەمىنىڭ شامامەن 1 پايىزى جەراستى سۋ كوزدەرىنە تيەسىلى.
– استانالىق سۋ قويماسىنان الىنعان سۋ سورعىلى-سۇزگىلى بەكەتكە جەتكىزىلىپ, №1 جانە №2 بلوكتارعا بولىنەدى. ودان سوڭ سۋعا كۇكىرت قىشقىلدى اليۋميني مەن گيپوحلوريت سەكىلدى رەاگەنتتەر قوسىلىپ, ارالاستىرىلادى. بۇدان كەيىن ونى تۇندىرعىشقا ايدايدى. تۇندىرعىشتان سۇزگىلەرگە جىبەرىلەدى. بۇل رەزەرۆۋارلاردا كۆارتس قۇمى مەن كەرامزيت اتتى ماتەريالداردىڭ كومەگىمەن سۋ تۇگەلدەي تازالانىپ, ارنايى ىدىسقا قۇيىلادى. ارتىنشا شاھارعا جول تارتادى, – دەدى مەكەمە باسشىسى.
وسى تۇستا سۋدىڭ ساپاسى تۋرالى سۇراق اۆتوماتتى تۇردە اۋزىمىزدان شىقتى. جاسىراتىنى جوق, استانانىڭ سۋىن ءدامى كەرمەك دەپ جۇرتشىلىق ونشا جاقتىرا قويمايدى. ونىڭ سىرى حلوردىڭ شەكتەن تىس مولشەردە بولۋىنان دەپ ويلاساق, قاتەلەسەدى ەكەنبىز. ويتكەنى, سوڭعى كەزدەرى سۋدى زالالسىزداندىرۋ ءۇشىن حلوردىڭ ورنىنا ناتري گيپوحلوريدى قوسىلاتىن كورىنەدى. سونىمەن بىرگە, سۋ قۇرامىنداعى جاعىمسىز ءدام مەن ءيىستى كەتىرۋ ماقساتىندا بەلسەندىرىلگەن كومىر پايدالانىلادى. قىسقاسى, ەلوردالىق اۋىزسۋدىڭ ساپاسى باكتەريولوگيالىق, ورگانولەپتيكالىق, راديولوگيالىق, فيزيكالىق جانە حيميالىق جاعىنان سانيتارلىق ەرەجەلەرگە تۇگەلدەي سايكەس كەلەدى. تەك الگىندەگى پروبلەما قۇبىرلاردىڭ ەسكىرۋىنەن تۋىنداعان ءتارىزدى.
بۇگىندە «استانا سۋ ارناسى» مكك 300 شاقىرىمدىق سۋ قۇبىرلارى جەلىلەرىن قولدانادى. وكىنىشكە قاراي, ولاردىڭ توزۋى ۇلكەن ماسەلەگە اينالىپ وتىر. الايدا, جىل سايىن بۇل كەمشىلىك تە بىرتە-بىرتە تۇزەلۋدە. ماسەلەن, 2013 جىلى قالاداعى سۋ قۇبىرلارىنىڭ 45 پايىزى كونە بولسا, 2014 جىلى وسى كورسەتكىش – 43 پايىزدى, 2015 جىلى 42 پايىزدى قۇراعان. ينۆەستيتسيالىق باعدارلاما اياسىندا ولاردى جوندەۋگە ارنالعان شارالار قابىلدانىپ, ناتيجەسىندە 2010-2014 جىلدار ارالىعىندا 11,4 شاقىرىم سۋ قۇبىرى قايتا قالپىنا كەلتىرىلگەن. جەلىلەردى جوندەۋ كەزىندە, اسىرەسە, زاماناۋي ىلمەكتى-رەتتەۋىش ارماتۋرالاردى قوندىرۋعا ەرەكشە نازار اۋدارىلادى. سول ماقساتتا كەيىنگى جىلدارى «Hawle» كومپانياسى شىعارعان 2158 ىسىرما قۇرال ساتىپ الىنىپتى. ولار 50 جىلدان اسا مەرزىمگە جارامدى.
جەلىلەردىڭ جاعدايى – «استانا سۋ ارناسى» مكك وكىلدەرىنىڭ ۇزدىكسىز قاداعالاۋىندا. اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەلەر مەن اقپاراتتىق تەحنولوگيالار ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى راشيت مايتدينوۆتىڭ تۇسىندىرۋىنشە, ونلاين مونيتورينگتىڭ ارقاسىندا شاھارداعى سۋ قۇبىرلارىنىڭ جاي-كۇيى مەن ونداعى سۋدىڭ ساپاسىن ماماندار تۇراقتى تۇردە باقىلاپ وتىرادى.
– بۇل تەحنولوگيا «smart سۋ», ياعني, «اقىلدى سۋ» دەپ اتالادى. مىسالى, سول جاعالاۋدىڭ ءبىر اۋدانىنداعى سۋ قىسىمى تومەندەپ كەتتى دەلىك. سوندا ورناتىلعان ەسەپتەگىش تەتىك جاڭاعى اقپاراتتى دەرەۋ سورعىلى-سۇزگىلى بەكەتكە جونەلتەدى. ستانسادا شىعىرشىقتى قاقپاقشالار بار. سيگنال كەلە سالىسىمەن, سول قاقپاقشالار وزدىگىنشە اشىلىپ-جابىلىپ, سۋ قىسىمىن دۇرىستايدى. مۇنداي مەحانيزم سۋدىڭ ساپاسىن دا تۇزەي الادى, – دەدى ول.
الداعى ۋاقىتتا ەلوردا بويىنشا ءالى دە وسىنداي 100 نۇكتە ورناتۋ جوسپارلانۋدا. بۇدان بولەك, «استانا سۋ ارناسى» مكك 2016-2020 جىلدارى قۇنى 6,5 ميلليارد تەڭگە بولاتىن ينۆەستيتسيالىق باعدارلاما شەڭبەرىندە قۋات ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن قۇرال-جابدىقتاردى جاڭالاپ, 27,5 شاقىرىمدىق سۋ قۇبىرىن جوندەۋدى جوسپارلاپ وتىر.
بوتاگوز ماراتقىزى
