ەكونوميكا

بالقان تۇبەگىندەگى باللادا

بۋىرقانعان ەلبا­ مەن دۋناي­ ەۋروپانىڭ ورتالىعىن تاسقىن سۋدىڭ استىندا­ قالدىرىپ, ميلليونداعان ەۋرو جوسپارسىز شىعىنعا ۇشىراتقان كەزدە, التى جىل بۇرىن داعدارىسقا ەڭ ءبىرىنشى دۋشار بولعان بالقان تۇبەگىندەگى ەللادادا­ جاعداي تاعى ارناسىنان تاسىپ-توگىلىپ جاتىر.

ەفيرسىز ەللادا

كەشە گرەك ۇكىمەتى كۇتپەگەن جەردەن مەملەكەتتىك تەلەراديوكورپوراتسيانى جابۋعا شەشىم قابىلدادى. ەندى ERT تەلەراديوكورپوراتسياسىنىڭ 2500-دەي قىزمەتكەرى دالادا قالدى. بيلىك وسىناۋ ۇنەمشىلدىك ارقىلى ەلدى سۋ تۇبىنە كەتەردەي تىعىرىقتان شىعارماق پا, الدە جوق-جۇقانا ءومىردىڭ نە ەكەنىن ۇمىتىپ قالعان حالقىن شوك-تەراپيادان وتكىزىپ العىسى كەلدى مە؟ ۇكىمەت اتىنان اۋىر حاباردى «ەستىرتكەن» ءباسپاسوز حاتشىسى سيموس كەديكوگلۋ «ERT قارجىلىق قىزمەتىندە كۇماندى ارەكەتتەرى كوپ, ىسىراپشىلدىققا بوي الدىرعان مەكەمەنىڭ ءبىرى بولدى» دەپ ءسوز ساباقتاعانىنا قاراعاندا, ەكى جورامال دا ەرىكسىز سەندىرەدى. ونىڭ ۇستىنە ءۇش تەلەارنانىڭ, ءتورت راديوجيىلىكتىڭ, بىرنەشە وڭىرلىك راديوستانسالاردىڭ باسىن بىرىكتىرىپ وتىرعان تەلەراديوكەشەن وسى كۇنگە دەيىن اي سايىن ەلەكتر قۋاتىنا تولەمدى 4,30 ەۋروعا ءوسىرۋ ەسەبىنەن قارجىلاندىرىلىپ كەلىپتى. ححI عاسىردا گرەكتەر قانشا قىمباتتاسا دا, جارىقسىز وتىر الماس, بىراق, جاڭالىقسىز كۇن كەشۋگە ماجبۇرلىك جەڭىپ وتىر. ۇكىمەت بيۋدجەتكە اۋىرتپالىق تۇسىرگەن تەلەراديوكورپوراتسيانىڭ ورنىنا شاعىنداۋ مەكەمە قۇرماقشى. ەفيرسىز قالعان ەللادا جۋرناليستەرى كەشە بيلىككە نارازىلىق اكتسياسىن باستادى.

سوڭعى اپتادا گرەكيادا كاسىپوداق پەن ۇكىمەت اراسىنداعى ايتىس-تارتىس ءورشىپ كەتكەنى سونداي – مىڭداعان ادامنىڭ توبەسىنە جاي تۇسىرگەندەي مۇنداي وقيعالار بىرىنەن سوڭ ءبىرى ورىن الىپ جاتقان. ەستەرىڭىزدە بولسا, وتكەن اپتادا افينادا «دەنساۋلىق ساتىلمايدى» دەگەن ۇرانمەن مەديتسينا شىعىنىنىڭ كۇرت ازايۋىن, دارىگەرلەردىڭ جەتىسپەي جاتقىندىعىن ايىپتاعان شەرۋ ءوتتى. وعان ءارىپ­تەس­تەرىن قولداۋ ءۇشىن پورتۋگاليا, بەلگيا, فرانتسيادان مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى كەلىپ قاتىستى. نارازى توپتىڭ پىكىرى «ۇنەمدەۋ, قاتاڭ ەكونوميكالىق شارالار حالىقتىڭ دەگبىرىن قاشىردى.

جۇمىس ورىندارىن اشپاي, ناقتى وندىرىسكە, سالالارعا اقشا قۇيماي, جاعداي وڭالمايدى» دەگەنگە سايادى. ساۋىردە ۇكىمەت جىل اياعىنا دەيىن 15 مىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتكەردى جۇمىستان قىسقارتۋ جونىندە قاۋلى شىعارعان. بۇل – ەل ەكونوميكاسىن قۇتقارۋعا بەرەتىن 8,8 ملرد ەۋرو كومەگى ءۇشىن ەۋروداق پەن حالىقارالىق ۆاليۋتا قورىنىڭ قويعان تالابىنىڭ ءبىرى.

قىسقارتۋ قيىندىقتان قۇتقارا ما؟

ايتسە دە, حالىقارالىق ۆاليۋتا قورىنىڭ سوڭعى قارەكەتىنەن كەيىن بۇل ريتوريكالىق سۇراقتىڭ سالماعى اۋىرلاي ءتۇستى دەسە دە بولادى. مەڭزەگەنىمىز, بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا اڭداۋسىزدا تارالىپ كەتكەن حۆق ساراپشىلارىنىڭ گرەكيا الدىنداعى اعاتتىقتارىن مويىنداعان 50 بەتتىك قۇپيا بايانداماسى ەدى. ەگەر سوزبە-ءسوز كەلتىرسەك, وندا «سوڭعى ءۇش جىلدا حالىقارالىق كرەديتورلار «ۇشتىگىنىڭ» تالابىن ورىنداۋعا تىرىسقان گرەكيانىڭ قارجىلىق نارىعى ءبارىبىر اياعىنان تىك تۇرا العان جوق, بانك جۇيەسى دەپوزيتتىڭ 30 پايىزىنان ايىرىلدى, ال, ەكونوميكا كۇتكەننەن دە كۇردەلى رەتسەسسياعا ۇشىرادى, ەلدى جاپپاي جۇمىسسىزدىق جايلادى» دەلىنگەن. گرەكتەر سوزىندە تۇرىپ, بيۋدجەت شىعىنىن ازايتۋ, مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردى قىسقارتۋ, سالىقتى جوعارىلاتۋ ارقىلى ەكونوميكانى قايتا قۇرىلىمداسا, سىرتقى قارىزىن جەڭىلدەتەمىز دەپ ۋادە بەرگەن ەۋرو­ايماق جەتەكشىلەرىنىڭ ويلاعانى جۇزەگە اسپاعانىن حۆق ساراپشىلارى اشىق مويىندادى. جوسپار بويىنشا 2020 جىلعا دەيىن سىرتقى قارىز ءىجو-ءنىڭ 110 پايىزىنا دەيىن كەمۋى كەرەك بولعان. الايدا, افينانىڭ قازىرگى اياقالىسى مەن احۋالى ونداي ويدان اينىتىپ تۇر.

بۇل جاڭالىققا گرەكيا ۇكىمەتىنىڭ ءىشى جىلىپ قالدى. ويتكەنى, حالىق­ارا­لىق «ۇشتىكتىڭ» قارىز بەرە وتىرىپ قويعان تالابى بالقان باۋ­رايىن­دا­عىلار ءۇشىن تىم تومپاقتاۋ ەكەنىن ايتۋعا وزدەرى دە وقتالىپ جۇرگەن. سونىڭ العاشقى قادامى رەتىندە وسى اپتادا وتەتىن كەلىسسوزدەر بارىسىندا گرەكيا كرەديتورلاردان كەيبىر ساۋدا تۇرلەرىنە سالىقتى ازايتۋعا رۇقسات سۇراماق. ماسەلەن, مەيرامحانا بيزنەسىنە سالىناتىن سالىقتى ءوسىرۋ مەملەكەت بيۋدجەتىنىڭ تۇسىمىنە اسەر ەتەتىندىكتەن ءتيىمسىز بوپ تۇر. وسىعان دەيىن گرەكيانىڭ يمەنشەكتەنىپ جەتكىزگەن ءبۇل سەكىلدى يدەيالارىنا سالقىنقاندى قاراعان ەۋروكوميسسيا حالىقارالىق ۆاليۋتا قورىنىڭ الگىندەي اشكەرەسىنەن كەيىن بايىپپەن ويلانۋى مۇمكىن. كەيبىر ساراپشىلار بۇل «قۇپيا بايانداما» سوڭعى جىلدارى ءبىر گرەكيا ەمەس, ەۋرووداقتىڭ بىرنەشە ەلىن بەلبەۋدى قاتتىراق بۋعا ءماجبۇر ەتكەن قاتاڭ ەكونوميكالىق ساياساتتى قايتا ءبىر سارالاۋعا جول اشادى دەپ وتىر. بالقان تۇبەگىندەگى باللادانىڭ ءجايى وسىنداي.

ەدىل بوكەەۆ

تاعىدا

admin

«استانا اقشامى» گازەتى

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button