مۇعالىمسىز. ءدارىسسىز. باعالاۋسىز. جۋىردا ەلوردادا وسىنداي پرينتسيپپەن جۇمىس ىستەيتىن باعدارلامالاۋ مەكتەبى اشىلدى. Astana Hub بازاسىندا ورنالاسقان Alem School-دىڭ وزگەلەردەن ءبىر ەرەكشەلىگى, ول تەگىن ءارى تاۋلىگىنە 24 ساعات بويى قولجەتىمدى. جىل سوڭىنا دەيىن وندا 200 ستۋدەنت وقىپ شىعادى دەپ جوسپارلانۋدا.
ۋكراينالىق مەكتەپتىڭ مودەلى پايدالانىلدى
جاڭا مەكتەپتىڭ ديرەكتورى – Iowa State University تۇلەگى, 29 جاستاعى داگار داۆلەتوۆ. «2014 جىلى سەرىكتەستەرىمىزبەن بىرلەسىپ قازاقستاندىق IT-ءبىلىم سالاسىنداعى العاشقى جوبا – Method باعدارلامالاۋ مەكتەبىن اشتىق. وندا ءبىز ءارتۇرلى اۋديتورياعا ارنالعان ءارتۇرلى باعىت بويىنشا ءارتۇرلى كۋرستاردى سىنامادان وتكىزدىك. سونداي ەكسپەريمەنتتەرىمىزدىڭ ءبىرى Method.pro تاعىلىمداماسى ەدى, مۇندا ستۋدەنتتەر ناقتىلى كومپانيالاردىڭ پروبلەمالارىن شەشۋمەن اينالىستى. ايتپاقشى, Alem School كومانداسىنىڭ تۇگەلى دەرلىك – Method.pro تۇلەكتەرى. 2017 جىلى ءبىز كيەۆتەگى Unit Factory جوباسىمەن تانىسۋعا باردىق. ول – peer-learning فورماتىندا جۇمىس ءىستەيتىن ۋكراينالىق مەكتەپ. وندا مۇعالىم دە بولمايدى, باعا دا قويىلمايدى, ءدارىس تە وتكىزىلمەيدى. ەسەسىنە وقۋ تالانتتى جاستاردىڭ ءبىر-بىرىنە كومەكتەسۋى ارقىلى جۇزەگە اسادى. وسى ساپاردان سوڭ مۇنداي مەكتەپتىڭ قازاقستانعا دا قاجەت ەكەنىن تۇسىندىك. ءدال سول ۋاقىتتا Astana Hub قۇرىلىپ جاتقان-دى, ءبىز ەكەۋارا سەرىكتەستىكتەن جاقسى بولاشاق كوردىك: مەكتەپ تەك IT-كومپانيالاردا عانا جۇمىس ىستەيتىن ەمەس, سونداي-اق ءوز جوبالارىن دا ازىرلەي الاتىن مامانداردى دايارلايدى عوي. دەمەك, Astana Hub رەزيدەنتتەرى Alem School تۇلەكتەرىن جۇمىسقا الا الادى. Alem School وسىلايشا ومىرگە كەلدى» دەيدى ول.
وقۋ جۇيەسى ويىن تۇرىندە قۇرىلادى
مەكتەپتەگى ءبىلىم بەرۋ پرينتسيپتەرىن داگار تولىعىراق بىلايشا تۇسىندىرەدى:
– مىسالى, peer-to-peer ءادىسىن الايىق. اعىلشىن تىلىنەن اۋدارعاندا «peer» ءسوزى «وزىڭمەن تەڭدەس» دەگەندى بىلدىرەدى. ومىردەگى سەكىلدى, باعدارلامالاۋداعى ماسەلەلەردى دە شەشۋدىڭ ارقاشان بىرنەشە نۇسقاسى بولادى. مەن ونى ءوزىمنىڭ ءبىلىم دەڭگەيىمە ساي جولمەن, ال ءسىز باسقاشا جولمەن شەشۋىڭىز مۇمكىن. ەكى شەشىم دە دۇرىس, بىراق ءارتۇرلى. ماسەلەنى شەشىپ بولعان سوڭ ءبىز ونى تالقىلايمىز, ءسىز الگى پروبلەمانى – مەنىڭ كوزىممەن, ال مەن ءسىزدىڭ كوزىڭىزبەن كورە باستايمىن. وسىلايشا ءاربىر تاپسىرمانى ءسىز باسقا ەكى ءجۇز ستۋدەنتتىڭ كوزىمەن كورۋدى ۇيرەنىپ, لوگيكاسىن ءتۇسىنىپ, نەلىكتەن ءسىزدىڭ شەشىمىڭىز ەڭ ءتيىمدى ەكەنىن دالەلدەۋگە داعدىلاناسىز.
جوعارىدا اتاپ وتكەنىمىزدەي, مەكتەپ 24/7 رەجيمىندە جۇمىس ىستەيدى. ستۋدەنتتەردىڭ باسىنا كەز كەلگەن ۋاقىتتا, مەيلى ۇيىقتاپ جاتىپ بولسىن, تاپسىرمانىڭ شەشىمى ساپ ەتە قالسا, ول دەرەۋ ۆيرتۋالدى جەكە كابينەتىنە كىرىپ, ونى تەكسەرە الادى. بۇل دەگەنىمىز – پلاتفورما ارقىلى ادامدارمەن كۇندەلىكتى قارىم-قاتىناس جاساپ, ءسىز ءوزىڭىزدىڭ باعدارلامالاۋ ماشىعىڭىزدى عانا ەمەس, كوممۋنيكاتسيا قۇرۋ, كوماندادا جۇمىس ىستەۋ, تاۋەلسىز ويلاۋ, تايم-مەنەدجمەنت, ەمپاتيا سەكىلدى قابىلەتتەرىڭىزدى دە (بۇلاردى soft skills دەپ اتايدى) جەتىلدىرە الاسىز.
ال ەڭ كەرەمەتى, بارلىق تاپسىرمالار مەن بايلانىس گەيميفيكاتسيا قاعيداسىمەن قۇرىلادى. ياعني جۇيەنىڭ ءوزى تۇتاستاي ويىن سياقتى. ونداعى ەكى ءجۇز ستۋدەنتتىڭ ارقايسىسىنىڭ ءوز ءپروفيلى بار, ولار باستاپقىدا نولدىك دەڭگەيدە تۇرادى. ءار دەڭگەي – كۆەست. جاڭا دەڭگەيدى ءوتۋ ءۇشىن ويىنشى قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋى كەرەك. جالپى, جۇيەدە كەز كەلگەن كومپيۋتەرلىك ويىنداعىداي قانشالىقتى جىلدامدىقپەن دامىپ كەلە جاتقانىڭدى جانە باسقالاردىڭ قانشالىقتى جىلدامدىقپەن دامىپ كەلە جاتقانىن كورىپ وتىراسىڭ. كەيدە كوشىرگەنىڭ نەمەسە ەرەجەنى بۇزعانىڭ ءۇشىن رەيتينگتەگى ۇپايلارىڭنان ايىرىلىپ قالۋىڭ دا مۇمكىن.
جاساندى ينتەللەكت باسقاراتىن قوعامعا دايارلايدى
Alem School كومانداسى قازىرگى نارىقتىڭ سۇرانىسىن دا جاقسىلاپ زەرتتەگەن ەكەن. ونى ءبىز داگاردىڭ مىنا سوزىنەن اڭعاردىق:
– ساپالى باعدارلاماشىلارعا تەك قازاقستان عانا ەمەس, بۇكىل الەم ءزارۋ. Korn Ferry كومپانياسىنىڭ ءمالىمەتىنشە, قازىرگى تاڭدا تەحنولوگيا سالاسىندا 4,3 ميلليونداي مامان تاپشى. الەمدىك ترەندتەردى ەسكەرسەك, الداعى 10-15 جىلدا بىلىكتى باعدارلاماشىلارعا دەگەن سۇرانىس ودان ءارى وسە تۇسەدى. قازىرگى ومىرىمىزگە قاراڭىزشى: ءبىز داۋىستىق اسسيستەنتتىڭ كومەگىمەن قويىلعان وياتقىشقا ويانامىز, جۇمىسقا جەتۋ ءۇشىن تاكسيدى تەلەفون قوسىمشاسى ارقىلى شاقىرامىز, كوفەنى دە تەلەفونمەن ءتولەيمىز, تاماققا ونلاين-قىزمەتتەر ارقىلى تاپسىرىس بەرەمىز, قارجىمىزدى ونلاين-بانكينگ ارقىلى باسقارامىز. مىسال كوپ. Alem مەكتەبى ەرەكشەلىكتەرىنىڭ ءبىرى – ستۋدەنتتەردى جاساندى ينتەللەكت باسقاراتىن قوعامدا جۇمىس ءىستەۋگە دايارلاۋ. جاساندى ينتەللەكتپەن قويان-قولتىق ارالاسىپ جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن نە كەرەك؟ بىزدىڭشە, كەرەگى – كريتيكالىق ويلاۋ, باعاناعى ايتىلعان soft skills جانە الگوريتمدىك ويلاۋ جۇيەسىن ءتۇسىنۋ. مۇعالىمدەر مەن دارىستەردىڭ جوقتىعى, وقۋ باعدارلاماسى بارىسىنداعى كۇردەلى ءارى تاپتاۋرىن ەمەس ماسەلەلەر ستۋدەنتتەردى كريتيكالىق ويلاۋعا جانە پروبلەمادان شىعۋدىڭ ايرىقشا, كرەاتيۆتى جولدارىن تابۋعا يتەرمەلەيدى. وسى ماشىقتاردىڭ ءبىزدى جاساندى ينتەللەكتەردەن ەرەكشەلەيتىنىنە سەنەمىز. بۇلاردى اۆتوماتيزاتسيالاۋ مۇمكىن ەمەس.
بولاشاق باعدارلاماشىلار «باسسەيندە» شىنىعادى
ءبىر قىزىعى, مەكتەپكە تۇسكىسى كەلەتىندەر ءۇشىن تەك جاس بويىنشا عانا (18-35 جاس) شەكتەۋ بار, ياعني ۇمىتكەرلەردىڭ بۇعان دەيىن باعدارلاماۋ سالاسىندا قانداي دا ءبىر ءبىلىمى بولۋى مىندەتتى ەمەس. وقۋعا ءتۇسۋ پروتسەسى 3 كەزەڭنەن تۇرادى. بىرىنشىسىندە, ياعني ەكى ساعاتتىق ونلاين-تەستىلەۋ كەزىندە تالاپكەردىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتى مەن لوگيكاسى تەكسەرىلەدى. بۇدان سۇرىنبەي وتكەندەرى ينتەرۆيۋگە شاقىرىلادى. وندا مەكتەپتىڭ تالاپتارىمەن تانىستىرادى, ۇمىتكەردىڭ باعدارلامالاۋداعى تاجىريبەسى بار-جوعى سۇرالادى, وقۋدىڭ فورماتى تۇسىندىرىلەدى. سۇحبات بارىسىندا تالاپكەر اپتاسىنا 40-60 ساعات بويى ۋاقىتىن ارناۋعا دايىن نە دايىن ەمەس ەكەنىن ءوزى شەشۋى ءتيىس. سوڭعى كەزەڭ – «باسسەين». نەلىكتەن بۇلاي اتالادى دەيسىز بە؟
– «باسسەين» دەگەنىمىز – ءتورت اپتالىق ەمتيحان. ول نەبىر قيىن تاپسىرمالاردان, قاتاڭ دەدلاينداردان, مىڭداعان جولدىق كودتاردان تۇرادى. باسسەين دەپ اتالۋىنىڭ سەبەبى – ونىڭ بەتىنە قالقىپ شىعۋ كەرەك. قۇرعاق كۇيى ودان ەشكىم شىقپاعان. بۇل ەمتيحاننىڭ كۇردەلىلىگى سونشا, كەيدە ءتىپتى جاتىن بولمەگە بارۋعا ۋاقىت جوعالتپاس ءۇشىن ستۋدەنتكە كومپيۋتەردىڭ جانىندا وتىرىپ ۇيىقتاۋعا تۋرا كەلەدى. باسسەين قۇددى ءبىر مايدان ءتارىزدى: ءسال كوز شىرىمىڭدى الاسىڭ دا, قايتادان ۇرىسقا اتتاناسىڭ, – دەيدى داگار.
ال «ەگەر تەستىلەۋ جانە ينتەرۆيۋ بارىسىندا باعدارلامالاۋ بويىنشا ءبىلىمىڭ تالاپ ەتىلمەيتىن بولسا, وندا باسسەين كەزەڭىندە قالاي باعدارلامالايدى؟» دەگەن سۇراققا ول «سىزدە كومپيۋتەر, ينتەرنەتكە ءليميتسىز قولجەتىمدىلىك جانە ونى قالاي جاساۋ قاجەتتىگىن سۇراي الاتىن 199 ادام بار» دەپ جاۋاپ بەردى.
