تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكىندە «قولجەتىمدى تۇرعىن ءۇي – 2020» باعدارلاماسى بويىنشا بالداردى ەسەپتەۋدە جانە پاتەر بولۋدە ادامي فاكتور تولىقتاي الىنىپ تاستالدى.
ءاۋ باستا اتالمىش قارجىلىق ينستيتۋت تۇرعىن ۇيگە شىن مۇقتاج كوممەرتسيالىق بانكتەردەن يپوتەكالىق نەسيە الۋعا تابىسى جەتپەيتىن قازاقستاندىقتار ءۇشىن پرەزيدەنتتىڭ باستاماسىمەن ارنايى قۇرىلعانى بەلگىلى. وسىلايشا ەلباسى تۇرعىن ءۇي الۋدىڭ قولجەتىمدى تەتىكتەرىن جاساۋ ارقىلى الەۋمەتتىك تۇراقتىلىقتىڭ ىرگەتاسىن قالاعان ەدى. الايدا, سوڭعى كەزدەرى بانك قىزمەتكەرلەرىنىڭ كەيبىر جىمىسقى قارەكەتتەرى اشكەرە بولىپ, جۇرتشىلىقتىڭ كوڭىلى سۋىپ قالعانداي بولىپ ەدى. سەيسەنبى كۇنى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ الماتىداعى كەڭسەسىندە ارنايى بريفينگ بەرگەن بانكتىڭ جاڭا باسشىلارى «قولجەتىمدى تۇرعىن ءۇي – 2020» باعدارلاماسىن ءساتتى جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا جاسالعان جەڭىلدىكتەر مەن وزگەرىستەر تۋرالى ايتىپ بەردى.
«جالپى العاندا, قتقجب جوعارى دەڭگەيدە قىزمەت كورسەتەتىن, كليەنتتەردىڭ مۇددەسىنە جۇمىس ىستەيتىن بانك بولۋدى ماقسات ەتىپ وتىر. بۇل ءۇشىن تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكى ءۇش باعىتتا دامۋدى كوزدەيدى. ءبىرىنشىسى – قارجىلىق جۇكتەمەلەر مەن اكىمشىلىك كەدەرگىلەردى بارىنشا ازايتۋ. ەكىنشىسى – قىزمەت كورسەتۋدىڭ وزىق تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ. ءۇشىنشىسى – بانك جۇمىسىن مەيلىنشە اشىق ەتۋ» دەدى باسقارما توراعاسى ايباتىر جۇماعۇلوۆ. ەندى وسىلاردىڭ ارقايسىسىنا جەكە-جەكە توقتالايىق.
پۋل جاساقتاۋ ونلاين-رەجيمدە ورىندالادى
«قولجەتىمدى تۇرعىن ءۇي – 2020» باعدارلاماسى جۇمىستارىنىڭ اشىقتىعى ءۇشىن قتقجب باعىتى بويىنشا بالداردى ەسەپتەۋدە جانە پاتەرلەردى بولۋدە ادامي فاكتوردىڭ اسەرى تولىقتاي الىنىپ تاستالدى دەدىك باسىندا. قالايشا؟ ۇدەرىس تولىقتاي اۆتوماتتاندىرىلدى. ونى بانكتىڭ سايتى ارقىلى باقىلاۋعا بولادى.
ياعني, تۇرعىن ءۇيدى ساتىپ الۋشىلار پۋلىنا ەندى ينتەرنەت ارقىلى ءوتىنىش بەرۋگە بولادى. تىركەلۋ كوپ ۋاقىت المايدى, وتىنىشكە ارنايى ءنومىر بەرىلەدى. ونلاين رەجيمىندە پۋل بويىنشا پاتەر بولىنەدى جانە وعان قاتىستى بارلىق مالىمەتتەر تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنىڭ سايتىندا بىردەن جاريا ەتىلەدى.
جاقىندا قتقجب جەلىسىمەن «حالىقتىڭ بارلىق ساناتىنا ارنالعان تۇرعىن ءۇي» باعىتى بويىنشا تۇرعىن ءۇيدى ساتىپ الۋشىلار مەن جالعا الۋشىلار پۋلى قىزىلوردا وبلىسىندا جاريالانباق. الگى ايتقان قاناتقاقتى ونلاين رەجيم سول جەردەن باستاپ قولدانىلماق. الايدا, كومپيۋتەر «قۇلاعىندا وينامايتىندار» تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنىڭ فيليالدارى مەن قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىنا اياقتاي بارىپ, پۋلعا قاتىسۋعا ءداستۇرلى تاسىلمەن ءوتىنىش بەرۋىنە دە بولادى.
بانك جۇمىسى مەيلىنشە اشىق بولۋى ءۇشىن بيىل قاراشادان باستاپ تۇرعىن ءۇيدى ساتىپ الۋشىلار مەن جالعا الۋشىلار پۋلىنا قاتىسۋشىلاردىڭ بالى جاڭا ءارى جەڭىلدەتىلگەن فورمۋلامەن ەسەپتەلەدى. بۇرىنعىسىنان ەداۋىر قولايلى ءارى وڭاي فورمۋلانى «جەكە كابينەتتە» ءوزىڭىز-اق ەسەپتەي الاسىز.
قۇجات قىسقارىپ, الىم ازايدى
قتقجب-نىڭ كليەنتتەرى مەن بولاشاق كليەنتتەرى جيناۋعا ءتيىس قاجەتتى قۇجاتتار ءتىزىمى دە بارىنشا قىسقارتىلدى. ماسەلەن, شارت جاساۋ ءۇشىن تەك جەكە كۋالىك قانا قاجەت. «جاس وتباسىعا ارنالعان تۇرعىن ءۇي» باعىتى بويىنشا باعدارلاماعا قاتىسۋشىلاردان جەكە كۋالىكتەن بولەك, اكىمشىلىكتىڭ جولداماسى, ال «حالىقتىڭ بارلىق ساناتىنا ارنالعان تۇرعىن ءۇي» باعىتى بويىنشا تابىسى تۋرالى انىقتاما عانا تالاپ ەتىلەدى.
قتقجب جۇمىسىنداعى تاعى ءبىر ەلەۋلى ىلگەرىلەۋشىلىك – قارجىلىق جانە اكىمشىلىك كەدەرگىلەردىڭ ازايۋى. 2013 جىلدىڭ 11 قاراشاسىندا ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا ەلباسى تۇرعىن ءۇي جيناق جۇيەسىنە ازاماتتاردىڭ بەلسەندى تۇردە قاتىسۋى ءۇشىن قارجىلىق تالاپتاردى جەڭىلدەتۋ شارالارىن قابىلداۋدى تاپسىرعان بولاتىن. وسىعان وراي, قتقجب ىشكى كوميسسيالىق الىمداردى قىسقارتىپ قانا قويماي, سىرتقىلارىن دا ازايتۋعا كۇش سالىپ جاتىر. ۇدەرىستەردى وڭتايلاندىرۋ ناتيجەسىندە كليەنتتەرگە تۇسەتىن جۇكتەمە 30 %-عا قىسقاردى.
اتاپ ايتساق, بانك كوميسسيالىق الىمداردىڭ 6 ءتۇرىن مۇلدە الىپ تاستادى. راسىمدەر جەتىلدىرىلگەن سوڭ جانە جۇمىستىڭ وزىندىك قۇنى تومەندەگەننەن كەيىن, قتقجب كەلەسى جىلى كوميسسيالىق الىمداردى تاعى دا 20%-عا ازايتۋدى كوزدەپ وتىر.
مىسالى, جىلجىمايتىن مۇلىكتى ساتۋ-ساتىپ الۋ شارتتارىن نوتاريالدىق تىركەۋ ءۇشىن تاريفتەردى 22 مىڭ تەڭگەدەن 7 مىڭ تەڭگەگە دەيىن ءتۇسىرۋ كەلىسىمىنە قول جەتكىزدى. «قولجەتىمدى تۇرعىن ءۇي – 2020» باعدارلاماسى بويىنشا باعالاۋ كومپانيالارىنىڭ كورسەتكەن قىزمەتىنىڭ تولەم قۇنى 5 مىڭ تەڭگەدەن 2,5 مىڭ تەڭگەگە دەيىن ارزاندادى. قازىر باعدارلاماعا قاتىسۋشىلار ءۇشىن ساقتاندىرۋ كومپانيالارى كورسەتەتىن قىزمەت باعاسىن ءتۇسىرۋ تۋرالى كەلىسسوز ءجۇرىپ جاتىر.
كەرەك دەرەك
سونداي-اق «قولجەتىمدى تۇرعىن ءۇي – 2020» باعدارلاماسىنا قاتىسۋشىلار ءۇشىن مىناداي راسىمدەر جەڭىلدەتىلدى:
1) باعدارلاماعا قاتىسۋعا ءوتىنىم بەرۋگە, سونداي-اق تولەم قابىلەتتىلىگىن باعالاۋعا كوميسسيالىق الىم الىنىپ تاستالدى. مۇنى اقشالاي كورسەتسەك, 15 000 تەڭگە كليەنتتىڭ قالتاسىندا قالادى.
2) تولەم قابىلەتتىلىگىن راستايتىن قۇجاتتاردى قابىلداۋدا جانە كرەديت ءوتىنىمىن تولتىرۋدا كليەنتتەر تولتىرۋعا ءتيىس قاعازداردىڭ سانى قىسقارتىلدى.
3) «جاس وتباسىعا ارنالعان تۇرعىن ءۇي» باعىتى بويىنشا باعدارلاماعا قاتىسۋشىلارعا بانك ايرىقشا نازار اۋدارادى. ەندى تولەم قابىلەتتىلىگىن راستاۋ ءۇشىن گرافيك بويىنشا ۇسىنىلعان اي سايىنعى جيناقتاۋ جارنالارىن سالىپ وتىرسا نەمەسە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناعىن مەرزىمىنەن بۇرىن جيناقتاسا عانا بولدى. بانككە بەرىلەتىن قۇجاتتاردىڭ سانى دا قىسقارتىلدى. «جاس وتباسىعا ارنالعان تۇرعىن ءۇي» باعىتىنا قاتىسۋشىلارعا جەكە كۋالىگى مەن اكىمدىكتىڭ جولداماسىن كورسەتۋ جەتكىلىكتى.
4) تابىستى راستاۋ ەرەجەسى وزگەردى. ەندى جۇمىس ورنىن اۋىستىرعان كەزدە بۇرىنعىداي التى ايدىڭ ورنىنا ءۇش ايداعى تابىسىن راستاۋ تالاپ ەتىلەدى.
5) بالا كۇتىمىندەگى جاس انالاردىڭ (كليەنتتىڭ) تولەم قابىلەتتىلىگىنە كەپىل بولاتىن تۇلعالاردىڭ قاتارى كەڭەيتىلدى. ماسەلەن, بۇرىندارى جۇبايىنىڭ تابىسى مىندەتتى تۇردە قابىلدانۋعا ءتيىس بولسا, ەندى كەز كەلگەن تابىسى جوعارى جاقىن تۋىسىنىڭ كەپىلدەمەسى قابىل الىنادى.
6) پۋلدارعا قاتىسۋعا ءوتىنىش ەندى قۇرىلىس اياقتالاردان 3 اي بۇرىن قابىلدانادى. ياعني, باعدارلاماعا قاتىسۋعا ءوتىنىش بەرگەن ادام ءۇيدىڭ سالىنعانىنا كوز جەتكىزە الادى. ياعني, پاتەر ساتىپ الاردا ءوز قالاۋىنا سايكەس پە, ساپالى ما, اۋماعى جەتكىلىكتى مە دەگەن سەكىلدى كوڭىلدەگى كوپ كۇدىككە تىكەلەي جاۋاپ الىپ, شاما-شارقىن باعالاي الادى. مۇنداي جاعدايدا ءۇي سالىنىپ بىتكەن كەزدە تابىسىن قايتادان راستاۋدىڭ قاجەتى جوق .
ۋاقىت فاكتورى مەن كەرى بايلانىس «كومەككە كەلدى»
زاماناۋي تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ بانككە ءوز كورسەتكىشتەرىن ەلەۋلى تۇردە ۇلعايتۋعا مۇمكىندىك بەردى. قىركۇيەك ايىندا, بانك جۇمىسى جەتىلدىرىلگەننەن كەيىن, كرەديت بەرۋ كولەمى, سونداي-اق جاسالعان تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق شارتىنىڭ سانى ەكى ەسە ۇلعايىپتى. «ال, 2014 ءتورتىنشى توقسانىندا بارلىق كورسەتكىشتەر ەكى ەسەگە ارتادى دەپ نىق سەنىممەن ايتا الامىز. جىل قورىتىندىسى بويىنشا بىلتىرعى جىلمەن سالىستىرعاندا كولەمدەردى 60-70%-عا دەيىن ارتتىرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز» دەيدى بانكتىڭ باسقارۋشى ديرەكتورى ەرۇلان جاماۋباەۆ.
بانكتىك تەحنولوگيانىڭ تەزىنە سالعانداعى ۋاقىت فاكتورىنان ۇتقانىمىز مىناۋ ەكەن:
بىرىنشىدەن, زاەم بەرۋ ۋاقىتى 5 ەسەگە دەيىن قىسقاردى. بۇرىن بۇل كەمىندە 22 كۇنگە سوزىلسا, قازىر كرەديت كوميتەتىنىڭ شەشىمى 1-2 كۇندە شىعارىلادى. زاەم بەرۋدى 1-2 كۇنگە دەيىن قىسقارتۋ جانە ءوتىنىم بەرۋدەن اقشا بەرۋگە دەيىنگى بۇكىل ۇدەرىستەردى, ساپاسىن جوعالتپاستان, 3 كۇننىڭ ىشىندە اتقارۋ جوسپارلانىپ وتىر.
ەكىنشىدەن, بانككە قوڭىراۋ شالىپ, الا الماعانداردىڭ سانى 11 ەسەگە دەيىن قىسقاردى.
ۇشىنشىدەن, راسىمدەردى جەتىلدىرۋدىڭ ناتيجەسىندە كليەنتتەرگە قىزمەت كورسەتۋ ۋاقىتى ءۇش ەسە كەمىدى. كليەنتتەردىڭ ۋاقىتىن ۇنەمدەۋ ءۇشىن استانا مەن الماتى قالالارىندا قتقجب فيليالدارىنىڭ عيماراتتارىندا «حالىققا قىزمەت كورسەتۋدىڭ ءموبيلدى ورتالىقتارى» اشىلدى.
تورتىنشىدەن, كوپ جاعدايدا كليەنتتەردىڭ تابان توزدىرىپ بانككە كەلۋىنىڭ قاجەتى جوق. كەز كەلگەن اقپاراتتى بايلانىس ورتالىعىنىڭ تەلەفونى ارقىلى نەمەسە بارلىق ۇيالى بايلانىس وپەراتورلارى ءۇشىن بىرىڭعاي 300 نومىرىنە حابارلاسىپ بىلۋگە بولادى. بۇل نومىرگە قازاقستان اياسىندا بايلانىسۋ تەگىن. سونداي-اق, وسى نومىرگە قوڭىراۋ شالىپ, قتقجب اگەنتىن كەڭسەگە نە ۇيگە شاقىرۋعا دا بولادى. اگەنتتىك جەلىنىڭ ەنگىزىلۋى دەپوزيتتىك شارت جاساۋ بويىنشا كليەنتتەرگە قىزمەت كورسەتۋ ۋاقىتىن 50%-عا قىسقارتۋعا مۇمكىندىك بەردى.
بەسىنشىدەن, اشىقتىقتى ودان ءارى جاقسارتا ءتۇسۋ ءۇشىن جازدا تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنىڭ جانىنان قوعامدىق كەڭەس قۇرىلدى. ونىڭ قۇرامىنا بەلگىلى جۋرناليستەر, ايگىلى قوعام قايراتكەرلەرى جانە بانك سالىمشىلارى ەندى. ەندى بانك جۇمىسىنداعى تۇيتكىلدەر ءتۇيىنىن شەشۋگە جۇرتشىلىق تا ارالاسا الادى. بۇدان بىلاي كليەنتتەر كەز كەلگەن ۋاقىتتا بانك قىزمەتىن وڭتايلاندىرۋعا قاتىستى ۇسىنىستارىن, شاعىم-تالاپتارىن قوعامدىق كەڭەسكە جولداي الادى. ول ءۇشىن ارنايى os@hcsbk.kz. ەلەكتروندى مەكەنجايى اشىلعان.
«كليەنتتەرمەن كەرى بايلانىس ورناتۋ ءبىز ءۇشىن وتە ماڭىزدى. تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكىندە بايلانىس ورتالىعى, احۋالدىق ورتالىق جۇمىس ىستەيدى, مۇندا كليەنتتەرگە قىزمەت كورسەتۋ جونىندەگى بارلىق جۇمىستار قاداعالانىپ وتىرادى. شاعىمدار مەن ۇسىنىستار بارلىق ۇيالى بايلانىس وپەراتورلارى ءۇشىن بىرىڭعاي 300 نومىرىنە قابىلدانادى. ون جەتى فيليالدىڭ ارقايسىسىندا جەدەل جەلى جۇمىس ىستەيدى. قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىندا كليەنتتەردىڭ حابارلامالارىنا ارنالعان ارنايى جاشىكتەر ورناتىلعان. تۋىنداعان ماسەلە تۋرالى پوشتا ارقىلى حات جولداپ نەمەسە تىكەلەي بانك سايتىنا حابارلاۋعا بولادى. تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنىڭ ءاربىر باسشىسى اپتاسىنا ءبىر رەت ازاماتتاردى قابىلدايدى.ال, مەنىڭ قابىلداۋ كۇنىم – سەيسەنبى» دەيدى بانكتىڭ باسقارما توراعاسى ايباتىر جۇماعۇلوۆ.
ءسوز سوڭىندا…..
بانكتىڭ قالىڭ بۇقارانىڭ تالاپ تىلەگىمەن ەسەپتەسە جۇمىس ىستەي باستاعانىن بىرقاتار ماڭىزدى كورسەتكىشتەرمەن ساباقتاي كەتكەنىمىز دۇرىس شىعار. اعىمداعى جىلدىڭ 1 قازانىنداعى مالىمەتتەر بويىنشا, جاسالعان تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق شارتتارىنىڭ سانى 595938-گە جەتىپتى, ال شارتتىق سوما 1 تريلليون 284 ملرد. تەڭگەنى قۇرايدى.سونىمەن قاتار, 2014 جىلدىڭ 9 ايىندا بانكتە 2013 جىلداعىمەن سالىستىرعاندا 50% ارتىق شارت جاسالعان. ياعني, بىلتىر 77 492 شارت جاسالسا, بيىل ول 116 502-گە ارتىپ وتىر.
بانك قىزمەتىنىڭ بۇكىل كەزەڭىندە جالپى سوماسى 270 ملرد. تەڭگەگە 72 120 زاەم بەرىلدى, ونىڭ ىشىندە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنىڭ مەملەكەتتىك باعدارلامالارى بويىنشا 104 ملرد 266 ملن تەڭگە سوماسىنا 30 785 زاەم بەرىلگەن. مەملەكەتتىك باعدارلامالار اياسىندا بەرىلگەن زاەمدار ۇلەسى بانكتە بەرىلگەن بارلىق زاەمداردىڭ 38,6%-ىن قۇرايدى.
سونداي-اق, تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكى جىلجىمايتىن مۇلىك ساتىپ الۋعا جانە ءۇي-جايىن جاقسارتۋعا وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 30%-دان ارتىق زاەم بەردى. ەگەر سانمەن ايتاتىن بولساق, بانكتىڭ 11 979 كليەنتى 59 ملرد 806 ملن تەڭگە سوماسىنا قارىز العان, بۇل كليەنتتەرگە وتكەن جىلى بەرىلگەن زاەم سوماسىنان 44%-عا ارتىق.
ەدىل بوكەەۆ
