كەزدەسۋگە نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتتارى ت.ساردجەنت, ك.پيسساريدەس جانە ە.پرەسكوتت, ەۋروپا قايتا قۇرۋ جانە دامۋ بانكىنىڭ پرەزيدەنتى س.چاكرابارتي, ەكونوميست, اقش پرەزيدەنتى ر.رەيگاننىڭ جانە ۇلىبريتانيا پرەمەر-ءمينيسترى م.تەتچەردىڭ بۇرىنعى كەڭەسشىسى ا.لاففەر, كولۋمبيا ۋنيۆەرسيتەتى جەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى د.ساكس, ماسساچۋسەتس تەحنولوگيا ينستيتۋتىنىڭ ەكونوميكا پروفەسسورى د.ادجەموگلۋ, كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ەكونوميكا پروفەسسورى چانگ حا-دجۋن, ەكونوميست حۋنبين سۋن, «Boston Consulting Group» ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى ح.-پ.بيۋركنەر, JP Morgan Chase International ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى د.فرەنكەل قاتىستى.
مەملەكەت باسشىسى مۇناي, گاز جانە باسقا دا تابيعي رەسۋرستاردىڭ جوعارى باعاسى وتكەن كۇننىڭ ەنشىسىندە قالىپ بارا جاتقانىن ايتتى.
– قازاقستان سياقتى مەملەكەت ءۇشىن بۇل زور سىن-قاتەر. مۇنداي احۋال دامۋدىڭ بالاما جولدارىن ىزدەۋگە ماجبۇرلەيتىندىكتەن, مۇنىڭ وڭدى تۇسى دا بار. ەشبىر ەل مۇناي مەن گاز ەسەبىنەن عانا جوعارى دەڭگەيدە قالا العان جوق. بىزگە ەكونوميكامىزدى ءارتاراپتاندىرۋ ءۇشىن قاراجاتتىڭ قاجەتتى كولەمىن جيناقتاۋ كەرەك بولدى, ءبىز سولاي ىستەدىك. ال سوڭعى التى جىل بويىندا ءبىز وڭدەۋشى ونەركاسىپتىڭ ۇلەسىن ارتتىرۋ ءۇشىن ەلدى يندۋستريالاندىرۋ ءىسىن بەلسەنە جۇرگىزىپ جاتىرمىز, – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
قازاقستان پرەزيدەنتى جاھاندىق دامۋداعى قارقىندى وزگەرىستەرگە نازار اۋداردى.
– بۇگىندە الەمدىك كاپيتالدىڭ شيرەك بولىگىن «ساندىق» ەكونوميكا قۇرايدى, «جاسىل» تەحنولوگيالار ۇدەتىلە تۇسۋدە. الەمدە ىشتەن جانۋ دۆيگاتەلىنىڭ زامانى ءوتىپ بارا جاتقانى تۋرالى ايتا باستادى, ەلەكتروموبيلدەر ساتىپ الۋشىلاردىڭ قاتارى قارقىندى تۇردە ارتىپ كەلەدى. وسىنداي اۋقىمدى وزگەرىستەر ناقتى شىندىققا اينالىپ, ادامداردىڭ قيالىنا قوزعاۋ سالۋدا. اقپاراتتىق تەڭسىزدىك ۇلعايۋدا, دۇنيەنىڭ ءبىر مۇيىسىندە ساندىق نەيروحيرۋرگيا قالىپتاستىرۋ تۋرالى ويلاستىرىپ جاتقاندا, ەكىنشى مۇيىسىندەگى ادامدار ءالى كومپيۋتەردى دە كورگەن جوق, – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
نۇرسۇلتان نازارباەۆ جاھاندىق ەكونوميكا جاعىمسىز گەوساياسي ىقپالداردىڭ قىسىمىنا ۇشىراپ جاتقانىن دا ايتتى.
– بۇلاردىڭ قاتارىنا اسكەري قيمىلداردى, بوسقىندار لەگىن, تەررورلىق اكتىلەردى, سانكتسيالىق تەكەتىرەستەردى قوسۋعا بولادى. بۇل رەتتە جاڭا ەكونوميكالىق جاعداي سىن-قاتەرلەرمەن بىرگە مۇمكىندىكتەر كوزىنە دە جول اشادى. كىم پايدالانا بىلسە, سول ۇتادى, – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
مەملەكەت باسشىسى جاھاندىق دامۋدىڭ قازىرگى ساتىسىندا الەمدىك دەڭگەيدەگى ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنىڭ ايرىقشا ءمانى بار ەكەنىن ايتتى.
– بۇگىندە حالىقارالىق ارەناداعى ءوزارا سەنىم جوعالىپ بارادى, بۇل – تەپە-تەڭدىك ءۇشىن قاۋىپتى ءۇردىس. وسىنىڭ ءبارى قاقتىعىس قاتەرىنە اكەلۋى مۇمكىن. سوندىقتان مەن بۇۇ مىنبەرىنەن بارلىق ەلدى قاقتىعىسسىز الەم قالىپتاستىرۋعا كۇش جۇمىلدىرۋعا شاقىردىم. ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – جەر بەتىندە ورنىقتى ءارى تۇراقتى دامۋدى قامتاماسىز ەتۋ, پروگرەسس ءۇشىن وزىق شەشىمدەر ازىرلەۋ. داعدارىس – وزگەرىستەر كەزەڭى. ادامزات ورتاق كۇش-جىگەر مەن پىكىر الماسۋلار ارقىلى بۇل جاعدايدان شىعۋدىڭ شەشىمىن تاباتىنىنا سەنىمدىمىن. بۇعان ءتورتىنشى يندۋستريالىق رەۆوليۋتسيا ارقىلى, 15-20 جىلدان كەيىن الەمدى وزگەرتەتىن مۇلدە جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ ارقىلى قول جەتكىزىلۋى مۇمكىن, – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
كەزدەسۋگە قاتىسۋشىلار جاھاندىق ساياسي جانە ەكونوميكالىق دامۋعا, اقشا-ۆاليۋتا جۇيەسىنىڭ پەرسپەكتيۆالارىنا قاتىستى كوزقاراستارىن ءبىلدىرىپ, حالىقارالىق كۇن تارتىبىندەگى وزەكتى ماسەلەلەردى شەشۋگە بايلانىستى ءوز ويلارىن ورتاعا سالدى. ولار ءبىزدىڭ ەلدە جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان, قازاقستاندى جان-جاقتى دامىتۋعا ىقپال ەتۋى ءتيىس رەفورمالارعا قاتىستى العان اسەرلەرىن دە ايتىپ بەردى.
اقوردا
