استانا كۇنى مەرەكەسىنە ساناۋلى عانا كۇندەر قالدى. وسى ورايدا استانا قالالىق مادەنيەت, مۇراعاتتار جانە قۇجاتتامالار باسقارماسىنىڭ باسشىسى بولات ماجاعۇلوۆپەن كەزدەسىپ, مەرەيلى مەيرامنىڭ جاي-جاپسارى تۋرالى اڭگىمەلەسكەن ەدىك….
– بولات باۋىرجانۇلى, استانا كۇنى جىل سايىن جۇرتشىلىق اسىعا توساتىن دۋماندى شاراعا اينالدى. ءداستۇرلى مەرەكە بيىل قانداي ەرەكشەلىكتەرىمەن ەستە قالماق؟
– ارينە, وتانىمىزدىڭ جۇرەگى – استانا. سوندىقتان وعان بارلىق الەم كوز تىگەدى. نازار اۋدارادى. الەمدە ەلوردا سەكىلدى جالىن اتىپ تۇرعان جاس قالا سيرەك. بيىل دا قالا كۇنى جوعارى دەڭگەيدە تويلانادى دەپ وتىرمىز. تۇرعىندار مەرەكەدەن كوپ دۇنيەنى قىزىقتاي الادى. نەگىزگى مەرەكەنىڭ وزەگى «ەل جۇرەگى – استانا» دەپ اتالادى. سونداي-اق, ماڭىزدى شارا ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعى مەن الداعى جىلى ەلوردادا بولاتىن «ەكسپو 2017» حالىقارالىق كورمەسى اياسىندا اتالىپ وتىلمەك.
ايتۋلى كۇندە حالقىمىزدىڭ باي اسىل مۇراسىن ناسيحاتتاۋعا كۇش سالىپ وتىرمىز. دۋماندى مەرەكەدە «استانا – مىڭجىلدىقتار توعىسىندا» اتتى كوشپەندىلەردىڭ وركەنيەتتى فەستيۆالى وتپەك. وندا حالقىمىزدىڭ سان عاسىرلىق تاريحى مەن مادەنيەتى جانە سالت-ءداستۇرى بەينەلەنەدى. تۇرعىندار مەن قوناقتار ەتنو اۋىلعا تىگىلگەن اقبوز ۇيلەردى تاماشالايدى. العاش رەت «قىمىزمۇرىندىق» فەستيۆالى وتەدى. سونىمەن بىرگە «سەرپەر» دەپ اتالاتىن حالىق اسپاپتارى وركەسترى فەستيۆالىنىڭ تۋى جەلبىرەمەك. وندا دومبىرا, قوبىز, شەرتەر, سىبىزعى, جەتىگەن جانە تاعى باسقا كونە اسپاپتاردىڭ سازىن تىڭداي الاسىز. سونداي-اق, ايتىس دەسە دەلەبەسى قوزبايتىن قازاق جوق. ءبىزدىڭ باسقارما مەن كورنەكتى اقىن ءجۇرسىن ەرماننىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن «كونگرەسس حولل» سارايىندا «باعانالى وردام, باستى وردام» اتتى رەسپۋبليكالىق ايتىس وتەدى.
– مەرەكەلىك شارانىڭ شىمىلدىعى قانداي باعدارلامامەن اشىلادى؟
– ول كەشە عانا «ساحنادان سالەم» دەپ اتالاتىن تەاترلار فەستيۆالىمەن اشىلدى. شارا 26 ماۋسىمعا دەيىن جالعاسادى. وعان ەلىمىزدەگى بارلىق تەاتر ۇجىمدارى قاتىسۋدا. سونداي-اق, رەسەي مەن ۋكراينادان كەلگەن تەاترلار دا ونەر كورسەتەدى. بارلىق تەاتر ارتىستەرى كورەرمەندەرگە وزدەرىنىڭ ۇزدىك قويىلىمدارىن تارتۋ ەتىپ, عاجايىپ اسەرگە بولەيدى دەپ ويلايمىن.
– سپورت جانكۇيەرلەرىنە قانداي سىي ۇسىنباقسىزدار؟
– مەرەكەدە سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قالىپتاستىراتىن سپورتتىق شارالار دا جەتەرلىك. جانكۇيەرلەر حالىقارالىق «جاۋىنگەرلىك ونەر» بايقاۋىن اسىعا كۇتىپ جۇرگەنى انىق. سونىمەن بىرگە دۋاتلون جارىسى وتەدى. سونداي-اق, ۇلتتىق سپورت تۇرلەرىنەن اسىق اتۋ, قازاق كۇرەسىنەن «قازاقستان بارىسى» دا دۇبىرلەپ وتپەك.
– وتكەن جىلى جاسىل سۋلى جەلەك بۋلۆارىندا وتكەن قازىر زامانعى «Astana Art Fest» ونەر فەستيۆالىن كورگەندەر ونى ۇمىتا قويعان جوق. اتالعان شارا بيىل دا جالعاسا ما؟
– ءسوز جوق, جالعاسادى. تۇرعىنداردى ءتانتى ەتە بىلگەن فەستيۆال جاز بويى بولادى. ارينە, باستى مەرەكەلىك شارالار 4 – 6 شىلدە ارالىعىندا وتەدى. ونىڭ اياسىندا مۋزىكا جانە بي فەستيۆالدەرى, كىتاپ جانە پوەزيا مەرەكەلەرى, سۋرەتشىلەر سيمپوزيۋمى, سونداي-اق, كەلۋشىلەردىڭ كوڭىل-كۇيىن كوتەرۋگە ارنالعان باسقا دا قىزىقتى شارالار ۇيىمداستىرىلماق. ۇزدىك اسپازشىلاردىڭ دا شەبەرلىك سىنىپتارىن وتكىزۋدى جوبالاپ قويدىق.
– ارينە, استانا كۇنىنە تۇرعىندار دا ەرەكشە ءمان بەرەدى. بيىل جۇرتشىلىقتى قانداي توسىن قىزىقتار كۇتىپ تۇر؟
– جالپى, وسى باعدارلامانىڭ بارلىعى ەلوردا تۇرعىندارى مەن قوناقتارىنا ارنالعان. سوندىقتان حالايىق «ارقايىم –كۇن قالاسى» اتتى ۋاقىت تالابىنا ساي جاراقتالعان جاڭا تەحنولوگيالىق 3D-شوۋدى تاماشالاي الادى.
سوڭعى كەزدەرى ەلىمىزدەگى ءسان سالاسىنىڭ ماماندارى الەمدىك دەڭگەيدە ۇزدىكتەر قاتارىنان كورىنىپ ءجۇر. ول – ەلىمىز ءۇشىن دە ۇلكەن جەتىستىك. استانا كۇنى مەرەكەسى اياسىندا بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايىندا وتاندىق ءسان الەمىنىڭ ۇلگىلەرىن ناسيحاتتاپ, وسى سالادا ايانباي ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن دارىندى ماماندارعا «ELLE» جۋرنالى تاعايىنداعان «ELLE STYLE AWARDS Kazakhstan» دەپ اتالاتىن ءسان سالاسىنداعى العاشقى سىيلىعى تابىس ەتىلەدى.
– ال كىشكەنتاي جەتكىنشەكتەرگە ارنالعان قانداي باعدارلاما بار؟
– مەرەكەنىڭ باستى قوناعى بالعىندار دەپ ايتۋعا بولادى. سوندىقتان ولار ەشقاشان نازاردان تىس قالمايدى. ءداستۇر بويىنشا قالانىڭ كىشكەنتاي تۇرعىندارى مەن قوناقتارىنا ارنالعان «ازيا جاڭعىرىعى» اتتى تسيرك ونەرى فەستيۆالى وتەدى. وعان جەتى مەملەكەتتەن كەلگەن وسى سالانىڭ ايگىلى ارتىستەرى قاتىسادى. سونىمەن بىرگە «استانا ارەنا» ستاديونىندا جاستارعا ارنالعان زاماناۋي مۋزىكالىق فەستيۆال جالعاسىن تابادى. وعان كوپكە تانىمال ونەر جۇلدىزدارى قاتىسادى. كونتسەرتتە فرانتسيالىق ديدجەي دەۆيد ۆەندەتتا ونەر كورسەتەدى.
– استانا كۇنىندە حالقىمىزدىڭ ساز الەمىندە ءوز ورنى بار كومپوزيتورلارعا ارنالعان شىعارماشىلىق كەش وتەدى. بيىلعى شارا كىمگە ارنالىپ وتىر؟
– ءيا, بۇل دا داستۇرگە اينالدى دەسەك بولادى. وتكەن جىلى حالىق قاھارمانى, كومپوزيتور, داۋلەسكەر دومبىراشى, ءبىر سوزبەن ءتۇيىپ ايتقاندا, ۇلتىمىزدىڭ ۇلى پەرزەنتى – نۇرعيسا تىلەنديەۆكە ارنالعان ەدى. بيىل ءبىر عانا «ءاليا» انىمەن حالقىمىزدىڭ جۇرەگىنەن ورىن العان, ومىردەن ەرتە وزعان كورنەكتى كومپوزيتور سەيدوللا بايتەرەكوۆكە ارنالعان شىعارماشىلىق كەش وتەدى.
– دۋماندى مەرەكەدە شىعارماشىلىق كەشتەر, مۋزىكالىق فەستيۆالدار مەن كونتسەرتتەر كوپ بولادى. ءسىز سولاردىڭ قايسىسىن ەرەكشە اتار ەدىڭىز؟
– ءار مەرەكەلىك باعدارلامانىڭ ءوز ورنى مەن كورەرمەنى بار. تۇيىندەي كەلگەندە, ەلىمىزگە وتە تانىمال «مۋزارت» توبى 8 شىلدە كۇنى «قازاقستان» ورتالىق كونتسەرت زالىندا وزدەرىنىڭ 15 جىلدىق مەرەيتويلارىنا ارناپ, جۇرتشىلىققا قىزىقتى كونتسەرت ۇسىنباق.
«ابك» توبىنىڭ قۇرمەتىنە قىدىرالى بولمانوۆ پەن قاراقات ءابىلدينا جانە ۇلىتاۋ توبى «الاۋ» مۇز ايدىنىندا ۇلكەن كەش وتكىزەدى. وقۋشىلار سارايىندا ەلىمىزدىڭ ءار تۇكپىرىنەن كەلگەن تالانتتى بالعىندارعا ارنالعان «ايالاعان استانا» اتتى رەسپۋبليكالىق بالالار بايقاۋى وتەدى. «استانا وپەرا» تەاترىندا «استانا ارقاۋى» تۇركى اۋەندەرى فەستيۆالى بولماق. ارينە, ادەمى ءازىلسىز مەرەكەنىڭ ءبىر ءبۇيىرى ولقى سوعىپ تۇرادى. 2 شىلدەدە «كونگرەسس حولل» سارايىندا «استانا يۋمور فەست» اتتى كوڭىلدى تاپقىرلار فەستيۆالى اشىلادى. 5 شىلدە كۇنى تۇرسىنبەك قاباتوۆتىڭ «كوڭىلدى استانا» ءازىل كەشى بولادى. 7 شىلدە كۇنى «كوڭىلدى تاپقىرلار الاڭى» اتتى ەلىمىزدەگى ۇزدىك ازىلكەشتەردىڭ قاتىسۋىمەن چەمپيونات وتەدى.
– ەلىمىزدەگى ەلشىلىكتەر دە مەرەكەگە قاتىسۋعا ىنتا ءبىلدىرىپ وتىرعان كورىنەدى…
– ءيا, وسى جىلى ايتۋلى شاراعا ولار وتە قىزىعۋشىلىق تانىتىپ جاتىر. ماسەلەن, اقش ەلشىلىگىنىڭ باستاماسىمەن بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايى مەن «بايتەرەك» مونۋمەنتى الدىندا «Broadway Bound» اتتى برودۆەي ميۋزيكلى وتەدى. يتاليا ەلشىلىگى «استانا سامالى» دەپ اتالاتىن ۇرمەلى وركەسترلەر فەستيۆالىنە ءوز ونەرپازدارىن قوساتىن بولىپ وتىر.
