ءبىزدىڭ ەلىمىز ءۇشىن بيىلعى جىلدىڭ ىقپالدى وقيعالارىنىڭ ءبىرى – G-GLOBAL يدەياسى. جاڭا اقىلداستىق الاڭىندا پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستاندى جاھاندىق ساياساتتىڭ بەلسەندى قاتىسۋشىسى رەتىندە تانىتتى.
قازاقستاننىڭ ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا تابىستى توراعالىق ەتۋى جانە G-global الەمىنىڭ تۇجىرىمداماسىن ۇسىنۋى ايماقتىق ماسەلەلەرگە عانا ەمەس, ادامزاتتىق تۇيتكىلدەردىڭ ءتۇيىنىن تارقاتۋعا قاۋقارىمىز جەتەتىندىگىن دالەلدەدى. قازاقستان باتىس پەن شىعىس ەلدەرىنىڭ ستراتەگيالىق ارىپتەسى رەتىندە وركەنيەتتى قاۋىمداستىقتىڭ ماڭىزدى نىسانىنا اينالدى. بۇل جولدا بيىك ماقساتتار قويعان ەلىمىزدە ەكونوميكالىق جانە ساياسي تابىستار ەسەلەندى دەسەك ارتىق ايتقانىمىز ەمەس. مۇنىڭ ءبارى –كوپۆەكتورلى ساياسات ۇستانىپ كەلە جاتقان ەلباسىنىڭ تىكەلەي ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسى.
تۇراقتىلىق تاڭداۋى
قازاقستان ەنەرگەتيكالىق تاسىمال ءدالىزىنىڭ بويىندا ورنالاسقان. قويناۋىمىز مۇناي مەن گازعا اسا باي. بۇل تۋرالى الەمگە تانىمال ساراپشىلاردىڭ ءبىرى, بەيبىتشىلىك سالاسىنداعى نوبەل سىيلىعىنىڭ يەگەرى گەنري كيسسيندجەر «قازاقستان ۇلكەن وركەنيەتتەردىڭ تۇيىسكەن جەرىندە ورنالاسقان, ءارى الەمدىك نارىققا كومىرسۋتەگى ونىمدەرىن بەرەتىن اسا ءىرى مەملەكەت» دەپ ايتقان بولاتىن. الايدا, قازاقستان الەم ەلدەرىنە تەك ءوندىرىپ وتىرعان ۋرانى مەن مۇنايى ارقىلى ماڭىزدى دەيتىن پىكىردى ۇستاناتىندار قاتەلەسەدى. ويتكەنى, قازاقستاندا ەڭ الدىمەن تۇراقتىلىق پەن تىنىشتىق سالتانات قۇرعان. ياعني, ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ جۇزەگە اسىرىپ وتىرعان ساياسي جۇيەسى دەموكراتيالىق قۇندىلىقتارمەن, ساياسي-قۇقىقتىق تەتىكتەرىمەن ەرەكشەلەنەدى. بۇل ءوز كەزەگىندە الەم قاۋىمداستىعىنىڭ الدىندا قۇرمەت پەن سەنىمدى ارتتىرا بەرمەك.
پرەزيدەنت باستاماسىمەن قولعا الىنعان, جاھاندىق ماسەلەلەرگە دەگەن كوزقاراستار مەن ولاردى شەشۋدىڭ سان جولدارىن قاراستىراتىن G-global جوباسى ايقىن ماقساتقا نەگىزدەلگەنى دە وسىدان. كۇللى الەم ەلدەرىمەن كەلىسىلگەن, جاھاندىق دەڭگەيدە جاڭعىرتۋ ءۇردىسىن قولعا الۋ كەرەكتىگىن ۇلت كوشباسشىسى دالەلدەدى.
جاھان دامۋىنداعى جاڭا سەرپىن
مەملەكەت باسشىسىنىڭ ءمالىم-دەۋىنشە, G-global يدەياسىنىڭ الەۋەتى الەمدىك قوعامداستىقتىڭ كەڭىنەن قولداۋى ارقاسىندا ارتا ءتۇستى. G-global سۇحبات الاڭى –الەمدىك قارجى داعدارىسىنان شىعۋ تەتىكتەرىن قۇرۋ جانە تالقىلاۋعا باعىتتالعان حالىقارالىق ۆيرتۋالدى جوبا. بۇل ارقىلى بارلىق مەملەكەتتەردى, الەمدىك ساياساتتىڭ مەملەكەتارالىق جانە ۇكىمەتتىك ەمەس سۋبەكتىلەرىن, سونداي-اق, جەكەلەگەن ساياساتكەرلەردى, قوعام قايراتكەرلەرىن, ساراپشىلار مەن عالىمداردى ىنتىماقتاسۋعا شاقىرۋ. بۇگىندە سۇحبات الاڭى مامانداردىڭ ايتۋىنشا, 150 ەلدەگى ءجۇز مىڭداعان پايدالانۋشىلاردىڭ باسىن قوسقان. «ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق عالىمدار كلۋبى» قاۋىمداستىعىنىڭ مالىمەتىنە سەنسەك, اتالمىش سايتتى جىل سايىن ون مىڭ ادام پايدالانادى ەكەن. وسىلايشا ەكونوميكالىق جانە ساراپتامالىق سايتتار رەيتينگىسىندە داۆوستىق كەزدەسۋلەردىڭ ينتەرنەت-رەسۋرسىنان كەيىنگى ەكىنشى ورىندا تۇر. ال, ىزدەۋ يندەكسى بويىنشا بارلىق ەكونوميكالىق فورۋمداردى باسىپ وزعانى ەلدى قۋانتادى. بيىلعى جىلى استانا قالاسىندا وتكەن فورۋمدا ەلباسى ادامزات وركەنيەتى دامۋىنىڭ كونسترۋكتيۆيزمى بەس قاعيدا نەگىزىندە قامتاماسىز ەتىلسە, ونى G-Global قاعيدالارى دەپ اتاۋدى ۇسىندى. ونىڭ ايتۋىنشا, ادامزات رەۆوليۋتسيالار مەن الەمدىك سوعىستاردىڭ ءليميتىن وتكەن عاسىردا سارقىدى. «XXI عاسىردا عالامدىق ساۋلەتتى تابىستى جاڭارتۋ تەك قانا ىلگەرى دامۋ – ەۆوليۋتسيالىق جولمەن عانا ىسكە اسىرىلۋى مۇمكىن. اراب كوكتەمى كورسەتكەندەي, رەۆوليۋتسيالار تەك قوعامنىڭ دامۋىن تەجەيدى, ولاردىڭ ەكونوميكاسىن كەرى اپارىپ تاستايدى, كوپتەگەن پروبلەمالار تۋدىرادى» دەگەن بولاتىن.
G-global –كەز كەلگەن ينتەرنەت پايدالانۋشىنىڭ ءتۇرلى زياتكەرلىك جۇمىستارعا, اتاپ ايتقاندا ساراپتامالىق شولۋلارعا, پىكىرتالاستارعا, بيزنەس جوبالار مەن ساۋالنامالارعا قاتىسۋىنا ءمۇمكىندىك بەرەتىن جاڭا فورمات رەتىندە ايگىلەندى. ول – ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ دامۋىنا, الەمدىك ەكونوميكانىڭ رەفورمالانۋى-نا, قالا بەردى جاھاندىق دەڭگەيدەگى داعدارىسقا قارسى كۇرەس تەتىكتەرىنىڭ جاسالۋىنا قىزىعۋشىلىق بىلدىرەتىن, بارلىق الەۋمەتتىك توپ وكىلدەرىنە ارنالعان امبەباپ جوبا. ال ءىس جۇزىندە جۇمىس الاڭى رەتىندە استانا ەكونوميكالىق فورۋمىندا تانىلدى. سودان بەرى استانا قالاسى بارشا الەم قاۋىمداستىعىنىڭ الدىندا بەدەلدى جاھاندىق اقىلداستىق الاڭىنا اينالىپ كەلەدى.
بەسىنشى استانا ەكونوميكالىق فورۋمىندا پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ ۇسىنعان G-global-دىڭ بەس قاعيداسى: ەۆوليۋتسيا; ءادىلدىك, تەڭدىك, مامىلە; جاھاندىق تولەرانتتىق پەن سەنىم; جاھاندىق ترانسپارەنتتىلىك پەن اشىقتىق جانە كونسترۋكتيۆتى كوپپوليارلىلىق قاعيدالارى الەم وكىلدەرىنىڭ نازارىن وزىنە اۋدارتتى. جوبانى قولداعاندار قاتارىندا نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتتارى – روبەرت ماندەلل, دجون نەش, روبەرت كورنبەرگ, ەريك ماسكين, دجون اۋمانن, فينن كيدلاند, دجەيمس ميررليس, حالىقارالىق بيزنەس جانە ءبىلىم, عىلىم ۇيىمدارىنىڭ باسقا دا ءىرى وكىلدەرى بار.
