– شىعارماشىلىعى استانامەن بىتە قايناسىپ كەتكەن انشىلەردىڭ ءبىرىسىز. ۇلكەن ونەرگە العاشقى قادامىڭىزدى وسى قالادا باستادىڭىز. اڭگىمەمىزدى ءومىرىڭىزدىڭ سول كەزەڭىنەن باستاساق…
– سەمەي وبلىسى اباي اۋدانى ارحات اۋىلىندا قاراپايىم وتباسىندا ون بالا وستىك. مەن قىزدىڭ كەنجەسىمىن, ۇلدىڭ كەنجەسى – قازىردە اقىندىعىمەن كوزگە كورىنىپ, حالىقتىڭ باتاسىن الىپ جۇرگەن باۋىرىم قالقامان. استاناعا ارمان قۋىپ, ءبىرىمىزدى-ءبىرىمىز جەتەلەپ كەلدىك. مەنى اۋىلدان الىپ كەتكەن – وسى كۇندەرى قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ حالىق ءانى كافەدراسىندا ءدارىس بەرەتىن ەربول اعام. ءسويتىپ, 1989 جىلى وسىندا كەلدىم.
نەگىزىنەن, وقۋدى بىتىرگەن جىلى مەكتەپ ديرەكتورى ۇيىمىزگە كەلىپ, اتا-اناما: «بىزدەر گۇلميرانى نادەجدا كرۋپسكايا اتىنداعى ينستيتۋتتىڭ (قازىر شاكارىم قۇدايبەردىۇلى اتىنداعى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەت – اۆتور) مۋزىكا فاكۋلتەتىنە اپارايىق. كۆوتا ارقىلى ءبىز ونى ءوزىمىز وقىتامىز. وقۋىن اياقتاعاننان كەيىن اۋىلعا كەلىپ جۇمىس جاسايدى» دەپ, ولاردىڭ رۇقساتىن سۇرادى. وسى وقۋ ورنىنا قۇجاتتارىمدى تاپسىردىم. بىراق, ول جەردە ءبارى ورىسشا بولعاننان كەيىن تازا قازاق اۋىلىنان شىعىپ, قازاق مەكتەبىن بىتىرگەن ماعان قيىن بولدى. الگەبرا مەن گەومەتريادان تومەن بالل الىپ قالىپ, وقۋعا تۇسە المادىم.
مەكتەپ قابىرعاسىندا ءان ايتىپ ءجۇردىم. ءۇشىنشى سىنىپتان باستاپ مەكتەپارالىق, اۋىلارالىق, اۋدانارالىق كوركەمونەرپازدار بايقاۋلارىنا قاتىستىم. كۇزدەن قىسقا قاراي اۋىلعا كەلگەن ەربول اعام مەنىڭ سول ىنتامدى بايقاپ: «سەنىڭ وقۋىن كەرەك, ءجۇر» دەپ, مەنى سول كەزدەگى تسەلينوگراد قالاسىنا الىپ كەلدى. ءوزى سول جىلى وتباسىن قۇرعان بولاتىن. جەڭگەمىز ەكەۋى مەنى دايىنداپ, جۇمىسقا ورنالاستىردى.
– ءوزىڭىزدىڭ جەرلەسىڭىز, قازاقتىڭ بۇلبۇل ءانشىسى بيبىگۇل تولەگەنوۆا سەمەي ەت كومبيناتىندا ەڭبەك جولىن باستاپ, جۇمىس ىستەپ جۇرگەندە كونسەرۆاتورياعا ءتۇس دەگەن كەڭەسكە «ونسىز دا كونسەرۆى جاۋىپ ءجۇرمىن عوي» دەپ قاتىرعانىن ءبىر جەردەن وقىعان ەدىك. ءسىزدىڭ ەڭبەك جولىڭىز قالاي باستالدى؟
– جۇمىسقا ورنالاسۋىم قىزىق بولدى. سول جىلدارى تسەلينوگراد وبلىسىن براۋن باسقاردى. سول كىسى كونتسەرتتەردە مەنىڭ ءان ايتىپ جۇرگەنىمدى ەستىپ قالىپ, اعاما: «قارىنداسىڭ ءانشى ەكەن عوي. ءبىز ونى وبلىستىق فيلارمونياعا جۇمىسقا الايىق» دەپ ۇسىنىس ايتىپتى. ەربول اعامنىڭ «فيلارمونياعا قالاي ورنالاستىرامىز, ەشقانداي ءبىلىمى جوق قوي» دەپ, ىڭعايسىزدانعانىنا قاراماي «قارىنداسىڭنىڭ تابيعي تالانتى بار, قازىر وسىنداي انشىلەر تاپشى, جۇمىسقا كىرسىن» دەپ كوندىردى. براۋن
«كوكەمنىڭ» ونەرىمدى تانىعاندىعىنىڭ ارقاسىندا فيلارمونياعا جۇمىسقا تۇردىم. وسىلايشا ەڭبەك جولىم باستالىپ, شىعارماشىلىق تۇرعىدان شىڭدالۋعا مۇمكىندىگىم اشىلدى.
– ەش جەردە وقىماي-اق حالىقتىڭ ماحابباتىنا بولەنگەن مايرا ۋاليقىزىنىڭ زامانىنان ءوتىپ كەتتىك. بۇگىنگى تاڭدا كاسىبي دەڭگەيگە جەتەمىن دەگەن انشىگە ساۋات كەرەك. ءوزىڭىزدىڭ مۋزىكالىق ءبىلىمىڭىز بار ما؟
– فيلارمونيادا جۇمىس ىستەي ءجۇرىپ قازىرگى لەۆ گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى, ول كەزدەگى ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى تسەلينوگراد پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ مۋزىكا فاكۋلتەتىنە وقۋعا ءتۇستىم. مارقۇم جاقسىلىق مۇقانوۆ اعامىز دومبىرا شەرتىسىمە, ءان ايتىسىما قاراپ مەنى ەشقانداي ەمتيحانسىز قابىلدادى. بەس جىل بويى ينستيتۋتتىڭ قابىرعاسىندا ءجۇرىپ, جان-جاقتا وتەتىن بايقاۋلارعا قاتىستىم.
قاليبەك قۋانىشباەۆ تەاترى
اشىلعاندا سوندا جۇمىسقا الىندىم. ونىڭ نەگىزىن قالاۋشى جاقىپ وماروۆ اعامىز دا مەنى ءبىردەن قابىلدادى. ينستيتۋتتا ءانشىلىكتى ەمەس, كۇيشىلىكتى وقىدىم. سونى ەسكەرگەن تەاتر باسشىسى مەنى وركەستر قۇرامىنا الدى. وركەستردا دومبىرا ويناپ ءجۇرىپ, ءانىمدى دە ايتتىم. ءانىمدى ايتا ءجۇرىپ, اكتريسالىق قىرىمدى دا كورسەتتىم. ءسويتىپ, تەوريانىڭ عانا ەمەس, پراكتيكانىڭ دا كوپ كومەگى ءتيدى.
– جاقسى ءانشى ەكەنمىن دەگەن سەنىم وزىڭىزدە قاي كەزەڭدە پايدا بولدى؟
– ينستيتۋتتى بىتىرگەننەن كەيىن رەكتورىمىز امانگەلدى قۇسايىنۇلى مەنى كافەدراعا ۇستاز قىلىپ الىپ قالدى. اننەن, كۇيدەن ءدارىس بەرىپ ءجۇردىم. ودان ءبىر جىل بۇرىن شىمكەنت قالاسىندا امىرە قاشاۋباەۆ اتىنداعى بايقاۋ ءوتتى. وقۋ ورنىنىڭ ءوزى جاعداي تۋدىرىپ, مەنى سول بايقاۋعا جىبەردى. وندا 65 قاتىسۋشىنىڭ اراسىندا الدىڭعى لەكتەن كورىنىپ, ەڭ سوڭىندا ىرىكتەلگەن 13 ورىنداۋشىنىڭ قاتارىنا قوسىلدىم. بۇل بايقاۋدا «كورەرمەن كوزايىمى» نوميناتسياسىن يەلەندىم. سونىڭ ءوزى ماعان ۇلكەن شابىت بەردى, ونەردە ءارى قاراي قادام باسۋىما تۇرتكى بولدى.
وسىدان كەيىن ماعان: «ۇستازدىق ەتۋگە ءالى دە ۇلگەرەرمىن, مەن ودان دا بارىپ ىزدەنەيىن. العان ءبىلىمىمدى ءارى قاراي جالعاستىرايىن» دەگەن وي ءبىتتى. سول ويمەن الماتىعا بارىپ, قۇرمانعازى اتىنداعى مەملەكەتتىك كونسەرۆاتورياعا وقۋعا ءتۇستىم. وندا دا كۇيشىلىكتى تاڭداپ, قارشىعا احمەدياروۆ اعامىزدىڭ الدىنا باردىم. كۇيىمدى ويناي جونەلىپ ەدىم, قارشىعا اعا تىڭداپ بولعان سوڭ «دومبىراڭ قىزىق ەكەن» دەدى. مەن: «اعا, دومبىرام نەگىزى انشىگە ارنالعان دومبىرا ەدى, كىشكەنە ءان ايتاتىنىم بار» دەپ جاۋاپ بەرىپ ەدىم «قانە, ءانىندى ايتا قويشى» دەدى اعامىز. سول جەردە احمەت
بايتۇرسىنۇلىنىڭ «اققۇم» انىنە باسقان ماعان: «اينالايىن, سەن بىزگە ناعىز كەرەك كادر ەكەنسىڭ. ينستيتۋتتى بىتىرگەنىڭدى, مۋزىكالىق ءبىلىمىڭ بار ەكەندىگىن ەشكىمگە ايتپا. قازىرگى ۋاقىتتا ەلدىڭ ءبارى بازارعا شىعىپ, كوممەرسانت بولىپ كەتتى. ەگەر مەكتەپ بىتىرگەلى قايدا ءجۇردىڭ دەپ سۇرايتىندار تابىلسا, بازاردا تۇردىم دەپ ايت» دەگەن قارشىعا اعا مەنى قولىمنان جەتەكتەپ قۇجات قابىلدايتىن بولىمگە اپاردى. سول كىسىنىڭ ءسوزى تۇرتكى بولىپ, ەش ەمتيحانسىز قايرات بايبوسىنوۆتىڭ كلاسىنا قابىلداندىم.
– استاناعا كونسەرۆاتوريانى اياقتاپ بارىپ ورالدىڭىز با؟
– وسى جاق ءبارىبىر تارتىپ تۇردى. اۋەلدەن ءبىلىم العان جەرىم ىستىق كورىندى. ستۋدەنت بولىپ ءجۇرىپ, جۇمىس ىستەدىم. جاعدايىم بولدى. ءبىر جاعىنان باۋىرلارىما دا الاڭدادىم. شىنىمدى ايتسام, قايتادان ستۋدەنت بولۋ ماعان قيىندىققا ءتۇستى. ونىڭ ۇستىنە تانىمايتىن ورتا, تانىمايتىن قالا… كونسەرۆاتوريادا ەكى جىل وقىدىم. اقمولا استانا اتانعاننان كەيىن وسىندا ورالدىم. مۇندا اشىلعان قازاق ۇلتتىق مۋزىكا اكادەمياسىندا وقۋىمدى جالعاستىردىم. ورالعان بەتىمدە ايمان مۇساقوجاەۆا ۇستازدىق ەتۋىمە ۇسىنىس جاسادى. ۇسىنىسىن قابىل الىپ, ەڭبەك جولىم قايتا جالعاستى. وقي ءجۇرىپ, ءدارىس بەردىم. استانا قالاسى مەملەكەتتىك فيلارمونياسى قايتادان جۇمىسقا شاقىردى.
فيلارمونيادان كەيىن پرەزيدەنتتىك مادەنيەت ورتالىعىندا اشىلعان ءداستۇرلى قازاق تەاترىندا جۇمىس ىستەدىم. بەس جىل ىشىندە وندا ساحنالانعان قويىلىمدارعا قاتىستىم. «الپامىس», «ۇلبيكە», «ءبايتەرەك» سەكىلدى سپەكتاكلدەردە رولدەردە وينادىم. قازىردە «اق جاۋىن» اتتى مەملەكەتتىك كامەرالىق وركەستردەمىن. ونىڭ جەتەكشىسى – بارىمىزگە بەلگىلى شەرتپە كۇيدىڭ شەبەرى سەكەن تۇرىسبەكوۆ. وندا جەكە ءانشى بولىپ جۇمىس جاساپ, كوبىنە وركەستردىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن ءان ايتامىن.
– استانانىڭ قازاقىلانۋىندا ءسىزدىڭ دە ۇلەسىڭىز بار سياقتى…
– سولاي شىعار. اقمولا ەلوردا بولعاننان كەيىن كەيبىر كوشەلەردىڭ اتاۋلارى وزگەرتىلدى, جاڭا داڭعىلدار پايدا بولدى. ەسكەرتكىشتەر قويىلا باستادى. كوشەلەر مەن ەسكەرتكىشتەر اشىلعاندا دا سولاردىڭ قاستارىندا تۇرىپ, ءان ايتتىم. سول كەزدەرى سارىارقا جانە الماتى اۋداندارىنىڭ اكىمدىكتەرىن باسقارعاندار بۇل ءسوزىمنىڭ وتىرىك ەمەس ەكەنىنە كۋا بولا الادى.
– وزىڭىزگە ۇيرەنشىكتى ۇستازدىق قىزمەتتى دە قوسا الىپ ءجۇرسىز بە؟
– ۇستازدىعىمدى قازىردە توقتاتىپ تۇرمىن. سەبەبى, ساحنا مەن ۇستازدىقتى بىرگە الىپ ءجۇرۋ وڭاي ەمەس. ەكەۋىنىڭ جەكە تۇرعانداعى ورىندارى بار. شاكىرت تاربيەلەپ, ساحنانى دا الىپ جۇرۋگە بولادى, بىراق شاكىرت الىپ, ءوزىن ءبىر جەردە كونتسەرتپەن جۇرگەن دۇرىس ەمەس دەپ ەسەپتەيمىن. ءبىر-ەكى شاكىرتىم بار ەدى, ولاردى قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ۇستازدارىنا, ونداعى ءوزىمنىڭ ەربول اعاما تابىستادىم.
– ءبىر سۇراق وزىنەن–ءوزى ءتىل ۇشىمىزعا كەلىپ تۇر: اباي ەلىندە دۇنيەگە كەلدىڭىز. انشىلىك جولعا تۇسۋىڭىزگە تۋىپ-وسكەن ورتاڭىزدىڭ دا اسەرى بولعان شىعار. ۇلكەن جازۋشى مۇحتار ماعاۋين اعامىزدىڭ «ابايدىڭ ولەڭدەرىمەن ءتىلىم شىقتى» دەپ ايتاتىنى بار ەدى.
– ارينە, اسەرى بولدى. ارحات دەگەن اۋىلدىڭ اتاۋى دا اباي اتامىزبەن تىكەلەي بايلانىستى. اباي ءوزىنىڭ دوسى ەربولمەن كەلە جاتقاندا اۋىلىمىزدىڭ تۇسىندا اتتارى ارىپ, ارحات – ارىق ات دەگەن اتاۋدان شىقتى. اۋىلىمىزدىڭ ءوزى تابيعاتى سۇلۋ, تاۋدىڭ بوكتەرىندە ورنالاسقان. قاي ادام دا تابيعاتىنا تارتىپ تۋادى عوي. ونىڭ ۇستىنە انانىڭ اق ءسۇتى, اكەنىڭ كۇشى دەگەن بار. ءبىزدىڭ كورشىمىز ۇستا بولدى. قازاق ۇيدەن باستاپ بەسىككە دەيىن كەرەك دۇنيەنىڭ ءبارىن جاسادى ول كىسى. اۋىلداعى توي-دۋمان. وندا ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ دومبىرامەن ءان سالۋى – وسىنىڭ ءبارى ونەرپاز بولامىن دەگەن جاندى قاناتتاندىرادى.
ءانشى رەتىندى ءبىزدى قازاق راديوسى مەن «شالقار» ارناسى تاربيەلەدى. اۋىل كوشەسىندە سويلەپ تۇرعان راديونى مەكتەپكە بارا جاتىپ, ودان قايتىپ كەلە جاتىپ توقتاپ تىڭدايتىنبىز. ۇناعان ءانىمىزدىڭ قايتالاپ بەرىلۋىن كۇتىپ جۇرەتىنبىز.
– ەسترادالىق جانرداعى ءاندەردى دە ورىندايسىز. بۇل جولعا كەلۋىڭىزگە نە تۇرتكى بولدى؟ بۇعان ءوزىڭىز ورىنداعان «جالت-جۇلت ەتكەن دۇنيە-اي» ءانى اسەر ەتكەن سياقتى.
– نەگىزىنەن, كۇيشىلىكتە وقىپ جۇرگەنىمدە ەسترادالىق جانرعا قىزىعۋشىلىعىم بولدى. ەسىمدەرى ەلگە ايان روزا رىمباەۆا, ماقپال ءجۇنىسوۆا اپالارىمىزدى تىڭداپ وستىك. ادام جاس بولعاننان كەيىن ەلىكتەيدى. سول كىسىلەردەي بولعىم كەلدى. ەسترادالىق اندەردى سول كەزدىڭ وزىندە ايتىپ جۇرەتىنمىن. بىراق, ەربول اعامنىڭ قولىندا تۇرامىن. ۇيدە كۇندە ەستىپ ءجۇرگەنىم – حالىقتىق اندەر. سول اعامنىڭ ايتىپ جۇرگەن اندەرىن ۇرلانىپ ءجۇرىپ ۇيرەنىپ, ورىنداپ ءجۇردىم. مۇنى اعامنىڭ ءوزى بايقاپ, بىردە: «گۇلميرا, سەنىڭ داۋىسىڭدا قازاقى ءۇن بار. نەگە دۇرىستاپ وتىرىپ مەنەن ءان ۇيرەنبەيسىڭ؟» دەدى.
سوسىن وسى جولعا ءتۇستىم عوي.
«جالت-جۇلت ەتكەن دۇنيە-اي» انىنە كەلسەك, ونىڭ اۆتورى ەرمۇرات ۇسەنوۆكە كىرىپ, اسەت نايمانباەۆتىڭ «ءىنجۋ-مارجان» ءانىن ورىنداپ بەرگەنىم بار. سول كەزدە بۇل كىسى وسى ءاندى جانە باسقا بىرنەشە اندەرىن ماعان ۇسىندى. نەگىزىنەن, بۇل ءاندى ماعان دەيىن ماقپال ءجۇنىسوۆا ورىنداعان. ول وركەستردىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن ايتىپتى. مەن ۇيگە كەلىپ, دومبىراعا سالىپ كورىپ ەدىم, ەسترادالىق باعىتتى سۇراعانداي كورىندى. وركەسترمەن ماقپال اپامىزدان اسىرىپ ايتا المايمىن عوي دەگەن وي كەلدى. وسى ءان قالاي شىقتى, حالىققا تانىلا باستادىم.
بىراق, مەن ەسترادالىق ءانشىمىن دەپ ايتا المايمىن ءوزىمدى. اۆتورلاردىڭ سۇرانىسىمەن قاراپ وتىرسام 60-70 اندەي ەسترادالىق جانردا جازىلىپ كەتكەن ەكەن. راديوعا 25-30 شاقتى وسى باعىتتاعى ءان ءوتتى. الايدا, ءوزىمدى وسى جانردا قاتتى ناسيحاتتاعان جوقپىن. ماقساتىم دا وسى جانردا ءوزىمدى ناسيحاتتاۋ ەمەس.
– سازگەرلىك قىرىڭىز دا بار ەكەن…
– ءيا, قازىرگى كۇندە ورىنداۋشىلىقتان بولەك سازگەرلىك قىرىم اشىلىپ كەلە جاتىر. ول وڭاي دۇنيە ەمەس ەكەن. بىراق, بار نارسە ادامدى جاتقىزباي, مازالاۋىن قويمايتىنىنا كوزىم جەتتى. ون بەس – جيىرما شاقتى ءان جازىپ تاستاپ, وتكەلى جاتقان كونتسەرتىمدە ورىندايىن دەپ وتىرمىن.
قاراپ وتىرسام, جاس اقىنداردىڭ سوزدەرىنە ءۇڭىلىپ, ءان ايتىپ كورمەپپىن. مۇقاعالي ماقاتاەۆ, سەرىك اقسۇڭقارۇلى, نەسىپبەك ايتۇلى, فاريزا وڭعارسىنوۆا, سەرىك تۇرعىنبەكۇلى سىندى اتاقتى اقىنداردىڭ سوزىنە جازىلعان ءاندەردى ورىندادىم.
ال, ءوزىم ون بەس – جيىرما شاقتى ءان جازىپ تاستاعاننان كەيىن قازىر كىتاپ بەتىن اشۋعا قورقىپ ءجۇرمىن. سەبەبى, سورەدە تۇرعان, ءوزىم ۇناتاتىن اقىننىڭ كىتابىن قولىما الىپ, ولەڭ وقىسام, بىردەن انگە سۇراناتىن بولىپ ءجۇر. ال, ءان تۋعاننان كەيىن بالاڭداي بولىپ كورىنەدى ەكەن. ول ءاننىڭ باعىن ويلاپ, حالىققا تانىتۋدى كوزدەيسىڭ. ون بەس-جيىرما شاقتى ءانىمدى تىڭدارماندارعا دۇرىستاپ جەتكىزىپ الايىن دەپ قازىردە توقتاپ تۇرمىن. «ماعان ءوزى ءان جازۋعا بولا ما, بولماي ما, جازعان اندەرىم حالىققا جەتە مە, جەتپەي مە» دەگەن ويدا ءجۇرمىن. ويتكەنى, ءان جازۋ – ەرىككەننىڭ ەرمەگى ەمەس.
– ساناپ وتىرساق, شىعارماشىلىق ومىرىڭىزگە 25 جىل تولىپ قالىپتى. كونتسەرتىڭىزدى وسى داتاعا وراي وتكىزەيىن دەپ وتىرسىز با؟ بۇدان بۇرىن استانادا كونتسەرتتەرىڭىز ءوتىپ پە ەدى؟
– وسىدان 20 جىلداي بۇرىن مۇحتار اۋەزوۆتىڭ 100 جىلدىعىنا ارناپ كونتسەرت قويدىق. وندا جەكە ءوزىم عانا ونەر كورسەتكەن جوقپىن, ەربول اعام, نۇربول دەگەن باۋىرىم, قالقامان, مەن – تورتەۋىمىز ءتورت داۋىستا ءان ايتىپ, كۆارتەت
بولىپ, وتباسىلىق انسامبل رەتىندە ساحناعا شىقتىق.
2003 جىلى كونگرەسس-حولدا «ءىنجۋ-مارجان» اتتى جەكە كونتسەرتىمدى وتكىزدىم. سودان بەرى ون جىلدان استام ۋاقىت ءوتىپتى. قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى دەگەن اتاقتى العان ادام وعان جاۋاپتى بولۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. جالپى, ءانشى تاريح الدىندا جاۋاپتى عوي. ءاندى ايالاپ, قۇرمەتپەن قاراماساڭىز ول سىزدەن قاشادى. ءار ءاننىڭ اتاسى بار. ءان – قۇدىرەت. ول تازالىقتى, جان سۇلۋلىعىن تالاپ ەتەدى. ادام جانىنا شيپانى دا جاقسى اننەن تابادى. ءار ءاندى ءانشى تۇسىنە بىلسە, وعان ادال قىزمەت
جاساسا, سوندا عانا تاريحتا قالادى.
مەن جىلىنا, ايىنا كونتسەرت بەرەتىندەرگە تاڭعالامىن. شىعارماشىلىعىنا جاۋاپكەرشىلىكپەن قارايتىن ءانشى ويتپەۋ كەرەك. مىسالى, بىزگە دە سولاي ءجيى-ءجيى كونتسەرت بەرۋگە بولادى. بىراق, جاراسپايتىن سەكىلدى. ءانشىنىڭ ايتاتىن ءاربىر ءانى كىتاپ, قويىلىم, فيلم بولۋى كەرەك.
وزىمە كەلسەم, ءان ءۇشىن تۋعان ادامدايمىن, ءان ءۇشىن جارالعاندايمىن. سونى سەزىندىرىپ تۇرعان اللاعا ريزاشىلىعىمدى بىلدىرەمىن.
– «ءانشىنىڭ ايتاتىن ءاربىر ءانى كىتاپ, قويىلىم, فيلم بولۋى كەرەك» دەدىڭىز. ءسىزدىڭ رەپەرتۋارىڭىزدا وزىمىزگە قاتتى ۇنايتىن, سونداي تالاپقا ساي كەلەتىن ءبىر ءان بار. ول ۇلتىمىزدىڭ ءان ونەرىنە مول ولجا سالعان كومپوزيتور, ونەر زەرتتەۋشى ءىليا جاقانوۆقا ارنالعان «ءان بولىپ جارالدىڭ» ءانى. وسى ءان ءسىزدىڭ رەپەرتۋارىڭىزعا قالاي قوسىلدى?
– بۇل ءاندى سازگەر ەسجان ءامىروۆ ءوزى ماعان اكەلىپ ۇسىندى. الدىندا «ەسىل-نۇرا» دەگەن ءانىن بەرگەن ەدى. مىنا ءان تۋعاننان كەيىن ءسوزىن جازعان زاعىپار شاكەنتاەۆ دەگەن اعامىز ەكەۋىنىڭ ويىندا مەن تۇرىپپىن. ەسجان اعامىزدىڭ ۇيىندەگى جەڭگەمىز دە: «مىنا ءاندى گۇلميراعا اپار. مۇنىڭ باعىن سول اشادى» دەپ ايتقان ەكەن. سودان قاراعاندىدان استاناعا كەلگەن اعامىز «گۇلميرا, وسىنداي ءان جازىپ ەدىم» دەپ حابارلاستى. كەزدەسكەنىمىزدە بايانمەن ورىنداپ بەردى. ءبىر جىلداي ءجۇرىپ, الماتىعا بارىپ جازدىرتتىق. ءان ءساتتى شىقتى. كەيىننەن ءىليا اعامىزدىڭ ءوزى حابارلاسىپ: «گۇلميرا, اينالايىن, سەنىڭ ءۇنىڭدى راديودان ەستۋشى ەدىم. داۋىسىڭ ەرەكشە ەكەن. مىنا اندەرىڭمەن اقىن, سازگەر, ءانشى – ۇشەۋلەرىڭ ءوزىمدى وزىمە تانىتتىڭدار» دەپ, ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.
– وتكەلى تۇرعان «ءان دومبىرا – جان سەرىگىم جاسىمنان» اتتى شىعارماشىلىق كەشىڭىزدە كورەرمەنگە قانداي جاڭالىق ۇسىناسىز?
– استانا اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن وتەتىن كونتسەرتىمدە تەرمەلەردى ورىندايمىن. تەرمە دەگەن – ناقىل ءسوز, وسيەتتەر عوي. ولاردىڭ كەيبىرىنىڭ اۋەنىن ءوزىم جازدىم. سوسىن جاڭا اندەرىم ورىندالادى. كونتسەرتىمە ماقپال ءجۇنىسوۆا, بايان ساعىمباەۆا سىندى قازاقتىڭ ماڭدايالدى انشىلەرى, بەلگىلى اكتەر-ءانشى بەكجان تۇرىس قاتىسادى. ءوزىمنىڭ 13 جاسار قىزىم اناسىنا ارناپ ءان ايتادى. سال-سەرىلىك ءداستۇردى كورسەتەمىز. ءوزىم باياعىنىڭ مايراسىنداي ساحناعا شىعامىن. حالىققا قوياندى ءجارمەڭكەسىنىڭ اۋراسىن سەزىندىرمەكپىز. كونتسەرت ءتورت بلوكتان تۇرادى. سونىڭ ۇشەۋىندە حالىقتىق ونەر كورسەتىلەدى.
جامال وماروۆا, رابيعا ەسىمجانوۆا سىندى مايتالمان ءانشى اپالارىمىزدى ەستىپ وستىك. كونتسەرتكە كەلگەندەر ەستى ءھام ەسكى اندەردى تىڭداي الادى. كەشتە جاڭا اندەر دە مولىنان ورىن الادى. اتاپ ايتسام, باۋىرىم قالقاماننىڭ, جۇلدىزاي ىسقاق دەگەن ءسىڭىلىمنىڭ سوزدەرىنە جازىلعان اندەر ورىندالادى. جاقسى كورەتىن اقىنىم – تولەگەن ايبەرگەنوۆ. ول كىسىنىڭ «ساعىنىش»
دەگەن ولەڭىن تولعاۋعا اينالدىردىم. وسىنى ورىندايمىن.
– اڭگىمەڭىزگە راحمەت. شىعارماشىلىق كەشىڭىزدى ءساتتى وتكىزۋىڭىزگە تىلەكتەسپىز.
سۇحباتتى جۇرگىزگەن:
امانعالي قالجانوۆ