نۇرسۇلتان نازارباەۆ: مەن ءۇشىن ەل سەنىمىنەن ارتىق مارتەبە جوق

كەشە تاۋەلسىزدىك سارايىندا جاڭا مەرزىمگە سايلانعان قر پرەزيدەنتىن ۇلىقتاۋ ءراسىمى ءوتتى. سالتاناتتى راسىمدە نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆ قازاقستاننىڭ پرەزيدەنتى رەتىندە انت قابىلداپ, قىزمەتىنە رەسمي تۇردە قايتا كىرىستى.

ۇلىقتاۋ سالتاناتى – قۇرمەت ءراسىمى

بۇل – تاۋەلسىز قازاقستان تاريحىنداعى بەسىنشى ۇلىقتاۋ ءراسىمى. ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى 1991 جىلى العاش رەت انت بەرگەن بولاتىن. ول سالتاناتتى ءراسىم 10 جەلتوقساندا الماتىداعى رەسپۋبليكا سارايىندا ءوتتى.
1999 جىلى 10 قاڭتاردا وتكەن ەكىنشى جالپىحالىقتىق سايلاۋدا دا جەڭىسكە جەتكەن نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسىنا الاقانىن قويىپ, انت بەرگەن ەدى.
بۇدان كەيىن 2005 جىلعى 4 جەلتوقساندا ءۇشىنشى جالپى حالىقتىق سايلاۋ ءوتتى. ەل سەنىمىن ارقالاعان ەلباسىن ۇلىقتاۋ سالتاناتى 2006 جىلعى 11 قاڭتاردا اقوردادا بولدى. بۇل يناۋگۋراتسياعا الەمنىڭ 70-تەن اسا مەملەكەتىنەن كەلگەن جوعارى لاۋازىمدى تۇلعالار قاتىستى.
وسىدان كەيىن 2011 جىلى كەزەكتەن تىس سايلاۋدا تاعى دا نۇرسۇلتان ءابىشۇلى جەڭىسكە جەتتى. ۇلىقتاۋ ءراسىمى 8 ساۋىردە ءوتتى.
ەندى, مىنە, قر ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ 28 ساۋىردە جاريالاعان سوڭعى قورىتىندىسى بويىنشا كەزەكتى سايلاۋدا ءىس باسىنداعى ەلباسى قازاقستان حالقىنىڭ 97,75 پايىز داۋىسىن جيناپ, جەڭىسكە جەتىپ, بەسىنشى مارتە ەل پرەزيدەنتى رەتىندە انت قابىلداپ وتىر.
ءبۇتىن ءبىر حالىقتىڭ ءوز پرەزيدەنتىن سايلاۋى جانە ەل سەنگەن ەلباسىنىڭ رەسمي تۇردە قىزمەتكە كىرىسۋى – تاريحي ۋاقيعا, سالتاناتتى ءسات.
ۇلىقتاۋ ءراسىمى وتەتىن تاۋەلسىزدىك سارايىنا ەڭ الدىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۋى, شتاندارتى مەن كونستيتۋتسياسى جەتكىزىلدى. بۇدان كەيىن پرەزيدەنت مىنگەن سالتاناتتى كورتەج اقوردادان شىعىپ, ءراسىم وتەتىن عيماراتقا قاراي بەت الدى. تاۋەلسىزدىك سارايىنىڭ الدىندا جاڭادان سايلانعان قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنە مەملەكەتتىك كۇزەت قىزمەتىنىڭ باستىعى امانتاي كۇرەڭبەكوۆ راپورت بەردى. بۇدان كەيىن ارتيللەريالىق وت شاشۋ بولىپ, نۇرسۇلتان نازارباەۆ سالتاناتتى ءراسىم وتەتىن زالعا قاراي بەت الدى.
پرەزيدەنت كىرگەننەن كەيىن كونستيتۋتسيالىق كەڭەس توراعاسى يگور روگوۆ كونستيتۋتسيانىڭ 42-بابىنا سايكەس, قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى حالىققا انت بەرگەن ساتتەن باس­تاپ لاۋازىمىنا كىرىسەتىنىن مالىمدەدى. سودان كەيىن پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسيا­سىنا وڭ قولىن قويىپ تۇرىپ, «قازاقستان حالقىنا ادال قىزمەت ەتۋگە, قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسى مەن زاڭدارىن قاتاڭ ساقتاۋعا, ازاماتتاردىڭ قۇقىلارى مەن بوستاندىقتارىنا كەپiلدiك بەرۋگە, قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتiنiڭ وزiمە جۇكتەلگەن مارتەبەلi مiندەتiن ادال اتقارۋعا سالتاناتتى تۇردە انت ەتەمiن» دەپ حالىققا انت بەردى.
مەملەكەت باسشىسىن ۇلىقتاۋ ءراسىمىنىڭ قۇرمەتىنە ءانۇران ايتىلىپ, زەڭبىرەكتەردەن 21 رەت وق اتىلدى.
بۇدان كەيىن ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ توراعاسى قۋاندىق تۇرعانقۇلوۆ نۇرسۇلتان نازارباەۆقا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كۋالىگىن تابىس ەتتى.

ەل بىرلىگىن كورسەتكەن ەرەكشە ءسات

ۇلىقتاۋ راسىمىندە ءسوز سويلەگەن ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ كەزەكتەن تىس وتكەن پرەزيدەنت سايلاۋى قازاقستان حالقىنىڭ بىرلىگىن كۇللى الەمگە تانىتقانىن اتاپ ءوتتى.
– 26 ءساۋىر ەلىمىز ءۇشىن تاعى ءبىر تاريحي تاعدىرلى كۇن بولدى. پرەزيدەنت سايلاۋى قازاقستان حالقىنىڭ كەمەڭگەرلىگىن بۇكىل الەمگە پاش ەتتى. ەل بىرلىگىنە بەرىكتىگى مەن كەمەل كەلەشەككە سەنىمىن تانىتتى. ماڭگىلىك ەلدىڭ مىزعىماس ۇستانىمدارىنا ادالدىعىن كورسەتتى. بۇل – تاڭداۋ جارقىن بولاشاققا قادام باسقان قازاقستاننىڭ تاڭداۋى, بىرلىگىن بەرەكەگە ۇلاستىرىپ, ۇلى ىستەر جولىندا ۇيىسقان بارشا حالىقتىڭ جولى. ءوز ۇرپاعىنىڭ بولاشاعىن قاسيەتتى وتانىمىز – قازاقستانمەن بىرگە كورەتىن ءاربىر ازاماتتىڭ ەرىك-جىگەرى, – دەدى ەلباسى.
پرەزيدەنت بۇگىنگى مەرەيلى ساتتە وزىنە بەرىلگەن سەنىم مانداتى مەملەكەتىمىزدى نىعايتۋ جولىنداعى قىرۋار ىستەردىڭ باعاسى ەكەنىن باسا ايتتى.
«بۇل – قازاقستاندى ەڭ قۋاتتى ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسۋدى كوزدەيتىن ۇلى ماقساتقا بەرىلگەن حالقىمنىڭ اق باتاسى! «ماڭگىلىك ەل» ۇلتتىق يدەياسى مەن «قازاقستان 2050» ستراتەگياسىنا, «نۇرلى جول» باعدارلاماسى مەن «بەس حالىقتىق رەفورماعا» ەلىمنىڭ بىلدىرگەن قولداۋى. ءومىرىن حالقىنىڭ باقىتى جولىنا ارناعان جانعا بۇدان زور قۇرمەت بولمايدى. مەن ءۇشىن ەل سەنىمىنەن اسقان مارتەبە جوق, سول سەنىمدى اقتاۋدان ارتىق باقىت جوق. سول سەبەپتى, مەن قازاقستاننىڭ جارقىن بولاشاعى جولىندا قانداي تاۋەكەلگە دە دايىنمىن» دەدى ول.

الداعى مىندەت اۋقىمدى

مەملەكەت باسشىسى ەلدىڭ ءال-اۋقاتىن جاقسارتىپ, ەكونوميكانى ءارى قاراي دامىتۋ جولىندا بەس ۇلكەن مىندەت تۇرعانىن ايتتى. ونىڭ ءبىرىنشىسى – تۇراقتى قوعامنىڭ نەگىزى رەتىندە ورتا تاپتى دامىتۋ. مەملەكەتىمىزدە ورتاشا تابىستى حالىقتىڭ كوبەيۋىنە ەرەكشە دەن قويىپ, كاسىپكەرلىكتى وركەندەتۋ كەرەك.
ەكىنشى, بىرىڭعاي ىشكى نارىقتى دامىتۋدى قولعا الىپ, بارلىق ءوڭىردىڭ بىردەي وركەندەۋىن قامتاماسىز ەتۋ قاجەت.
ءۇشىنشى ماڭىزدى مىندەت – سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەسۋ. ءتورتىنشى, جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ. وسى ماقساتتا قولعا الىنعان يندۋستريالىق باعدارلامالار جالعاسۋى ءتيىس. بەسىنشى, جاڭا تاريح بەلەسىندە ۇلت بىرلىگىن نىعايتا ءتۇسۋ قاجەت.
قااقستان پرەزيدەنتى مەملەكەتتىڭ ورنىقتى دامۋىنا باعىتتالعان بەس بىردەي رەفورمالاردىڭ ورىندالۋى ءۇشىن حالىقتىڭ كۇش-جىگەرى جۇمىلدىرىلۋى كەرەكتىگىن اتاپ ءوتتى. ەلىمىز ءۇشىن ماڭىزدى رەفورمالارعا ايرىقشا نازار اۋدارىلىپ, بۇل مىندەتتەردىڭ كەزەڭ-كەزەڭىمەن جۇزەگە اسىرىلۋىن باقىلايتىن قر پرەزيدەنتىنىڭ جانىنان جاڭعىرتۋ جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيا قۇرىلماق. ۇلتتىق كوميسسيا قۇرامىندا بەدەلدى شەتەلدىك جانە قازاقستاندىق ساراپشىلارى بار حالىقارالىق كونسۋلتاتيۆتىك كەڭەس جۇمىس ىستەمەكشى. ەلباسىنىڭ ايتۋىنشا, وسى كوميسسيانىڭ العاشقى وتىرىسىندا «مەملەكەت قۇرۋ ىسىندەگى 100 ناقتى قادام» اتتى ۇلت جوسپارى تانىستىرىلادى.
– «100 قادام» – ءبىزدىڭ جاھاندىق جانە ىشكى سىن-قاتەرلەرگە قارسى جاۋابىمىز, سونىمەن بىرگە, دامىعان وتىز مەملەكەتتىڭ قاتارىنا جاڭا تاريحي جاعدايلاردا قوسىلۋ جونىندەگى جوسپار, – دەدى پرەزيدەنت. سوندىقتان, قازاقستاننىڭ جاڭعىرتىلۋىن بارشا جۇرتقا ورتاق ءىس رەتىندە قاراپ, بۇل مىندەتتەردى جۇزەگە اسىرۋعا بارشا قازاقستاندىق بەلسەنە اتسالىسۋى ءتيىس.
ءبىز دامۋدىڭ داڭعىلىنا تىڭ قارقىنمەن اياق باسامىز. «5 حالىقتىق رەفورمانى» تابىستى جۇزەگە اسىرىپ, بولاشاعى ءبىرتۇتاس ەلگە اينالامىز. ءححى عاسىر – بىرلىك پەن دوستىقتىڭ قۋاتىمەن وزاتىن عاسىر. ءبىز بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمگە, تاتۋلىق پەن تۇراقتىلىققا ءتاۋ ەتىپ, تاۋبە دەيمىز. وسى قۇندىلىقتارىمىزدىڭ قادىرىنا جەتۋ ارقىلى ماڭگىلىك ەل بولامىز. سول جولدا تالماي ەڭبەك ەتەيىك, قادىرلى حالقىم! قازاقستاننىڭ جۇلدىزى جوعارى, جولى نۇرلى بولسىن! ەلدىكتىڭ تۋى بيىكتە جەلبىرەپ, ابىرويىمىز اسقاقتاي بەرسىن! ەلىمىز امان, جۇرتىمىز تىنىش بولسىن! – دەپ ءسوزىن تۇيىندەدى ەلباسى.
بۇدان كەيىن ەل پرەزيدەنتى – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جوعارعى باس قولباسشىسى تاۋەلسىزدىك سارايى الدىنداعى الاڭدا قورعانىس ءمينيسترى يمانعالي تاسماعامبەتوۆتىڭ راپورتىن قابىلدادى.
جاڭا مەرزىمگە سايلانعان پرەزيدەنتتىڭ قۇرمەتىنە قر قارۋلى كۇشتەرىنىڭ سالتاناتتى شەرۋى ءوتتى.

قىمبات توقتامۇرات