جاڭالىقتار

ءومiر-داستان

(جالعاسى. باسى گازەتiمiزدiڭ وتكەن ساندارىندا)

مىرزاتاي جولداسبەكوۆ, مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرi
كۇندەرiمنiڭ كۋاسi

(جاريالانباعان جازبالار)

1-2.IX.2007

ساعات تۋرالى ماقالانى دا, قوبىلاندى باتىر جايىنداعى باياندامانى دا بiتiردiم. ماقالا «ەگەمەن قازاقستانعا» ەرتەڭ, قوبىلاندى جايىنداعى ماتەريال 6.09 كۇنi شىعاتىن بولدى. ارقايسىسى بiر-بiر بەتتەن.

3.IX.2007
ساعات اشiمباەۆتىڭ 60 جىلدىعىنا وراي جازىلعان ماقالام «زامانىنان وزىپ تۋعان ازامات ەدi» دەگەن اتپەن «ەگەمەن قازاقستان» گازەتiنە بiر بەتتەي بولىپ شىقتى.
الپىس دەگەن دەنi ساۋ ادامعا كوپ جاس ەمەس قوي, شiركiن, 43 جاسىندا ومiردەن وزدى, جاس كەتتi. تالانتتى جiگiت ەدi. كەزiندە ساباق بەرگەن ەدiم. بiلگiسi كەلiپ جۇتىنىپ تۇرۋشى ەدi. ۇلت, ۇلت تاعدىرى دەگەندە iشكەن اسىن جەرگە قوياتىن. ۇنەمi اسىعىپ ءجۇرۋشi ەدi, ومiردەن اسىعىپ ءوتتi. ارتىندا بiراز مۇراسى, ماۋلەن سەكiلدi جاقسى ۇلى قالدى. «ورنىندا بار وڭالار» دەيمiز عوي, دەسە دە, جارىق كۇنگە نە جەتسiن!

4.IX.2007
استانادا «ورتا ازياداعى يسلام وركەنيەتi» اتتى حالىقارالىق كونفەرەنتسيا ءوتتi. كونفەرەنتسيا الدىندا سۇحبات بەردiم.

5.IX.2007
تاڭەرتەڭ شەرحان مۇرتازا كەلدi:
– كورمەگەلi كوپ ايدىڭ ءجۇزi بولدى. جاز بويى مىڭبۇلاقتا بولىپ, قىمىز iشiپ, اتقا مiندiم, دەمالدىم. قىس, كوكتەم استانادا بولامىن. كەيiنگi ءتورت-بەس جىلعى داعدىم – وسى. وسى ورتالىقتىڭ كiتاپحاناسىنان ماتەريال تاۋىپ, الجيردە بولعان تۇرار رىسقۇلوۆتىڭ ايەلi ءازيزا تۋرالى پەسا جازىپ تەاترعا وتكiزدiم. ەندi كوشiم حان تۋرالى ماتەريال iزدەسەم بە دەپ كiتاپ-حاناڭىزعا كەلدiم, ءارi سالەم بەرە كەلدiم. بيىل 75-كە تولىپ جاتىرمىن. وسى قىركۇيەكتiڭ 30-ىنا «اققۋ» مەيرامحاناسىندا قايرات اتاباەۆ باستاعان iنiلەرiمiز ازداعان كiسiگە داستارحان جايماق, – دەدi.
ول كiسi كەتكەن سوڭ, بiراز ويلانىپ, «شەراعاڭ حالقىمىزدىڭ بiرتۋار ازاماتى عوي, اجەپتەۋiر عىپ وتكiزسەك قايتەدi», – دەپ اقسەلەۋگە, ابiشكە, تولەنگە, ساۋىتبەككە تەلەفون سوقتىم. بiزدiڭ وسى پرەزيدەنت مادەنيەت ورتالىعىندا شەراعاڭنىڭ شىعارماشىلىق كەشiن وتكiزەيiك دەپ پاتۋالاستىق. كەشتi اقسەلەۋ جۇرگiزسە, وزگەلەرiمiز سويلەسەك, امانجول ارناۋ ايتسا, ءفاريزا, نەسiپبەك, سەرiك ولەڭ وقىسا, ءان ايتىلىپ, كۇي تارتىلسا جامان بولماس دەپ ويلايمىن.
كەشتiڭ ماتەريالىن ساۋىتبەك «ەگەمەن قازاقستاندا» جاريالايتىن بولدى.
كەشكiسiن ەرجان يساقۇلوۆ ءشاي بەرiپ, بiراز اعايىن باس قوستىق. Iنiلەرiممەن اقىلداسىپ, شەراعاڭنىڭ 75-كە تولاتىنىن جانە سونى قالاي وتكiزەتiنiمiزدi ويلانايىق دەگەندi ايتتىم.
جازۋشىلار وداعىنىڭ استاناداعى بولiمشەسiنiڭ توراعاسى اكiم تارازيگە وي سالىپ قويدىم.
تiرلiكتە سىيلاسقانعا نە جەتسiن. يساتايدان ايىرىلىپ:
تايماننىڭ ۇلى يساتاي,
اعايىننىڭ باسى ەدi,
التىن دا ەردiڭ قاسى ەدi.
تiرشiلiكتە سىيلاسپاعان اعايىن,
قۇم قۇيىلسىن كوزiڭە,
ولگەندە, ءسiرا, جىلاما, –
دەپ ماحامبەت ايتقانداي, تiرشiلiكتە اعانىڭ اعاشا, iنiنiڭ iنiشە iس قىلىپ, قيمىلداعانىنا, نيەت قوسقانىنا نە جەتسiن.
مۇنى مەن مادەنيەت مينيسترلiگiندەگi جiگiتتەرگە دە ايتتىم.

7.IX.2007
تاڭەرتەڭگi ساعات 10-دا ءابiش, ءفاريزا, اكiم, قويشىعارا, ەرمۇحاممەت, بiراز دەپۋتاتتار بار, نەسiپبەك ءبارiمiز اقتوبەگە ۇشتىق. وندا قوبىلاندى باتىرعا ارناپ ەسكەرتكiش-كەشەن سالىنىپ, اس بەرiلەدi, كونفەرەنتسيا وتەدi. مەن باس بايانداماشىمىن.
اەروپورتتان وبلىس اكiمi ەلەۋسiن ناۋرىزبايۇلى ساعىندىقوۆ قارسى الدى. بiز ەرمۇحان ەكەۋمiزدi جاڭا سالىنعان رەزيدەنتسياعا الىپ كەلدi. رەزيدەنتسيانىڭ اۋماعى كەڭ, ادەمi, ەكi وزەننiڭ ورتاسىندا ەكەن. ءماريا اكiم iنiمiزگە ايتىپ ءابiش, ءفاريزالاردى دا قالاداعى مەيمانحانادان وسىندا الدىردى.
تۇستەن كەيiن كونفەرەنتسياعا قاتىستىق. مەن بايانداما جاسادىم, بايانداما سول كۇنi «ەگەمەن قازاقستان», وبلىستىق «اقتوبە» گازەتتەرiندە جاريالاندى. ءابiش, ەرمۇحاممەت ءسوز سويلەدi. ءابiش تاريحتى ارىدان باستاپ, كەڭ تولعاندى. كەشكi قوناقاسى بەرiلدi. ودان سوڭ رەزيدەنتسياعا كەلiپ, كيiز ۇيدە ءشاي iشتiك.

8.IX.2007
تاڭەرتەڭ ساعات 11-دە جيرەن قوپاعا – قوبىلاندى باتىر جاتقان جەرگە كەلدiك. كەشەن اشىلدى, باتا وقىلدى, تەاترلاندىرىلعان كورiنiستi قىزىق-تادىق, تۇستەندiك, ءسويتiپ, تiكۇشاقپەن ورالعا ۇشتىق. ءابiش, ءفاريزا, قوي-شىعارا بiرگە بولدى. وبلىسقا جاڭا كەلiپ جاتقان اكiم باقتىقوجا Iزمۇ-حامبەتوۆ نوكەرلەرiمەن قارسى الدى. جۋىنىپ-شايىنىپ, مەيمانحانادان دراما تەاترىنا كەلiپ, سىرىم داتۇلىنىڭ 265 جىلدىعىنا ارنالعان شارا-لارعا قاتىستىق. وبلىس اكiمi مەن ءابiش ءسوز سويلەدi.
كەشكi قوناقاسىنان وتە كەش تارادىق.

9.IX.2007
سىرىم داتۇلى اۋدانىنا تاڭەرتەڭ جولعا شىقتىق. جول-جونەكەي ول كiسiگە ارنالعان ەسكەرتكiشتi اشتىق. مەن ءسوز سويلەدiم.
اۋدان ورتالىعى جىمپيتىدا بiراز شارالار وتكiزiلدi: مۋزەي اشىلدى, تەاتر-لاندىرىلعان كورiنiستi قىزىقتادىق, ات جارىسى بولدى, تۇسكi اس بەرiلدi. جەل تۇرىپ, اپپاق شاڭ بورادى. اۋزىمىز قيىرشىققا تولىپ, كوزiمiزدi اشا المادىق. 1992 جىلى 250 جىلدىعىندا دا بولعان ەدiك, سول جولى دا داۋىل تۇرىپ, بوران سوعىپ, جاۋىن جاۋىپ, قار بوراپ ابiرجiگەنبiز. بۇل جولى دا دالانىڭ الاي-دۇلەيi, استان-كەستەنi شىقتى. داۋىلپاز ادام عوي جارىقتىق, ءالi دە ويىنداعىسىن تاپپاي جاتىرمىز با, كiم بiلسiن, ءسويتiپ, اق بورانعا ورانىپ كەشكiسiن اۋەجايعا كەلiپ, استاناعا ارنايى ۇشاقپەن ورالدىق. باقتىقوجا iنiمiزگە قۇتتى بولسىن ايتتىق. وندا كوپتەن بiلەتiن بەيسەن اعامىزبەن ۇشىراستىق. ول كiسi قاراتوقايدا, كوكشەتاۋدا, باتىس قازاقستاندا تالاي جىل وبكوم حاتشىسى بولعان, اتاقتى مۇرات اقىننىڭ ۇرپاعى, جاقسى كiسi. جاسى 85-تە. كونياكتى جاقسى-اق سiمiردi. Iشكiش دەپ ايتا المايسىڭ. قۇدايدىڭ بەرگەن قۋاتى دا, بىلق ەتكەن جوق. جانى تازا كiسi, تاريحتى دا, ول ولكەنiڭ جاعدايىن دا جاقسى بiلەدi.
سويلەگەن سوزiمدە:
– قازاقتا وزعان كiسi جوق دات بالاسى سىرىمنان, – دەگەن مۇرات باباسىنىڭ ءسوزiن كەلتiرگەنiمدە, بەيسەكەڭ ءماز بولدى.

13.IX.2007
كەشە ساعات 20:30-دا ايتىسكەر اقىن امانجول ءالتايدىڭ جۇبايى اقمارال مەن قىزى حانزادا وساكاروۆكانىڭ ار جاعىندا اۆتوموبيل اپاتىنا ۇشىراپ-تى. رۋلدە كەلiننiڭ ءوزi ەكەن. وبال بولدى, جاس كەتتi. ارتىندا ەكi قىز, بiر ۇل قالدى.
بۇگiن بارىپ كوڭiل ايتتىق. امانجول ەگiلiپ جىلاپ وتىر. جىلاماي قايتسiن, ەكi بiردەي قىمباتىنان ايىرىلىپ قالدى.

21-22.IX.2007
اتىراۋ وبلىسىنىڭ اكiمi بەرگەي رىسقاليەۆتiڭ شاقىرۋىمەن اتىراۋدا بولىپ قايتتىق. ءماريا ەكەۋمiزبەن بiرگە ءابiش-كلارامەن, ءفاريزا جانە مەنiڭ 70 جىلدىعىما ارنالعان شىعارماشىلىق كەشتi اتقارۋشى 25 كiسi بارىپ قايتتى. اكiم iنiمiز جاقسى قارسى الدى. كەش ماحامبەت اتىنداعى دراما تەاترىندا ءوتتi. «اتىراۋ» وبلىستىق گازەتi بiرiنشi بەتكە ءابiش ەكەۋمiزدiڭ سۋرەتiمiزدi باسىپ, «قازاقتىڭ زاڭعارلارى – اتىراۋدا» دەگەن تاقىرىپپەن ماتەريال بەرiپتi گازەتكە, تەلەديدارعا سۇحبات بەردiم.

26.IX.2007
مۇقاعالي ماقاتاەۆ اتىنداعى I رەسپۋبليكالىق جاس اقىنداردىڭ كونكۋرسى ءوتتi. مەن قازىلار القاسىنىڭ توراعاسى رەتiندە ءسوز سويلەپ, قورىتىندىلادىم.

27.IX.2007
قالالىق ونوماستيكا كوميسسياسى استاناداعى جۇزگە جۋىق كوشەنiڭ اتىن وزگەرتتi. اسىعىستاۋ, اتۇستiلەۋ بولدى ما, كەيبiر كوشە اتتارىنىڭ ءمان-ماعىناسى بولماي كەتكەن سەكiلدi كورiندi.
(جالعاسى بار)

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button