20 شىلدە كۇنى «استانا وپەرا» تەاترىنىڭ كامەرالىق زالىندا سيرەك كەزدەسەتىن داۋىس يەسى – كونتراتەنور باتىرجان سماقوۆتىڭ قاتىسۋىمەن «ورفەيدىڭ ورالۋى» اتتى كونتسەرت وتەدى.
يتاليادا وقىپ, جۇمىس ىستەگەنىنە قاراماستان, باتىرجان سماقوۆ جىلىنا ءبىر رەت مىندەتتى تۇردە وتانىنا كەلەدى. قازاقستاننان جىراققا ول ۆوكالدىق شەبەرلىكتىڭ قىر-سىرىن تولىقتاي مەڭگەرۋ ءۇشىن عانا ەمەس, ءوزىنىڭ داۋىسى كونە وپەرالاردى شىرقاۋعا ابدەن يكەمدى بولعان سوڭ دا اتتانعان. ءبىلىمىن وزيمو قالاسىنداعى وپەرا ونەرى اكادەمياسىندا جالعاستىرىپ, جەكە ءان ايتۋ كلاسى بويىنشا اللا سيموني, اننا ۆاندي, راينا كابايۆانسكي, لەللا كۋبەرلي, ستەفانو دەميكەللي, انتونيو يۋۆاررا, حارريەت لوۋسون, الەسساندرو بەنيني, كريستيان ماتستساۆيلاني-مۋتي, دجانني تانگۋچچي, ۋيليام ماتەۋتستسي, البەرتو دزەدد, دجەمم بەرتانولي سىندى پروفەسسورلاردان ءدارىس العان.
– اراعا ءبىراز ۋاقىت سالىپ ەلگە ورالدىم. تۋعان جەرىمنىڭ كۇن سايىن دامىپ, كوركەيىپ كەلە جاتقانىنا شەكسىز قۋانامىن. مەن ءوزىمدى ءروسسينيدىڭ «تانكرەد» وپەراسىنداعى كەيىپكەرمەن سالىستىرامىن. بۇل كونتسەرتتەگى مەن ورىندايتىن اريادا باس كەيىپكەر ءوزىنىڭ ەلىنە ورالىپ, «و, مەنىڭ وتانىم, مەنىڭ ءۇيىم!» دەپ ءان سالادى. ول جاقتا مەملەكەتىمدى, تۋعان ءتىلىمدى, دوستارىمدى, ۇستازدارىمدى ساعىنىپ جۇرەمىن, – دەيدى باتىرجان سماقوۆ.
كونتسەرت باعدارلاماسىنا باروككو داۋىرىندەگى ۇلى كومپوزيتورلار – يوگانن سەباستيان باح, گەورگ فريدريح گەندەل, كريستوف ۆيلليبالد گليۋك, كلاۋديو مونتەۆەردي, انتونيو ۆيۆالدي, دجواككينو روسسيني, لۋيدجي بوككەريني سەكىلدى مۋزىكا كوريفەيلەرىنىڭ شىعارمالارىمەن قاتار, وپەراداعى ورفەي جايلى اڭىزدىڭ اريالارى ەنگىزىلدى. ايتا كەتۋ كەرەك, 1660 جىلعى كونە جازبالاردىڭ نەگىزىندە دۇنيەگە كەلگەن تۋىندى قازاقستاندا العاش رەت ورىندالعالى وتىر.
– سەرەنادانىڭ تابىلعانىنا كوپ بولعان جوق جانە ونىڭ شيفرى يتاليادا وقىلدى. ونىڭ اۆتورى كىم ەكەنىن ەشكىم ءدوپ باسىپ ايتا المايدى, بىراق كوبى فەرديناندو پاەردىكى دەپ ەسەپتەيدى. بۇل كومپوزيتور قازاقستاندىقتار ءۇشىن مۇلدەم بەيتانىس. سەرەنادانىڭ تاقىرىبى ماحابباتپەن بايلانىستى. «ورفەيدىڭ ورالۋى» دەگەن تاقىرىپ تا كەزدەيسوق تاڭدالعان جوق. ءان ايتاتىن جارتىلاي قۇداي, جارتىلاي ادام كەيپىندەگى وبراز كونە گرەك ميفولوگياسىنا ءتان. «ورفەي» ەڭ العاشقى وپەرالار قاتارىنا جاتاتىندىعىن دا ۇمىتپاعان دۇرىس. مەن وسى كونتسەرت ارقىلى مۋزىكاداعى ەرتەگىنىڭ مازمۇنىن جەتكىزگىم كەلەدى, – دەيدى كەيىپكەرىمىز.
كونتراتەنور داۋىسىنىڭ يەلەرى نەگىزىنەن باروككو ءداۋىرىنىڭ اۋەندەرىن, قازاقستاندا ءجيى ورىندالمايتىن كونە مۋزىكالاردى شىرقايدى. بۇل ءسوزىمىزدى راستاعان باتىرجان اتالمىش ستيلدە جۇمىس ىستەيتىن مۋزىكانتتاردىڭ ەلورداعا وتە كەرەك ەكەنىن جەتكىزدى.
– بيىل پەزارو قالاسىنداعى كونسەرۆاتوريادا ماگيستراتۋرانى ءتامامدايمىن. بۇدان باسقا, مەن سول اكادەمياداعى كونە مۋزىكالار فاكۋلتەتىندە حالىقارالىق دەڭگەيدەگى تانىمال پەداگوگ دجەمم بەرتانوليدەن ءتالىم الامىن. قازىر سونداعى قالالىق كوممۋنادا وپەرا حورىنىڭ ديريجەرىمىن, – دەيدى ول.
بوتاگوز ماراتقىزى
