وزگەلەرگە ونەگەمىز
«ءبىزدىڭ باستى جەتىستىگىمىز – تاۋەلسىز قازاقستاندى قۇرعانىمىز. ءبىز شەكارامىزدى زاڭدىق تۇرعىدان ءراسىمدەدىك. ەلدىڭ تۇتاستاندىرىلعان ەكونوميكالىق كەڭىستىگىن قۇردىق». ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ «قازاقستان-2050» ستراتەگياسى: قالىپتاسقان مەملەكەتتىڭ جاڭا ساياسي باعىتى» اتتى قازاقستان حالقىنا ارناعان بيىلعى جولداۋىندا وسىلاي دەدى.
ءيا, كەڭەس وداعى قۇلاعاننان كەيىن ەلىمىز ءوزىنىڭ كوشىن تۇزەدى. ءتۇرلى كەدەرگىلەردى جەڭىپ, قيىندىقتاردى ارتقا قالدىردى. ءبۇگىندە قازاقستان باسەكەگە قابىلەتتى مەملەكەت رەتىندە دامۋعا قول سوزۋدا. بۇكىل الەمدە ءوز ورنى, بەدەل بيىگى بار ىرگەلى مەملەكەتكە اينالدى.
قازىرگى تاڭدا الەم ەلدەرى قازاقستانعا كوز تىگىپ وتىر. دۇنيەجۇزى ساراپشىلارى اراسىندا «قازاقستاندىق ۇلگى» تەرمينى پايدا بولدى. بۇعان مىسال كوپ. 17 مىڭ ارالدىڭ ەلى اتالاتىن يندونەزيانىڭ استاناسى جاكارتا قالاسىنداعى پانكاسيلا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ەكونوميكا فاكۋلتەتىندەگى باسقارۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى دەپارتامەنتتىڭ پروفەسسورى, ەكونوميكا, شەشەندىك ونەر, مەنەدجمەنت تاقىرىبىنا قاتىستى 4 كىتاپتىڭ, 15-كە جۋىق ماقالا مەن زەرتتەۋ ەڭبەكتەرىنىڭ اۆتورى گاتۋت لۋحۋر بۋديونودان بىلتىرعى جىلى ەلىمىزگە كەلگەن ساپارىندا سۇحبات العانىمدا ءوز ەلىنىڭ جاعدايىن قازاقستانمەن سالىستىرا كەلىپ, ول بىلاي دەگەن ەدى: «ءبىزدىڭ ەلدە حالىقتىڭ الدىمەن باس قاتىراتىن ماسەلەسى – ازىق. ياعني, كۇن سايىنعى تاماعىن تاۋىپ جەۋدى كوبىرەك ويلايتىن تۇرعىنداردىڭ ويداعىداي ءبىلىم الۋلارىنا جاعدايلارى جوق. ءبىلىم قۋىپ, وقۋدىڭ قىر-سىرىن مەڭگەرۋگە ۇمتىلعاندار دا جوق ەمەس, بىراق وندايلار از. اۋىلدىق جەرلەردە تۇراتىنداردىڭ كوبى مۇعالىم بولىپ جۇمىس ىستەۋگە ۇمتىلادى. جوعارى بىلىمگە قول سوزعاندار بىلىكتىلىگىن ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن كورشى قالالاردا وقۋىن جالعاستىرادى. الايدا ەلدىڭ 100 ميلليونعا جۋىق تۇرعىنى كەدەيشىلىكتە ءومىر سۇرۋدە. ەلىمىز 1990-1991 جىلدارى ەكونوميكالىق اۋىر داعدارىستى باسىنان كەشىردى. كەڭىنەن تاراعان پاراقورلىق پەن بيۋروكراتيا دا يندونەزيانىڭ ويداعىداي دامىپ, وركەندەۋىنە قولبايلاۋ بولىپ وتىر. سونىمەن بىرگە, يندونەزيادا ءجيى بولىپ تۇراتىن سۋ تاسقىنى مەن ءزىلزالا دا حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىنىڭ جاقسى دەڭگەيگە كوتەرىلۋىنە كەرى اسەرىن تيگىزۋدە.
ال ءسىزدىڭ ەلدىڭ تۇرعىندارى ەرتەدەن كەشكە دەيىن ەڭبەك ەتەدى ەكەن. تۇرعىندارى مۇنداي ىرعاقپەن جۇمىس ىستەيتىن مەملەكەت دامۋدىڭ بيىك شىڭىنا جەتە الادى دەپ ويلايمىن. جالپى يندونەزيالىقتاردىڭ كوبى قازاق-ستاندى جاقسى بىلەدى. سىزدەردىڭ ەلباسىڭىزدىڭ سۋرەتى ءبىزدىڭ ەلدىڭ كەيبىر قالالارىنىڭ كوشەلەرىندە ءىلۋلى تۇر. ءسىرا, قايبىر جىلدارى مەملەكەت باسشىلارىنىڭ باسقوسۋى وتكەن كەزدە ىلىنگەن شىعار. جالپى الەم ەلدەرى نۇرسۇلتان نازارباەۆتى جاقسى بىلەدى, قۇرمەتتەيدى.
مەنىڭ بىلۋىمشە, ءبىزدىڭ ەل ءسىزدىڭ ەلدىڭ ەكونوميكالىق دامۋ ءۇردىسىن وزىنە ۇلگى ەتەدى. جوعارى دامۋعا ۇمتىلۋشى ەڭبەكقور ەل رەتىندە قۇرمەت تۇتادى. ءسىزدىڭ ەل – وتە باي ەل. حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىنىڭ وتە جاقسى ەكەندىگىن كوردىم. ءبىزدىڭ ەلمەن سالىستىرعاندا سىزدەردە باي, داۋلەتتى ادامدار كوپ».
از-كەم ۋاقىتتىڭ ىشىندە وتكەن كەزدەسۋدە يندونەزيالىق پروفەسسور ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قازاقستان حالقىنا جىل سايىن ارنايتىن جولداۋىنىڭ ماندىلىگىن, كورەگەن ساياساتكەرلىگى مەن ەلىمىز تۇرعىندارىنىڭ ەڭبەكقورلىعىن قايتالاپ ايتۋمەن بولدى. ول دامۋدىڭ جوعارى ساتىسىنا قول سوزۋشى قازاقتاي ۇلتتىڭ دارحاندىعىنا تاڭداي قاققان جالعىز گاتۋت لۋحۋر بۋديونو ەمەس, ونداي شەتەلدىكتەر كوپ.
ويتكەنى, ۇلتتىق ەكونوميكاسى قارىشتاپ دامۋ ساتىسىنداعى ەلدىڭ الەۋمەتتىك احۋالى دا جاقسى بولماق. «مىقتى مەملەكەت كۇنكورىس ساياساتىمەن ەمەس, جوسپارلاۋ ساياساتىمەن, ۇزاقمەرزىمدى دامۋمەن جانە ەكونوميكالىق وسۋمەن اينالىسادى». بۇل دا ەلباسىمىزدىڭ جولداۋىنداعى ءسوزى. ولاي بولسا, پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ جولداۋىنداعى مەملەكەتىمىزدىڭ ەرتەڭىنە باعىت سىلتەر ويلارى جۇزەگە اسا بەرەتىنىنە سەنىم مول. سەبەبى, ەلدىڭ جارقىن بولاشاعىنىڭ ءار كىرپىشى ۇلكەن سەنىممەن عانا قالانادى.
جانار نۇرعاليەۆا,
زاڭ شىعارۋ ينستيتۋتى
لينگۆيستيكا ورتالىعىنىڭ
عىلىمي قىزمەتكەرى