ەلىمىزدىڭ جەتەكشى اقپارات قۇرالدارىندا جەمىستى ەڭبەك ەتكەن, ورەسى بيىك,
وزىندىك ايتارى بار, تاۋەلسىزدىكتىڭ ەلەڭ-الاڭىنان باستاپ ەلدىك يدەولوگياسىنىڭ ورنىعۋىنا ۇلەس قوسقان ساۋىتبەك ابدراحمانوۆ – قازاق مادەني ءومىرىنىڭ, جۋرناليستيكاسىنىڭ اسا كورنەكتى تۇلعاسى, قارا نارى. ەڭبەك جولىن رەداكتسياداعى قاتارداعى تىلشىلىكتەن باستاپ, مينيسترلىك لاۋازىم, دەپۋتاتتىق مىنبەرگە دەيىن كوتەرىلگەن جان-جاقتى قالامگەردىڭ ءجۇرىپ وتكەن جولى – قالام ۇستاعان قاۋىمعا ۇلگى-ونەگە. ادەبيەتتانۋ مەن اۋدارمادا, سىن مەن پۋبليتسيستيكادا, تۇلعاتانۋدا, ۇستازدىق قىزمەتتە, تەلەديدار مەن باسىلىمدا وزىندىك ورنەك پەن قولتاڭبا قالىپتاستىرعان كورنەكتى قايراتكەر بۇگىندە مەرەيلى
70 جاستىڭ جوتاسىنا شىعىپ وتىر.
– قۇرمەتتى ساۋىتبەك ابدراحمانۇلى! ءسىزدىڭ ءجۇرىپ وتكەن ءومىر وتكەلدەرىڭىز بەن بەلەسىڭىز – بۇگىنگى جاس جۋرناليستەرگە ۇلگى. جۋرناليستىك قىزمەتىڭىزدى قاتارداعى تىلشىلىكتەن باستاپ, مينيسترلىك بيىككە, ەل گازەتى «ەگەمەننىڭ» پرەزيدەنتتىگىنە, دەپۋتاتتىق تۇعىرعا كوتەرىلدىڭىز. بيىل ماجىلىسكە قايتادان سايلاندىڭىز. پارلامەنتتە جۇرگەندە دە گازەتتەرگە ءجيى جاريالاناسىز, تەلەديداردا جۇيەلى تۇردە پىكىر ءبىلدىرىپ تۇراسىز, شاكىرتتەرگە ءدارىس وقيسىز, ياعني قازىر دە ءسىزدى جۋرناليستيكانىڭ قان بازارىندا ءجۇر دەپ سانايمىز. سولاي بولعاندىقتان دا اۋەلگى سۇراعىمدى «قازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ قازىرگى جاعدايىنا قانداي باعا بەرەسىز؟» دەپ قويماقشىمىن.
– ىقىلاستى كوڭىلىڭىزگە راقمەت! اڭگىمەنىڭ اشىعىنا كوشەيىن, مەنەن سۇحبات الۋعا تۇرتكى بولعان جاعداي جاقىندا 70 جاسقا تولۋىم ەكەنىن شامالايمىن. سوندىقتان ءوزىمنىڭ مەرەيتويىمنىڭ الدىندا قازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ قازىرگى جاعدايىنا باعا بەرىپ, ءبىر قۇبىلىستاردى جاقتاپ, ءبىر قۇبىلىستاردى داتتاپ, جاسىما جاراسپايتىن, اسىرەسە, مىنەز بولمىسىما جاناسپايتىن جايلارعا ارالاسقىم كەلمەيدى. دەگەنمەن سۇراق قويىلعان سوڭ جۇقالاتسام دا ايتۋعا ءماجبۇرمىن.
قوعام قانداي بولسا, جۋرناليستيكا دا سونداي بولادى. ول – اقيقات. مىسالى, جاقىندا توكيودا قازاقستان قۇراماسى بۇرىنعى قاي وليمپيادامەن سالىستىرعاندا دا سىن كوتەرمەيتىندەي دەڭگەي كورسەتتى. كوماندالىق ەسەپتە 83-ورىننان ءبىر-اق شىقتى. ونىڭ سەبەپتەرىن ماماندار ايتتى دا. جانكۇيەرلەر جابىلا جازدى دا. ايتىلماي, جازىلماي قالعان ءبىر سەبەپ بار سياقتى. ول – سپورتتىڭ قوعامداعى كوڭىل كۇي بارومەترىنىڭ ءبىر ولشەمى ەكەندىگى. 1996 جىلعى اتلانتا, 2000 جىلعى سيدنەي, 2004 جىلعى افينا وليمپيادالارىندا جىگىتتەرىمىز بەن قىزدارىمىز جارىستىڭ سان تۇرىنەن جاسىنداي جارقىلداپ, جالاۋىمىزدى جەلبىرەتىپ قايتقان. سول جىلداردا سپورتقا قازىرگىدەن كوپ كوڭىل ءبولىندى, كوپ قارجى قۇيىلدى دەي الامىز با؟ دەي المايمىز. سول جىلداردا سپورت ينفراقۇرىلىمىنىڭ جاعدايى قازىرگىدەن جاقسى ەدى دەي الامىز با؟ دەي المايمىز. ول كەزدە قازىرگى سپورت عيماراتتارىنىڭ كوبى سالىنباعان دا, ءتىپتى قۇرىلىسى قولعا الىنباعان دا ەدى. اۋىلدىق جەرلەردە سپورت كەشەندەرى جوققا جۋىق بولاتىن. ونىڭ ەسەسىنە تاۋەلسىزدىكتەن كەيىنگى جوق-جىتىك جىلداردا پاتريوتتىق رۋح جوعارى بولاتىن. سپورتشىلاردىڭ وتانشىلدىق قۋات-جىگەرى كۇشتى ەدى. ءبىز وسىدان ايىرىلىپ بارا جاتىرمىز. ۇلكەن سپورتتاعى نەگىزگى موتيۆاتسيا مەدال ءۇشىن بەرىلەتىن قوماقتى اقشالاي سىيلىقتار, كەلگەن سوڭ تارتۋ ەتىلەتىن پاتەرلەر, قىمبات كولىكتەر بولۋعا اينالدى. سول سياقتى جاعداي جۋرناليستيكادا دا بايقالادى. مۇندا دا پاتريوتيزم رۋحى تومەندەپ بارادى. ماقتاي بەرسە جاعداي جاقسارا تۇسەدى دەۋ قانداي اڭعالدىق بولسا, سىناي بەرسە كەمشىلىك كەمي بەرەدى دەۋ دە سونداي اڭعالدىق. ويتكەنى جاعىمدى سيۋجەتتەر كورەرمەنگە تارتىمسىز, جاقسىلىق جايىندا جازىلاتىن ماقالالار قىزىقسىز دەگەن ۇعىم ورنىعىپ بارادى. تارتىمسىز ەتىپ تۇسىرسە نە نارسەنىڭ دە تارتىمسىز بولىپ شىعاتىنى تالاسسىز. بىراق ءبارىبىر پوزيتيۆ پەن نەگاتيۆتىڭ اراسىندا كوكەيگە قونىمدىلىق ساقتالعانى جاقسى. قازاق ايتادى «توقسان توعىز بالە بار, ءجۇز جاقسىلىق جانە بار» دەپ. مىنا ومىردە كەر كەتكەن كەمشىلىك تە كوپ, وركەن جايعان وزگەرىس تە از ەمەس. ارنا رەيتينگى ءۇشىن, جۋرناليست تانىمالدىعى ءۇشىن كۇنگەي مەن كولەڭكەنىڭ بالانسىن بۇزىپ كورسەتۋگە بولمايدى. ءبارى دە سالىستىرا قاراعاندا ايقىندالادى. ءبىر عانا فاكتىنى ايتايىن. ورىستىڭ «فاكتى – ۋپريامايا ۆەشش» دەگەن ناقىلى بار عوي. مۇنى جازعانمىن دا. 19 ميلليون ادامدىق حالقى بار قازاقستاننىڭ ىشكى جالپى ءونىمىنىڭ كولەمى حالىقتىڭ جيىنتىق سانى 50 ميلليوننان اساتىن ءتورت ەلدىڭ – وزبەكستاننىڭ, قىرعىزستاننىڭ, تۇرىكمەنستاننىڭ, تاجىكستاننىڭ ىشكى جالپى ونىمدەرىنىڭ كولەمىن قوسقانداعىدان ارتىق. بۇعان تۇسىنىكتەمە بەرىپ جاتۋ قاجەتسىز. تاۋبەشىلدىكتەن, شۇكىرشىلدىكتەن ارىلتىپ الماۋدى ويلاۋىمىز كەرەك. جۋرناليستيكاداعى وتانشىلدىقتى ەلدەگى جاعدايدى جاپپاي ماقتاي بەرۋ دەپ جالاڭاش ۇعۋدىڭ ءجونى جوق. سونىمەن بىرگە جۋرناليستەردىڭ جامانداۋدىڭ جارىسىندا جانتالاسا بەرۋىنىڭ تاعى ءجونى جوق.
ازاماتتىق جۋرناليستيكانىڭ دۇنيەگە كەلۋى, قالىپتاسۋى دا كاسىبي جۋرناليستەردىڭ جۇمىسىنا جاڭا قيىندىقتار تۋعىزۋدا. قانداي وقيعانى دا تەلەجۋرناليست قانشا جانىققانمەن, ارنا كەستەسىندەگى جاڭالىقتار ساعاتىنا دەيىن ەفيرگە شىعارا المايدى. ال بلوگەرلەر بولسىن, جاي ينتەرنەت قولدانۋشىلار بولسىن, الگى وقيعانى ون مينۋتتا, ءارى كەتسە جارتى ساعاتتا الەۋمەتتىك جەلىگە جايادى دا سالادى, جەر-جاھانعا تاراتىپ ۇلگەرەدى, ءتىپتى بەينەقاتارىن بىرگە ورنالاستىرا قويادى. جازعانى تاڭەرتەڭگە دەيىن جارىق كورە المايتىن گازەت تىلشىلەرى جايىندا ايتارعا ءسوز جوق. ەندىگى جەردە, ارينە, حابارلامالىق جانرلاردى بولە ايتساق, كاسىبي جۋرناليستيكانىڭ قادىر-قاسيەتىن جاڭالىقتى جەتكىزۋدەگى جارىس ەمەس, سول جاڭالىقتى تالداپ تۇسىندىرۋدەگى جارىس قانا, وسى جولداعى جەڭىس قانا ساقتاپ قالاتىن سياقتى. ونىڭ ۇستىنە حالىقتىڭ نەگىزگى بولىگىنىڭ اقپاراتتى دا, ءبىلىمدى دە ينتەرنەتتەن ىزدەۋگە اۋىسقانىنا بايلانىستى ءداستۇرلى اقپارات قۇرالدارىنىڭ ونىمدەرىنە سۇرانىس ازايىپ بارادى. ال ۇسىنىستىڭ دەڭگەيى سۇرانىستىڭ دەڭگەيىنە بايلانىستى بولادى. اسىرەسە, نارىق جاعدايىندا. نارىق پەن پارىق بىرگە جۇرەتىنىنە كوز جەتتى.
جۋرناليستيكانىڭ مۇراتى دا, ميسسياسى دا ەڭ الدىمەن الەۋمەتتىك ءوپتيميزمدى ورنىقتىرۋ. كەلەشەككە, بولاشاققا سەنىم جوعالماسا, بىرتە-بىرتە ءبارى بولادى, بولماي قويمايدى. سەنىم بولسا, سەرپىلىس تە بولادى.
جۋرناليست – باقىتتى ماماندىق
– بىرنەشە جىلدان بەرى ۇستازدىققا بەت بۇردىڭىز. فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى, پروفەسسور رەتىندە جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىندەگى تالاي جاستىڭ ارمانىنا قانات ءبىتىرىپ, ءتالىم مەن تاجىريبەگە باي ءدارىس وقىپ ءجۇرسىز. دەگەنمەن جۋرفاكتى ارمانداپ كەلەتىن جاستىڭ كوبى (80-90 پايىزى) وقۋ بىتىرگەن سوڭ باسقا سالاعا كەتىپ جاتادى. ال وتاندىق باق ساپالى مامانعا تاپشى. نە ىستەمەك كەرەك؟
– جۋرفاك بىتىرەتىندەردىڭ 80-90 پايىزى باسقا سالاعا كەتىپ جاتادى دەگەن اقپاراتتى شىندىققا سايكەسپەيتىن اقپارات دەپ شامالايمىن. ءدال ونداي ەمەس, ارينە. باق ساپالى مامانعا تاپشى دەگەن پىكىرمەن كەلىسۋگە بولادى. جۋرناليست كادرلارىن دايارلاۋدا دا تۇجىرىمدامالىق تۇرعىدان قايتا قارايتىن تۇستار تابىلادى. ازاماتتىق جۋرناليستيكا ۇعىمى بارعان سايىن بەلەڭ الا بەرەتىن, كەز كەلگەن ادام كەز كەلگەن ماسەلە جونىندە جۋرناليستپەن جارىسا جازاتىن, كەز كەلگەن ادام بالكوندا قالتافونىن قولعا ۇستاپ وتىرىپ-اق كاسىبي وپەراتوردىڭ قولى جەتپەي قالاتىن ساتتەردى تۇسىرە الاتىن ۋاقىت كەلگەن سوڭ, ەندى جۋرناليست جۇگى بۇرىنعىدان دا اۋىرلاي بەرەتىن بولادى. بلوگەرلىك جۋرناليستيكانى دا وقىتۋ تالابىن تەك قۇپتاۋ كەرەك. باسقا امال جوق.
وسىدان ءبىراز بۇرىن كاسىبي مەرەكەمىز تۇسىندا «Egemen Qazaqstan» ءار جىلداردا اقپارات ءمينيسترى قىزمەتىن اتقارعان ادامداردان جۋرناليستيكا جونىندەگى پىكىرلەرىن جازىپ بەرۋدى سۇراعان ەدى. ەكى-اق بەتتىك سول ماقالانى مەن «باقىتتى ماماندىق» دەپ اتاعانمىن. مىنە, باس جاعىن قالتا تەلەفونىنان وقىپ تا بەرۋىمە بولادى. بىلاي دەگەنمىن: «وسىدان ءدال 45 جىل بۇرىن, 1976 جىلدىڭ جازىندا ماسكەۋدە جاس جۋرناليستەردىڭ بۇكىلوداقتىق سەمينار-كەڭەسى ءوتتى. يدەولوگياعا قاتتى كوڭىل بولىنەتىن كەز. جيىرما بەس پەن وتىزدىڭ اراسىنداعى قىلقانداي جاستار الدىندا كەڭەس جۋرناليستيكاسىنىڭ كىلەڭ ءبىر ىعايى مەن سىعايى ءسوز سويلەدى, باي تاجىريبەسىن ءبولىستى. سولاردىڭ ءبىرى – اتاعى جەر جارعان پۋبليتسيست گەنريح بوروۆيكتىڭ جۋرناليست جۇمىسىنىڭ قادىرى جايىندا ايتقانى ەسىمدە قالىپ قويدى. «مىنا دۇنيەدە ءوزىنىڭ ءبىر ومىرىندە جۇزدەگەن جانداردىڭ ءومىرىن ءسۇرىپ كورگەندەي كۇي كەشەتىن, ونداعان كاسىپ يەلەرىنىڭ تىنىس-تىرشىلىگىن سەزىنەتىن ەكى ماماندىق بار. ولاردىڭ قانداي ماماندىقتار ەكەنىن بىلەسىزدەر مە؟» دەگەن ەدى گەنريح اۆيەزەروۆيچ. قول كوتەرگەن جىگىت: «بىرەۋى – اكتەر ماماندىعى. اكتەر پاتشا دا بولادى, باقتاشى دا بولادى, سولدات تا بولادى…» دەگەن تۇرعىدا ايتتى دا, توقتاپ قالدى. باسقا ەشكىم سۋىرىلىپ شىعىپ, ونىڭ ءسوزىن تولىقتىرا قويمادى. كۇتىپ تۇرمىز. «ەكىنشى ماماندىق – جۋرناليست» دەدى مەتر. ءبارىمىز سەرپىلىپ سالا بەردىك. ءسويتتى دە, ءسوزىن بىلاي جالعادى: «جۋرناليست ءبىر اپتادا دارىگەردىڭ, كەلەسى اپتادا مۇعالىمنىڭ, ودان كەيىنگى اپتادا سپورتشىنىڭ ىشكى دۇنيەسىنە ەنىپ, سولاردىڭ كەيپىنە كىرىپ جاتادى, سول ماماندىقتاردىڭ ءبارىنىڭ دە جاي-جاپسارىن جالپىلاما بولسا دا جان-تانىمەن سەزىنە الادى. سوندىقتان دا سىزدەر ادامعا ءبىر-اق رەت بەرىلەتىن مىنا ومىردە تىرشىلىكتىڭ بارىنشا كوپ قىرىن كورۋگە مۇمكىندىك جاسايتىن ەڭ جاقسى ماماندىقتى تاڭداعان باقىتتى ادامسىزدار». وسى ءسوزدى ۇمىتقان ەمەسپىن. جۋرناليستىك جولدى تاڭداعان جاستار بىلە ءجۇرسىن دەپ ەسكە سالىپ جاتىرمىن».
«جۋرناليست ماماندىعى – باقىتتى ماماندىق» دەگەن پىكىرىمنەن تايمايمىن. ءومىرتانۋ, ادامتانۋ مەكتەبى رەتىندە دە, ەل كورۋ, جەر كورۋدىڭ تەتىگى رەتىندە دە بۇل كاسىپ كوپ مۇمكىندىك بەرەدى. تىرشىلىكتىڭ بار سالاسىنان حاباردار جۇرەسىڭ, بويىڭدى ءدايىم جيناقى ۇستايسىڭ, ويىڭدى بايىتىپ وتىرۋدى قامدايسىڭ. باعانا ايتقانىمداي, ءبىر شارۋانى ەكى رەت جاساماۋدىڭ ءوزى سەنىڭ ءومىرىڭدى قىزىقتى ەتىپ تۇرادى. ماماندىعىمنىڭ ارقاسىندا (راس, بۇل ىستە كوپ جىل گازەت باسقارعانىمنىڭ دا وزىندىك ورنى بار) قازاقتىڭ ەلىن دە, جەرىن دە ءبىر ادامداي تانىپ-بىلە الدىم. الەمدى دە كورۋدەي كوردىم. دۇنيە ديدارىنداعى تالاي ەلدى كورە ءجۇرىپ, جەر بەتىندەگى تابيعات بەلدەۋلەرىنىڭ ءبارىن ءبىر بويىنا سىيدىرعان, اسقاقتاعان تاۋى دا, قۇلديلاعان ويپاتى دا, شالقار كولى دە, قۇم سۋىرعان ءشولى دە, سىڭسىعان ورمانى دا, جايىلعان دالاسى دا بار, جىلدىڭ ءتورت مەزگىلى جولىمەن, جونىمەن كەلىپ, اڭىزاق اپتاپتى دا, ازىناعان ايازدى دا, اجارلى كوكتەمدى دە, التىن كۇزدى دە كورەتىن, قىسقاسى, بۇكىل الەمنىڭ جيىنتىق بەينەسىندەي وسى ءبىزدىڭ قازاقستانىمىزعا جەتەر جەر جوعىنا ابدەن كوزىم جەتتى. قالاسىنان دا, دالاسىنان دا سان ءتۇرلى ءناسىل وكىلدەرى تابىلاتىندىعى جاعىنان دا ءبىزدىڭ ەلىمىز دۇنيەنىڭ وزىنشە ءبىر مودەلى سياقتى.
گازەت – ەڭ الدىمەن حالىق ءۇنى
– ءسىز «Egemen Qazaqstan» گازەتىنە باسشىلىق ەتكەن جىلدارى تالاي اۋقىمدى جۇمىس اتقارىلدى. ەلىمىزدەگى ايماقتىق گازەتتەر «ەگەمەنگە» قاراپ ەڭسەسىن تىكتەيتىن. باس گازەت اتىنا زاتى ساي ۇلگىلىك قاسيەتكە قالاي قول جەتكىزگەن ەدى؟
– بۇل – تىم اۋقىمدى اڭگىمەنىڭ تاقىرىبى. ءبىر عانا قىرىن قوزعايىن. اۆتورلار ماسەلەسى. گازەتكە بارعان سوڭ العاشقى اپتالاردا جاساعان جۇمىسىم سوڭعى ءبىر جىلداعى نومىرلەرگە كونتەنت-تالداۋ جۇرگىزۋ بولدى. قاراسام, ماقالالاردىڭ باسىم بولىگىن رەداكتسيا جۋرناليستەرى جازادى ەكەن. شامامەن الپىس پايىزدايى. كەي نومىرلەردە جەتپىس پايىزعا جەتىپ قالادى. كوپ ۇزاماي لەزدەمەدە وسى قيعاشتىقتى تۇزەتۋ كەرەكتىگىن ايتتىم. رەداكتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءوز دۇنيەلەرى ءنومىر ماتەريالدارىنىڭ قىرىق پايىزىنان اسپاعانى ءجون دەپ شەشىلدى. نەگە دەسەڭىز, گازەت ەڭ الدىمەن حالىق ءۇنى بولۋى كەرەك, بارىنەن بۇرىن قالىڭ ەلدىڭ ءسوزىن جەتكىزۋى كەرەك. ەلدىك مىنبەرى بولۋعا ءتيىس. «جۋرناليستەر ءبارىن بىلەدى, بىراق ءدالىن بىلمەيدى» دەگەن مارك تۆەن ءازىلىنىڭ جانى بار. ءبارىن بىلگەندە دە, ءتىپتى ءدالىن بىلگەندە دە, ءدانىن بىلە قويۋ, بىلگەندە دە ىلە قويۋ وڭاي ەمەس. ءومىردىڭ الۋان-الۋان قۇبىلىسىن بارىنەن بۇرىن سول سالادا جۇرگەن, ىستىعىنا كۇيىپ, سۋىعىنا توڭىپ جۇرگەن ادامداردىڭ وزدەرى, مامانداردىڭ وزدەرى تالداعانى جاقسى. جۋرناليستەر ولارعا كومەكتەسۋى كەرەك. الدىمەن ايلىقتى اقتاۋ كەرەك. قالاماقى – قوسىمشا تابىس. تاقىرىپتىق, توقساندىق جوسپارلار جاسالعاننان كەيىن-اق جۇمىس جۇيەگە تۇسە باستادى. ءار ءتىلشى قاي تاقىرىپقا كىم سويلەيتىنىن, شامامەن قاي كەزدە سويلەيتىنىن, سول اۆتوردىڭ ماقالاسى نەمەسە سۇحباتى ءۇشىن تىكەلەي ءوزى جاۋاپتى ەكەنىن, تاياۋداعى ايلاردا ءوزىنىڭ (گازەت جۇمىسىن تۇگەل جوسپارلاي المايسىز, ول – جاندى اعزا, اعىمداعى شارۋالار كۇنبە-كۇن, جونىمەن اتقارىلا بەرەدى) قاي ماسەلەنى زەرتتەيتىنىن ءبىلىپ وتىراتىن, مۇنىڭ ءوزى ولاردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىراتىن, پروبلەمالىق ماتەريالداردىڭ ساپالى دايىندالۋىنا مۇمكىندىك جاسايتىن. ءسويتىپ, بۇرىن «ەگەمەنگە» شىعۋ قيىن دەگەن ويعا تىرەلىپ, رەداكتسيامەن حابارىن ءۇزىپ كەتكەن قانشاما قالامگەر, جازۋدىڭ قىر-سىرىن جەتىك بىلمەگەندىكتەن باس گازەتكە ماقالا بەرۋگە داۋالامايتىن, بىراق ويى بار, ايتارى بار, ەڭ باستىسى سوزىنە جۇرت يلاناتىن ابىروي-اتاعى بار قانشاما ادام باسىلىم بەتىنە شىعۋعا قۇلشىنا باستادى. اۆتورلىق ماتەريالدار تاپشىلىعى دەگەن ماسەلە اينالاسى جارتى جىلدىڭ ىشىندە وزىنەن-ءوزى شەشىلدى دە قالدى. جۋرناليستەردىڭ قىزمەتىنە تەك ءوز ماقالاسىن قالاي جازاتىندىعىنا عانا ەمەس, اۆتورلىق ماتەريالداردىڭ دايىندالۋىنا قالاي اتسالىساتىنىنا (ونى «ماقالا قورىتۋ» دەيدى), اۆتوردىڭ ءتىلىن, ءستيلىن قالاي ۇشتايتىنىنا, ويىن قالاي بايىتاتىنىنا قاراپ تا باعا بەرىلەتىن بولدى. قازىر, وكىنىشكە قاراي, جاعداي باسقاشالاۋ. جۇرت قاعاز باسىلىمداردان بەتىن ءارى بۇرا باستادى. ونى ايتاسىز, تالاي ادام قازىر ءتىپتى تەلەديداردى دا از كورەتىن بولىپ بارادى. اقپاراتتىڭ بارلىعىن دەرلىك قالتافوننان الاتىن حالايىقتىڭ قاتارى جىلدان-جىلعا قالىڭداپ تۇر. اقشانىڭ قۇنسىزدانۋىنا بايلانىستى جالاقىسىنىڭ دەڭگەيى وسكەن سياقتى كورىنگەنمەن, ناقتى ساتىپ الۋ قابىلەتى تومەندەگەن جۋرناليستەرگە ماقالادان تۇسەتىن قالاماقىنىڭ ەسەبىنەن كومەكتەسپەسە تاعى بولمايدى.
ءابىشتى كەشەندى تۇردە زەرتتەۋ كەرەك
– وتكەن جىلى «ابىز ءابىش» دەگەن كىتابىڭىز ءۇشىن اباي اتىنداعى مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى اتاندىڭىز. جالپى ءبىز ءابىش الەمىنىڭ تەرەڭىنە بويلاي الدىق پا؟
– سول كىتاپتىڭ ءبىر جەرىندە ابىشتەي فەنومەن قۇبىلىستىڭ قاتپار-قىرتىستارى از ۋاقىتتىڭ اياسىندا قوپارىلا قالۋى قيىن دەگەن وي ايتىلاتىن. اسىرەسە, زامانداستارىنىڭ مۇنداي تۇلعالاردى تولىق تانىپ-ءبىلىپ ۇلگەرۋى وڭايعا تۇسپەيتىنى تالاسسىز. ءابىشتى كەشەندى تۇردە زەرتتەۋ كەرەك. ونىڭ ءبىر بويىندا جازۋشىنىڭ, اقىننىڭ, دراماتۋرگتىڭ, اۋدارماشىنىڭ, مەملەكەتتىك قايراتكەردىڭ, ساياساتتانۋشىنىڭ, فيلوسوفتىڭ, مادەنيەتتانۋشىنىڭ, ونەرتانۋشىنىڭ, الەۋمەتتانۋشىنىڭ, ءپۋبليتسيستىڭ, ءجۋرناليستىڭ, شەشەننىڭ تالانتى تاماشا توعىسقان.
نە ايتارى بار, تاڭدانتارلىق تۇلعا ەدى. ءبىر جولى نومىرگە سالدىراتىن ماقالا سۇرادىق تا, ول كىسى جازىپ بولعان كەزدە مەن ۇيىنە جۇرگىزۋشىمدى جىبەرىپ, الدىرتتىم. مايدا ارىپتەرمەن جازاتىن. اسىققاندا ءتىپتى مايدالاتىپ جىبەرەتىن. ءۇش-ءتورت ءسوز ايقىن وقىلمادى دا, تەلەفونداپ سۇراۋعا تۋرا كەلدى. ول كىسى الگى ءسوزدىڭ الدى-ارتىنداعى سوزدەردى سۇرايدى, سودان كەيىن الگى سويلەمدى تۇتاستاي ايتا جونەلەدى. تۇسىنىكسىز سوزدەردىڭ باسىن اشىپ العاننان كەيىن ناقپا-ناق كورىنىپ تۇرعان, كۇمان تۋمايتىن تاعى ءبىر سوزدەردى ادەيى سۇراي باستادىم. ولاردى دا سويلەم-سويلەمىمەن ايتا بەرەدى. عاجاپ! تاپ ءبىر ساۋىتبەك قازىر مەنى تەكسەرمەك بولسا, ونى تاڭداندىرايىن دەپ الگى جازعانىن رەداكتسياعا جىبەرەردە كسەروكستان وتكىزىپ, قولىندا ۇستاپ وتىرعان ادام سياقتى… جادى سونداي كەرەمەت بولاتىن. اڭگىمەنى سوزا بەرمەي, جالپى كەكىلباەۆتىڭ مىقتىلىعى ونىڭ ءبىتىمى بولەك جۋرناليزمىنە دە بايلانىستى ەكەنىن ايتۋمەن توقتالايىن.
– ساۋىتبەك اعا, بۇل ءسوزىڭىز ارقىلى دا ءوزىڭىزدىڭ سۇيىكتى كاسىبىڭىزدىڭ مەرەيىن ارتتىرىپ تۇرسىز دەپ ويلايمىن. ادەبيەتتانۋشى, ونەرتانۋشى رەتىندە دە تانىمالسىز. ايتسە دە, ءسىزدى بۇگىنگى بيىككە الىپ كەلگەن ەڭ الدىمەن جۋرناليستيكا دەپ بىلەمىز. وسى ماماندىقتىڭ قادىر-قاسيەتىن ايشىقتاپ كورسەتە بىلگەن ەڭبەگىڭىزگە العىسىمىزدى ايتامىز. جەتپىس جاستىق تويىڭىزبەن قۇتتىقتايمىز. ءومىر جاسىڭىز ۇزاق بولسىن! ەل ءۇشىن ەڭبەك ەتە بەرىڭىز!
– راقمەت!
