كەشە قۇتتى شاڭىراق – ساكەن سەيفۋللين مۇراجايىنىڭ 25 جىلدىعى اتالىپ ءوتتى. قازاق رۋحانياتىنىڭ ءبىر قازىناسىنا اينالعان مەكەمەنىڭ مەرەيلى تويى عيمارات جانىنداعى ساكەن سەيفۋلليننىڭ ەسكەرتكىشىنە گۇل شوقتارىن قويۋمەن باستالدى.
وسىناۋ ايتۋلى وقيعانى اتاپ وتۋگە الماتىدان, جەزقازعاننان, تاعى باسقا وڭىرلەردەن ساكەن دەسە, ىشكەن اسىن جەرگە قوياتىن زيالى تۇلعالار جينالعان. ءتىپتى, قاراعاندى وبلىسىنىڭ ورتالىقتان شالعاي جاتقان وسپەن ەلدى مەكەنىندەگى ساكەن سەيفۋللين مەكتەبىنىڭ وقۋشىلارى دا كەلدى. ەسكەرتكىشكە گۇل قويعاننان كەيىنگى مەرەكەلىك شارالار وسىنداي جاس ورەندەردىڭ ونەر شاشۋىمەن ارلەندى. مۇراجايدىڭ شاعىن عانا زالىنا جينالعان قاۋىمعا ولار ساكەن جىرلارىن مانەرلەپ وقىپ, اندەرىن ارنادى. وزدەرىنىڭ ارنايى ازىرلەپ اكەلگەن جادىگەر بۇيىمدارىن مۇراجاي قورىنا تابىستادى. تويدىڭ بۇل بەتاشار راسىمىنەن استانانىڭ №58 ورتا مەكتەبىنىڭ وقۋشىلارى دا قالىس قالعان جوق. ولار دا ءبىلىم ۇياسىنىڭ جاس بالعىندارى قۇراعان وركەسترىمەن كۇي ويناتىپ, ساكەن اندەرىن ورىندادى.
تۇستەن كەيىن مۇراجايدىڭ 25 جىلدىق تويىنا جينالعان جۇرت وقۋشىلار سارايىنىڭ كەڭ زالىندا تانىمدىق, ادەبي-سازدى كەش تاماشالادى. ساكەن سەيفۋلليننىڭ تۋىستارى – رىمجان سەيفۋللينا, قارپىق قۇسايىنوۆ, ساكەننىڭ نەمەرە ءىنىسى ساكەن سەيفۋللين, نەمەرە قارىنداسى سوفيا, تاعى باسقا اتالاس اعايىندارى دا وسى كەشتە كوپپەن قاۋىشتى. ءان-كۇيمەن اجارلانىپ, ساحنالىق كورىنىستەرمەن اسەرلەنە تۇسكەن كەشتە ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى مۇراجايدىڭ ديرەكتورى, مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى, اقىن نەسىپبەك ايتۇلى مازمۇندى بايانداما جاسادى. شيرەك عاسىر بۇرىن شاڭىراق كوتەرگەن مەكەمەنىڭ ەل ورداسى اقمولاعا كوشكەلى جاندانا تۇسكەنىن ايتقان ول مۇراجاي تاريحىنا توقتالدى.
«1984 جىلى اقىننىڭ توقسان جاسقا تولۋ مەرەيتويى قارساڭىندا اقمولا (ول كەزدە تسەلينوگراد بولاتىن) ءوڭىرىنىڭ ورەلى ازاماتتارى قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتى مەن قازاق كسر مينيسترلەر كەڭەسىنە حالقىمىزدىڭ اياۋلى پەرزەنتىنە ارناپ ەسكەرتكىش ورناتىپ, مەموريالدى مۋزەي اشۋ جونىندە ۇسىنىسحات جولداعان. الايدا, ءبارى وڭاي شەشىلە قويمايدى. قارسىلىققا ۇشىرايدى. سوعان قاراماي, تسەلينوگراد وبلىستىق تاريحي جانە مادەني ەسكەرتكىشتەردى قورعاۋ قوعامى كەڭەسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى مولداحمەت دوساەۆ باستاعان زيالى ازاماتتار ءتورت جىل بويى كوزدەگەن ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن تاباندى كۇرەس جۇرگىزەدى. سونىڭ ناتيجەسىندە, 1988 جىلدىڭ 20 اقپانىندا قازاق كسر مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ شەشىمىمەن ساكەن سەيفۋللين مۇراجايى اشىلادى. وعان سول كەزدەگى مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ءوزى قول قويعان» دەپ قىسقاشا باياندادى مۇراجاي ديرەكتورى.
كەيىننەن تاۋەلسىزدىك الىپ, ەل ەس جيا باستاعاندا اقمولاعا كەلگەن نۇرسۇلتان ءابىشۇلى وسى مۇراجايعا ارنايى سوققان. ول 1995 جىل بولاتىن. سول جولى مۇراجايدىڭ قوناقتار كىتابىنا «اسىل بابامىز ساكەن سەيفۋلليننىڭ ارۋاعى تاۋەلسىز ەلىمىزدى جەلەپ-جەبەپ ءجۇرسىن» دەپ جازىپتى ءوز قولىمەن.
مۇراجاي جادىگەرلەر قورى قۇرىلىپ, اياقتان تۇرعانشا ولشەۋسىز ەڭبەك ءسىڭىرىلدى. «مەكەمەنىڭ العاشقى باسشىسى روزا اسىلبەكوۆا ساكەنگە قاتىستى قۇجاتتار مەن تۇلعانىڭ تۇتىنعان زاتتارىن ىزدەستىرىپ, بىرنەشە رەت ماسكەۋگە, جەزقازعانعا, تاشكەنتكە باردى. سونىڭ ارقاسىندا ساكەننىڭ 1930 جىلدارى كيگەن كوستيۋمى, وزبەك دوستارى سىيلاعان قالپاعى, مويىن وراعىشى, جازۋ ماشينكاسى, قالامى, تاعى باسقا كوپتەگەن جادىگەرلەر جينالدى. وعان ساكەننىڭ تۋىستارى جاردەمدەستى. ساكەنتانۋشى عالىمدار دا اداستىرماس باعدارشام بولا ءبىلدى. كەيىن بۇل مەكەمەگە ءوز كەزەگىندە سەرىك وسپانوۆ, ودان سوڭ سەرىك تۇرعىنبەكۇلى باسشى بولعان. بۇل ازاماتتار دا از ەڭبەك سىڭىرگەن جوق» دەدى نەسىپبەك ايتۇلى.
ومبى, ورىنبور سەكىلدى قالالاردا ساكەنگە قاتىستى ءالى دە قول جەتپەگەن جادىگەرلەر بار ەكەنىن ايتقان مۇراجاي باسشىسى ساكەنتانۋ عىلىمى, ساكەندى زەرتتەۋ ءالى دە ۇزاق مەرزىمگە سوزىلاتىنىنا سەنىم ءبىلدىردى.
تاعى ءبىر ءمالىم بولعان جايت, بۇگىندە ەكى عيماراتى بار مەكەمەنىڭ جادىگەرلەر قورى جۇپىنى دەۋگە كەلمەيدى. جالپى قوردا 6 مىڭعا تاياۋ ەكسپونات بولسا, مۇراجايدىڭ زالدارىنا سولاردىڭ جارتىسىنا جۋىعى عانا قويىلعان. باسقالارىن كوپشىلىك نازارىنا ۇسىنىپ, ورنالاستىرۋ ءۇشىن ورىن تاپشى. وسى ماسەلەنى ايتىپ, كوپپەن مۇڭىن بولىسكەن مۇراجاي ديرەكتورى استانا اكىمى يمانعالي تاسماعامبەتوۆتىڭ تاراپىنان مەكەمەگە جاناشىرلىق تانىلىپ وتىرعانىن ايتتى. سونىمەن قاتار, قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى ايدا بالاەۆا مەن مادەنيەت باسقارماسىنىڭ باسشىسى بولات ماجاعۇلوۆقا دا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى. ال مەكەمەگە ەكىقاباتتى ۇلكەن عيمارات سالۋ ماسەلەسىن كوتەرىپ, پرەمەر-مينيسترگە حات جولداعاننان كەيىن ۇكىمەت تاراپىنان باستامانى قۇپتاعان جاۋاپ كەلگەنىن سۇيىنشىلەدى. ەندى مۇراجايدىڭ جانىنان جاڭا عيمارات سالىناتىن بولسا, سول جەردەن ەلورداداعى قالامگەرلەرگە پانا بولاتىن ساكەننىڭ شىعارماشىلىق ءۇيى جانە كەڭ, قولايلى زالدار اشىلاتىنىن مالىمدەدى مۇراجاي باسشىسى.
جالپى, استانا اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن اتالىپ ءوتىپ جاتقان مۇراجايدىڭ 25 جىلدىق قۋانىشىنا كوپشىلىك سەلقوس قاراعان جوق. پرەمەر-مينيستر سەرىك احمەتوۆ, قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسى نۇرلان ورازالين, قاراعاندى وبلىسىنىڭ اكىمى باۋىرجان ابدىشەۆ, تاعى باسقا لاۋازىمدى تۇلعالاردان قۇتتىقتاۋ حاتتار كەلىپ جاتقانى ايتىلدى.
كەش بارىسىندا اقىن امانجول التاەۆ ساكەن رۋحىنا ارناۋ-جىرىن ورىندادى. بىرقاتار ونەر جۇلدىزدارى ءان سالىپ, كۇي شەرتتى. ال اكادەميك سەرىك قيراباەۆ باستاعان زيالى قاۋىم وكىلدەرى مەكەمەنىڭ مەرەيلى قۋانىشىمەن, ساكەن تويىمەن ەلدى قۇتتىقتاپ, جىلى لەبىزدەرىن ءبىلدىردى.
ءنازيرا سايلاۋقىزى
