سۋ – تىرشىلىك كوزى. ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن ونىڭ ماڭىزدى ەكەنىن اركىم بىلەدى. بىراق, ەلىمىزدە سۋ تاپشىلىعىمەن قاتار, ونى ىسىراپ قىلۋ جايى دا از ءسوز بولىپ جۇرگەن جوق. مىنە, «استانا سۋ ارناسى» اق سۋمەن جابدىقتاۋ ءبولىمىنىڭ باسشىسى دۇيسەنباي شايكەنوۆ ناق وسى جونىندە اڭگىمەلەيدى.
– ەلوردادا سۋدى تۇتىنۋدىڭ جاي-كۇيى قالاي?
– بارشاعا بەلگىلى, قالانى سۋمەن جابدىقتاۋدىڭ نەگىزگى كوزى – استانالىق سۋ قويماسى. ونىڭ جوبالىق كولەمى – 410,9 ميلليون تەكشە مەتر. قازىر وندا 301 ميلليون تەكشە مەتر نەمەسە جالپى كولەمنىڭ جەتپىس ءۇش پايىزىنداي سۋ بار دەپ ەسەپتەلەدى.
وتپەلى جىلدىڭ ون ايىندا شاھار تۇرعىندارى مەن ۇيىمدارى 49,5 ميلليون تەكشە مەتر اۋىزسۋ تۇتىنعان. بۇل كورسەتكىش جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن 60 ميلليون تەكشە مەترگە جەتەدى دەپ بولجانۋدا. ويتكەنى, جىل سايىن سۋ تۇتىنۋ كولەمى ايتارلىقتاي وسۋدە. ماسەلەن, ءۇش جىل بۇرىن قالا حالقى ءتورت ميلليون تەكشە مەتر سۋ تۇتىنسا, قازىر ول جەتى ميلليون تەكشە مەترگە جەتكەن.
– سۋ قۇبىرلارى ۋاقىتىندا جاڭارتىلا ما؟
– 2010-2013 جىلدار ارالىعىندا جالپى ۇزىندىعى 69 كم سۋ قۇبىرى جاڭارتىلدى. جىل سايىن اپاتتى جاعدايلاردى بولدىرماۋ ماقساتىندا توزعان كارىزدەردى اۋىستىرۋ جۇمىستارى جوسپارلى جۇرگىزىلەدى.
بيىل سۋ قۇبىرى جەلىلەرىندەگى قىسىمدى رەتتەۋ جانە باقىلاۋ ماقساتىندا ارناۋلى مالىمەتتەردى ونلاين تارتىبىندە ديسپەتچەرلىك باسقارۋ ورتالىعىنا بەرۋدىڭ اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەسى ەنگىزىلدى. سونىمەن قوسا, ەكىنشى كوتەرگىش سورعى ستانساسىنداعى جيىلىكتى تۇرلەندىرگىش ارقىلى سورعى اگرەگاتتارىنىڭ جۇمىسىن اۆتوماتتى رەتتەۋ ىسكە قوسىلدى. ناتيجەسىندە 2012 جىلى جەلىلەردەگى اپاتتار سانى 2011 جىلعا قاراعاندا 30 پايىزعا ازايدى. ال, بيىلعى ون ءبىر ايدا دا ول جيىرما پايىزعا تومەندەپ وتىر.
– سۋدى ۇنەمدەۋ ماسەلەسى قالاي?
– جوعارىدا ايتىپ وتكەن جۇيەلى جۇمىستار سۋ شىعىنىن 2010 جىلى 21,02%-دان 2012 جىلى 19,94 %-عا دەيىن ازايتۋعا مۇمكىندىك بەردى. سۋ شىعىنىن ازايتۋ وندىرىستىك-تەحنولوگيالىق ءۇردىستىڭ اجىراماس بولىگى ەكەنى بەلگىلى. سوندىقتان, سۇزگىلەر مەن سۇزگى ستانساسىنىڭ رەزەرۆۋارلارى ۋاقىتىندا شايىلادى.
كەيىنگى كەزدە تۇتىنۋشىلاردى سۋدى ەسەپكە الۋدىڭ جالپى ۇيلىك قۇرالدارىمەن قامتۋ بويىنشا ءىس-شارالار جۇرگىزىلدى. باعا ساياساتىن ءتۇسىندىرۋ ماقساتىندا كاسىپورىن قىزمەتكەرلەرى قالا تۇرعىندارىمەن جيىندار وتكىزەدى.
سۋدى ۇنەمدەۋدىڭ ءتيىمدى جولى – تۇرعىن ۇيلەر مەن پاتەرلەردە ەسەپكە الۋ قۇرالدارىن جاپپاي ورناتۋ جانە تۇتىنۋشىلاردىڭ اۋىزسۋدى ۇتىمدى (سۋ قۇبىرى شۇمەگىن ۋاقتىلى جابۋ, ەسكىرگەن قۇبىرلاردى دەر كەزىندە الماستىرۋ) پايدالانۋى. ءاربىر تۇرعىن وسى ايتىلعانداردى بۇلجىتپاي ورىنداپ وتىرسا, قالادا اۋىزسۋدى ۇنەمدەۋگە بولادى.
