قالا مەن سالاقالا تىرشىلىگى

تابيعات توسىن مIنەز تانىتسا ەگەر

IMG_6781

بيىلعى كوكتەمدەگى كوكپەكتىدەگى سۋ تاسقىنى, بىرنەشە جىل بۇرىنعى قىزىلاعاش وقيعاسى, الماتى تۇرعىندارىنىڭ ۇرەيىن ۇشىرىپ, اۋىق-اۋىق بولىپ تۇراتىن جەر استى دۇمپۋلەرى توتەنشە جاعدايلارعا دايىن بولۋ كەرەكتىگىمىزدى ايعاقتايدى. وتكەن اپتادا شىعىس قازاقستان وبلىسىندا ۇيىمداستىرىلعان «جەر – 2014» رەسپۋبليكالىق شتابتىق وقۋ-جاتتىعۋلارى تاۋلى ايماقتا ورىن الۋى مۇمكىن ءزىلزالا زارداپتارىن جويۋعا باعىتتالدى.

ەلىمىزدىڭ ءبىر وڭىرىندە جەر قاتتى سىلكىنگەن جاعدايدا كومەككە اتتاناتىن, 121 قىزمەت پەن 2543 ادامنان جانە 579 تەحنيكادان تۇراتىن ازاماتتىق قورعانىس كۇشتەرى استانا قالاسىندا دا قۇرىلعان. ونىڭ ىشىنە مەديتسينالىق, ماتەريالدىق-تەحنيكالىق قامتاماسىز ەتۋ, قوعامدىق ءتارتىپتى ساقتاۋ, كولىك, بارلاۋ, ورتكە قارسى, قۇتقارۋ, ينجەنەرلىك قىزمەتتەر كىرەدى. سونىمەن قاتار, تەز ارەكەت ەتەتىن جەدەل توپ جاساقتالعان. رەسپۋبليكالىق شتابتىق وقۋ جاتتىعۋلارىنا استانادان وسى توپتاعى 28 ادام ارناۋلى 7 تەحنيكامەن قاتىسىپ قايتتى.

وڭىرلەردەن كەلگەندەر وسكەمەن قالاسىنىڭ مەنوۆنوە سەلوسىنداعى ارنايى لاگەرگە ورنالاستى. سول جەرگە شاتىرلار تىگىلىپ, بايلانىس قۇرالدارى ورناتىلدى. قالانىڭ كارتاسى سىزىلىپ, وندا ءزىلزالادان زارداپ شەگۋى ىقتيمال اۋداندار بەلگىلەندى. ەلوردالىق توپتى استانا قالاسى توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى, گەنەرال-مايور مەيرام ىسقاقوۆ پەن ونىڭ ورىنباسارى, پولكوۆنيك يبراگيم قۇلشىمباەۆ باسقاردى. وقۋ-جاتتىعۋ بارىسىمەن ىشكى ىستەر ۆيتسە-ءمينيسترى ۆلاديمير بوجكو تانىسىپ, ءتيىستى نۇسقاۋلار بەردى.

جالپى سانى 325 مىڭنان استام تۇرعىنى بار وسكەمەن قالاسى 7 بالدىق جانە ودان جوعارى سەيسميكالىق ايماققا جاتادى. مۇنى يندۋس­تريا جانە ساۋدا مينيسترلىگىنىڭ قۇرىلىس جانە تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق ىستەرى كوميتەتى 2006 جىلى انىقتاعان.

IMG_6727

Cۇبەلى ءسوز

مەيرام ىسقاقوۆ,  استانا قالاسى توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى:

– جەر سىلكىنىسى ورىن العان جاعدايدا قايعىلى وقيعا ورنىنا ەڭ الدىمەن مەديتسينالىق قىزمەتتى ۇشاقپەن جەدەل جەتكىزۋ كەرەكتىگىن انىقتادىق. ەكىنشىدەن, بۇل ىسكە قۇتقارۋشىلار مەن ينجەنەرلىك تەحنيكا دا قاجەت. استانادان كەلەتىن نەگىزگى قىزمەتتەر وسىلار بولۋى كەرەك. ارينە, جەدەل توپ قۇرامىنا ءتارتىپ ساقشىلارى مەن ىشكى اسكەردىڭ جاساقتارى دا كىرگەنى ءجون. ءزىلزالانىڭ ورىن الۋ مەزگىلىن دە ەسەپكە الماساق بولمايدى. ياعني, ونىڭ كۇندىز نە تۇندە بولۋى ادام شىعىنىنا اسەر ەتپەي قويمايدى. سوندىقتان, «جامان ايتپاي, جاقسى جوق». بارىنە دە دايىن بولۋىمىز كەرەك.

جەتى بالدىق جەر سىلكىنىسى ورىن العان جاعدايدا زارداپ شەككەن قالا تۇرعىندارى وبلىستىڭ گلۋبوكي جانە ۇلان اۋداندارىنا كوشىرىلەدى. ولاردىڭ جالپى سانى 120 مىڭعا جەتىپ قالۋى مۇمكىن. جەتى مىڭعا جۋىق كوپ پاتەرلى جانە جەكە سەكتور ۇيلەرىنە ءتۇرلى نۇقساندار كەلۋى ىقتيمال. جالپى, وسكەمەندە 1645 كوپ پاتەرلى, 21475 جەر ءۇي بار ەكەن. مامانداردىڭ ايتۋىنشا, 1990 جىلدان كەيىن سالىنعان ۇيلەرگە ءزىلزالادان كەلەتىن قاۋىپ جوق. سەبەبى, ولاردىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلگەندە سەيسميكالىق جاعدايعا توتەپ بەرۋى ەسكەرىلگەن.

وسىنىڭ ءبارىن نازارعا العاندا, ءزىلزالادان قالا تۇرعىندارىنىڭ 11 پايىزى عانا ايتارلىقتاي زارداپ شەگۋى مۇمكىن. سونىڭ ىشىندە ادام شىعىنىنىڭ سانى 3257-گە جەتەدى دەپ بولجانۋدا.

ارينە, ادامداردى قيراندىلاردىڭ اراسىنان تاۋىپ, دارىگەرلىك كومەك كورسەتۋ, قالانى جارىقپەن, سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ جۇيەسىن قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى دا اتقارىلادى. استانادان جەتەتىن توپقا دا نەگىزىنەن وسى ىستەر جۇكتەلدى. وقۋ-جاتتىعۋ بارىسىندا انىقتالعانداي, بۇل جۇمىستاردى اتقارۋعا ەلوردادان 400 ادام كەلسە جەتكىلىكتى بولادى.

امانعالي قالجانوۆ

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button