مادەنيەت

تەاتر شىمىلدىFىن «اباي» تYردI

ERA_1065  555

ەلوردالىق ق.قۋانىشباەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق-دراما تەاترى كورەرمەنىمەن جيىرما ءتورتىنشى رەت قاۋىشتى. ماۋسىماشار الدىنداعى باسقوسۋدا تەاتر ۇجىمى جاعىمدى جاڭالىقتارىمەن ءبولىسىپ, الداعى جوسپارلارىمەن تانىستىردى. قاتىسۋشىلار تەاتردىڭ جەتىستىكتەرىن ايتا كەلىپ, جاڭا ماۋسىمدا كورەرمەنگە ۇسىنىلار تۋىندىلارعا توقتالدى. وسىعان دەيىن تەاتردا ءبىر ماۋسىمدا بەس قويىلىمنىڭ پرەمەراسى وتكەن بولسا, ەندى سەگىز جاڭا سپەكتاكل ساحنالانادى. قازان ايىنىڭ 14-ءى كۇنى قانات ءجۇنىسوۆتىڭ «ساكەن سۇڭقار» تاريحي تراگەديالىق دراماسىنىڭ, ال 16-سىندا شىڭعىس ايتماتوۆتىڭ «انا – جەر انا» تراگەدياسىنىڭ پرەمەراسى وتەدى.

قاللەكي تەاترىنىڭ ارتىستەرى قىركۇيەك ايىندا قىزىلوردا  قالاسىندا وتكەن كسرو جانە قازاقستان حالىق ءارتىسى ءسابيرا مايقانوۆانىڭ 100 جىلدىق مەرەيتويىنا ارنالعان قازاقستان تەاترلارىنىڭ  XXII فەستيۆالىنە ش.ايتماتوۆتىڭ «انا-جەر انا» سپەكتاكلىمەن قاتىسىپ, حالىق ءارتىسى گۇلجان اسپەتوۆا «ءسابيرا مايقانوۆا» اتىنداعى ارنايى جۇلدەنى يەلەنسە, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى  ت.اتىمتاەۆا  «ەڭ ۇزدىك ايەل بەينەسى» نوميناتسياسىن جەڭىپ الدى. قالىپتاسقان داستۇرگە ساي, جاڭا ماۋسىم قارساڭىندا تەاتر اكتەرلەرى مەن اكتريسالارى جوو, كوللەدجدەر مەن مەكتەپتەردەگى كورەرمەندەرىمەن «تەاتر جانە كورەرمەن» تاقىرىبىندا كەزدەسۋلەر وتكىزدى.

جاڭا ماۋسىم, ساحنا شىمىلدىعى, ادەتتەگىدەي, زاڭعار جازۋشى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «اباي» تراگەدياسىمەن اشىلدى. تۋىندىنىڭ قويۋشى رەجيسسەرى – قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى  الىمبەك ورازبەكوۆ. قاليبەك قۋانىشباەۆ اتىنداعى تەاتر ۇجىمى كورەرمەنىن دانىشپان اقىن اباي ءومىر سۇرگەن زامانعا ساياحات جاساتىپ, تۇڭعيىق ويدىڭ يىرىمىنە باتىرىپ, ادام ايتىپ جەتكىزگىسىز اسەرگە بولەدى. قاليبەك قۋانىشباەۆ شىعارماشىلىعىنداعى شوقتىعى بيىك ءرول ءدال وسى اباي ءرولى ەكەنى داۋ­سىز. سوندىقتان بولار, قويىلىمدى ساحنالاۋ اتالعان ونەر ۇجىمىنا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەدى. كيەلى ساحنانىڭ دۇلدۇلدەرى قاللەكيدەن اسىپ تۇسپەسە دە, كورەرمەندى ونەرلەرىمەن ءتانتى ەتتى.

«ەگەر ءبىز جاڭا ماۋسىمدى ابايدان باستاماساق, اۋەزوۆتەن باستاماساق, وندا باعامىز دا, قۇنىمىز دا بولماس ەدى. ويتكەنى, تاريح سونىسىمەن قۇندى, سونىسىمەن ءماندى. ونىڭ ۇستىنە, اباي – ماڭگىلىك. قويىلىمدا فەودالدىق داۋىردەگى الەۋمەتتىك قايشىلىقتار جان-جاقتى كورسەتىلەدى. قازاق حالقىنىڭ سول زامانداعى تۇرمىس-تىرشىلىگى «سوقتىقپالى سوقپاقسىز جولمەن ءجۇرىپ, مىڭمەن جالعىز الىسقان» ويشىل اقىن بەينەسىمەن قاتار ءورىلىپ وتىرادى» دەدى تەاتردىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى تالعات تەمەنوۆ.

«تەاترعا كەلگەن كورەرمەن قويىلىم ارقىلى ابايداي كەمەڭگەر, ويشىل اقىنىمىزبەن قايتا قاۋىشقانداي بولدىق» دەپ ساحناعا شىققان اكتەرلەر مەن اكتريسالارعا ءوز ريزاشىلىقتارىن ءبىلدىردى. بۇل ونەر ورداسىندا قازاق ادەبيەتى كلاسسيكتەرىنىڭ جانە قازىرگى زامان دراماتۋرگتارىنىڭ شىعارمالارىمەن قاتار الەم ادەبيەتى وكىلدەرىنىڭ كلاسسيكالىق تۋىندىلارى دا ساحنالانىپ كەلەدى.

تاعى ءبىر ايتا كەتەتىن جاڭالىق, بيىلدان باستاپ قاللەكي تەاترىنىڭ اكتەرى, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى كەڭەس نۇرلانوۆ اتىنداعى جۇلدە تاعايىندالىپ, جاس اكتەرلەرگە جىل سايىن ۇسىنىلىپ وتىرادى. بۇل جۇلدە جەزقازعان قالالىق ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى, ءبىلىم مەتسەناتى, قر ءبىلىم بەرۋ ءىسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى بەكزات التىنبەكوۆتىڭ قولداۋىمەن جۇزەگە اسپاق. ال العاشقى جۇلدەنى تەاتر ءارتىسى سايا توقمانعاليەۆا يەلەندى.

 اسحات رايقۇل

 

تاعىدا

admin

«استانا اقشامى» گازەتى

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button