التى الاشتىڭ ارداعىنا اينالعان ءاليحان بوكەيحانوۆ, جاقىپ اقباەۆ, ءالiمحان ەرمەكوۆ سەكiلدi تۇعىرى بيiك تۇلعالار قاراعاندىنىڭ اقتوعايىندا تۋعان. بۇل ءوڭiر ونەر مايتالماندارىنا دا كەندە ەمەس. ايتار بولساق, كۇللi قازاقتىڭ ماقتانىشىنا اينالعان كۇلاش بايسەيiتوۆا, ماناربەك ەرجانوۆ, اسەت نايمانباەۆ, اقيىق اقىن نارمانبەت ورمانبەتۇلىنىڭ دا كiندiك قانى اقتوعاي توپىراعىنا تامعان. بiز بۇگiن وسى قاسيەتتi ونەر ۇياسىنان تۇلەپ ۇشقان تاعى بiر تالانت, تەاتر جانە كينو اكتەرi كەڭەس نۇرلانوۆ تۋرالى اڭگiمە وربiتپەكپiز.
ويناعان رولدەرi: م.اۋەزوۆتiڭ «ايمان-شولپانىندا» – قورتىق شال, «قاراگوزدە» – نارشا, «ەڭلiك-كەبەكتە» – كەبەك, «ابايدا» – ءابدiراحمان, ع.مۇسiرەپوۆتiڭ «قوزى كورپەش – بايان سۇلۋىندا» – قوزى, سوڭعى قويىلىمدا -قودار, م.ماقاتاەۆتىڭ «قوش ماحابباتىندا» – قاسىم, گ.گاۋپتماننىڭ «ىمىرتتاعى ماحابباتىندا» – گانەفەلد, س.مۇقانوۆتىڭ «ءمولدiر ماحابباتىندا» – بۇركiت, ر.مۇقانوۆانىڭ «ماڭگiلiك بالا بەينەسiندە» – قۇمار, ق.گوتستسيدiڭ «تۋراندوت حانشايىمىندا» – كالاف, س.تورايعىروۆتىڭ «قامار سۇلۋىندا»- احمەت, ش.ايتماتوۆتىڭ «اق كەمەسiندە» – مومىن شال, ءا.نۇرپەيiسوۆتiڭ «قان مەن تەرiندە» – قۇدايمەندە, و.بوكەيدiڭ «قۇلىنىم مەنiڭدە» – قاراجان, م.شاحانوۆتىڭ «كوكەيتەستiسiندە» – شوقان, م.اۋەزوۆتiڭ «ابايىندا» – كەرiم, ا.تساگارەليدiڭ «گاماردجوباسىندا» – اكوپ, ە.حۋشۆاقتوۆتىڭ «قىزىل الماسىندا» – ورازباي, ي.شتراۋستىڭ «جۇبايلار جۇمباعىندا» – امادەي, م.فريشتiڭ «دون-جۋاننىڭ دۋمانىندا» – دون ديەگو, ق.ءجۇنiسوۆتiڭ «ماحاببات مەلودراماسىندا» – ءامiر.
قازاقستان جاستار وداعى سىيلىعىنىڭ يەگەرi كەڭەس ءازiمحانۇلى نۇرلانوۆ ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى ونەر ينستيتۋتىن تامامداعان سوڭ, جولدامامەن ع.مۇسiرەپوۆ اتىنداعى جاستار مەن جاسوسپiرiمدەر تەاترىنا قابىلدانادى.
اتاقتى رەجيسسەر رايىمبەك سەيiتمەتوۆ باسقارىپ تۇرعان بۇل شاق تەاترداعى وزگەشە ورلەۋ كەزەڭi ەدi. باعى جانعان شىعارماشىلىق ۇجىمدا ەڭبەكتەنە ءجۇرiپ, ءوزiنiڭ قابiلەت-قارىمىن شىڭدادى. الدىڭعى بۋىن اعالارى ماكiل قۇلانباەۆ, مۇحتار باقتىگەرەەۆ, التىنبەك كەنجەكوۆتiڭ iزiن باسىپ, ونەگەسiن ۇيرەنiپ, قالاعان كاسiبiنiڭ قىر-سىرىنا قانىقتى. كەڭەس كوزگە بiردەن ءتۇستi. ويتكەنi, تەاترعا كەلiسiمەن وعان باستى رولدەر سەنiپ تاپ-سىرىلدى. العاش «داريعا-جۇرەك» سپەكتاكلiندەگi مۇقاعاليدىڭ جاس كەزiن بەينەلەدi. رەجيسسەرلارى رايىمبەك سەيiتمەتوۆ پەن نۇرعانات جاقىپباەۆتىڭ اعالىق قامقورلىعىن كوپ كورگەن ول بار كۇشiن كەيiپكەرiنiڭ بەينەسiن اشۋعا جۇمسادى. وسى ءرولi ءساتتi شىققان سۇيiكتi كەيiپكەرلەرiنiڭ بiرiنە اينالدى. ساحنادا اعا بۋىن ارiپتەستەرiمەن جۇمىس جاسادى. ولاردان دا ءتالiم الدى. سولاردىڭ ارقاسىندا اكتەر رەتiندە قالىپتاسىپ, بiر ءارتiستiڭ ارمان ەتكەن ليريكالىق كەيiپكەرلەرiنiڭ دەنiن سومداپ شىقتى. ساحنادا باعى جانعان, ءتۇر-تۇلعاسى ەرەكشە, ويناۋ اسەرi بولەك ءارتiس اتاندى. وسىنداعى كۇن-ءتۇن دەمەي, تولاسسىز iزدەنۋiنiڭ ارقاسىندا 1996 جىلى جاستار وداعى سىيلىعىنىڭ يەگەرi اتاندى. كورەرمەننiڭ ىستىق ىقىلاسىنا بولەنiپ, كوپتەن كۇتكەن قىمبات ماراپاتقا كوڭiل شاتتاندى, شابىتى تاسىدى. ساحناداعى ون ءۇش جىلدىق ەڭبەگiنiڭ ونەرسۇيەر قاۋىم تاراپىنان شىنايى باعالانۋى ەدi – بۇل.
قازاق مەملەكەتتiك اكادەميالىق مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى دراما تەاترىنا اۋىسقاندا دا كوپتەگەن مىقتى رولدەردi سومدادى. وندا ءازiربايجان ءمام-بەتوۆ, قايرات سۇگiربەكوۆ, بولات اتاباەۆ, اۋباكiر راحيموۆتىڭ قويىلىمدارىندا نەگiزگi وبرازداردى بەينەلەدi. كەبەك, قوزى-كورپەش, ابايدىڭ جاس كۇنi, «ابايدا» ءابدiراحماندى, «ءمولدiر ماحابباتتا» بۇركiتتi, «قاراكوزدە» نارشانى جانە تاعى باسقا كوپتەگەن جاعىمدى كەيiپكەرلەردiڭ وبرازىن كورەرمەن جۇرەگiنە جەتكiزە بiلدi. وسى جاعىنان بەلگiلi جۋرناليست باۋىرجان وماروۆتىڭ «جاعىمدى كەيiپكەر» اتتى ماقا-لاسىنىڭ كەيiپكەرi اتانعانى دا بار. كiلەڭ جاعىمدى رولدەردi سومداعان, سەگiز قىردىڭ بiر قىرىنان عانا تانىلعان ءارتiستi كەرەعار كەيiپكەر بەينەسiنە ەنۋگە العاش ۇسىنىس بiلدiرگەن وسى م.اۋەزوۆ اتىنداعى تەاتردىڭ رەجيسسەرi ەسمۇقان وباەۆ بولدى. بۇل ۇسىنىسقا نە دەرiن بiلمەگەن ءارتiس باستاپقىدا قاتتى جۇرەكسiنەدi. تiپتi, باس تارتسام با دەگەن iشكi ويمەن ارپا-لىسىپ, تۇبiندە ونى بۇگiپ قالادى دا, نەدە بولسا ويناپ شىعۋعا بەلدi بەكەم بۋادى. قورتىق شالدى ويناۋعا بارىن سالدى. اقىرىندا «ايمان-شولپان» سپەكتاكلiندەگi كوركەم بەينەسi تۇتاس اشىلعان كەيiپكەردiڭ بiرi وسى قورتىق شال بولىپ شىقتى. بۇعان بەينەنi سومداعان كەڭەس قانشالىق-تى قۋانسا, رەجيسسەرi ە.وباەۆ ودان دا ارتىق قۋاندى. سول قورتىق شالدىڭ ارقاسىندا باسقا پلاننان كورiنۋگە مۇمكiندiك تۋدى. وسىدان كەيiن كوپتەگەن كەرەعار كەيiپكەرلەردi سومداۋ سەنiپ تاپسىرىلاتىن بولدى. گوگولدiڭ «رەۆيزورىندا» سۆيستۋنوۆتى, گاۋپتماننىڭ «ىمىرتتاعى ماحاببا-تىنداعى» گانەفەلدتi, ق.قۋانىشباەۆ اتىنداعى مەملەكەتتiك اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترىندا ءا.نۇرپەيiسوۆتiڭ «قان مەن تەرiندە» قۇدايمەندە بولىستى, و.بوكەەۆتiڭ «قۇلىنىم مەنiڭ» پەسا-سىندا قاراجان بەينەسiن, «اباي» دراماسىنداعى كەرiمدi جانە كوپتەگەن تاعى دا باسقا وسى تەكتەس رولدەردi ويناپ شىقتى. ءالi دە ويناپ ءجۇر. 2006 جىلى اراعا تاعى دا ون ءۇش جىلدى سالىپ ەلباسىنىڭ تاعايىنداۋىمەن «ەرەن ەڭبەگi ءۇشiن» مەدالiنە يە بولدى.
بەدەلدi ءارتiستiڭ تۋعان ۇيiندەي بولىپ كەتكەن م.اۋەزوۆ اتىنداعى دراما تەاترىنان كەتەم دەگەن وي ءۇش ۇيىقتاسا تۇسiنە دە كiرمەگەن. الايدا تاعدىر تالايى استاناعا اۋىسۋدى بۇيىرىپتى. اۋەزوۆ تەاترىمەن قيماي قوشتاستى. سول كەزدەگi ەلوردا اكiمدiگiنiڭ ۇسىنىسىمەن تاۋەكەلگە بەل بۋىپ, رۋحاني ورتانى تولتىرىپ, جاڭادان قالىپتاسىپ كەلە جاتقان جاس تەاتردىڭ تابالدىرىعىن اتتادى. قارا شاڭىراقتى تاستاپ شىعۋ قانشالىقتى قيىن بولسا, جاڭا ورتاعا كەلiپ سiڭiسiپ كەتۋ دە وڭايعا سوقپادى. نەبiر جان قينايتىن كۇيبەڭنەن تىنىمسىز تالپىنىسى, ساحناداعى كەيiپكەرلەرiنە دەگەن سۇيiسپەنشiلiگi الىپ شىقتى. ءالi دە بەرەرi مول, الەۋەتi كەمەلدەنگەن ك.نۇرلانوۆ وينايتىن باستى رولدەرiم الدىمدا دەگەن ءۇمiتiن ۇكiلەيدi.
ونىڭ بۇكiل تىنىس-تiرشiلiگi تەاترمەن ەتەنە جاقىن بولسا دا, كەشەگi كسرو تۇسىندا كوپتەگەن كينولارعا تۇسكەن. سول زاماندا ءوزiنiڭ تەاتردا دا, كينودا دا جارىق جۇلدىز ەكەنiن تانىتتى. «باتىر باياندا» نويان, «جانسەبiلدە» مۇقاتاي, «ايداي سۇلۋ ايسۇلۋدا» جاقسىگەلدi سياقتى تانىمال رولدەردi بەينەلەدi. توقسانىنشى جىلدارداعى توقىراۋ كينو سالاسىن تۇرالاتىپ كەتتi. سوڭعى كەزدە ەركiن راقىشەۆتiڭ «جەتiمدەر» فيلمiندەگi بالالاردىڭ اكەسiنiڭ, «الىپ قاشۋ وپەراتسياسىندا» قىزدىڭ اكەسiنiڭ, «موتوتسيكلدەگi ادام» فيلمiندە ساپاردىڭ رولدەرiن سومداعان, جاقىندا عانا تانىستى-رىلىمى وتكەن «قارسى باقىلاۋ» فيلمiنە دە تۇسكەن. ودان دا بولەك كوركەم فيلمدەرگە ءتۇسiپ ءجۇر. بiراق ءوز ءومiرiن دە, ونەرiن دە تەك تەاترمەن تىعىز بايلانىستىراتىن كەڭەس ەردiڭ جاسى ەلۋگە كەلگەن قۋانىشىن كەلەر جىلدىڭ ەنشiسiندەگi ساحناداعى وتىز جىلدىعىمەن قات-قابات اتاپ ءوتۋدi ويلاستىرىپ ءجۇر. ويتكەنi, ول ءۇشiن ومiردەن دە قىمبات ونەرi ءاردايىم العاشقى تۇعىردا قالا بەرمەك.
شىنار ءابIلدا
