كەشە استانادا قر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى بەردىبەك ساپارباەۆتىڭ توراعالىعىمەن «ءتىل – تاتۋلىق تىرەگى» اتتى رەسپۋبليكالىق كەڭەس ءوتتى. جيىنعا پارلامەنت دەپۋتاتتارى مەن وسى سالاعا جاۋاپتى ماماندار قاتىستى.
كەڭەس بارىسىندا «تىلدەردىڭ ءۇشتۇعىرلىعى», ءتىلدەردى دامىتۋ مەن قولدانۋدىڭ 2011-2020 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ جۇزەگە اسىرىلۋى, ەلىمىزدەگى تىلدەردى وقىتۋ ورتالىقتارىنىڭ اتقارىپ وتىرعان جۇمىستارىنىڭ ناتيجەلەرى ساراپقا سالىندى.
– ادام بالاسى ءۇشىن ءتىلدىڭ ورنى بارىنەن بولەك. ءتىل – دوستىقتىڭ, بەيبىتشىلىكتىڭ, بولاشاقتىڭ كەپىلى. ءاربىر مەملەكەت باستى رۋحاني بايلىق رەتىندە ءتىلدى دامىتۋعا ايرىقشا ماڭىز بەرەدى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ءتىل ماسەلەسىنىڭ قالاي شەشىلىپ جاتقاندىعىن ءبارىڭىز بىلەسىزدەر. 1998 جىلى قر ءتىل تۋرالى زاڭى قابىلداندى. سول زاڭ اياسىندا بىرقاتار جۇمىستار اتقارىلدى. ءار ايماقتا تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسى قۇرىلدى. بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە 8 مىڭعا جۋىق ورتا مەكتەپ بولسا, ونىڭ 5 مىڭعا جۋىعى مەملەكەتتىك تىلدە, 1 جارىم مىڭى ورىس تىلىندە, 2 مىڭعا جۋىعى ارالاس ورتا ءبىلىم بەرەتىن وقۋ ورىندارى. سونداي-اق, وتاندىق تەلەارنالاردا مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ 50 پايىزدىق ۇلەسى قاتاڭ ەسكەرىلۋى كەرەك. قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە ۇشتۇعىرلىق ءتىل ساياساتى قولعا الىندى. وسى باعىتتا اۋقىمدى جۇمىستار قولعا الىندى. ەگەر ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىز ءۇش تىلدە ەركىن سويلەيتىن بولسا, وندا ءبىز دامىعان, باسەكەگە قابىلەتتى مەملەكەت بولاتىنىمىز انىق, – دەدى بەردىبەك ساپارباەۆ.
ودان كەيىن ءسوز العان حالىق قالاۋلىلارى دا ءتىل تۋرالى تاعىلىمدى ويلارىن بىلدىرسە, وسى سالانىڭ لاۋازىمدى تۇلعالارى وزدەرىنىڭ اتقارىپ وتىرعان جۇمىستارى جايلى ايتىپ بەردى. اسىرەسە, جينالعان قاۋىمعا «ەگەمەن قازاقستان» اق-نىڭ پرەزيدەنتى ساۋىتبەك ابدراحمانوۆتىڭ نىعىزداپ ايتقان ءبىر ورەلى ءسوزى ەرەكشە اسەر ەتتى.
– بۇگىنگى تاڭدا ءبىزدىڭ قازاق ءتىلىنىڭ وزىندىك اۋەن ىرعاعىنىڭ بۇزىلىپ بارا جاتقاندىعى مەنى قاتتى الاڭداتادى. سوڭعى10-15 جىل ءىشىندە الدىمەن تەلەارنالار باستاپ, ونى كورەرمەن قاۋىم قوستاپ, ۇلكەن دەرت كەلدى. ول دەرتتىڭ اتى – ورفوگرافيا. الەمدە بارلىق حالىق ورفوگرافيالىق زاڭدىلىققا سۇيەنىپ جازادى, ءسويلەيدى. ال بىزدە وسى تالاپ مۇلدە ەسكەرىلمەي بارادى. سوندىقتان, قازاق ءتىلىنىڭ ورفوگرافيالىق سوزدىگىن قايتا باستىرىپ, كوپ دانامەن شىعارىپ, مىندەتتى تۇردە تەلەارنالارعا تاراتپاساق, ولاردان تالاپ ەتپەسەك, تاياۋداعى 20-30 جىلدىڭ ىشىندە جازۋ بويىنشا سويلەيتىن حالىققا اينالۋىمىز كادىك, – دەدى بەلگىلى قالامگەر.
جيىن سوڭىندا ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ورىنباسارى بەردىبەك ساپارباەۆ بارلىق ايتىلعان كەلەلى ماسەلەلەردى قورىتىپ, جاۋاپتى ماماندارعا ناقتى تاپسىرمالار بەردى.
ازامات ەسەنجول
