الەۋمەت

تىڭ تابىستىرعان تاعدىرلار

گاۋحار

وتكەن ماۋسىمنىڭ ورتا شەنىندە ەلوردالىق الەكساندر سەرگەەۆيچ پەن ۆەرا اندرەەۆنا كارەليندەر شاڭىراق كوتەرگەندەرىنە الپىس جىل تولعانىن اتاپ ءوتتى. گاۋھار توي يەلەرىن قۇتىقتاۋشىلار كوپ بولدى. بالالارى, نەمەرەلەرى, شوبەرەلەرى, تۋىس-جەكجاتى تۇگەل جينالىپ, اق تىلەكتەرىن ايتتى.

توي ۇستىندە قادىرلى قاريالار زىرىلداپ وتە شىققان جىلدار بەلەسىنە كوز جۇگىرتكەن ەدى. 1954 جىل, جيىرمادان عانا اسقان كەزدەرى ەدى. چەليابىدە اۋىل شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىنىڭ تۇلەگى ساشانىڭ قولىندا تىڭ يگەرۋگە جىبەرگەن جولداما بار. جاس پەداگوگ, سىنىپتاسى ۆەراعا ۇيلەنگەن كۇنى ەرتەڭىنە اقمولا وبلىسى استراحان اۋدانىنا كەلىپ جەتتى. جاس جۇبايلاردى جاڭادان اشىلعان «1 ماي» سوۆ­حوزىنا ءبولدى. جاسامپازدىقپەن تۇلەگەن جەردەگى جاڭا ءومىرى وسىلاي باستالىپ ەدى. قوس تاعدىر تىڭمەن بىرگە كوتەرىلىپ, قۇنارلى جەردە ءوسىپ-ونگەن بايتەرەكتەي ماۋەلەپ, ءۇبىرلى-ءشۇبىرلى بولدى. قازىر ەكەۋى دە قۇرمەتتى زەينەتكەر.

– وزگە بالالاردى تاربيەلەپ جۇرگەندە, ءوز بالالارىمنىڭ قالاي وسكەنىن بىلمەي قالىپپىن, – دەيدى ۆەرا اندرەەۆنا. راسىندا دا, ول كەزدە ەڭبەك ادامىنىڭ ءوز جۇمىسىنا كوزقاراسى وزگەشەلەۋ ەدى. جاۋاپكەرشىلىك پەن ءوز ىسىنە ادالدىق ادامنىڭ قوعامداعى ءومىرىنىڭ تىرەگى بولاتىن. اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنىڭ قاربالاس جۇمىستارى وتاعاسىنىڭ تۇرمىستىق ماسەلەلەرگە مويىن بۇرۋىنا مۇرشاسىن بەرمەيتىن. «بىراق ۆەراداي سەنىمدى «قورعان» تۇرعاندا الاڭداماۋشى ەدىم» دەيدى ارداگەر. بالا تاربيەسىمەن اينالىسىپ, جاۋاپتى قىزمەتتەگى كۇيەۋىنىڭ الاڭسىز جۇمىس ىستەۋىنە جاعداي جاساۋ ۆەرا اندرەەۆنانىڭ موينىندا بولدى. الەكساندر سەرگەەۆيچ زەينەتكە شىققاننان كەيىن زايىبىنىڭ مىندەتتەرىن تەڭ بولىسۋگە تىرىس­تى. ءاردايىم بالدان ءتاتتى نەمەرەلەرى مەن شوبەرەلەرى جانىندا جۇرەدى. ءۇش بالاسى دا مەيىرىمدى بولىپ ءوستى. ءالى ەسىندە, تۇڭعىش قىزىن بالاباقشاعا بارۋعا كوندىرە الماي-اق قويعانى. اناسىنىڭ كوزىن الا بەرە, كورشىنىڭ بالالارىمەن ويناپ كەتەتىن. سوندا تۋعانىنداي بولىپ ارالاساتىن كورشىسى «بەس بالا بار جەرگە التىنشى بالا دا سىيادى, بىرگە ويناي بەرسىن» دەپ, قىزدارىنا دا باس-كوز بولۋشى ەدى. كوپ بالاعا باۋىر باسقان قىز تىلەگى قابىل بولدى ما, ىزىنشە ءىنىسى مەن ءسىڭىلىسى دۇنيەگە كەلىپ, كارەليندەر بازارلى وتباسىنا اينالدى. ولار ەشقاشان بالالارىنىڭ كوزىنشە ءبىرىن-ءبىرى سوگىپ, قاتتى سويلەپ, ۇرسىسپاعانىن ايتادى. «كەز كەلگەن وتباسىنىڭ شىرقىن بۇزاتىن نارسە – ءبىرىن-ءبىرى قۇرمەتتەمەۋدەن, – دەيدى سەرگەي الەكساندروۆيچ, – اتا-اناسى كورسەتكەن ونەگە – تاربيەنىڭ باستى كىلتى». وتاعاسى ويىن وسىلايشا تۇيىندەيدى. شىنايى, العاۋسىز قۇرمەت, سىيلاستىق بالالارىنىڭ تۋعان ۇياسىنان الىپ ۇشقان ۇلاعاتىنا اينالدى. ولاردىڭ دا ۇلگىلى وتباسىن قۇرىپ, قاتار-قۇربىسىنا سىيلى بولۋىنىڭ باستاۋىندا الەكساندر سەرگەەۆيچ پەن ۆەرا اندرەەۆنانىڭ ۇلگىسى مەن ونەگەسى جاتىر.

كارەليندەر وتباسىنىڭ تاعى ءبىر تاماشا ءداستۇرى بار. تىڭدا باستاۋ العان, وسى جەرگە كىندىگى بايلانعان قاريالار جەردىڭ قۇدىرەتىن سەزىنە ءبىلدى. ءبىر مەزەت ەن دالاعا شىعىپ, ۇشى-قيىرى جوق جەردىڭ تورىندە دەم الماسا, تىنىسى تارىلعانداي سەزىنەدى. نەمەرەلەرى اتا-اجەلەرىنىڭ وسى جايىن ءبىلىپ, قولى قالت ەتسە تابيعات اياسىنا اپارۋعا تىرىسادى. الا جازداي ساياجايدا بولىپ, جەر باپتاعان قاريالار ۇزاق ءومىر جاساۋدىڭ دا, تاتۋ-ءتاتتى ءومىر ءسۇرۋدىڭ دە بار قۇپياسى ەڭبەكتە دەپ بىلەدى.

«وسىنشاما جىل قازاق جەرىندە تۇرىپ, قازاق ءتىلىن يگەرمەگەنىمىز ءۇشىن ۇيالامىز» دەيدى اقساقال. الەكساندر سەرگەەۆيچتىڭ ۇلكەن باسىن ءيىپ, بىلمەستىگىن ايتىپ تومەنشىكتەگەنىن دە كىشىپەيىلدىكتىڭ, پاراساتتىڭ بەلگىسى دەپ قابىلدادىم.

– قازاقتارعا العىسىمىز شەكسىز, وسى جەردە ەشقانداي بوتەندىك كورگەن جوقپىز, ەشكىم شەتتەتكەن جوق. تىڭ جەرىندەگى العاشقى قادامىمىز ءساتتى بولىپ, مىنە, سەكسەننىڭ سەڭگىرىندە ەلوردانىڭ تورىنە شىعارعان تاعدىرىمىزعا ءدان ريزامىز, – دەيدى قاريالار باتاسىن بەرىپ.

ايگۇل ۋايسوۆا

تاعىدا

admin

«استانا اقشامى» گازەتى

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button