ۇلت ساناسىن سەرپىلتكەن سۇحبات
مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ۇلىتاۋ تورىندە بەرگەن سۇحباتى حالقىمىزدىڭ رۋحىنا رۋح قوسىپ, پاتريوتتىق سەزىمىن ارتتىردى. جالپى العاندا, ۇلتىمىزدىڭ ساناسىن سەرپىلتتى. مۇنداي پىكىردى ورتالىق كوممۋنيكاتسيا قىزمەتىنىڭ بريفينگىنە كەلگەن پارلامەنت سەناتىنىڭ دەپۋتاتى سارسەنباي ەڭسەگەنوۆ ءبىلدىردى.
– ەلىمىزدىڭ وتكەن تاريحىن تەرەڭ زەرتتەپ, بۇگىنگى ۇرپاققا جەتكىزۋ وتە ماڭىزدى. وسى تۇرعىدان كەلگەندە, تاۋەلسىزدىك العانىمىزدان بەرمەن قاراي ەلباسىمىزدىڭ تاپسىرماسىمەن مەملەكەتتىك دەڭگەيدە اۋقىمدى شارالار ىسكە اسىرىلدى. تاريحىمىزدى ءتۇگەندەۋ ءۇشىن تاريح جىلى بەلگىلەنىپ, ءتول رۋحانياتىمىزعا قاتىستى دۇنيەلەر جان-جاقتان جيناقتالدى. ۇلىتاۋ تورىندە بەرگەن سۇحباتىندا ەلباسى بۇعان تاعى ايىرىقشا نازار اۋدارىپ, تاريحىمىزدى تەرەڭدەي زەرتتەي ءتۇسۋىمىزگە نازار اۋداردى. ۇلكەن بايتەرەكتىڭ ءوزى ەگەر دە تامىرى تەرەڭدە بولماسا, ءسال عانا جەلدەن سۇلاپ تۇسەتىنى جونىندە كەلتىرگەن مىسالىنىڭ ارتىندا ءۇلكەن ءمان جاتىر دەپ ويلايمىن. ءوزىنىڭ وتكەنىن, حالقىنىڭ سالت-ءداستۇرى مەن ءتىلىن بىلمەگەن ەلدىڭ بولاشاعى بۇلىڭعىر دەگەن سوزىمەن دە كەلىسپەۋگە بولمايدى, – دەدى دەپۋتات.
مەملەكەتتىك ءتىل ماسەلەلەرىنە قاتىستى ەلباسى ساليقالى ساياسات جۇرگىزىپ كەلە جاتقانىن اتاپ وتكەن حالىق قالاۋلىسى وسى سالاداعى اتقارىلعان ىستەرگە توقتالدى. «ءبۇگىنگى تاڭدا مەملەكەتتىك ءتىلدى قولداۋعا قاتىستى ارناۋلى جوسپار قابىلداندى. وعان بيۋدجەتتەن قارجى ءبولىنىپ, جۇيەلى جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر. سونىڭ ارقاسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قولدانىلۋ اياسى اجەپتاۋىر كەڭەيىپ قالدى. ءبىر مىسال ايتسام, اكادەميك سالىق زيمانوۆ ءوزىنىڭ جازعان ءتىل مارتەبەسى تۋرالى ماقالاسىندا مىناداي دەرەكتەر كەلتىرگەن: «1989 جىلى قازاقستانداعى 205 اۋداننىڭ تەك 25-ىندە عانا ءىسقاعازدارى مەملەكەتتىك تىلدە ءجۇرگىزىلدى». ال, بۇگىنگى كۇنى جاعداي مۇلدەم باسقاشا. مەملەكەت قولداۋىنىڭ ارقاسىندا قازاق ءتىلى بارلىق مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ءىس قاعازدارىن جۇرگىزەتىن تىلگە اينالدى» دەدى ول.
سارسەنباي قۇرمانۇلى مەملەكەت باسشىسىنىڭ «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىندا دا ءتىل ءماسەلەسىنە جەتە كوڭىل ءبولىنىپ, 2025 جىلعا قاراي ەل ازاماتتارىنىڭ 90 پايىزدان استامى مەملەكەتتىك ءتىلدى ءبىلۋى مىندەتتەلگەنىن ەسكە الدى.
ءدىن ماسەلەسىن قوزعاي كەلە, ەلباسىنىڭ «ءبىز ەشقاشان ءوز دىنىمىزدەن اجىراعان جوقپىز. ءار ۋاقىتتا اتا-بابالارىمىزدان بىزگە بەرىلگەن, سالت-داستۇرىمىزگە نەگىزدەلگەن ءدىندى ساقتاپ كەلە جاتىرمىز» دەگەن ءسوزىن كەلتىردى. الايدا, تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ العاشقى جىلدارىندا ەلدى ءىشتەي ءىرىتۋ ماقساتىندا جات پيعىلدى ءدىني اعىمداردىڭ كىرىپ كەتكەنىنە قىنجىلىس ءبىلدىردى. «كونستيتۋتسياعا سايكەس قازاقستان – زايىرلى مەملەكەت. بىراق, وسىعان قاراماستان, ۇرپاقتى جات ءدىني اعىمداردان ساقتاۋىمىز كەرەك. بۇل تۇرعىدان العاندا, مەملەكەتتىك ورگاندارعا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلىپ وتىر. بۇگىنگى تاڭدا ەل ازماتتارىنىڭ قۇقىن شەكتەۋ جوق. قاي ازامات قاي دىنگە بەت بۇرامىن دەسە دە تىيىم سالىنبايدى. الايدا, ءدىن ماسەلەسى – وتە نازىك. سوندىقتان, ءدىن ادامدارى يسلام ءدىنىنىڭ ىزگىلىگىن اعايىن-تۋىستارىنا, تۇتاس قوعامعا ءتۇسىندىرىپ ءجۇرۋى كەرەك. جالپى, ادامدارعا ءبىر-بىرىمىزگە دوس-باۋىر ەكەنىن ۇعىندىرىپ, ءالسىز ادامدارعا كومەكتەسۋ سياقتى جاقسى قاسيەتتەردى تاراتۋىمىز قاجەت. ەلباسىمىز ءوزىنىڭ سۇحباتىندا بۇعان دا توقتالىپ ءوتتى» دەدى دەپۋتات.
مەملەكەت باسشىسى ن.نازارباەۆتىڭ يدەياسىنان تۋىنداعان ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق تۋرالى پىكىرىن دە ايتا كەتكەن حالىق قالاۋلىسى الىپ قۇرلىق كىندىگىندە, ەۋروپا مەن ازيانىڭ ورتاسىندا وتىرعان مەملەكەتىمىز ءۇشىن وداق ۇشان-تەڭىز پايدا اكەلەتىنىن جەتكىزدى. ەلباسىنىڭ «بۇل – تازا ەكونوميكالىق وداق. بۇدان ساياسي استار ىزدەۋدىڭ قاجەتى جوق. ەگەر دە تاۋەلسىزدىگىمىزگە, مەملەكەتتىڭ تۇتاستىعىنا نۇقسان كەلەتىن بولسا, كەز كەلگەن وداقتان باس تارتۋعا دايىنبىز» دەگەن ءسوزىن كەلتىرە كەتتى.
امانعالي قالجانوۆ