XVII عاسىردىڭ باسىندا ىشكى تارتىستاردىڭ سالدارىنان قازاق حاندىعى السىرەدى. تاۋەكەلدىڭ ءىنىسى – ەسىم حاننىڭ بيلىككە كەلۋى قازاق حاندىعىنىڭ ودان ءارى قۇلدىراۋىن توقتاتتى. قازاقتىڭ تاعى ءبىر حانى تۇرسىن حانمەن اراداعى كۇردەلى قارىم-قاتىناسقا قاراماستان, ەسىم حان قازاق حاندىعىن نىعايتۋ ءۇشىن بىرقاتار شارالار اتقاردى. «ەسىم حاننىڭ ەسكى جولى» («درەۆنيايا دوروگا حانا ەسيما») اتتى زاڭ جۇيەسى قولدانىلدى. كورشى مەملەكەتتەرمەن شايقاستاردا جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزىلدى. ويرات تايپالارىنىڭ بىرنەشە جورىقتارىنا تويتارىس بەرىلدى. قازاقتىڭ ۇلى بيلەۋشىلەرىنىڭ ءبىرى – ەسىم حان 1628 جىلدىڭ كۇزىندە قايتىس بولدى. 1635 جىلى ويرات تايپالارى قازاق حاندىعىنىڭ باستى قارسىلاسىنا اينالعان «ورتالىق ازياداعى سوڭعى كوشپەندى يمپەريا» جوڭعار حاندىعىنىڭ نەگىزىن قالادى. XVII عاسىردىڭ 30-50 جىلدارى قازاقتار جوڭعار باسقىنشىلىعىنا قارسى كۇرەستى. 1643 جىلى وربۇلاق شايقاسى بولدى. جاڭگىر حان قول استىنداعى 600 ساربازىمەن جوڭعاردىڭ 50 مىڭ اسكەرىنە تويتارىس بەردى. 1680 ج. تاۋكە حاننىڭ بيلىككە كەلۋى قازاق مەملەكەتتىلىگىنىڭ جاڭا ساتىعا كوتەرىلۋىنە سەبەپ بولدى. XVII عاسىردىڭ اياعىندا تاۋكە حاننىڭ تۇسىندا مەملەكەتتىلىكتى كۇشەيتۋ ماقساتىندا «جەتى جارعى» – قازاق حاندىعىنىڭ جاڭا زاڭى قابىلداندى. 1715 ج. قازاقتىڭ ءۇش جۇزىنە بيلىگىن جۇرگىزگەن سوڭعى قازاق بيلەۋشىسى تاۋكە حان قايتىس بولدى. ونىڭ ولىمىنەن كەيىن قازاقتىڭ ءار جۇزىندە ءوز حانى پايدا بولدى.
ۇقساس جاڭالىقتار
Leave a Reply