الەۋمەتءبىلىم

جاستار كىتاپ وقي ما؟

600228_516067861781584_1478148116_n

تەحنولوگيا دامىعان سايىن, كىتاپ وقۋشىلار قاراسى ازايىپ بارا جاتقاندىعى جاسىرىن ەمەس. ۇيالى تەلەفون مەن پلانشەتتەرىنەن-اق كىتاپ وقۋدى ءجون سانايتىندار قاتارى كوبەيۋدە. سوندا دا كىتاپتى قولعا ۇستاپ, بەتتەرىن پاراقتاپ وقۋدان راحات تاباتىندار دا جوعالماعان بولار؟ استانالىقتار كىتاپ وقي ما؟ قانداي شىعارمالاردى وقيدى؟ وسى سۇراقتار ءبىزدى استاناداعى ەڭ ۇلكەن كىتاپ دۇكەندەرىنە – «اباي» مەن «استانا كىتاپقا» جەتەلەدى.

جالپى, «اباي» كىتاپ دۇكەنىن بىلمەيتىن استانالىق جوق شىعار. مەكتەپ كىتاپحاناسىنىڭ وقۋلىقتارى قولىمىزعا تيمەي قالعان كەزدەردە قاجەت كىتاپتاردىڭ وسى جەردەن تابىلا كەتەتىنى ءالى ەسىمدە. كوركەم ادەبي كىتاپتاردى ىزدەسەك تە, ەڭ اۋەلى سول دۇكەنگە جۇگىرەتىنبىز. سوندىقتان بولار, ەڭ الدىمەن «اباي» دۇكەنىنە باعىت الدىق.

دۇكەنگە ادامدار بىرىنەن سوڭ ءبىرى كەلىپ جاتىر. «ولاردى نە قىزىقتىرادى ەكەن» دەپ بايقاپ كورىپ ەدىك, سۇرايتىندارى مەكتەپ وقۋلىقتارى مەن ۇبت-عا ارنالعان تەست كىتاپشالارى بولىپ شىقتى. «ارينە, وقۋ جىلىنىڭ باسى بولعاندىقتان, سولاي شىعار» دەپ ويلادىق.

«جاستاردىڭ كىتاپ وقۋعا قىزىعۋشىلىعى جوق دەپ ايتا المايمىن. بىراق كەلەتىندەردىڭ كوبى – ورتا سىنىپتاعى وقۋشىلار. ولار مەكتەپ باعدارلاماسىندا وقىتىلاتىن اباي اتامىزدىڭ, شاكارىم قۇدايبەردىۇلى, مۇحتار اۋەزوۆ, عابيت مۇسىرەپوۆ, جۇسىپبەك ايماۋىتۇلى, ماعجان جۇماباەۆ, مىرجاقىپ دۋلاتۇلى, ءسابيت مۇقانوۆ, ت.ب سىندى اقىن-جازۋشىلاردىڭ كىتاپتارىن سۇرايدى» دەيدى ساتۋشى گۇلدانا الىبەكوۆا. ال, ستۋدەنتتەر قاۋىمى مۇندا وقۋ جىلى اياقتالىپ, كىتاپحاناعا بەرەشەگىن قايتارۋ, جوعالتقان كىتابىنىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن عانا باس سۇعادى ەكەن. دەگەنمەن, ولاردىڭ ىشىندە كوركەم ادەبيەتتى وقيتىندار دا بارشىلىق. قىزمەتكەرلەر, ءتىپتى, جۇزدەرىن جاتقا بىلەتىندىگىن ايتتى. «فيلولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتتەرى عوي» دەيدى گۇلدانا.

ونىڭ ايتۋىنشا, سوڭعى ەكى جىلدا شەجىرەگە قىزىعاتىندار سانى ارتىپتى. ادامدار ءوزىنىڭ رۋىنىڭ تاريحى جونىندەگى كىتاپتاردى سۇرايدى. بۇرىن شەجىرەگە ارنالعان كىتاپ سورەسى بولماعان ەكەن, ەندى دۇكەنشىلەر وسى تاقىرىپتا جازىلعان كىتاپتاردى ىزدەپ, تاپسىرىس بەرىپ ءجۇر.

سونداي-اق, ءۇي شارۋاسىنداعى ايەلدەر دە جەكە كىتاپحانا قورىن جاساقتاۋعا قۇشتار ەكەن. اسىرەسە, «اتامۇرا» باسپاسىنان شىققان ادەبي كىتاپتاردى جيناعاندى ۇناتادى.

دۇكەن سورەلەرىندەگى كىتاپتارعا كوز جۇگىرتە وتىرىپ, وسى زاماندا جازىلعان جاڭا تۋىندىلاردىڭ نەكەن-ساياق ەكەنىن بايقادىق. شەرحان مۇرتازا, مۇحتار ماعاۋين, دۋلات يسابەكوۆ, تولەن ابدىكوۆتىڭ كىتاپتارى بىرەن-ساران عانا. «جاستار «جاڭادان شىققان اۆتورلاردىڭ شىعارمالارى بار ما؟» دەپ سۇرايدى بىزدەن. قالقامان سارين, ەرلان ءجۇنىس, بەيبىت سارىبايدىڭ كىتاپتارىن دا ىزدەيدى. ولار تۇگىلى, ءوزىمىز دە قايدان تابارىمىزدى بىلمەيمىز. اۆتورلار كىتاپتارىن ازعانتاي تيراجبەن جەكە مەنشىك باسپالاردان شىعارتىپ, وزدەرى تاراتاتىن بولىپ تۇر عوي. سول جاعىنان قينالاتىنىمىز بار. ايتپەسە, بۇگىنگى ۋاقىتتىڭ تىنىسىن سۋرەتتەيتىن وزەكجاردى  تۋىندىلاردان تۇراتىن ۇلكەن بۇرىش اشقىمىز-اق كەلەدى. وكىنىشكە وراي, باسپالاردىڭ ۇسىناتىنى دا وتكەن كەزەڭدە جازىلعان, قايتا باسىلىپ جاتقان شىعارمالار» دەيدى ساتۋشى قىز.

«استانا كىتاپتىڭ» جاعدايى وزگەشەلەۋ. قازاق تىلىندەگى كىتاپتار ورىس تىلىندەگىگە قاراعاندا الدەقايدا از بولسا دا, مۇندا «ابايدا» كەزدەسپەگەن اۆتورلاردىڭ كىتاپتارىن كوردىك. مەنەدجەر جاستار ءازىلحان نۇرشايىقوۆتىڭ «ماحاببات, قىزىق مول جىلدار» رومانىن ءالى دە قىزىعا وقيتىندارىن جاسىرمادى. «ال, ءبىزدىڭ بايقاۋىمىزشا, شەتەل اۆتورلارىنان ەڭ كوپ وقىلاتىنى – پاۋلو كوەلو, دجەين وستەن, ستەفاني مايەر, مارگارەت ميتچەلل, ت.ب» دەيدى ول.

دۇكەندەگى ءار سورەنى مۇقيات قاراپ, كەرەگىن ىزدەپ جۇرگەن جاس قىزدى كوردىك. ستۋدەنت ەكەن. اڭگىمەگە تارتتىق. «كىتاپتى دا, ەلەكتروندى نۇسقانى دا وقىعاندى ۇناتامىن. بىراق ەكىنشىسىنەن كوزىم تالىپ كەتەدى. نەگىزىنەن, مۇحتار ماعاۋيننىڭ شىعارمالارىن ءسۇيىپ وقيمىن. كوپ كىتابىن وقىدىم. وكىنىشكە قاراي, دۇكەندەردە كىتاپتارى كەزدەسە بەرمەگەندىكتەن, كىتاپحانادان الىپ وقىپ ءجۇردىم» دەيدى ستۋدەنت قىز.

نەگىزىندە, قازاقستاندا ون ەكى مىڭداي كىتاپحانانىڭ 5000-عا جۋىعى – مەملەكەتتىك كىتاپحانا. ال, مەملەكەتتىك تاپسىرىسپەن شىعاتىن كىتاپتاردىڭ سانى 2000-نان اسپايدى. ەسەپتەپ قاراساڭىز, 2000 كىتاپتى ارى-بەرى تارتساڭىز دا, كىتاپحانا مەن دۇكەندەرگە جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس. سوندىقتان ولاردىڭ ەلەكتروندى نۇسقالارى kitap.kz, ادەبيەت پورتالى سەكىلدى سايتتارعا شىعادى. ىزدەنۋشىلەردىڭ كوبى كىتابى شىقپاعان شىعارمالاردى وسىلايشا عالامتوردان وقۋعا ءماجبۇر.   

 ءمادينا جاقىپ

تاعىدا

admin

«استانا اقشامى» گازەتى

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button