باستى اقپارات

جىبەك اپا

جىبەك اپا

الماتىعا, وقۋىما قايتا ورالىپ كەلەمىن.

كوڭىلىمدە ىشتەي بار تىلەگىم, بار ويىم – بانۋگە كەزدەسۋ. ويتكەنى, ول كەمەروۆو قالاسىنان ەدى. كەمەروۆو – شەشەم سارجاننىڭ بىرگە تۋعان اپكەسى جىبەك اپام وتىرعان جەر. ناعاشى اجەم بۇيكىل ون توعىز قۇرساق كوتەرىپ, ۇلكەن انا اتانىپ, ايماعىنا قادىرى اسقان جان ەدى. الايدا بالالارىنىڭ تاعدىرى 20-40 جىلداردىڭ زۇلماتىنا تاپ كەلىپ, سودان نۇرجان اتتى جالعىز ۇل, بەس قىزى عانا امان قالعان. جىبەك اپام وسى بەس قىزدىڭ ىشىندەگى ەڭ سۇلۋى ءارى ەڭ سۇيكىمدى قىلىقتىسى بوپ وسكەن. ايتسا ايتقانداي, اسقار دەگەن جىگىتتىڭ تورەسىنە ەرگە شىققان. ۇلى-قىزى ارا­لاس ءتورت پەرزەنت ءسۇيىپتى. بىراق, اسقار اعامىزدىڭ الدەبىر ءىسى وكىمەتكە ۇناماي جاۋ قاتارىنا تىركەلىپتى دە, سوتسىز اتىلىپ كەتىپتى. جىبەك اپامنىڭ ءتورت بالاسىنىڭ ەكەۋى اشتان ولەدى. قالعان ەكەۋىن بالالار ۇيىنە ۋاقىتشا وتكىزىپ, ءوزى جۇرەك جالعار تالشىق ىزدەپ, الىس اۋىلدارداعى جاماعايىندارىن ارالاپ, بەرگەندەرىن الىپ, قايتىپ كەلسە, سول ەكى ورتادا بالالار ءۇيىن باسقا جاققا كوشىرىپ جىبەرە قويىپتى. جىبەك اپام اھ ۇرىپ جىلاپ قالا بەرەدى.

جان دەگەن ءتاتتى عوي. ەرتەرەكتەن ساندىعى تۇبىندە جاتقان كويلەكتىك ما­تانى ساتپاق بولادى. شەتىنەن ويماقتاي ەتىپ قانا قيىپ الىپ, الۋشى ىزدەپ بازارعا كەلگەن جەرىندە ۇستالادى. سو­دان الىپ-ساتار دەگەن ايدار تاعىلىپ, بەس جىل تۇرمە ارقالاپ كەتە بارادى جىبەك اپام.

جىبەك اپامدى كورگەن سايىن جۇرەگىم سىزدايدى. اتا-انادان سۇلۋ بوپ تۋدى. كۇيەۋى, بالالارى بولدى. ەشكىمنەن كەم ەمەس ەدى. قازىر سونىڭ بارىنەن جۇرداي. ودان كۇيكى, ودان زارلى ادام جوق بۇ دۇنيەدە. بار ءۇمىتى – وكىمەتتىڭ قولىنا ۋاقىتشا دەپ تاپسىرعان ەكى بالام امان دەپ ەسەپتەيدى. وندا-مۇندا ىزدەستىرىپ جازىپ جاتىرمىن. الايدا, ازىرشە جاقسىلىق حابار بولماي تۇر. نەگە ەكەنىن قايدام, وسى جىبەك اپامدى قانشالىقتى جاقسى كورسەم, مەن ءوزىمدى ونىڭ الدىندا سونشالىقتى كىنالى دە سەزىنەمىن…

ماعان كەمەروۆو قالاسى كارتادان بۇرىن جىبەك اپامنىڭ اۋىر تاعدىرى ارقىلى تانىس بولعانىن بانۋگە ايتقانىمدا, ونىڭ جۇزىندەگى كۇلكى شىرايى تەز ءوشىپ, وكپەلەگەن بالاداي ءوز-وزىنەن تومسىرايا قالدى.

– مەنىڭ اكەم – تاتار, شەشەم – ورىس, – دەدى سوسىن كۇرسىنىپ, ەكەۋى دە كەمەروۆوعا ايدالىپ بارعان, سول جەردە تانىسىپ ۇيلەنگەن. توز-توز بولعان تۋىسقانداردى كەيدە ءوستىپ ىزدەپ جۇرۋىمىزگە تۋرا كەلەدى…

دۇرىلدەگەن دۇرىمبەتتىڭ ءولىمى

بۇيىرعان اس-سۋىمىزدى ءىشىپ-جەپ بولعان سوڭ, جولداسبەك ەكەۋمىز جوعارعى قاباتتاعى كەڭسەمىزگە كوتەرىلدىك. تۇسكى ۇزىلىستەگى ءبىر ەرمەگىمىز – شاحمات ويناۋعا وتىردىق.

– كەل, قايتىپ الماي وينايىق. ايتپەسە قىزىق بولمايدى, – دەپ «شايقاسقا» شىنداپ كىرىسكەن جوكەڭ: – مارقۇم اكەمنەن ەستىگەن ەدىم, ويىمنان كەتپەيدى, – دەپ تاعى ءبىر حيكايانىڭ شەتىن شىعاردى.

…جالپاق سارى ادىردىڭ ءون بويى ءار تۇسىنان شاعىن وزەكشە, شولاق سايلارمەن تىلىمدەلگەن. ويپاڭى شوق-شوق توعاي, شىلىك تال, ال دوڭەستى بوكتەرلەرىندە كيىزدەي ۇيىسقان قالىڭ قاراعان. كوپتەن بەرى مال تۇياعى تۇسپەي, اقسەلەۋ مەن بوز كودەگە دەيىن ءدۇر قاۋلاپ ءوسىپ, جاباعى اتتىڭ جالىنداي بولىپ ۇيىسىپ كەتكەن. اڭىزاق وكپەك جەلدىڭ وتىندە تەڭىز تولقىنىنداي جاپىرىلا ىرعالادى.

وسى جالپاق سارى ادىردىڭ بويىندا وقپانى سورايعان ءشيتى مىلتىعىن ال­دىنا كولدەنەڭ ۇستاپ الپىسباي اڭشى ءجۇر. اداسقان كيىك, جالعىز جورتقان سۇر قويان كەزدەسىپ قالار-اۋ دەگەن تۇستاردا ماڭايىنا ساقتىقپەن ۇمسىنا قارايدى.

قورادا مال جوق. بايلاردىڭ مال-مۇلكى تاركىلەنگەن. وزدەرى جەر اۋدارىلعان. سوتتالعان. كوبى تەرگەۋسىز-سوتسىز اتىلىپ كەتكەن. تارتىپ الىنعان مال يت-قۇسقا جەم بولدى, تالان-تاراجعا ءتۇستى. اقىرى ءىرىپ-ءشىرىپ تۇگەل قۇرىدى. ار­تىنشا كولحوزداستىرۋ دەگەن ءبىر پالەسى ەرە كەلدى. كەدەي-كەپشىكتىڭ جان باعىپ وتىرعان ءبىرلى-جارىم مالى ورتاعا ءتۇستى. كوپ ۇزاماي ونىڭ دا بەرەكەسى كەتتى. حالىقتىڭ قورابا تىرشىلىگى ءۇزىلدى. ەلدە جاپپاي اشتىق باستالدى. «بايتال تۇگىل باس قايعى» زامان ەلدى ەستەن تاندىردى. قارا حالىق قارا شىبىنداي جۋساپ قىرىلا باستادى.

بۇل توڭىرەكتە ازىرگە الپىسباي اڭشىنىڭ عانا جۇراعات اۋلەتى امان-ساۋ. سولاردىڭ ءبارىنىڭ اسىراۋشىسى, اينالايىن, قارا مىلتىق بولىپ تۇر. قىردىڭ قويانى, وزەن-كولدىڭ ۇيرەك-قازى قاراۋىلعا ىلىكسە بولدى, قۇتىلمايدى. سارشۇناق تىشقان, سۋىر, كۇزەن, اتجالمان اۋلايتىندار دا بار كورىنەدى. قارا مىلتىقتىڭ ارقاسىندا, شۇكىر, ونداي ارامعا بارىپ كورگەن جوق. ءتىپتى, ادام ەتىن جەپ جاتقاندار دا بار دەپ ەستيدى. وي, سۇمدىق-اي, قازى مەن قارتانى كەرتىپ اساعان, سارى قىمىزدى شايقاپ ىشكەن ەركىن قازاق ەدىك-اۋ. نە بولىپ بارادى بۇل كۇنىمىز؟

ءۇمىت پەن ۇرەي ساپىرىلىسقان مازاسىز كوڭىلمەن كەلە جا­تىپ, بۇزىلعان ەسكى قىستاۋعا تاقاعانىن بايقاماي دا قالدى. الدان كۇتپەگەن توسىن كورىنىسكە كوزى ءتۇسىپ بارىپ توقتادى. ۇگىتىلىپ, توپىراق ارالاسىپ تومپەشىككە اينالا باستاعان كوڭ ءۇيىندىسى جانىندا بىرەۋ وتىر. شالقايا اقشاڭداپ اسپانعا قاراپ قالعان. ساقال-مۇرت وسكەن. كوپتەن ۇستارا كورمەگەن شاشى دا جالبىراپ قۇلاعى مەن قاباعىن تۇتاس جاۋىپ تۇر. بەت-اۋزى ىركىلدەگەن ىسىكتەن كونەكتەي. اشتىققا ۇرىنىپ, ءجۇرىپ-تۇرۋدان قالعان ءبىر مىسكىن.

الپىسباي وعان جاقىنداي ءتۇستى دە, الگىنى تانىپ, جۇرەگى شانشىپ شىم ەتە قالدى. الدىنداعى شالا-جانسار مىسكىن دۇرىمبەت ەكەن. كۇنى كەشەگە دەيىن وسى ءوڭىردىڭ الدىنا بەس مىڭ جىلقى ءبىتىپ, اتاقتى بايى اتانعان دۇرەكەڭ.

دۇرەكەڭنىڭ كوز الماي اقشيىپ قاراپ وتىرعان زاتىن بۇل دا كورىپ كەلە جاتقان-دى. ول – ءدال توبەدە دالباقتاپ اينالا ۇشقان قارا قۇزعىن. ماقۇلىق اشتىققا ۇرىنعان ادامنىڭ جان ءتاسىلىم بەرەر ءساتى تاياعانىن سەزەتىن سەكىلدى.

– مەرگەن, – دەدى دۇرىمبەت تاڭدايعا جابىسقان ءتىلىن ازەر يكەمگە كەلتىرىپ. – اناۋ قارا قۇستى كورەمىسىڭ؟ سونى سەن ماعان اتىپ بەر.

ارتىق ءسوزدىڭ كەرەگى جوق, ونسىز دا ءبارى تۇسىنىكتى بولدى. بويىن كەرنەگەن ايانىش سەزىمىن باسىپ تاستاپ, الپىسباي مىلتىعىن تەز كەزەدى دە, قۇزعىندى ءدال كوزدەپ اتىپ سالدى. وق جاندى جەردەن ءتيىپ, قۇزعىن توپ ەتىپ جەرگە ءتۇستى.

– بايقاپ جەڭىز, – دەدى الپىسباي, جانسىز, بىراق ءالى ىپ-ىستىق قۇزعىندى دۇرىمبەتكە ۇستاتىپ جاتىپ.

دۇرىمبەتتىڭ قۇستىڭ وق تەسكەن جەرىنەن اتقاقتاعان قىزىل قانعا اۋىز سالىپ جاتقانىن كورگەندە, ودان ءارى قاراپ تۇرا بەرۋگە ءداتى شىدامادى.

بىلاي شىعا قالىڭ جىقپىل اراسىنان قويان الدى. قارا سۋدىڭ باسىنان ۇيرەكتىڭ شۇرەگەيىن ءتۇسىردى. قانجىعاسى مايلانىپ, بۇل كەزدە كۇن قىزىلى بايىپ, ۋاقىت كەشكىرىپ تە قالعان ەدى, اۋىل جاققا بەت الدى.

جولاي ماناعى دۇرىمبەت ەسىنە ءتۇستى. بايعۇس ءال جيناپ, جونىنە كەتتى مە ەكەن, بىلە سالايىنشى دەپ ۇيعاردى. ول يەسىز بۇزىلعان قىستاۋعا جەتكەندە, كۇن باتۋعا اينالعان, بىراق ماڭاي ءالى جارىق ەدى. توبەشىكتەنگەن ەسكى كوڭنىڭ تۇبىندە, ماناعى وتىرعان جەرىندە, دۇرىمبەت سوزىلا ءتۇسىپ سۇلىق جاتىر. كەۋدەسىنەن شىبىن جانى ۇشىپ-اق كەتىپتى. ماڭاي تولعان قۇزعىننىڭ ۇلپىلدەك ءجۇنى, سوياۋداي-سوياۋداي قاۋىرسىندارى. شيكى دە بولسا سوڭعى رەت اۋىز تولتىرىپ ەت شايناعانىنا ريزا سياقتى دۇرەكەڭ. ءجۇزى موماقان. يەگى مەن ومىراۋىن تىرەپ قويىپ راحاتتانا ۇيىقتاپ كەتكەن ادامعا ۇقسايدى.

الپىسباي ولىك جانىنا جۇرەلەي وتىرا كەتىپ, ەرنىن جىبىرلاتىپ دۇعا وقىپ, يمان شاقىردى. سوسىن سايىن دالانىڭ كەشەگى كۇنگى شىرىگەن باي الپاۋىتىن, ادامزات بالاسىنا تەڭدىك, باقىت پەن بايلىق الا كەلگەن وكتيابر تاڭى ارقاسىندا بۇراتىلىپ اشتان ولگەن سورلىنىڭ, توپىراقپەن بەتىن جاسىردى.

– قاراڭىزشى, ەگەر مەرگەن كەزدەسپەسە, اشتان ولگەن دۇرىمبەتتى قۇزعىن شوقىپ, جەپ كەتەدى ەكەن-اۋ.

– ە, كىمدى كىم دەگەن سۇمپايى سۇم ۇران كىمدەردىڭ تۇبىنە جەتپەدى دەيسىڭ… ادام مەن اڭدى دا جاۋلاستىرىپ قويسا قايتەرسىڭ, – دەپ كۇرسىندى جولداسبەك. ءسۇيتتى دە: – شاح! – دەپ اتپەن سەكىرىپ ءتۇستى. ويلانىپ وتىرسا دا, ويناپ وتىر ەكەن, ءبىر پەشكامدى جەپ كەتتى…

قىرىق جىل قىرعىن بولسا دا

ءفاني تىرشىلىكتە قاتار ءجۇرىپ تە ادامدار ءبىر-ءبىرىنىڭ قادىرىن تۇسىنە بەرمەيدى عوي. اركىمنىڭ ءوز ۇققانى بار, كورگەنى بار, بىراق سول ادامنىڭ كوكىرەگىندە قانشا قىمبات قازىنا-بايلىق جاتقانىن كىم ەسكەرىپ, ەلەمەك؟ ەشكىم دە. الايدا, مەن ونى باياعىدان بەرى بىلەمىن دەيتىن قاسىڭداعى سول ەسكى دوسىڭنىڭ سوزىنە بىراۋىق سەرگەك كوڭىلمەن قۇلاق ءتۇرىپ كورىڭىزشى. ول ساعان بۇرىن ءوزىڭ بايقاماي كەلگەن كىسىلىك جاڭا ءبىر قىرىمەن تانىلىپ, وي كوكجيەگىڭدى كەڭىتىپ, جانىڭدى مۇڭعا بولەپ, سەنى بار بولمىسىڭمەن جاڭبىر سۋىنا شايقاپ العانداي تازارتىپ شىعارادى. مەنىڭ دە جولداسبەك زامانداسىمنىڭ بىردە ويلاماعان جەردەن كوڭىلىمدى ءوستىپ استان-كەستەنىن شىعارعانى بار.

ادەتتەگىدەي ەكەۋمىز تۇسكى دامگە قاتار وتىرىپ, كوجە-بوتقامىزدى ۇستەلگە جايعاستىرىپ, اش قارىننىڭ ارانىن بۇيىرعان داممەن بۇقتىرتىپ جاتىرمىز.

– ءبىر نارسەگە ءبىر نارسە سەبەپ, – دەپ جولداسبەك دوسىم ءوزىنىڭ ادەتتەگى ەر كوڭىلدى دارقاندىعىنا سالدى. مەن ونىڭ ءبىر توسىن اڭگىمە ايتۋعا وقتالعانىن سەزدىم دە, قۇلاعىمدى تۇرە قويدىم. ول قاسىعىن ارا-تۇرا اۋزىنا اپارىپ قويۋدى دا ۇمىتپاي, بىرقالىپتى ىرعاقپەن قوڭىرلاتا سويلەپ كەتتى.

…تۇرمەنىڭ قالايى توستاعانى مەن قاسىعىن قولىنا قىسا ۇستاپ, تۋ سىر­تىنان سۋاتقا جامىراي قۇلاعان قويداي كيمەلەسكەن ۇزىن تىزبەكتىڭ تەگەۋرىنىمەن دەدەكتەپ ءدام ۇلەستىرىپ تۇرعان ايەلدىڭ تۇسىنا كەلىپ-اق قالعان ەدى. ايەل ءاپايتوس, بەلىنە قۇشاق جەتپەستەي جۋان. جيرەن, سۇيىق شاشى ءۇرپيىپ, مىسىق كوزى شا­پىراشتانىپ بۇعان جاقتىرماي الايا ءبىر قاراپ قويدى. سوسىن قولىنداعى تەمىر وجاۋدى بوشكە تارىزدەنگەن الىپ قازانعا بويلاتا سۇڭگىتكەن. قازانداعى بىت-بىت قايناعان الدەبىر سۇيىقپەن بىرگە وجاۋعا بىرەر ءتۇيىر كارتوپ, ەتتىڭ جۇرقانا ءسىڭىرى ىلىنگەندەي ەدى. ءاپايتوس سەمىز سارى ايەل وجاۋدى ولاي ىرعاپ, بىلاي ىرعاپ ىشىندەگى ءتۇيىر بىتكەندى سىرتقا شىعارىپ جىبەرگەنى. ءپىرماننىڭ توستاعانىنا سىلدىراعان قارا سۋ قۇيىلدى.

اشۋدان, نالادان ءپىرماننىڭ ءىشى قىج-قىج قايناپ, ۋداي اشىپ كەتتى. مىنا ءاپايتوس قاتىنعا نە جازدى ەكەن؟ كۇندەگىسى وسى. مۇنىڭ توستاعانىنا شايناپ جۇتار جالعىز ءتۇيىر ناپاقا تۇسىرمەيدى. كورىنەۋ كوزگە وجاۋدان ءسۇزىپ الىپ تاستايدى. ۇزاقتى كۇن ورماندا اعاش كەسىپ, اشتىقتان شەگى بۇراتىلىپ, كوزى قاراۋىتىپ جۇرگەن سورلىنىڭ ونسىز دا قاتىقسىز اتالاسىن ءيتتىڭ جۋىندى­سىنان دا جامان ەتىپ قۇنسىزداندىرادى. نەگە ويتەدى؟ جولىن كەسىپ وتپەك تۇگىل, بەتىنە تىكتەپ تە قاراعان جان ەمەس. قايدا بارسا الدىنان قازىلعان قورقىتتىڭ كورى ىسپەتتەس بۇل نە سۇمدىق؟! ءايت-ءشۇيت جوق, ەڭبەك ارمياسىنا سۇيرەپ اكەتتى. تۇكپىردەگى اۋىلدا وزىمەن-ءوزى قوي باعىپ جۇرگەن مومىن شارۋا ەدى. ە, مەيلى عوي, كوپپەن كورگەن ۇلى توي. دەسە دە, سوۆەت وكىمەتىنىڭ بۇكىل قانقۇيلى قاھارىنان مىنا اس ۇلەستىرۋشى سەمىز سارى ايەلدىڭ قاتىگەزدىگى جانعا قاتتى باتىپ بارادى. قۇنارسىز قارا كوجەنىڭ ىشىندەگى تالماۋعا كەلەر بار ءنارى ءسۇزىلىپ قالعان سوڭ, تاڭنىڭ اتىسى, كۇننىڭ باتىسى ورماننان اعاش كەسىپ, بورەنە سۇيرەتكەن ادامعا سىلدىر سۋ قاۋقار بولا ما؟ ءپىرمان كۇن ساناپ ەمەس, ساعات ساناپ السىرەپ, ءبىرجولا قۇرىپ بارا جاتقانىن سەزەدى. ەرنى كەزەرىپ, كوز الدى قاراۋىتىپ, دۇنيە تولقىپ كوشىپ جۇرگەندەي. السىزدىكتەن كىلت ەتىپ كەيدە تىزەسى دە بۇگىلىپ كەتەدى. بۇيتە بەرسە, جازمىش ساعاتى دا الىس قالماعان شىعار. ءبىر ساتتە بورەنە استىندا جانشىلىپ, ءتىل تارتپاي كەتەدى دە…

– وسىدان, – دەدى تۇلا بويىن بەز­گەك ۇرعانداي قالشىلداپ, – ەكىنشىگارى مەنى ءوستىپ شومىشتەن قاعاتىن بولساڭ, ماعان وكپەلەمە, ايامايمىن. شالا-شار­پى ورىسشاسى بار ەدى, ايتەۋىر قالاي دا ويىنداعىسىن جەتكىزگەن سياقتى. جەتكىزگەنى عوي, سارى سەمىز قاتىننىڭ تارعىل كوزى شاراسىنان شىعىپ كەتە جاز­دادى. ءسوزىن ءتىس اراسىنان سىزدىقتاتىپ سۇر جىلانداي ىسقىردى:

– مەن سەنى تىرىدەي كومدىرتەمىن. وزىڭشە اداممىن دەپ جۇرگەن شىعارسىڭ. سەنەن ءبىر قاپ بوق ارتىق. ونىمەن تىم بولماسا جەر تىڭايتۋعا بولادى.

ءپىرمان ۇندەگەن جوق. توستاعاندا شايقاتىلعان جۋىندى تارىزدەنگەن اۋقاتسىماعىن الىپ شەتكە قاراي ىعىسا بەردى.

ءسۇيتىپ ءپىرماننىڭ تاۋقىمەتكە تولى تاعى ءبىر ازاپتى كۇنى ءوتتى.

اس ۇلەستىرۋشى ءاپايتوس سەمىز سارى ايەلدىڭ الدىنا سۇمىرەيىپ تاعى كەلدى. توستاعانىن ۇسىندى. كەشەگى كەشەگى مە, اس ۇلەستىرۋشى ءاپايتوس ايەل بۇعان تارعىل كوزىمەن جەپ قويارداي بولىپ وت شاشا قارادى دا, كوجە بەتىندەگى بولار-بولماس جىلان قاراشىقتى وجاۋمەن سىلىپ تا­ستاپ, قۇر قارا سۋدىڭ ءوزىن عانا توستاعانعا سىلدىر ەتكىزىپ قۇيا سالدى.

ءپىرمان قولىنداعى توستاعاندى ىشىندەگى سۇيىعىمەن قوسا سەرپىپ جىبەردى. العا قاراي ىرشي ۇمتىلىپ, اس ۇلەستىرۋشى ءاپايتوس سەمىز سارى ايەلدىڭ جانىنا جەتىپ باردى. اناۋ قورقىپ تا, ساقتانىپ تا ۇلگەرمەدى. ءپىرمان ونى كەسكەن بورەنەدەي بەلىنەن قاپسىرا قۇشاقتاپ تىك كوتەرىپ الدى دا, مىڭ-سان ادام تاماق ءىشىپ جۇرگەن بوشكە قازانعا توعىتتى دا جىبەردى. ساقىلداپ قايناپ تۇرعان اتالا كوجە دومنا پەشىنىڭ وتتى كومەيىنەن ءبىر دە كەم ەمەس ەدى. بايعۇستىڭ لاق قۇرلى باق دەۋگە دە شاماسى كەلمەي قالدى. تەك قازان جيەگىنەن سورايعان ءجۇن-ءجۇن جۋان مىرتىق اياقتارى عانا ءدىر-ءدىر ەتتى دە, تەز باسىلدى. كەلەسى ساتتە سەرەيگەن اياقتارى دا قازان جيەگىنەن ارمەن اسىپ جوعالدى. مىڭ-سان كىسىلىك اتالانىڭ تەرەڭ قۇردىمى تومەنگە تارتىپ اكەتتى.

– قايتسىن بايعۇس, بوسا دا ولەتىنىن بىلگەن سوڭ, جاستىعىمدى الا كەتەيىن دەگەن عوي. – دوسىمنىڭ اڭگىمەسى توبە قۇيقامدى شىمىرلاتقانداي بويىم تۇرشىگىپ كەتتى. – ادامنىڭ باسى اللانىڭ دوبى دەگەن راس قوي.

– جوق, ول كىسى ءالى ءدىن امان, – دەدى دوسىم جولداسبەك, – ۇلىن ۇياعا, قىزىن قياعا قوندىردى, ءوسىپ-ونگەن ۇلكەن شاڭىراق بولدى.

– اپىراي, ءا, اتىپ تاستاماعانى ما؟ ادام ءومىرى شىبىن قۇرلى بولماعان زا­مان ەدى عوي؟

– سوعىس ءجۇرىپ جاتقان, مايداندا جاعداي اۋىرلاپ تۇرعان كەز ەكەن. الدە باستىقتارى ءتاۋباسى بار ادامدار بولىپ كەزىكتى مە, كىم ءبىلسىن, ايتەۋىر سوعىستا شترافنوي باتالون, ياعني جانكەشتىلەر جاساعى دەيتىن بولاتىن كورىنەدى عوي. ولاردى نەبىر قيان-كەسكى اۋىر شايقاستارعا پايدالانادى ەكەن. ولسەڭ, قۇنىڭدى ەشكىم سۇرامايدى. ولمەسەڭ, ءوز جانىڭ وزىڭە ولجا, كارتانىڭ ويىنى سياقتى ءبىر عالامات.

ءبىزدىڭ پىرەكەڭ دە جانكەشتىلەر جاساعىنا قوسىلىپ كەتە بارادى. «ولمەگەنگە ءولى بالىق» دەگەن انە, سول. ەلگە ومىراۋ­ىنا «كەنيگسبەرگتى العانى ءۇشىن» دەگەن سولدات مەدالىن تاعىپ ورالدى عوي.

– قىرىق جىل قىرعىن بولسا دا, اجال­دى ولەدى دەگەن وسى ەكەن-اۋ. مەن تاڭدانا ءتۇستىم.

– ارا-تۇرا اۋىلداستارىما كەزدەسىپ قالعانىمدا, شالدىڭ حالىن سۇرايمىن عوي, – دەدى جولداسبەك اڭگىمە سوڭىن شيراتا تۇيىندەپ. – جاعدايى جامان كورىنبەيدى. مەدالىن تاعىپ, جەڭىلدىكپەن تىركەلگەن دۇكەننەن تور قالتاسىن تومپاي­تىپ شۇجىق-مايىن الىپ جۇرسە كەرەك…

وتەن احمەت

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button