ءلاززات ابۋەۆا, استانا قالاسى جۇمىسپەن قامتۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسى باسشىسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى
بەكبولات:
– جاس مامانمىن. مەديتسينالىق كوللەدجدى بىتىرگەنمىن. استاناداعى ەمحانالاردىڭ بىرىندە جۇمىس ىستەگىم كەلەدى. بۇل مۇمكىن بە؟
– ارينە, مۇمكىن. «جۇمىسپەن قامتۋ -2020» باعدارلاماسى بويىنشا ءسىز استانادا اشىلىپ جاتقان ەمحانالارعا نەمەسە بەيبىتشىلىك كوشەسى, №11 ۇيدە ورنالاسقان دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنا بارىپ, تۇيىندەمەڭىزدى قالدىرا الاسىز. سونىمەن بىرگە برۋسيلوۆسكي 17/3 مەكەنجايىندا ورنالاسقان جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعىنا حابارلاسىڭىز. ونداعىلار سىزگە ماماندىعىڭىز بويىنشا جۇمىسقا تۇرۋعا كومەكتەسەدى.
تىلەۋلەس:
– ەلورداداعى جۇمىسسىزدىق دەڭگەيىن تومەندەتۋ ماقساتىندا قانداي شارالار اتقارىلىپ جاتىر؟
– 2014 جىلدىڭ 1 شىلدەسىنە دەيىنگى جاعداي بويىنشا قالا حالقىنىڭ سانى – 835,2 مىڭ بولسا, ەكونوميكالىق بەلسەندى حالىق – 452,7 مىڭ ادام. ولاردىڭ 429,2 مىڭى جۇمىسپەن قامتىلعان, ال جۇمىسسىزداردىڭ سانى – 23,5 مىڭ. استانادا جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى 5,2 پايىز شاماسىندا قۇبىلىپ وتىرادى جانە 2013 جىلدىڭ ۇقساس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا ول 0,3 پايىزعا تومەندەدى. جۇمىسسىزدىق دەڭگەيىن تومەندەتۋ ماقساتىندا استانا قالاسى اكىمدىگىنىڭ جانىنداعى جۇمىسشى توبى جان-جاقتى امالداردى ىزدەستىرەدى. سونىمەن بىرگە استانا تۇرعىندارىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايلارىن جاقسارتۋعا جانە جۇمىسسىزدىق دەڭگەيىن تومەندەتۋگە ناقتى شارالار قاراستىرىلعان 2013- 2014 جىلدارعا ارنالعان ەڭبەك نارىعىن رەتتەۋ جونىندەگى استانا قالاسى اكىمدىگىنىڭ ءىس-قيمىل جوسپارى بەكىتىلگەن.
بىرەر جىل بۇرىن www.job.astana.kz پورتالى قۇرىلعان ەدى. سول ارقىلى جۇمىسسىزدار ءوز تۇيىندەمەلەرىن جولداي وتىرىپ, بوس جۇمىس ورىندارى تۋرالى اقپارات الا الادى, ال جۇمىس بەرۋشىلەر وزدەرىنە قاجەتتى مامانداردى تاڭدايدى. جاستار اراسىندا بوس ورىندار جارمەڭكەسى, كاسىپتىك باعدار بەرۋ جۇمىستارى تۇراقتى تۇردە وتكىزىلىپ تۇرادى.
ماقپال قۇرماشەۆا:
– بالا تۋىما جانە وعان كۇتىم جاساۋىما بايلانىستى ۋاقىتشا جۇمىس ىستەمەيمىن. ماعان جاردەماقى تولەنە مە جانە تولەنگەن جاعدايدا ونىڭ مولشەرى قانداي بولادى؟
– قولدانىستاعى زاڭناماعا سايكەس, بالا تۋعا بايلانىستى بىرجولعى مەملەكەتتىك جاردەماقى 52 مىڭ تەڭگە مولشەرىندە تولەنەدى. بۇدان باسقا, رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن بالا ءبىر جاسقا تولعانعا دەيىن بالاعا كۇتىم بويىنشا اي سايىنعى مەملەكەتتىك جاردەماقى تاعايىندالادى. بيىلدان باستاپ بالا ءبىر جاسقا تولعانعا دەيىن بالاعا كۇتىم بويىنشا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت قاراجاتىنان 5 پايىز, جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ قاراجاتى ەسەبىنەن 10 پايىز مولشەرىندە زەينەتاقى اۋدارىمدارىنىڭ تولەمدەرى قاراستىرىلۋدا.
شوقان:
– كەڭەس ۇكىمەتى كەزىندە بارلىق سالادا ۇزاق جىل ەڭبەك ەتكەندەرگە «ەڭبەك ارداگەرى» مەدالى بەرىلىپ, ولاردىڭ ەڭبەگى ماداقتالاتىن ەدى. ال, قازىرگى كەزدە, ءتىپتى, مەن سەكىلدى 40 جىل ەڭبەك ەتكەندەرگە دە مەملەكەت تاراپىنان ەشقانداي سىي-سياپات كورسەتىلمەيدى. بيىل ءبىرىنشى رەت وسى ماسەلە قولعا الىنعالى جاتىر دەگەندى ەستىدىم. وسىعان بايلانىستى استانادا قانداي ءىس-شارالار وتكىزىلۋدە؟
– بيىل قىركۇيەكتىڭ سوڭعى جەكسەنبىسىندە ەلىمىزدە ءبىرىنشى رەت ەڭبەك كۇنى اتالىپ وتىلەدى. سول سەبەپتى ۇكىمەت قاۋلىسىنا سايكەس, 40 جىل جۇمىس ىستەگەن جانە ون جىل ءبىر ورىندا تاپجىلماي ىستەگەن ازاماتتارعا «ەڭبەك ارداگەرى» دەگەن مارتەبە بەرىلەدى. ونىڭ ايرىقشا بەلگىسى – مەدال. وسىعان وراي استانا مەكەمەلەرىندە ءتۇرلى ءىس-شارالار وتكىزىلەدى, ءار مەكەمە ءوز زەينەتكەرلەرىن ماراپاتتاپ قۇتتىقتايدى. ولارعا اقشالاي كومەك تە كورسەتىلەدى دەپ ويلايمىز. بۇگىنگى كۇندە ماسەلە ءالى ناقتى شەشىلگەن جوق. دەگەنمەن, قازىرگى تاڭدا دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە الەۋمەتتىك دامۋ مينيسترلىگىندە «ەڭبەك ارداگەرلەرى تۋرالى» زاڭ جوباسى قاراستىرىلىپ جاتىر. ول جەلتوقسان ايىنا دەيىن قابىلدانادى دەگەن ءۇمىتىمىز بار.
قانشايىم:
– جۇمىسىنان ايىرىلۋىنا بايلانىستى جاردەماقى كىمگە جانە قانشا مەرزىمگە تاعايىندالادى؟
– ازاماتتارعا جۇمىسىنان ايىرىلۋى بويىنشا جاردەماقى تاعايىنداۋ ءۇشىن زەينەتاقى تولەۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك ورتالىققا حابارلاسا الادى. اتالعان جاردەماقىنى تاعايىنداۋ ۋاكىلەتتى ورگاندا, ياعني, استانا قالاسى بويىنشا باقىلاۋ جانە الەۋمەتتىك قورعاۋ دەپارتامەنتىندە قارالادى. جاردەماقىنىڭ مولشەرى 24 ايدىڭ ورتاشا ايلىق تابىسىنا, اۋدارىلعان الەۋمەتتىك ەسەپتەۋلەرگە بايلانىستى بولادى.
جۇمىسسىزدىعىنا بايلانىستى جاردەماقى تولەۋ مەرزىمى الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋعا قاتىسۋشىنىڭ وتىلىنە بايلانىستى بەكىتىلەدى: ەگەر ەڭبەك ءوتىلى 6 ايدان 12 ايعا دەيىن بولسا, تولەم – 1 اي, 24 ايدان 36 ايعا دەيىن قۇراسا – 3 اي, 36 ايدان جوعارى بولسا 4 اي بويى جۇرگىزىلەدى.
ساۋلە يساتاەۆا:
– قايىرلى كۇن, ءلاززات ەركەنتايقىزى! بىلەيىن دەگەنىم: كەيىنگى كەزدە استانادا قانشا جاڭا جۇمىس ورىنى اشىلدى؟
– 2009 جىلدان باستاپ وسى كۇنگە دەيىن استانا قالاسى بويىنشا 86 مىڭنان استام جۇمىس ورىندارى قۇرىلدى نەمەسە ورتاشا ەسەپپەن العاندا ءار جىل سايىن 17 مىڭنان استام جاڭا جۇمىس ورىندارى اشىلدى. بيىل جەتى اي ىشىندە قالادا ەكونوميكانىڭ ءارتۇرلى سالالارىندا – 10 983, ونىڭ ىشىندە شاعىن بيزنەس سالاسىندا 8016 جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلدى.
گۇلسارا تۇسىپبەكوۆا:
– ەلباسى مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ازاماتتاردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە ماڭىز بەرىپ كەلەدى. بۇل پروبلەما ءبىزدىڭ قالادا قالاي شەشىلىپ جاتىر؟
– بۇگىنگى تاڭدا ەلوردادا 314 مۇگەدەك جۇمىسپەن قامتىلعان. ولاردىڭ كوبى قوعامدىق جۇمىستاردا, اكىمشىلىكتە, حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىندا ەڭبەك ەتەتىندەرى دە بار. وزدەرىڭىزگە ءمالىم, قازىر قالا اكىمىنىڭ مۇگەدەكتەر ماسەلەلەرى بويىنشا كەڭەسشىسى بار. سول ارقىلى مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا قاتىستى تۇيتكىلدەر دۇرىس شەشىمىن تابا باستادى.
جالپى, استانادا 18 666 مۇگەدەك تۇرادى, ونىڭ 2 866-سى بالالار بولسا, قالعاندارى – ەرەسەك جاندار. جىل اياعىنا دەيىن وسى توپتاعى ازاماتتاردى ءالى دە جۇمىسپەن قامتيتىن بولامىز.
باقىتجان:
– استاناعا جاقىندا كوشىپ كەلگەنبىز. مۇگەدەك باۋىرىم بار. ءسىزدىڭ باسقارما ارقىلى مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ادامدارعا قانداي قىزمەت تۇرلەرى كورسەتىلەدى؟
– باقىتجان, ءبىزدىڭ باسقارمادا بارلىق توپتاعى مۇگەدەكتەرگە, ونىڭ ىشىندە مۇگەدەك بالالارعا دا تومەندەگى الەۋمەتتىك قىزمەت تۇرلەرى كورسەتىلەدى. ولار: قالالىق جولاۋشىلار كولىگىندە تەگىن ءجۇرۋ; پروتەزدىك-ورتوپەديالىق كومەك; كرەسلو-اربا; سۋردوكومەك; ىمداۋ ءتىلى مامانىنىڭ قىزمەتى; جەكە كومەكشىنىڭ قىزمەتى; مىندەتتى گيگيەنالىق قۇرالدار; شيپاجايلىق-كۋرورتتىق ەمدەلۋ; «ينۆاتاكسي» قىزمەتى جانە ت.ب.
عالىم:
– الداعى ۋاقىتتا ارداگەرلەر مەن زەينەتكەرلەردى, مۇگەدەكتەر مەن اۋعان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرىن ساناتورلىق-كۋرورتتىق ەمدەۋگە جىبەرۋ بارىسىندا ولاردىڭ تابىسى ەسكەرىلە مە؟
– سىزدەر بىلەسىزدەر, ءوز شيپاجايىمىز بولماعاندىقتان, قازىرگى قولدانىستاعى زاڭ بويىنشا جاعداي ءدال سولاي بولىپ كەلدى. دەگەنمەن, كەلەسى جىلى استانا قالاسىندا ءوزىمىزدىڭ شيپاجاي اشىلادى. وعان بارۋ ءۇشىن بارلىق سوعىس ارداگەرلەرى, مۇگەدەكتەر, اۋعان سوعىسىنا قاتىسۋشى ازاماتتار جانە قاراپايىم زەينەتكەرلەر 50 پايىزدىق جەڭىلدىكتى پايدالاناتىن بولادى.
