ءجۇزى دوڭگەلەنگەن, باكەنە بويلى, اققۇبا جىگىت اعاسى. بويىنا شاپ-شاق جۇرگىزۋشىلىك فورماسى جيناقى, جاراسىمدى. كوپ تە سويلەمەيدى ەكەن. اۋزىنان ءسوز العاننان, ارلان قاسقىردىڭ ازۋىنداعى باعلان قوزىنى اراشالاعان الدەقايدا وڭايلاۋ- اۋ! بۇل كىسىنى كوپشىلىك تانىپ تا ۇلگەرگەن. كەشە عانا ءدۇبىرى باسىلعان استانا تويىندا عوي, ەلوردالىقتاردىڭ تاڭداۋى بولعان دۋلات احمەتوۆ. ياعني, ءبىزدىڭ شاعىن ماقالامىزداعى كەيىپكەرىمىز ءھام قاھارمانىمىز. ول تۋرالى بۇگىنگە دەيىن دە جازىلدى, ايتىلدى. بۇدان كەيىن دە جازىلۋى, ايتىلۋى ءتيىس دەپ ويلايمىز. ويتكەنى, «استانا تاڭداۋىنىڭ» جەڭىمپازى اربىرىمىزگە ۇلگى بولۋى كەرەك قوي. وزگەمىز جاقسىعا ۇقساپ باقساق, ۇتقانىمىز ەمەس پە؟! ولار دا وزدەرىنىڭ جەڭىسىن ءبىر ساتتىك دەپ ۇعىنباسىن…
№1 اۆتوپاركتىڭ قىزمەتكەرى. شاھار تۇرعىندارىن تاڭ الاكەۋىمنەن, ءىڭىر باتىپ, كوشە شامدارى جانعانشا تاسيتىن №10 اۆتوبۋس جەلىسىنىڭ جۇرگىزۋشىسى. وزىنە ءتان قاراپايىمدىلىعى بار. الگىندە ءسوز ەتكەنىمىزدەي, كوپ سويلەمەيدى. سودان كەيىن عوي, «قالاي قاھارمان بولدى ەكەن» دەگەن ارامداۋ ويدىڭ ورالا كەتەتىنى. ادەپكىدە باقايەسەپشىلەردىڭ جەڭىسكە جەتىپ جاتاتىنى بار. بىراق, «حالىق قالىپ ايتپايدى». ەندەشە, قاتە دە تاڭدامايدى. ءوز ۇلگى تۇتارىن ءدوپ باسقان.
«اكىمدىك ۇيىمداستىرعان بايقاۋدا توپ جاراتىنىم بىلاي تۇرسىن, قاتىسقانىمدى دا بىلگەن جوقپىن»,-دەيدى دۋلات. ءبىر ارىپتەسىمىزگە ۇناعان, سوسىن جۇرت تاڭدار دوداعا ەسىمىن قوسقان دا جىبەرگەن. ال جەڭىمپاز بولعانىن جورا-جولداستارى سۇيىنشىلەپ جەتكىزگەن كورىنەدى. بۇل دا شىنايىلىق! ايتپەسە, ءباز-بىرەۋلەردى شىققىر كوزىمىز كورىپ, كەرەڭ بولعىر قۇلاعىمىز ەستىدى, ءوز-ءوزىن جارنامالاپ, داۋىس جيناعانىن. دەسە دە, قاھارمانىن حالىق جاڭىلماي تاڭداپتى عوي…
بۇگىندە اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىلەرى مەن باقىلاۋشىلارىنىڭ ۇستىنەن دومالاق ارىزدار لەك-لەگىمەن ايتىلىپ جاتادى. بۇل كەلەڭسىزدىك قالا اكىمىنىڭ دە الدىنا جەتكەنىن بىلەمىز. دۋلات تەمىرجانۇلىنىڭ تالاي ارىپتەستەرى الگىندەگىدەي مادەنيەتسىزدىكتەرىنەن اۆتوپاركتەن شەتتەتىلگەنى راس. كەيىپكەرىمىزدى اڭگىمە بارىسىندا قاجاپ قويامىز عوي سونى ايتىپ, «جۇرگىزۋشىلەر جۇمىس بارىسىندا شىلىم تارتادى, وزگە ارىپتەستەرىن بىلاپىت سوزدەرمەن سىباپ جاتادى, باقىلاۋشىلاردىڭ بەي-بەرەكەت باقىراتىندارى از ەمەس, تارتىپسىزدەرى دە جەتەدى» دەيمىز. دۋلات ساسپايدى. ەزۋىمەن جىميىپ قانا كۇلەدى. جاۋابى دايىن. «كەيىنگى جاستار عوي. سابىرلىلارى از. اۆتوبۋس جۇرگىزۋ دە وڭاي ەمەس. سوعان العاشىندا ۇيرەنىسە المايدى ما, قايدام!.. جۇرگىنشىلەردىڭ اشۋ-ىزاسىنا ءجيى ۇرىنىپ جاتادى. ارينە, ولار ءۇشىن ۇيالامىن. سوندا دا بىلگەنىمىزدى ۇيرەتۋدەن جالىقپايمىز عوي. بالكىم, ماڭدايلارىنا ەكى تيەر, ءۇش تيەر… ۇيرەنەر. جۇرگىزۋشىلىكتىڭ دە ءوز مادەنيەتى, جولى, ءتارتىبى بار». ال دۋلاتتىڭ جولاۋشىلار تاسىمالىنىڭ باعىتىنا تۇسكەنىنە باقانداي جيىرما التى جىل بولعان.
ەرەيمەنتاۋ ءوڭىرىنىڭ تۋماسى ەلوردا ارقاعا كوشىسىمەن كوپ ۇزاماي وسىندا قونىس اۋدارىپتى. «99-دا كەلدىم. جات جەر ەمەس. تۋعان ولكەمە جاقىن ءارى ادۋىندى التى اي قىسى دا, بىردە قوڭىر سالقىن, بىردە اپتاپ ىستىق جازى دا ۇقساس. سوندىقتان بولار, تەز ۇيرەنىستىم, دەرەۋ جەرسىندىم. استانانىڭ قارىشتى دامۋ ۇستىندەگى تىرشىلىگىنىڭ وڭ قادام باسۋىنا از دا بولسا ۇلەس قوسۋدامىن دەپ ويلايمىن. مەنىڭ بالالارىمنىڭ بولاشاعى باس قالامەن تىكەلەي بايلانىستى دەپ بىلەمىن» دەيدى كەيىپكەرىمىز.
قاراپايىمدىلىق – شىرقاۋ بيىكتەردى باعىندىرادى. بۇل قاعيداتتى دۋلات دالەلدەگەن. ءوز ماماندىعىنا قۇرمەتپەن, ىلتيپاتپەن, ىجداحاتپەن قارايدى. سونىسىمەن اينالاسىنا ۇلگى, سەنىمدى. «كولىك باسقارۋ – كەيبىرەۋلەر ويلاعانداي, وڭاي ەمەس, جۇرگىزۋشىنىڭ موينىندا ءجۇز ادامنىڭ دا تاعدىرىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگى بولۋى مۇمكىن. ۇلكەن ۇلىم وسى سالانىڭ قيىندىعىنا قاراماستان, تەمىرجولشى بولۋدى تاڭدادى. بۇگىندە ول دا قىزمەتىندە ابىرويلى» دەيدى كەيىپكەرىمىز. «اكە كورگەن – وق جونار». تۇڭعىش ۇلى دا ءتۇۋ بيىكتەن كورىنسىن دەگەن تىلەكتەمىز.
اسحات رايقۇل
