Елімізде баспанасыз жастардың мәселесін шешу үшін жалға берілетін тұрғын үйлер салу қолға алынғаны белгілі. Соңғы жылдарда ел Үкіметі мойнына алған аса маңызды әлеуметтік жобалардың бірі – осы.
2012 жылы жалға берілетін тұрғын үйлерді салу үшін республикалық бюджеттен 17 миллиард теңгеден астам қаражат бөлінген. Өкінішке қарай, жергілікті әкімшіліктер осы мақсатқа жұмсалуға тиісті қаражаттың 2,5 миллиардын игере алмапты. Бұл туралы жыл басында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев мәлімдеген еді. Президенттің Бақытжан Сағынтаевты Премьер-министрдің бірінші орынбасары – Өңірлік даму министрі етіп тағайындау барысында жалға берілетін тұрғын үйлер құрылысына арналған, бірақ игерілмеген қаражат мәселесін назарға алуды тапсырғаны да сондықтан болатын. Сол жолы Елбасы: «Қаражатты игере алмаса, олардан алып, тиісінше игеретіндерге беру керек. Бір аймақ келесіден озық болуы керек. Бұл – бүкіл әлем бойынша қалыпты жағдай. Қаражатты ел игілігі үшін кім тиімді жұмсай алатын болса, соған беруіміз қажет» деген еді.
Бұл анығында жас отбасыларды баспанамен қамтамасыз етіп, аяқтан тұрғызуға тиіс бюджет қаражатын басқа салаға арнамай, нақ осы құрылысқа жұмсауды көздеу ниетінен туған.
Жалпы, жалға берілетін баспана соңғы жылдарда Елбасы назарынан түскен емес. «Қазақстан – 2050» стратегия-сы» атты халыққа Жолдауын жариялағанда да арнайы тоқталған еді.
«Қолжетімді баспана – 2020» мемлекеттік бағдарламасы аясында жалға берілетін баспана құрылысын дамыту үшін елімізде тұрғын үй құрылыс корпорациясы құрылатыны да сол күні мәлім болған. Бұл бастама, әрине, аталған бағытта жүйелі жұмыс істеп, бірқатар жетістіктерге қол жеткізуге мүмкіндік туғызады.
Қазақстан ипотекалық компаниялары жүйесі бойынша, алдымызға жыл сайын 530 мың шаршы метрге дейін пәтер салу жоспары қойылды. Тұрғын үй құрылыс корпорациясы еліміздегі ең мықты құрылыс компанияларымен бірлесе жұмыс істейтін болды. «Қолжетімді баспана – 2020» бағдарламасы бойынша, мұндай пәтерлер бағасының мөлшері де белгіленді. Атап айтқанда, 75 шаршы метр алаңдағы үйлердің 1 шаршы метрі 100 мың теңге, ал айлық төлемнің көлемі 50 мың теңге болады.
Жас отбасыларды жалға берілетін баспанамен қамту жалпы мемлекеттік жеңілдіктер есебінен жүрмек. Мұндай үйлердің құрылысына жергілікті бюджет те үлес қосады. Белгіленген меже бойынша, жергілікті бюджеттерде республикалық бюджеттің 10% көлемінде арнайы резерв тұруға тиіс. Пәтер бағасы жоспарланған межеден асып түскен жағдайда, осы қаражат «көмекке» жұмсалатын болды.
Сонымен қабылданып отырған бағдарлама бойынша, 2015 жылға қарай «Тұрғынүйқұрылысжинақбанкі» арқылы жалға берілетін тұрғын үй құрылысының ауқымы 530 шаршы метрге жетіп, 6,5 мың пәтер жалға берілмек. Олардың ішінде 3 мың пәтер жас отбасыларға арналады.
Жалға берілетін пәтерлердің тиімділігі сол, пәтер алушы 15 жыл бойы үйді әр шаршы метрі үшін 1 мың теңге көлемінде несиелік қарызын төлеп отырады. Келісім бойынша, жалға алу құны төленіп біткен соң, үй жекеменшік құқыққа беріледі. Жалпы, жалға алушы он жылдан кейін-ақ үйдің төленбеген қалған сомасын банк арқылы құйып тастй отырып, үйді сатып ала алады. Қазақстандық ипотекалық компаниялар арқылы жүргізілмек мұндай құрылыс жұмыстарын мемлекет бақылап отырады. Мұқтаж азаматтарға берілуі үшін. Ал қазірге дейін осы мемлекеттік бағдарламалар аясында 20 мыңға жуық азамат қазақстандық ипотекалық компаниялар арқылы пәтер алып үлгерген.
Нәзира САЙЛАУҚЫЗЫ
