Төрт түліктің қоңданар, жеміс-жидектің пісер шағы – күрең күз келіп жеткенде Астанаға еліміздің аймақтарынан азық-түлік артқан керуендер ағылады. Бұл – бірнеше жылдар көлемінде өткізіліп, осы күндері дәстүрге айналған ауыл шаруашылығы өнімдері жәрмеңкелерінің уақыты келгенін білдіреді. Өткен сенбі, жексенбіде қала әкімдігінің алдындағы алаңда аталмыш жәрмеңке биылға бірінші рет өткізілді. Оны Алматы мен Шығыс Қазақстан облыстары бастады.
Қаз-қатар тізілген сөрелерден астаналықтар көкөніс, жемістен бастап ет пен сүт өнімдерін, кондитерлік тағамдарды арзандатылған бағамен сатып алды. Сондай-ақ, Алакөл мен Балқаштың балығын, Шығыстың балын саудалады. Жұртшылық сауда жасай жүріп, Алатаудан Арқаға келіп жеткен «Құлансаз» фольклорлық-этнографиялық ансамблінің әндері мен күйлеріне құлақ құрышын қандырды.
Алматы облысы жәрмеңкеге жақсы дайындықпен келген екен. Ол – жетісулықтардың бас қалаға әкелген өнімдеріне бір көз тастағанымызда білінді. Жалпы, өзендер өрнектеген өлкеден елордаға қанша тауар жеткізілді дегенге келсек, өңірдің 16 ауданы мен 3 қаласынан 433 тонна төңірегінде азық-түлік әкелінген. Оны біздерге облыс әкімінің орынбасары Тынышбай Досымбеков жеткізді. Осыларды таратып айтар болсақ, көкөністің 193 тоннасы, алма мен алмұрттың 50 тоннасы, ет өнімдерінің 60 тоннасы, балықтың 7 тоннасы, күріштің 17 тоннасы, балдың 3,5 тоннасы, сүт өнімдері мен басқа да көкөніс, жемістердің 68 тоннасы, осылардың барлығын қосқанда 64 түрлі өнім жәрмеңке сөрелеріне қойылды. Өнімдердің бағасы жөнінде: «Астана базарларының барлығын аралап шыққанбыз, солардың орташа бағасынан 15 пайыздан 30 пайызға дейін бағаны арзандатып қойдық» дейді әкімнің орынбасары.
Расымен, сөрелерді аралап шығып, бағалардың төмендетіліп қойылғанына көз жеткіздік. Тұтынушыларды да әңгімеге тарттық. Алматы облысының тумасы, соңғы 15 жыл көлемінде елордада тұрып жатқан Жанар Әлімбаева былай дейді: «Осындай жәрмеңкелер жиірек болып тұрса, бұл – әлеуметтік жағдайы төмен адамдарға әжептеуір көмек. Оның үстіне ауылдан келген экологиялық таза өнімдер. Туған жерімнің дәмін аңсап, жәрмеңкеге келіп, алып жатырмын». Ілияс Омаров: «Соңғы жылдары қала әкімдігінің жәрмеңке өткізуді қолға алғаны дұрыс болды. Бұл – өнім өндірушілер үшін де, тұтынушылар үшін де өте пайдалы іс. Жәрмеңкеге қойылған өнімдердің бағасы да Астана базарларынан төмен қойылған» дейді.
«Атың барда жер таны желіп жүріп, асың барда ел таны беріп жүріп» демекші, жәрмеңкеге өз өнімдерін әкелгендер Астана көркімен танысса, сол өнімдерді алуға келгендер этноауылды, суретшілер көрмесін тамашалап, Алатау баурайына қиялмен сапарлап қайтты. Мәселен, Алматы облысының Еңбекшіқазақ ауданы Ақши ауылында орналасқан Ұста Дәркембай атындағы қолөнер мұражайынан бірқатар зергерлік бұйымдар, ертедегі қазақ батырларының қарулары, тұрмыстық заттар елордаға әкелінген. Мұражай басшысы Дәулет Дәркембайұлы бастаған шеберлер бұлардың жасалу әдіс-тәсілдерін көрсетті.
Сонымен бірге сол Еңбекшіқазақ ауданының Нұра ауылынан саятшылық өнерден хабар беретін «Жеті қазына» құсбегілік мұражайы бүркіттері мен тазыларын әкелді. Мұражай директоры Динара Серікбаеваның айтуынша, бұл тұтас елге және шетелдерге де қазақтың қайталанбас өнерін танытып жүрген Қазақстандағы жалғыз құсбегілік мұражай.
Шығыс Қазақстан облысының Көкпекті, Глубокое, Бородулиха секілді үш ауданынан келген өнімнің жалпы құны 100 млн теңгені құрады. Шығыстың бренд өнімі – балдың түр-түрі сөрелерге қойылып, оның ең төменгі бағасы 800 теңгеден саудаланды. Сондай-ақ, шырайлы Шығыстан балмен бірге өсімдік майы, жармалар, көкөністер келді. Шығыс Қазақстан облысының Ауыл шаруашылығы басқармасының бөлім басшысы Жәния Мұхамедқалиева біздерге сондай ақпарат берді.
Алдағы демалыстарда, 21-22 қыркүйек күндері жәрмеңкеде Оңтүстік Қазақстан мен Жамбыл облыстарының ауыл шаруашылығы өнімдері сатылады.
Аманғали ҚАЛЖАНОВ
АЗ-КЕМ АНЫҚТАМА
Жәрмеңкеде сатылған өнімдердің бағасы:
Сиыр мен қой еті – 950 теңге
Жылқы еті – 1100 теңге
Шұбат пен қымыз – 400 теңге
Картоп пен сәбіз – 50 теңге
Қызылша – 60 теңге
Қызанақ – 100 теңге
Алма – 150 теңге
