Бүгінде баспана мәселесі баршаны алаңдатады. Үйсіз-күйсіз жүргендердің көбі қалтаның жұқалығынан пәтер жалдап, туысын сағалайды. Үй салуға, сатып алуға қара жердің көк тіреген құны кедергі. Әйткенмен, жұртшылықтың жоғын түгендеуге келгенде мемлекет те қарап отырған жоқ. Оған жыл сайын халық игілігіне берілетін көп пәтерлі үйлер дәлел.
«Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 67-68-баптарына сәйкес, коммуналдық тұрғын үй қорынан Ұлы Отан соғысының ардагерлеріне, жетім және ата-ана қамқорлығынсыз қалған балаларға, халықтың әлеуметтік әлсіз топтарына (атап айтсақ, Ұлы Отан соғысының қатысушыларына теңестірілген адамдарға, Чернобыль атом станциясындағы апатты жоюға қатысушыларға, мүгедек балалары бар немесе оларды тәрбиелеуші отбасыларға, кейбір созылмалы аурулардың ауыр түріне шалдыққан кісілерге, мемлекеттік немесе қоғамдық міндеттерін, әскери қызметін орындау, адам өмірін құтқару, құқық тәртібін қорғау кезінде қаза тапқан азаматтардың отбасыларына, жасына қарай зейнет демалысына шыққан зейнеткерлерге, көп балалы немесе толық емес отбасыларға, 1 және 2-топтағы мүгедектерге, оралмандарға), мемлекеттік қызметкерлерге, бюджеттік ұйым қызметкерлеріне, әскери қызметшілерге және жалғыз тұрғын үйі апаттық жағдайда деп танылған азаматтарға баспана беріледі.
Астана қаласы Тұрғын үй басқармасы басшысының орынбасары Мира Байсүгірованың айтуынша, қазіргі таңда елордада Өңірлерді дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламасы іске асырылып жатыр. Аталған бағдарлама шеңберінде «Қазақстанның Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ, «Қазақстан Ипотекалық компаниясы» АҚ және «Самұрық-Қазына» Жылжымайтын мүлік қоры АҚ арқылы халықты тұрғын үймен қамтамасыз ету қарастырылған.
Өңірлерді дамыту бағдарламасының арқасында былтыр 1790 пәтер пайдалануға берілген. Соның ішінде жас отбасылар үшін – 656 пәтер, халықтың барлық санаты үшін – 740 пәтер, Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі тұтынушылары үшін 394 пәтер кілті табысталыпты. Ал Астана қаласы бойынша өткен жылы коммуналдық тұрғын үй қорынан 373 пәтер, биыл жыл басынан бері 94 пәтер ұсынылған.
Бас шаһардың Құрылыс басқармасы берген мәліметке сүйенсек, осы жылы коммуналдық тұрғын үй қорынан баспанаға мұқтаждар есебінде кезекте тұрған азаматтарға арнап 250 пәтерлік тұрғын үйдің құрылысын аяқтау жоспарланған. Дәл осы мерзімде жалпы саны 41 мыңдай кісі үй кезегіне тіркелген. Кезек демекші, қалалық әкімдіктің интернет ресурсында мемлекеттік бағдарламаның тиісті бағыты бойынша бөлуге жоспарланған, құрылысының аяқталуына 6 айдан аз уақыт қалған кезекті үйге өтініш қабылдаудың басталғандығы туралы хабарландыру пайда болған сәтте өтініш беруге болады.
Баспана мәселесі қолжетімді болып, түйткілдің түйіні тарқауы тиістігін Елбасы да жиі айтады. «Біз жаңа тұрғын үй құрылысы бағдарламасын іске асыруға кірісіп кеттік. Елімізде жыл сайын 6 миллион шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілуде. Алайда, біз жарты миллионнан астам жас отбасын жеке баспанамен қамтамасыз етуге тиіспіз. Бұл үшін жалға берілетін тұрғын үй алаңын 10 миллион шаршы метрге жеткізу қажет. Оның ішінде ұзақ мерзімге жалға беру, одан кейін сатып алу тәрізді екі түрлі жолын қарастыру керек. Оған қоса жалға алғаны үшін жасалатын төлем әл-ауқаты орташа отбасы мүмкіндігіне сай болуы тиіс. Мұнымен бірге отандық құрылыс саласы үшін жаңа мүмкіндіктер туады» деген еді Мемлекет басшысы. Президенттің пәрменді тапсырмасы жүйелі жүргізілуде.
Айтпақшы, баспана мәселесінің мән-жайын зерттеп жатқан тұста шаһардағы пәтер бағасына да назарымыз ауды. Жуырда «Homsters.kz» компаниясының мамандары Астананың қай аудандарынан арзан баспана сатып алуға болатынын анықтапты. Ұйым өкілдерінің ақпаратына сенсек, бас қаланың пайдалануда болған үйлері нарығында пәтердің бір шаршы метрі 386 мың теңгеге тең екен. «Үш ауданның екеуінде баға төмен. Орташа есеппен әр шаршы метрі 357 мың теңгелік ең арзан баспананы Сарыарқа ауданынан сатып алуға болады. Алматы ауданында бұдан сәл қымбатырақ, мұндағы шаршы метр құны – 379 мың теңге. Ең қымбат аудан – Есіл ауданы. Ондағы пәтерлердің шаршы метрі 441 мың теңгені құрайды» дейді сарапшылар. Ал танымалдығы жағынан олардың реті өзгеше. Ұсыныстардың саны бойынша Алматы ауданы 51 пайызбен көш бастап тұр. Есіл ауданында сатып алуға деген ұсыныс 30 пайызды құраса, Сарыарқа ауданында бұл көрсеткіш 19 пайызға тең.
Ботагөз МАРАТҚЫЗЫ
