«Нан ұрсын» деп ант ішу дұрыс па?..
Ассалаумағалейкум! Біз өз арамызда «нан ұрсын» деп ант ішіп жатамыз. Бұлай ант ету дұрыс па? Антымызды бұзсақ не істеу керек? Жалпы, шариғаттағы ант беру мәселесі жайында мағлұмат бере кетсеңіздер
Ләззат
Уағалейкумуссалам! Ләззат ханым, «нан ұрсын» деп немесе Алладан басқа нәрселерді айтып ант ішу – шариғатта дұрыс емес. Өйткені, Пайғамбарымыз анттың бұл түрінен қайтарған (Бухари – 6108). Сондықтан нан атымен ант ету – ант болып есептелмейді. Шариғатта Алла атымен немесе Оның есімдерімен ғана ант етіледі. Ант Алланың атын ауызға алмай-ақ, «ант етемін», «серт етемін», «қасам ішемін» деген сөздерімен де ант болып есептеледі.
Егер мұсылман берген антын бұзатын болса, онда оған кәфаратын өтеуі керек («Мәида» сүресі, 89-аят. «Нәһл» сүресі, 91-аят). «Кәффәрәт» дегеніміз – антын бұзған адамның Алла алдында күнәсін жуып-шаюы. Ол болашақтағы іске ант беріп, оны орындай алмай қалған жағдайда ғана өтеледі.
Кәффәрат жүрмейтін де анттың түрлері бар. Мәселен, егер өткен ісіне байланысты өтірік айтып, ант ішсе, ол адамға кәффәрат жүрмейді. Яғни, ол күнәсін бұл дүниеде жуып-шаю мүмкіндігінен қағылып, тікелей Алланың алдына барғанда жауап береді (Әл Ғаними, Лүбәб – 4/3-8 бет. Әл Маусули, Ихтияр – 3/394 бет. У.Зухайли, Уәжиз – 1/502 бет).
Анттың кәффәрәті он міскінді тамақтандыру немесе киіндіру яки бір құл азат ету. Бұл – ауқатты адамдардың кәффәраты. Ал бұған шамасы келмейтін, жағдайы төмен кісілер үш күн қатарынан ораза ұстауы тиіс (Бақара сүресі, 225-аят).
Жұлдызнамаға сенуге бола ма?
Ассалаумағалейкум! Радио, теледидар, газет-журналдарда күн сайын жұлдыз-жорамал беріліп жатады. Сол жорамалдарға қарап, күнделікті тіршілігімізді ыңғайлауға бола ма?
Аманжол
Уағалейкумассалам! Аманжол, Ислам діні келмей тұрып арабтар соғысу, жолға шығу, үйлену, саудамен айналысу сияқты істерге бел бумас бұрын, алда не күтіп тұр екен деп оқтармен, яки тастармен бал ашатын. Оқтардың немесе тастардың кейбіріне «Құдай оңдайды» деп, ал кейбіріне «Құдай құптамайды» дегенді жазады.
Кейін арасынан біреуін суырғанда қандай жазу шықса, соған қарай әрекет жасайтын болған (Табари тафсірі – 8/72-77 бет Каир – Египет). Ислам діні кел-
геннен кейін: «Оқпен бал ашуға болмайды. Ол – күнә» (Маида сүресі – 3-аят) деп, Құран аяты аталмыш әрекеттің «үлкен күнә» екенін ескертіп, одан қайтарды. Ал сіз айтқан жұл-дызнамаға сеніп, соған қарай күнделікті тіршілігін реттеу де аяттың аясына кіретіндіктен, жорамалға сенуге тыйым салынады (Әл Маусуғатуль Фиқһия – 35/172 бет).
