Инвестиция – экономиканың екінші тынысы. Бірақ шетелдік ірі компаниялардың мол қаржысын тарта білу үшін де елде экономикалық ахуал жақсы, саяси тұрақтылық сақталған, әлеуметтік даму көрсеткіші жоғары болуы тиіс. Осы тұрғыдан алғанда Астана барлық талаптарға толық жауап береді. Содан болар, өткен 2015 жылдың аяғына дейін елордаға 100 млрд АҚШ долларынан астам шетелдік инвестиция тартылған екен. Осынша қаржыға Астанада әлемге әйгілі нысандар салынды, жаңа экономикалық жобалар жасалды. Көптеген бірлескен кәсіпорындар құрылып, миллиардтаған доллардың өнімі өндірілді. Жалпы алғанда, инвестицияның игілігін елорда тұрғындары көп жылдан бері көріп келеді.
Тек қана «Астана – жаңа қала» арнайы экономикалық аймағындағы индустриалдық паркте игеріліп жатқан инвестиция негізінде кәсіпорындар өткен жылдың аяғында 2 млрд АҚШ долларынан астам өнім өндірген. Елорданың инвестициясы жайлы сөз қозғағанда, №1 индустриалды паркті ең алдымен ауызға аламыз. Өйткені, Астанаға тартылған инвестициялардың 90 пайыздан астамы парк аумағындағы кәсіпорындарға түсіп, сол жерде негізгі мақсаттарға жұмсалады. Парк аумағындағы өндірістің негізгі үлесі ішкі нарық қажеттілігін қамтамасыз етуге бағытталған. Дегенмен, экспортқа бағытталған кәсіпорындар да жұмыс істейді. Мәселен, «Локомотив құрастыру зауыты» акционерлік қоғамы 2010-2015 жылдар аралығында 292 «General Electric» тепловозын шығарған болатын. Соның ішінде құны 10,7 млрд теңге болатын 14 тепловоз экспортқа бағытталды. Оның көпшілігі Әзербайжан Республикасына жөнелтілген. Бүгінде бұл парк индустриалды инновациялық жобалардың алып қазанына айналды десек, артық айтқандық болмайды.
– «Alstom» өндіріс орны Франция технологиясы бойынша электровоз құрастырып жатыр, «ASELSAN Инжиниринг» Түркия компаниясының қатысуымен электронды-оптикалық құралдар өндірісін қолға алған, «Led system media» ЖШС-нің жарықдиодты өнімдері бүгінде елімізде кеңінен пайдаланылуда. Сондай-ақ индустриалды парк аумағында «АБК Мақсат» ЖШС темірбетон өнімдерін шығаруды жолға қойып, «Кровля НС» ЖШС еліміздегі құрылыс нысандарын сэндвич-панельдермен қамтамасыз ету бағытына кіріскен. «Тау-Кен Алтын» аффинажды зауыты өнімдері мен «КСС Астана» ЖШС-нің энергияны үнемдейтін және қауіпсіз шыны пакеттері де бүгінде үлкен сұранысқа ие. Бұған қоса, әйнекті өндірістік өңдеу зауыты да табысты жұмыс істеп жатқанын айта кеткен жөн. Парк аясында жұмыс істеп жатқан ірі кәсіпорындардың бәрін ауызға алар болсақ, тізім мұнымен шектелмейді. Ең бастысы – елордаға тартылған инвестиция жоғарыда айтып өткен кәсіпорындардың өндірісіне құйылып, аймақтың экономикасын көтеруге сүбелі үлесін қосуда, – дейді Астана қаласы Инвестициялар және даму басқармасы басшысының орынбасары Қанат Исабеков.
Болаттан жасалған металл құрылымдар шығару жөніндегі зауыт салу; «GEVO» дизельдік қозғалтқыштар шығару зауытын салу;
Қазақстан Республикасында әскери және азаматтық техника өндірісін ұйымдастыру; «ZOJE» тігін жабдығын және тоқыма өнімдерін шығару жөніндегі зауыт салу; «Weckenmann» неміс жабдығы технологиясы бойынша үй құрылысы комбинатын салу жоспарланған.
Ал енді индустриалды парктің биылғы жоспарына келсек, оның да межесі биік екенін байқаймыз. 2016 жылдың соңына қарай №1 индустриалды парк аумағы толық жобалық қуатына шыққан кезде 1500-ден астам жұмыс орнын құру көзделген. Сол кезде жалпы құны 32,4 млрд теңгені құрайтын 6 ірі нысанды іске қосу жоспарланып отыр. Өндіріс ауқымы осылайша кеңейгенде №2 индустриалды парк жұмысқа кіріседі екен. Қазіргі уақытта «№2 Индустриалды паркін құру» жобасының техникалық-экономикалық негіздемесін әзірлеу бойынша жұмыстар жүріп жатса керек.
Астана қаласы Инвестициялар және даму басқармасы басшысының орынбасары:
Экспорттық бағыттағы жобадағы ең ауқымдысы – «Электровоз құрастыру зауыты» ЖШС-нің өнімдерін атап өтуге болады. Бұл 2015-2019 жылдар аралығында Әзербайжан Республикасына жалпы құны 18,2 млрд теңге болатын 39 электровозды жөнелтуді жоспарлап отыр.
Индустриалды парк инвестицияларды қабылдап, көлемді істерді қолға алғаннан бері, 2010 жылдан бастап есептесек, ондағы кәсіпорындар 449,6 млрд теңгеге тең өнім өндіріп, қызметтер көрсеткен. Осы аралықта өнім экспортының көлемі 10,7 млрд теңгеге жеткен болатын. Кәсіпорындарда 2707 жұмыс орны құрылған. Кәсіпорындар қызметтерінен түскен салық көлемі 39,4 млрд теңгені құраған. Жұмыс істеп тұрған кәсіпорындардың бюджетке төлеген салығы есебінен бүгінде №1 индустриалды парк инфрақұрылымының құрылысы толығымен өтелген. Оған кезінде 19,8 млрд теңге бөлінген еді. Алғашқы кәсіпорындарды іске қосқан сәттен бастап есептегенде өнім өндірісі 50 еседен астам өскен.
Міне, инвестицияларды игеру арқылы екінші тынысы ашылған елорданың экономикалық көрсеткіші санаулы жылда осылайша еселенді. Әлемде инвестицияға қолайлы қала ретінде танылған Астананың бұл бағыттағы шығар биігі әлі алда сияқты…
Меңдолла ШАМҰРАТОВ
