Астана қаласының мемлекеттік мұрағатында ҚР Ата Заңы күніне орай «Ғасырлар елегінен өткен Қазақстан Конституциясы» атты көрме ашылды.
Онда Қазақ хандығы дәуіріндегі заңдар жиынтығы, патшалық Ресей заманындағы дала заңдары, қазақтан шыққан тұңғыш заңгерлер туралы мәліметтер, «Алаш орда» партиясының бағдарламасы, Кеңес кезеңінің заңнамалық актілері мен шетелдік авторлардың Қазақстан жөніндегі еңбектерінен тұратын құнды құжаттар қосылды.
Көшпенділер заманынан тәуелсіз Қазақстан мемлекеті құрылғанға дейінгі кезеңді қамтып, еліміздің заңдық-құқықтық қалыптасуы мен дамуын көрсету мақсатында ашылған көрмеден Тәуке ханның «Жеті жарғы» заңының үзіндісінен бастап, Қазақ хандығының картасын көре аламыз.
«Қазақтан шыққан алғашқы заңгерлер кімдер? Көрмені көруге келсеңіздер, бұл сұраққа да жауапты таба аласыздар. Ресейдің үздік жоғарғы оқу орындарында білім алып, бірнеше шақырылымдағы Мемлекеттік дума депутаттарының құрамында ұлттық мүддені қорғаған тұңғыш қазақ заңгерлері туралы мұрағат құжаттары бұл көрмені айшықтап тұр. Аталмыш құжаттардың біразы ел назарына алғаш рет шығарылып отырғанын айта кетейін. Ахмет Бірімжанов, Жақып Ақбаев, Тұрар Рысқұлов, Жанша Досмұхамедов, Әлихан Бөкейханов, Уәлитхан Танашев, Барлыбек Сыртанов, Абдолла Теміров, Сәлімгерей Жантөрин, Айдархан Тұрлыбаев сынды Алашорда қайраткерлерінің құжаттары, олардың «Айқап» журналында жарияланған мақалалары көпшілікті қызықтырары сөзсіз» дейді қалалық мұрағаттың мұрағатшысы Шара Батталғазиева.
Бұл құжаттарға қоса, «Алаш орда» партиясының бағдарламасы мен 1917 жылы Орынбор қаласында өткен Жалпықазақ съезінің нәтижесінде қабылданған партияның хаттамасы мен қарары, ХХ ғасыр басындағы Алаш зиялыларының фотосуреттері де орын алған. Көрмеде сол заман тынысынан хабар беретін басқа да мәліметтер молынан қамтылған.
Аманғали ҚАЛЖАНОВ
