Журналистік жортуылмен жүріп, қай салада болмасын, нәпақасын адал қарманып тапқан еңбек адамдарын жиі жазып келдік. Бірақ соның ішінде жұмысшы әйел қауымы туралы мақала теру тым сирек. Кей-кейде облыстық басылымда жүріп, трактор тізгіндеген немесе көше тазалығына үлес қосқан қыз-келіншектер жайлы болмаса, мұндай еңбек адамының көбі – ер-азаматтар. Ал осы жолы…
Рас, тақырыпта айтылғандай, бұған дейін дәл осы жұмысшы мамандықпен (кран жүргізушісі) маңдай терін төккен кейіпкерлерді ғана танитынбыз. Олардың біразы ер адам әрі жердегі көлік крандарын ғана жүргізетін. Ал Астана сынды алып шаһардағы биік үйлердің құрылысына қажетті көтергіш кранды тізгіндегендер нәзік жандар екенін сырттай ғана білдік. Сұхбат құрып, әңгімелесудің де сәті түспепті. Тіпті биіктігі 100 метрден асатын көпқабатты ғимараттың керек-жарағын жоғары-төмен әперетін кранның желді күні әрі екі, бері екі метр шайқалғанда… Әдетте, биіктіктің үрейі бөлек қой. Сол қорқынышқа шыдайтын да осы орамалды ханымдар екенін естігенде таңғалғанымыз өтірік емес.
Біз Астана қаласындағы «Локомотив құрастыру зауыты» АҚ-тың аспалы кран жүргізушісі Фатима Бекетова жайында айтпақпыз. Әу баста еңбек жолын 18 жасында көрші Өзбекстанда бастаған кейіпкеріміз сондағы кен орнында жұмыс істеген. Құрылысшы мамандығымен колледж бітірген ол кран жүргізуді де сол жақта үйреніпті. Яғни қазіргі мамандығының арнайы курсын бірнеше айда ғана түгесіпті. Қазір соның несібесін теріп жүр.
«Локомотив құрастыру зауытына келгеніме 14 жылдан асты. Ал оған дейін Өзбекстанның алтын өндіретін кен орнында, уран шығаратын Степногорск қаласындағы тау-кен химия комбинатында аспалы кран жүргіздім. Көрші мемлекеттегі зауытта жүргенімде жұмысымды ұнатып, ешкім бөле жармады. 2011 жылы Астанаға келіп, жаңадан ашылған осы зауытта еңбек етіп келеміз. Жалпы мамандығым өзіме ұнайды. Биіктіктен қарағанда қазақ жігіттерінің адал жұмыс істеп жүргені, олардың риясыз еңбек еткеніне қарасам сондай сүйкімді көрінеді! Әрі сол көрініс өзіме де керемет көңіл күй сыйлайды» деп бастады ол әңгімесін.
25 жылдан астам жұмыс тәжірибесі бар Фатиманы зауыт басшылығы да құрмет тұтады. Кейде тонналаған ауыр темір не басқа заттарды көтеруде бір кранның күші жетпей жататын көрінеді. Мұндайда өндіріс ішіндегі тағы бір аспалы кранмен бірігіп жұмыс жүргізуге тура келеді. Дұрысы, қос кранның бірігіп көтеруі арқылы ауыр затты орнынан жылжытады. Ал мұндай қауіпті әрекет тек тәжірибелі кран жүргізушілерге ғана сеніп тапсырылмақ.
«Мен осындағы қазақ қыздарына жиі айтамын. «Кран айдауды үйреніңдерші, тіпті өзім-ақ үйретейінші» деп ақыл қосамын. Өйткені барынша осы мамандықты үйренсе, осы зауыт немесе басқа кәсіпорын болар, әйтеуір жұмыссыз қалмайтыны анық. Жалақысы да жоғары ғой. Бір жылдары біздің зауыт қыздарды арнайы кран жүргізуге оқытып, ал олардың тәжірибеден өтуіне өзім көмектескенмін. Тіпті кәсіпорындағы еден жуушы қыз-келіншектерді де үгіттеп, осы салаға келуге септігім тиген уақыттар да болды» деп ағынан жарылды Фатима.
Өз жұмысында тазалық, әділдік, қамқорлық дейтін ұстанымды өмірлік әдет қылған кран жүргізуші келіншек елде ірі кәсіпорындардың көбейгенін қалайды. «Олай болған жағдайда жұмыс күші көбейіп, халық жағдайының артатыны белгілі ғой» дейді ол.
«Біздің зауыт барынша өз жұмысшыларын қолдап келеді. Айлық жалақысы да тұрақты. Дәл осындай өндіріс орындары елдің түкпір-түкпірінде ашылса деген тілек барлық азаматтың ойында тұр. Бір қуанатыным, қазір бізде жастар көбейіп келеді. Кейде еш мамандықсыз құрылыс алаңында қара жұмыс істеп жүрген қазақ жігіттерін уайымдап кетемін. Үлкен қалада жеңілдеу жұмыс қарастырайын десе, ауылдан келген ұлдың тіл білмеу жағынан кедергіге ұшырайтыны тағы бар. Президентіміз Қасым-Жомарт Кемелұлының «Жұмысшы мамандықтары жылын» жариялауы үлкен үміт сыйлап тұр. Қазірдің өзінде жастарды техникалық мамандықтарға оқыту жұмысы басталғандай. Ал техника тіл сұрамайды ғой. Барынша меңгерсең, одан өмірлік азығыңды табасың, отбасыңды асырайсың» деп сөзін қорытты ол.
Фатиманың айтуынша, кез келген мамандық – өнер. Тек сен үйренуден қашпасаң болғаны.
Осылай деген ол кранын басқарып, тағы бір тепловоздың ауыр жабдығын тиісті жерге көтеріп беріп жатты.
Ержан ҚОЖАС
