«Астана Опера» театрының сахнасында италиялық «La Scala» театрының ұжымы тұңғыш рет өнер көрсетуде. Елорда жұртшылығы аты аңызға айналған театрдың «Дон Кихот» балетін ертеңге дейін тамашалай алады. Ондағы испан халқының нақышымен әзірлеген декорациялар мен костюмдер күні кеше Италия көрерменін шаттыққа бөлесе, енді оларға қазақстандықтар тамсануда.
Бишілер Италияда білім алады
«Дон Кихот» балеттік спектаклінің тарихы он сегізінші ғасырдың екінші жартысынан басталады. Рудольф Нуриевтің хореографиясындағы ласкалалық белгілі репертуардың 1980 жылғы қойылымы ұлы классикалық балеттер пантеонында өзінің лайықты орнын иеленген еді. «La Scala» театрының гастрольдік сапарына орай өткен баспасөз мәслихатында балетке миландық театрдың шығармашылық ұжымынан жүзден аса әртіс қатысқаны айтылды.
Аталған қойылым қос театр арасында тығыз байланыс орнатуға мүмкіндік берді. Екі жылдан астам уақыт бұрын бастау алған әріптестік қарым-қатынас алғашқы нәтижесін бере бастады, биылғы күзде италиялық өнер ұжымы «Аида» операсының тұсауын Астанада кеспек. Режиссері – Франко Дзефирелли. Театр басшылары алдағы жұмыс жайын талқылаған басқосуда астаналық театрдың директоры Төлеген Мұхамеджанов «La Scala» театрының академиясымен білім алу саласындағы серіктестік жөніндегі жоба жүзеге асырылып жатқанын әңгімеледі.
«Дон Кихоттың думаны»
Италиялық театрдың бес күндік гастролі өнерсүйер қауым үшін үлкен мерекеге айналуда. Рудольф Нуриев жасаған атақты «Дон Кихот» балеті бүгінде Испания, Мексика, Жапония елдерінде қойылды және күні бүгінге дейін әлем театрларының репертуарында ең көп орындалатын қойылымдардың қатарында. Аталған спектакльмен «La Scala» бірнеше рет өзінің театрлық маусымын да ашқан. «Дон Кихот» балетінің мерейі үстем болуының құпиясы мен өміршеңдігі – оның ең талғампаз деген көрерменнің өзін бейжай қалдырмайтын асып-тасыған шабытты биінде.
Рудольф Нуриев мұнда басты назарды күлкілі көріністерге аударған. Дегенмен, асқақтаған сығандар биі, Дон Кихоттың түсіне кірген әсем дриадалар, қиял мен арманға ұласып кететін махаббат қойылымның салмағын арттырады. Дон Кихот пен оның құлай сүйген ғашығы Дульсинея (Китри) билейтін дуэт драмалық мәнер мен сипатқа қанық.
1987 жылы «La Scala» театрының бұл спектаклі Рафаэль дель Савионың жаңа декорациясымен және Анна Аннидің костюмдерімен жаңартылып, күні бүгінге дейін балеттік труппаны жарқыратып, әсерлі етіп келеді. Китридің айбынды па-де-десі ерекше көңіл аудартады, оның бұл балеттегі рөлінің маңызы айрықша. Жеңіл, ұшқалақ, оптимист қыз қайғылы кейіпкер, ержүрек рыцарь Дон Кихоттың қиялынан шынайы өмірдің бейнесіне айналады.
Қойылымның музыкалық бөлігі «La Scala» театрының дирижеры Марселло Спакаротелла басшылық ететін «Астана Операның» симфониялық оркестріне сеніп тапсырылды.
Құштарлықтың, күш-қуат пен әзіл-сықақтың еуропалық нұсқасымен баршаны шаттандыратын ласкалалық құрамда: Николетта Манни (Китри-Дульсинея) және жас, талантты солист Карло Ди Ланно (Базиль), Джузеппе Конте (Дон Кихот), Джанлука Скьявони (Санчо Панса), Алессандра Вассало (көше бишісі), Мик Зени (Эспада), Вирна Топпи (Дриадалар Королевасы), Серена Сарнатаро (Амур), Федерико Фреси (сыған), Мэтью Эндикотт (Лоренцо) және Рикардо Массими (Гамаш) бар.
«La Scala» театрының «Астана Операдағы» гастролінің бас демеушісі – «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры. Билет бағасы 500 теңгеден басталады.
Неапольмен келісім нәтижесі
«Астана Опера» театрында өткен баспасөз мәслихатында Неапольдағы ежелгі «San Carlo» опера театрының директоры Розанна Пуркиа екі жақтың гастроль алмасатыны жайында жеткізді. Қонақтар алдағы жылы Б.Эйфманның қойылымындағы В.Моцарттың «Реквием» балетінің тұсауын елордада кесуді жоспарлап отыр екен. Ал «Астана Опера» театрының труппасы «San Carlo» өнер ордасында ұйымдастырылатын «Күзгі билер-2015» фестиваліне қатысады.
Қос театрдың жоспарында Г.Доницеттидің «Lucia di Lammermoor» қойылымын бірігіп қою да бар. Аталған қойылым жоғары деңгейде болатыны сөзсіз. Қоюшы режиссері – көптеген кинематографиялық марапаттардың иегері, үздік шетелдік фильмі бойынша «Оскар» сыйлығының жүлдегері – Gianni Amelio, сценографы – Nicola Rubertelli.
УЫЗ ЛЕБІЗ
Мария ДИ ФРЕДА, «La Scala» театрының директоры:
– «La Scala» театрының алғашқы гастрольдік сапары 1878 жылы Париж қаласында өткен еді. Сол уақыттан бері әлемнің отыз сегіз елінде өнер көрсеттік. Біз «Астана-Опера» театрымен бұл келісімге екі жыл дайындалдық. Театрда жақында ғана Италияның белгілі опера туындысы «Тоска» қойылды. Алдағы уақытта бұл әріптестігіміз жалғасып, көптеген бірлескен жобаларға қол жеткіземіз деген ойдамын.
* * *
Миланның белгілі мәдени ордасы «La Scala» мен Неапольдік «San Carlo» театрларының және «Астана Опера» театрының басшылары әріптестік жөніндегі меморандумға қол қойды.
Алғашқы театрлық маусым барысында «Астана-Опера» әлемнің 13 жетекші театрымен әріптестік жөнінде уағдаласқан еді.
Асхат РАЙҚҰЛ
