Aitpaiyn-aq dep edım!Basty aqparat

Aruaqtar neden jazyqty boldy?!

Qazırgı Dın basynda otyrǧandarǧa tym qiyn-au. Bylai dese «salafit», «uahabist» deimız, bylai dese «sopy» dep küstänalap jatamyz. Şyn mänınde «sopylyq» ekınıŋ bırınıŋ qoly jete bermeitın, ekınıŋ bırı tüse almaityn jol edı. Onyŋ da biıgıne jetpei, bılımsızdıgımızden aiaq­asty ettık.   

Jaraidy, qazaqtyŋ bärı sopy bolǧan joq, bıraq sol sopylardyŋ jalǧasy işanǧa qol berıp, jüregın tazalap, jolyn tüzep, baǧytyn aiqyndauşy edı. Odan da aiyrylyp qaldyq. Oǧan da könıp, mümkın zamanyna qarai kelgen amaly şyǧar dep jürgenbız. Alaida myna oqiǧadan keiın aitpasqa amalymyz qalmady. Osydan bırneşe kün būryn bas müftiımız batagöilerdı jinapty. «Han aitqandy qara aitady, auzynyŋ joq duasy» degen de bar. Jarysqa tüsken batagöilerdıŋ dūǧasy da auzy da qanşalyqty dualy ekenın bılmeimız, bıraq batanyŋ körkı bolǧan «aruaq qoldasyn!» degen sözge tyiym salǧany bolmaǧan eken. Qap-ai, qazaǧymnyŋ batasynyŋ «bıssmılläsı» bolǧan myna şumaqty bata kütken jūrt estımegen eken-au dep qaldyq.

«Medinede – Mūhammed, Türkıstanda – Qoja Ahmet, Maŋǧystau­da – Pır Beket. Ua, Jaratqan, haq Alla, Tılegımdı qabyl et!». «Türkıstanda – tümen bap, Otyrarda – otyz bap, Sairamda – bar sansyz bap, baptardyŋ baby – Arslan bap!» ta batadan tüsıp qalypty.

Jaŋaqorǧan öŋırındegı Aqtas meşıtınde köp jyl azanşy bolǧan Dosjan degen ötıptı. Sol kısınıŋ Mätkärım degen balasy bar eken. Sol Mätkärım soǧysqa barǧaly jatqanda öŋırge belgılı Aiqoja işan ūrpaǧy Äzzam işan men bır bata berıp keteiın dei kelıptı. Batasyn berıp ketedı. Aitaiyn degenım, Allanyŋ şeberlıgın qarasaŋyzşy, Mätkärım maidanǧa baryp Qazaqstanda ösken, qazaqtyŋ jaqsylyǧyn körgen komandirdıŋ qol astyna tüsedı. 17 jasynda äskerge barǧan bozbalany bır jyldai ştabta ūstapty. 18-ge tolǧannan keiın artilleriiada, keiınnen tankıge otyrady. Şaiqas künderınde ekipaj bır jerde tamaqtanyp otyrǧanda, mūny mahorka alyp kel dep jūmsaidy. Mätkärım tankıde qalǧan temekını almaqqa ūmtylǧanda snariadtyŋ dauysyn estıp, tankını qūşaqtap jata qalǧan. Sonda snariad anadai jerde otyrǧan ekipajdyŋ üstınen tüsıp, üşeuı bırdei tıl tartpai ketıptı. Basyn köterse, gimnasterkasynyŋ iyǧynan bastap jeŋıne deiın snariadtyŋ jaryqşaǧy tılıp ötken. Bıraq denesıne jetpegen. Soǧystan aman kelgen maidanger «Äuelı Alla, sosyn Äzzam işannyŋ batasynan qaldym-au» deidı eken.

Jalpy, «Aq saqaldan bata alǧan, Qūdaidyŋ rahmetıne jolyǧar» degen halyq «Qūdai ūrǧan oŋalar, aruaq atqan oŋalmas» dep te aitady. Aruaqtar neden jazyqty boldy, tüsınbedık.

Taǧyda

Aigül Uaisova

Aqparat salasynyŋ üzdıgı

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button