Qazırgı uaqytta barlyq pedagog attestasiianyŋ üş kezeŋınen ötedı: bılıktılıgın baǧalau, qyzmet nätijesın keşendı taldamalyq jinaqtau, bılım baǧalau jäne esse jazu. Attestattau mūǧalımge özınıŋ bılıktılık deŋgeiın arttyru mäselesıne tiımdırek qarauǧa mümkındık berıp, negızgı mındettı, iaǧni bılım sapasyn arttyrudy şeşuı tiıs. Osy oraida Astana qalasy Bılım basqarmasynyŋ basşysy Qasymhan SENǦAZYEVPEN sūhbattasqan edık.
– Qasymhan Senǧazyūly, «Pedagogtardyŋ attestasiiadan ötu aralyq merzımıne säikes, zeinet jasyna deiın 5 jyl qalǧan pedagogtardy, eger olar jūmysyn ärı qarai jalǧastyrmaityn jaǧdaida, attestattau räsımınen bosatu qarastyryluda» dedı Oqu-aǧartu ministrı Ǧ.Beisembaev. Attestattauǧa qatysty būl būiryq küşıne endı me, attestattaudyŋ neşe kezeŋı bar?
– Qazaqstan Respublikasy Bılım jäne ǧylym ministrınıŋ 2016 jylǧy 27 qaŋtardaǧy №83 būiryǧynyŋ (2022 jylǧy 30 jeltoqsandaǧy №533 özgerısterımen) 15-tarmaǧyna säikes, pedagog attestattaudyŋ 3 kezeŋınen ötedı: bılıktılıgın baǧalau, qyzmet nätijesın keşendı taldamalyq jinaqtau, bılım baǧalau jäne esse jazu.
Qoldanystaǧy normativke sai jasy boiynşa zeinetaqyǧa deiın tört jyldan aspaityn pedagogtar attestattau räsımınen bosatylady. Qolda bar bılıktılık sanaty onyŋ bergen ötınışı negızınde zeinet jasyna tolǧanǧa deiın saqtalady.
Bügınde ministrlık tarapynan atalǧan būiryqqa özgerıs engızu boiynşa jūmys jürgızu qarastyryluda.
– «32 jyl stajym bar, būrynǧy kategoriiam joǧary, men testke baramyn ba? Bızge bır ret aitqanda moderatorǧa tapsyrsaŋyzdar, testke barmaisyŋdar degen. Endı bügın būryn jaŋa formatqa ötpegen soŋ testke barasyŋdar dep kelıptı» dep sūraidy qala mektebındegı bır mūǧalım. Oǧan jauabyŋyz qandai? Qandai da bır jaŋa kategoriia alsaŋyz, mındettı türde testten ötu qajet pe?
– Atalǧan būiryqtyŋ 124-tarmaǧyna säikes, beiını boiynşa 30 jäne odan da köp jyl pedagogikalyq jäne öndırıstık ötılı bar pedagogtar eskı jüie boiynşa «bırınşı», «joǧary» sanaty bolǧan jaǧdaida «pedagog-moderator» bılıktılık sanatyna auysqan kezde testten bosatylyp, qyzmet nätijesın keşendı jinaqtaudan ötedı. Al eger pedagog «pedagog-sarapşy», «pedagog-zertteuşı», «pedagog-şeber» bılıktılık sanatyn alǧan kezde jalpy negızderde ötetın bolady. Demek, pedagog bılıktılık sanatyn köteretın bolsa, onda attestattau räsımınıŋ barlyq kezeŋınen ötedı jäne testıleudı de tapsyrady.
– Mūǧalımderdıŋ bılımın baǧalau: kımder esse jazudan bosatylady, esse baǧalana ma jäne pedagogqa bılıktılık sanatyn bermeuge negız bola ala ma?
– Körsetılgen būiryqqa säikes, pedagogtyŋ bılım baǧalau kezınde ol esse jazudan mındettı türde ötedı. Alaida esse baǧalanbaidy, jazylǧan esse attestattau komissiiasyna soŋǧy nätije şyǧaru üşın berıledı.
– «Attestattau prosesın avtomattandyru qolǧa alyndy. Qarapaiym tılmen aitqanda, attestasiia jüiesı «bır batyrma» prinsipımen jürgızıledı. Iаǧni mūǧalım tek attestasiiadan ötuge niet bıldırgenın rastaidy, al attestasiiadan ötuşınıŋ jeke qūjaty jäne onyŋ bılıktılıgınıŋ deŋgeiın anyqtaityn tiıstı materialdardy aqparattyq jüie özı avtomatty türde jinaqtap, taldap, qysqa uaqyttyŋ ışınde qorytyndysyn şyǧarady. Būl adami faktordy tolyqtai şektep, obektivtılık pen transparenttıktı ornatuǧa yqpal etedı» dedı Oqu-aǧartu ministrı Ǧani Beisembaev. Josparlanǧan jaŋa özgerıs pedagog qyzmetınıŋ joǧary käsıbilıgın, jetıstıgın, oquşylardyŋ nätijelı körsetkışımen tıkelei bailanystyruǧa mümkındık bere me, oryndalmai qalatyn, özgeretın köp reformanyŋ bırı retınde qalmai ma?
– Bügınde QR Oqu-aǧartu ministrlıgı tarapynan Ūlttyq bılım beru derekter qoryna atauly özgerıs engızude. Osy derekter qoryna arnaiy pedagogtyŋ profilı jasaluda. Onda är pedagog boiynşa qajettı derekter integrasiia arqyly engızıledı, tolyq mälımetter bır jerden körınetın bolady. Engızılgen jaǧdaida, pedagog attestattaudan ötu üşın tek öz aryzyn beredı. Būl şaralar attestattau räsımınen auyrtpalyqsyz ötuge kömektesedı.
– Pedagogikalyq qyzmetke alǧaş ret kırıskenderge qandai talaptar qoiylady?
– Memlekettık bılım beru ūiymynyŋ pedagog lauazymyna ornalasu konkurs arqyly jürgızıledı. Konkursqa qatysuǧa niet bıldırgen adam, onyŋ ışınde jas maman da, sertifikattaudan ötu nätijesı turaly sertifikatty ūsynu qajet. Demek, jūmysqa ornalaspas būryn pedagog sertifikattaudan (testıleuden) ötuge mındettı. Sonymen qatar, täjıribesı joq kandidat äŋgımelesuge kelgende mındettı beineprezentasiiasyn kemınde 15 minut körsetuı tiıs.
«Pedagog märtebesı turaly» Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋyna säikes, Qazaqstan Respublikasy Bılım jäne ǧylym ministrınıŋ 2020 jylǧy 24 säuırdegı №160 būiryǧy äzırlengenı bärımızge mälım. Onda tälımgerlıktı ūiymdastyru qaǧidalary jäne tälımgerlıktı jüzege asyratyn pedagogtarǧa qoiylatyn talaptar, orta bılım beru ūiymdarynda tälımgerlıktı ūiymdastyru jäne tälımgerlıktı jüzege asyratyn pedagogtarǧa talaptar belgıleu tärtıbı aiqyndaldy. Orta bılım beru ūiymyna käsıptık qyzmetke alǧaş ret kırısken pedagogqa bır oqu jyly kezeŋıne tälımgerlıktı jüzege asyratyn pedagog bekıtıledı.
– Attestattauǧa qatysty pedagogtardyŋ saualdary bolsa, kımderden anyq-qanyǧyn sūrai alady?
– Attestattauǧa qatysty pedagogtardyŋ saualy bolǧan jaǧdaida, 8 (7172) 55-68-55 nemese 55-68-57 nömırı boiynşa habarlasu kerek.
