Basty aqparatBılım

Balabaqşa tamaǧy sapaly ma?

şyǧyndy subsidiialauǧa qandai mümkındık bar

Balabaqşada tamaqtanu jaǧdaiyn dūrys ūiymdastyru – olardyŋ densaulyǧyn saqtaudaǧy maŋyzdy şaranyŋ bırı. Būl özektı mäsele juyrda Astana qalalyq mäslihatynyŋ otyrysynda talqylandy.

Qalalyq mäslihatta Asqar Smaǧūlovtyŋ töraǧalyǧymen äleu­mettık-mädeni damu mäselelerı jönındegı tūraqty komissiia­nyŋ balabaqşalardy 2023 jylǧa tamaqtandyru boiynşa subsidiialau mäselesı boiynşa otyrysy öttı. Tūraqty komissiianyŋ töraǧasy otyrysqa qatysuşylardy deputattar tobynyŋ otyrysqa daiyndyq şeŋberınde mektepke deiıngı tärbie men oqytudyŋ bırqatar obektısıne barǧany turaly habardar ettı.

Bılım basqarmasynyŋ basşysy Qasymhan Senǧazyev mektepke deiıngı ūiymdar jelısın damytu jönındegı aǧymdaǧy jaǧdai turaly baiandap, 0 jastan 2 jasqa deiıngı jäne 2 jastan 6 jasqa deiıngı balalardy qamtu, Indigo elektrondyq portalynda tırkelgen balalar sany bo­iynşa statistika derekterın keltırdı. Q.Senǧazyev aǧymdaǧy jyly köppäterlı keşenderdıŋ bırınşı qabatynda 500 orynǧa şaqtalǧan balalar ortalyǧyn aşu josparlanyp otyrǧanyn atap öttı. 12 balabaqşa attestat­taudan öttı, 57 balabaqşada attestattau josparlanǧan. Bılım basqarmasy «Bolaşaq» KQ-men bırlesıp, autizmı jäne damudyŋ basqa da erekşelıkterı bar balalarǧa bılım berudıŋ inkliuzivtı modelın engızuge baǧyttalǧan «Ärbır bala mektepke laiyq» jobasymen jūmys ısteude. Balabaqşalarda inkliuziiany neǧūrlym auqymdy engızu üşın qoldanystaǧy zaŋnamaǧa özgerıs­ter engızu qajet.

Balabaqşalarda tamaqtandyrudy ūiymdastyruǧa qatysty Bılım basqarmasynyŋ basşysy Qazaq tamaqtanu akademiiasymen bırlesıp, balabaqşalarǧa arnalǧan bıryŋǧai mäzır, tehnologiia kartasy äzırlengenın habarlady. Jekemenşık balabaqşalarda tamaqtanu qūny 20800 teŋgenı qūraidy. Memlekettık balabaqşalarda tamaqtanu qūnyn jekemenşık balabaqşalar qūnynyŋ deŋgeiıne deiın jetkızu ūsynylady, öitkenı tamaqtandyru tarifı 8 jyl boiy qaita qaralmaǧan jäne bügıngı taŋda balabaqşalarda tamaqtandyrudy qarjylandyru respublikadaǧy eŋ tömen baǧanyŋ bırı sanalady. Q.Senǧazyev problemalyq mäselelerdıŋ ışınde kadr äleuetı mäselesın de erekşe atap öttı. Bügıngı taŋda qalada balabaqşa meŋgeruşısınıŋ 12 bos orny, tärbieşınıŋ 401 bos orny, tärbieşı kömekşısınıŋ 246 bos orny qalyptasqan, tärbieşılerdıŋ 32 paiyzynda beiındık bılım joq.

Deputat T.Adambekov biudjet jönındegı komissiia beiındık komissiiamen bırlesıp, mektepke deiıngı tamaqtandyrudy qosymşa subsidiialaudy qoldau üşın aitarlyqtai jūmys atqarǧanyn atap öttı. Aituynşa, qalada jylyna kem degende 30 myŋ bala tuady, osyǧan bailanysty jyl saiyn mektepke qanşa bala jıberıledı degen sūraq tuyndaidy. Ata-ananyŋ köpşılıgı balalarynyŋ memlekettık balabaqşalarǧa barǧanyn qalaityny belgılı. Deputattyŋ pıkırınşe, är audanda balabaqşa saludy josparlau qajet. Sailaualdy nauqan barysynda deputattar tūrǧyndarmen kezdesıp, ekı memlekettık balabaqşaǧa baryp, tärbieşıler men balalardyŋ ana tılın bıluı turaly äŋgımelesken. Balalar qazaq tılınde tek sabaq kezınde, al sabaqtan keiın orys tılınde söileitını anyqtaldy. Basqarma tarapynan tıldıŋ jaǧdaiyn jaqsartu üşın qandai ıs-şaralar josparlanyp otyr, sondai-aq balabaqşalarda qauıpsızdık qamtamasyz etılgen be degen saualdar qoiyldy.

Deputat M.Ajikenova jeke balabaqşalar turaly söz qozǧady, olardyŋ 80 paiyzy üi-jailardy jalǧa alady. Ata-analar balasyna balabaqşa taŋdaǧanda bılıktı tärbieşılerdıŋ boluy, balabaqşanyŋ jūmys ornyna jaqyn ornalasuyna bailanys­ty taŋdaidy. Deputat Bılım basqarmasynyŋ basşysyna balabaqşa qyzmetkerlerınıŋ jalaqysyn ūlǧaitu boiynşa uäkılettı organǧa ūsynystar engızudı sūrady, öitkenı bügıngı taŋda öte tömen jalaqyǧa bailanysty balabaqşalarǧa tärbieşı tabu qiyn.

Deputat E.Däkenov üş memlekettık balabaqşaǧa barǧanyn, barlyq jerde jūmys jürgızılıp jatqanyn, alaida «Er Töstık» balabaqşasynyŋ şatyry jöndelmegenın, būl balalar üşın öte qauıptı ekenın aitty.

Deputat S.Samidin de balabaqşalardy aralauǧa qatysqanyn aityp, balabaqşalardyŋ qanaǧattanarlyq jūmysyna qatysty ärıptesın qoldady. Degenmen balabaqşa basşylarynyŋ tamaqtandyrudy ūiym­dastyruynda aiyrmaşylyq bar. Mysaly, «Bäiterek» balabaqşasynyŋ basşysy būl mäselege öte ūtymdy qaraidy jäne mäzır basqa balabaqşalarǧa qaraǧanda äldeqaida ärtürlı, sondyqtan oŋ täjıribenı taratu qajet. Deputat eskı balabaqşalardyŋ ülken aumaǧy jäne balabaqşalarǧa japsarlas qūrylys salu mümkındıgı bar ekenın atap öttı. Sondai-aq, deputat öz okrugınıŋ ata-analary memlekettık balabaqşalar saludy talap etetının aitty, öitkenı jeke balabaqşalar naşar jūmys ısteidı. Memlekettık balabaqşalar baqylanady, sondyqtan olardyŋ jūmysy qanaǧattanarlyq. S.Samidin jeke balabaqşalardy baqy­lauǧa qatysty qaulyǧa özgerıster engızudı ūsyndy, öitkenı mäsele balalar jaily bolyp otyr.

Tūraqty komissiianyŋ tö­raǧasy köptegen balabaqşa oiyn alaŋyn aşuǧa ötınım beretının, bıraq QNjE boiynşa ötpeitının, öitkenı ǧimarattan alaŋǧa deiıngı araqaşyqtyq şaǧyn boluy tiıs ekenın atap öttı. Qazır aulalarda qosymşa oryn joq. Bolaşaq balabaqşa qūrylysynda oiyn alaŋy üşın oryn bölu jönınde qūrylys saluşylarǧa talap qoiylsa degen tılek aityldy.

Deputattar ata-analar tarapynan synǧa ūşyramau üşın jekemenşık balabaqşalardy aşu erejesın qataŋdatudy ūsyndy, tärbie men oqytu qazaq tılınde jürgızıletın balabaqşalar sanyn ūlǧaituǧa bailanysty Bılım basqarmasy basşysynyŋ ūstanymyn qoldaitynyn bıldırdı, balabaqşalarda tamaqtanu tarifın ūlǧaitudy, balabaqşalar ştatyna dietolog bırlıgın engızudı qoldady, qosymşa qūrylys jäne jaŋa bas josparǧa engızıluı tiıs äleumettık nysandar (jeke balabaqşalar, dene şynyqtyru-­sauyqtyru keşenderı jäne t. b.) mäselesın jeke otyrysta talqylaudy ūsyndy.

Komissiia töraǧasy otyrysty qorytyndylai kele, komissiianyŋ qarauyna şyǧarylǧan mäsele qaralǧanyn jäne deputattardyŋ eskertuı men ūsynysy eskerıle otyryp, tiıstı qauly qabyldanatynyn habarlady.

P.S: Subsidiialau ne beredı: bırınşıden, bala­baqşalardaǧy kezektı edäuır tömendetedı, jergılıktı biudjetten memlekettık bılım beru tapsyrysy ornalastyrylady. Ekınşıden, jeke balabaqşalardaǧy, tärbielenuşınıŋ jasyna qaramastan, tamaqtanuǧa jūmsalatyn şyǧyndardyŋ 100 paiyzyn öteu josparlanady. Qarajat ötınımderdıŋ tüsuıne bailanysty anyqtalady. Qanşa oryn anyqtalsa, sonşa orynǧa qarjy bölınedı. Qazırgı uaqytta 398 jekemenşık balabaqşada memlekettık bılım beru tapsyrysy qoldanysta. Būl – bır balaǧa aiyna 46189 teŋge bölınedı degen söz. Jalpy, jeke ūiymdardyŋ memlekettık bılım beru tapsyrysy üşın kelesı talaptar mektepke deiıngı ūiymnyŋ materialdyq-tehnikalyq bazasynyŋ normativtık-qūqyqtyq aktılerge mındettı türde säikestıgı, iaǧni sanitarlyq-epidemiologiia­lyq normalardyŋ saqtaluy jäne de tamaqtanu üşın ata-ananyŋ aqy töleu jiyntyǧy aiyna 20800 teŋgeden aspauy qajet.

Taǧyda

Gülşat Saparqyzy

«Astana aqşamy» gazetınıŋ tılşısı, aqparat salasynyŋ üzdıgı

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button