Ä.Mämbetov atyndaǧy Memlekettık drama jäne komediia teatrynda aqyn Aqberen Elgezektıŋ «Bolmaǧan balalyq şaq» povesı jelısımen sahnalanǧan ädebi şyǧarma attas dramanyŋ premerasy öttı. Spektakldıŋ qoiuşy-rejisserı – Äli Bidahmet.
Qoiylym avtorlyq baiandau täsılımen bastalyp, örbıp otyrady. Ömırbaian tuyndysy eş qospasy joq şynaiy ömırge negızdelgen. Sonysymen tartymdy bolyp otyr. Mūnda tuǧan äkeden erte qalyp, naǧaşylardyŋ, odan keiın qatygez ögei äkenıŋ qolynda ösken jetım balanyŋ aianyşty ömırı baiandalady. Bas keiıpker – aqynnyŋ bala beinesı.
Bır aita keterlıgı, ädebi tuyndy araǧa az uaqyt salyp, biyl ekı teatrda qatar sahnalandy. Almatylyqtar osy ataumen spektakldı Ǧ.Müsırepov atyndaǧy Qazaq memlekettık akademiialyq balalar men jasöspırımder teatrynan tamaşalady. Al astanalyqtar teatr reformatorynyŋ atauy berılgen öner oşaǧynan körıp, köl-kösır äser aldy.
Osydan 15 jyl būryn jazylǧan povestı avtor şyǧarmalaryn bala kezınen süiıp oqyǧan körnektı qalamger Berdıbek Soqpaqbaevtyŋ ruhyna arnady. Prozaǧa qalam tartuynyŋ sebebı – ışte jinalyp qalǧan küizelıstı şyǧaru. Jalpy kez kelgen şyǧarmaşylyq iesınıŋ qiyn taǧdyry bolmasa, qūdırettı tuyndylardyŋ tuuy neǧaibyl. Atalmyş şyǧarma soǧan taǧy köz jetkızedı. Avtor Astanadaǧy premeraǧa qatysyp, ony jazudaǧy maqsaty jaiynda aitty.
«Būl – kez kelgen auylda oryn aluy mümkın oqiǧa. Jetımdık problemasy tek qana qazaqtyŋ emes, bükıl älemnıŋ problemasy. Sondyqtan būl şyǧarmany jazǧan kezde, bır jetım balanyŋ qolyna tüsse, onyŋ bolaşaǧy özınıŋ qolynda bolyp, talpynsa ülken azamat bolatynyn, şuaqty, jarqyn ömırge jetetının bılsın dep jazdym. Ekınşıden, qolynda jetım bala bar, jetım asyrap otyrǧan ülken kısıler sondai balanyŋ jan düniesı müldem basqa bolatynyn tüsınsın, onyŋ näzık, jaralanǧyş jüregın aiasyn, basynan sipap qoisyn degen aldymda maqsat tūrdy» dedı aqyn Aqberen Elgezek.
Premeraǧa Astana qalasy Mädeniet basqarmasynyŋ basşysy Jaŋabai Meiırmanqūlov qatysyp, kezınde osy şyǧarmany oqyp äserlengenın aita kele, avtordy teatr ūjymy atynan «Ä.Mämbetov atyndaǧy» tösbelgımen marapattady. Spektaklde ärtıster eŋbegın erek atap ötu kerek, barlyǧy özıne bekıtılgen rölderdı berıle keskındep şyqty. Bas keiıpker, iaǧni bala Aqberennıŋ beinesın akter Qazbek Amanjol somdady. Bızge Aqoştyŋ Semei poligonynyŋ zardabynan mügedek bolyp qalǧan aǧasy Danyşpandy oinaǧan akterdıŋ önerı erekşe ūnady.
Bibıgül JEKSENBAI, senator:
– Bır küldırıp, bır küŋırentken, körermen köŋılınıŋ pernelerın basyp, jüregın syzdatyp, közıne jas keltırgen qoiylym qoǧamdaǧy būrynǧy men qazırgı dertterdı körsetedı. Döp basady. Oilandyrady.
Äuel basta şyǧarmaǧa arqau bolǧan balanyŋ ışkı, syrtqy arpalysy endı körermendı sol sezımdı sezınuge, sol ortanyŋ arasynda boluǧa mümkındık berıp otyrǧandai. Bır künde äkeden aiyrylyp, anadan tırıdei jetımdık körgen, ögei äke qorlyǧyn sezgen, tauqymettı bala kezden belı qaiysyp kötergen Aqoş – basty keiıpker. Aqoş – ädettegı qoiylymdaǧydai körkem qiialdyŋ tuyndysy emes, ömırde bar, aqynnyŋ özı. Özımız bıletın – Aqberen.
Qoiuşy-rejisserı Äli Bidahmettıŋ alǧaşqy eŋbegınıŋ bırı ekenıne qaramastan, tyŋ täsıl, ädemı şyǧarmaşylyq qoltaŋbasy, fälsafalyq qadamy aiqyn baiqalady. Sahnaǧa «Moskvich» kölıgın aidap kelu, sırkırep jauǧan jauyn, kün kürkırep, naizaǧai jarqyrauy siiaqty jaŋa tehnika täsılderın de körkem paidalanady. Spektakldı äsem äuenmen körkemdegen Sūltan Tūrsynbekov te körermen köŋılınıŋ kıltın tauyp, şyǧarmanyŋ şynaiylyǧyn küşeite tüsken. Akterlerdıŋ bärı öz rölın sondai şynaiy somdap, olardyŋ akter ekenın tıptı ūmytyp ketesıŋ.
Jalpy qazaq teatrynda örleu däuırı bastalǧandai. Zalda ine şanşar jer bolmady. Bır jarym saǧattyq qoiylymdy ekı aiaǧynan tık tūryp körıp şyqqan körermender – Atyrau, Şymkent, Semeiden däl osy premerany köruge kelgen aǧaiyndy körıp quandym. Qoǧam mūndai şynaiy düniege şölırkep qalǧan. Ūltty moraldyq azǧyndyqtan, sezımdık jadaulyqtan qūtqaratyn, ruhaniiatymyzdy küşeitetın osyndai dünieler köp bola bersın!
