«ASTANA AQŞAMY» gazetınıŋ medisina
qyzmetkerlerı künıne arnalǧan qosymşasy
ABZAL JANDAR ARDAQTALDY
Keşe «Qazaqstan» ortalyq konsert zalynda medisina qyzmetkerlerınıŋ käsıbi merekesı atalyp öttı.
Keiıngı jyldary elımızdıŋ medisina salasy qarqyndy damuda. Öitkenı, sala qyzmetkerlerınıŋ märtebesın köteru jäne olardy barynşa qoldau Memleket basşysynyŋ ünemı nazarynda.
Bügınde elımızde densaulyq saqtau salasynda 65 myŋnan astam därıger, 150 myŋdai meiırbike jäne 13 myŋ farmasevt eŋbek etude. Saltanatty jiynda Densaulyq saqtau ministrı Salidat Qaiyrbekova QR Premer-ministrı Serık Ahmetovtıŋ jäne Memlekettık hatşy Marat Täjinnıŋ qūttyqtau hattaryn oqyp berdı.
Jalpy, densaulyq saqtau salasyn damytudyŋ 2011-2015 jyldarǧa arnalǧan «Salamatty Qazaqstan» memlekettık baǧdarlamasy maŋyzdylyǧymen erekşelenedı. «Medisina qyzmetı, äsırese auyldyq jerlerde jetıldırılude. Emhanalar men auruhanalar jaŋa qūrylǧylarmen jabdyqtaluda. Zamanaui medisinalyq tehnologiialar engızılıp, qyzmetkerlerdıŋ käsıbi şeberlıgı artuda. Osynyŋ barlyǧy – elımızdıŋ tūrǧyndaryna sapaly medisinalyq kömek körsetu üşın jasaluda. Otandyq densaulyq saqtau salasynyŋ jetıstıkterı – elımızdıŋ barlyq medisina qyzmetkerlerı eŋbegınıŋ nätijesı. Barlyq özgerısterdıŋ tabysty ıske asyryluynyŋ kepılı – qyzmetkerlerdıŋ bılımı, täjıribesı jäne şeberlıgı» dei kele, Salidat Qaiyrbekova medisinalyq ahualdyŋ bügıngı jai-küiımen keŋınen tanystyryp öttı.
Saltanatty jiynda Astana äkımı İmanǧali Tasmaǧambetovtyŋ sala qyzmetkerlerıne arnap joldaǧan qūttyqtau hatyn qala basşysynyŋ orynbasary Aida Balaeva oqyp berdı. Onyŋ aituynşa, bügınde elordanyŋ medisina salasy aitarlyqtai alǧa basuda. Sapaly qyzmet körsetetın medisinalyq ortalyqtar zamanaui qūrylǧylarmen jabdyqtalǧan. «Biyl – Astananyŋ on bes jyldyq mereitoiy. Az ǧana uaqyt ışınde elordamyz güldenıp, medisinalyq ahual edäuır jaqsardy. Halyq sany da artyp keledı. Būl – elordalyqtardyŋ densaulyǧyn jaqsartuda tynymsyz eŋbek etıp kele jatqan abzal jandardyŋ ǧana quanyşy emes, tūtas qoǧamnyŋ quanyşy. Barlyqtaryŋyzdy şyn jürekten qūttyqtaimyn, eŋbekterıŋız jana bersın» dedı A. Balaeva.
Būl keşte respublikanyŋ densaulyq saqtau salasyna zor üles qosqan qyzmetkerler arnaiy marapattaldy. Käsıbi bılıktılıgımen közge tüsken därıgerlerge «QR Densaulyq saqtau ısınıŋ üzdıgı», «Densaulyq saqtau ısıne qosqan ülesı üşın» tös belgılerı, QR Ükımetınıŋ, QR Densaulyq saqtau ministrlıgınıŋ jäne Astana qalasy äkımınıŋ Qūrmet gramotalary tabys etıldı.
Jiyn soŋy Qazaqstan estrada jūldyzdarynyŋ qatysuymen merekelık konsertke ūlasty.
Gülmira AIMAǦANBET
Tynymsyz travmatologiia
Auru aityp kelmeidı ǧoi. Kütpegen jerden jyǧylyp qalyp jaraqat alsaq, bırınşı bolyp travmatolog mamannyŋ kömegıne jügınemız. Travmatologtardyŋ tynymsyz jūmys ısteitını ras. Jiyrma tört saǧat boiy jazataiym qol-aiaǧy mertıgıp qalǧan nauqasqa alǧaşqy kömek körsetetın de solar. Jaraqatty jazyp, buyndy bekıtetın de solar. Jūmysy jeŋıl därıger bolsyn ba? Joq, ärine. Būl oraida, elordalyq travmatologtardyŋ jūmysy tıpten auyr ekenın aituymyz kerek. Sebebı, bas qalada nebärı ekı-aq travmatologiialyq punkt bar. Bız sonyŋ bırı – bılıktı de täjıribelı därıger, medisina ǧylymdarynyŋ doktory Nūrlan Batpenov basqaratyn Travmatologiia jäne ortopediia ǧylymi-zertteu institutynyŋ travmatologiialyq punktıne arnaiy bardyq. Maqsatymyz – künı-tünı jūmys ısteitın būl mamandardyŋ jūmysymen jaqynyraq tanyssaq degen niet. Sonymen…
Bızdı travmatologiialyq bölımnıŋ meŋgeruşısı Ädılbek Jylqybaqov qarsy aldy. Gazet tılşısı ekenımız- dı aityp, özımızdı tanystyrdyq. Öz tarapynan ol da bızge sondai qūrmet körsettı. Söitıp, tanystyǧymyz bastalǧan soŋ, äŋgımenıŋ älqissasy atalǧan mekemenıŋ tarihynan bastaldy. Ortalyqtyŋ aşylǧanyna – attai on bır jyl. Osy aralyqta ondaǧy aq halattylar myŋdaǧan adamǧa em-dom jasap, aiaǧynan tık tūrǧyzdy. Travmatologiialyq punkttıŋ de aşylǧanyna sonşa jyl. Söz basynda aittym ǧoi, būl bekettıŋ jūmysy auyr dep. Olai deitınımız, būl jerde Almaty jäne Esıl audandarynyŋ tūrǧyndaryna qyzmet körsetıledı. Al, ekınşı beket saryarqalyqtardy qabyldaityn temırjolşylar auruhanasynda.
Därıgerler jüktememen jūmys ısteidı
Qala tūrǧyndarynyŋ kün saiyn artyp kele jatqanyn eskersek, sözımızdıŋ jany bar ekenıne senesız. Negızınde, travmatologiialyq punktter şamamen 100-150 myŋ adamǧa kömek körsetu kerek. Barlyq eldegı jalpyǧa ortaq täjıribe osylai deidı. Sonda 800 myŋǧa juyq halqy bar Astanaǧa qazırdıŋ özınde 4 travmpunkt kerek eken. Statistikalyq naqty derekten bölek, beiresmi jaǧdaida, iaǧni, tırkeusız tūryp jatqan adamdy qospaǧannyŋ özınde esep osylai körsetıp tūr. Naqty mysal, kün saiyn bölım mamandary 120 adamdy qabyldaidy. Ekı beket, kezekşı därıger, medbike, bır sözben aitqanda, qyryq tört maman üşın būl tym köp. Ai saiynǧy körsetkış 3-4 myŋ aralyǧynda eken. Soŋǧy bes aidyŋ özınde 17 myŋ adam kelgen. «Därıgerlerımızde bos uaqyt atymen bolmaidy, – degen bölım meŋgeruşısı, – Bızdıŋ travmatologiialyq ortalyqtyŋ bedelın eŋbegımızben däleldedık. Barlyq nauqasqa bırdei qaraimyz. Şeneunık pen qarapaiym halyqtyŋ, tıptı jūmyssyz adamnyŋ arasynda aiyrmaşylyq joq. Olardyŋ bärın kömekke mūqtaj nauqas dep bılemız. Ärı bärıne bırdei kömek körsetemız» dep aǧynan jaryldy.
Bız barǧanda kezekte on şaqty adam otyr eken. Bırınıŋ tısı, bırınıŋ qoly synǧan, endı bırı aiaǧyn syltyp basyp kelıp otyr. Kezektı pasienttı qabyldap, qajettı kömektı körsetıp otyrǧan kezekşı därıgermen tıldestık. Özın Ertısbai Moldageldinov dep tanystyrǧan ol bır saǧat būryn qolyn syndyryp alǧan nauqasqa blokada qoiyp jatyr eken.
Keluşıler qyr körsetedı
Bır därıger bır nauqasqa kömek körsetu üşın bırşama uaqyt ketedı. Jarany qarau, qajet bolsa, ony tazalau, rentgenge tüsıru, gips salu jäne basqasy bar. Aitaiyn degenım, mamandar nauqastar jiı aiqai-şu şyǧarady dep şaǧymdanady. Tıptı, künı keşe ǧana bolǧan bır oqiǧadan mysal keltırıp berdı. Bır äiel «menıŋ şeşemdı osynda jatqyzyp, emdeŋder» dep anasyn Aqtöbeden ertıp äkelıptı. Al arnaiy rūqsat qaǧaz, kvotasy joqty qabyldamaitynyn aitqan därıgerge tepsınıp, qyr körsetıp ketıptı.
Taǧy bır mysal, aiaǧyna ballon qūlaǧan jıgıt bır aptadan soŋ «aiaǧymdy rentgenge tüsırıŋder» dep kelıptı. Mūndai jaǧdai onsyz da şaruasy şaş etekten därıgerdıŋ uaqyty men mazasyn alary sözsız.
Jaraqattyŋ da türlerı bar
Alǧaşqy aşylǧan jyldary keluşılerdıŋ sany 40-qa jeter-jetpesten bolatyn. Qazırgı körsetkıştı aittyq. Ädette, adamdar qystyŋ künı kök taiǧaq mūzda köp syndyratyn. Qazır qūrylysqa jan bıtken kezde de keluşıler sany azaimai otyr. Jaraqatpen keletınderdı bırneşe topqa böluge bolady. Mysaly, tūrmystyq jaraqat köp jaǧdaida qūlap nemese qol-aiaǧyn qaiyryp alǧandy aitady. Al qūrylys alaŋynda qūlap alǧandy öndırıstık deidı. Keluşılerdıŋ köbı sporttyq travma degen diagnozben qaitady. Sportpen mülde ainalyspaityn jandar bır künı bılek sybanyp sportpen şūǧyldanudyŋ soŋy osyndai jaraqat alumen aiaqtalady. Adamnyŋ qol-aiaǧy ūzaq jattyǧu arqyly üiretıp, sodan soŋ ǧana sportty oilau kerek. Iаǧni, sportqa bırden emes, bırtındep kelu kerek degenge saiady būl. «Auyryp em ızdegennen auyrmaityn jol ızde» degendei, auyrmaiyn deseŋız, asyqpau kerek. Öitkenı, basqa keletın jaranyŋ bärı asyqqannan bolatyn körınedı.
«Eşqaşan asyqpau kerek. Sebebı, asyǧudyŋ soŋy süiektıŋ synuyna nemese zaqymdaluyna äkelıp soǧady». Senıŋız, būl – mamannyŋ pıkırı.
Salǧyrttyq san soqtyrady
Salǧyrttyqty bız därıgerlerge emes, nauqastarǧa qatysty aityp otyrmyz. «Keibır adamdar jaraqat alǧan boida travmatologiiaǧa keludıŋornyna üi jaǧdaiynda özınşe emdep jatyp alady. Araǧa bırneşe kün, tıptı, bır apta salyp qana därıgerge keletınder bar. Keide uaqytyly kelmegennıŋ saldarynan aurudyŋ asqynyp ketetını bar. Mūndai medisinalyq kömektı aluǧa der kezınde kelmeitınder köp. Jalqaulyqtyŋ soŋy jaqsylyqqa äkelmeidı» deidı sūhbattasymyz Ä.Jylqybaqov.
Aitpaqşy, aqyly qyzmet turaly sūraq qoiyp edık. Osy kezde densaulyq saqtaudyŋ qoldanystaǧy zaŋynan şikılık şyqty. Bügınde elordaǧa näpaqa tabu üşın öz elımızden bölek, özge elderden jūmysşylar köptep aǧyluda. Mıne, bızdıŋ eldıŋ zaŋdarynda şeteldıkterge medisinalyq qyzmet körsetu mäselesı naqtylanbaǧan. Köp jaǧdaida olarǧa qyzmet körsetıledı, al aqysy tölenbeidı. Sebebı, olardan aqşa alu tetıgı körsetılmegen. Al şeteldıkterge körsetıletın ol kömek memleket biudjetınen bölıngen aqşa ekenı aidan anyq. Esesıne, bızdıŋ azamattar sol elderge barmas būryn mındettı medisinalyq saqtandyru räsımdeulerı kerek. Öitpegen jaǧdaida, ol eldıŋ esıgı tūrmaq, tesıgınen kırgızbeidı. Al, aq halattylar «Aldymyzǧa kelgen nauqasqa aldymen aqşa töle, sosyn baryp emdeimız dep qalai aitamyz?! Bızdıŋ mındetımız – adam ömırın araşalau. Ärı-berıden soŋ bızge tegın kömek körsetudı mındettep otyr» deidı. Mındettep otyrǧan – Ükımettıŋ mındettı medisinalyq kömek körsetu turaly qaulysy eken. Onda därıgerler aldyna kelgennıŋ bärıne bırdei kömek körsetu kerektıgı jazylǧan.
Densaulyqqa den qoiu kerek
Aigül SEGIZBAEVA, Astana qalasy Densaulyq saqtau basqarmasynyŋ basşysy:
– Aigül Kimqyzy, erteŋ elımızdıŋ aq halatty mamandary töl merekesın atap ötpek. Osy oraida, sızge Astananyŋ densaulyq saqtau salasynyŋ jai-küiıne atysty bırer saualymyzdy qoisaq dep edık. Aityŋyzşy, elordalyqtardyŋ densaulyǧy qalai?
– Bas qalanyŋ densaulyq saqtau salasy soŋǧy jyldary qarqyndy damyp, jūmys bır jüiege keldı. Basqarmanyŋ mındetı – medisinalyq qyzmettı qoljetımdı etıp, sapasyn arttyru arqyly elordalyqtardyŋ densaulyǧyn jaqsartu. Emdeu- profilaktikalyq şaralardy jüzege asyrudyŋ arqasynda bız jaqsy körsetkışterge qol jetkızdık. Soŋǧy jarty jylda ışkı migrasiianyŋ esebınen qala halqynyŋ köbeigenı belgılı. Dese de, auru men ölım azaiyp, ömır süru jasy ūlǧaiǧany baiqalady.
– Astana keibır auru türlerınıŋ körsetkışı boiynşa respublikada köş bastap tūr dep aitylǧan bolatyn keibır BAQ-tarda. Osy körsetkışterdı tömendetu maqsatynda qandai jūmystar ıstelıp jatyr?
– Bır jyldary elımızde jäne elordada tuberkulez ben jürek aurulary köbeiıp kettı. Soŋǧy bes jyl boiy tuberkulez dertıne
şaldyqqandar sanynan Astana şynymen de respublika boiynşa bırınşı orynda tūrǧan-dy. Qazır atalǧan dertpen auyratyndar sany 19,1 paiyzǧa, al onyŋ saldarynan bolatyn ölım 20,5 paiyzǧa azaidy. Osy maqsatqa jetu üşın 2012 jyly Astana qalasynyŋ tuberkulezge qarsy konsepsiiasy qabyldandy. Astananyŋ arnaiy ftiziopulmonologiialyq keŋesı qūryldy. Sol siiaqty kardiologiialyq qyzmette de auyz toltyryp aituǧa bolatyn jetıstıkterımız bar. Tek qana №2 qalalyq auruhana stasionarynyŋ jedel jūmysy jyl saiyn jürekke 1500-den astam operasiia jasauǧa mümkındık berıp otyr. Sonyŋ 60 paiyzy jedel ärı aşyq jürekke jasalady. Keiıngı üş jylda qan ainalym jüiesı de jaqsy körsetkışterge ie boldy. Osy jerde köptegen aurudyŋ bastapqy kezeŋı skriningtık tekseru kezınde anyqtalyp otyrǧanyn basa aituymyz kerek. Sondai-aq, joǧary tehnologiialyq jedel operasiialardyŋ arqasynda ölım körsetkışı 44 paiyzǧa azaidy. El aumaǧynda jüzege asyrylyp jatqan respublikalyq jäne jergılıktı biudjetten qarjylandyrylatyn baǧdarlamalardyŋ arqasynda ötken jyly bırqatar körsetkışterge qol jetkızdık. Atap aitsaq, adam ömırı 73,3 jasqa deiın ūzaryp, tuu körsetkışı 2,3 paiyzǧa köbeidı. Bala ölımı 11, ana ölımı 4,4 ese azaidy.
– Köp auru der kezınde qaralmaǧandyqtan asqynyp jatady. Halyqtyŋ salamatty ömır salty turaly sauatyn köteru üşın ne ıstep jatyrsyzdar?
– Ūlt saulyǧy Elbasymyz Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ är Joldauynda aitylyp keledı. Bızdıŋ jūmysymyzdyŋ maqsaty da sol – salamatty ömırdı qalyptastyru. Ärine, bız öz tarapymyzdan «Auyryp em ızdegenşe, auyrmaityn jol ızde» qaǧidasyn halyqtyŋ sanasyna qūiu üşın jūmys ıstep jatyrmyz. Osy oraida, basqarmanyŋ janynan 1999 jyly Salauatty ömır saltyn qalyptastyru ortalyǧy qūrylǧanyn atap ötuımız kerek. Ortalyqtyŋ maqsaty – aty aityp tūrǧandai, salamatty ömırdı nasihattau. Qūrylǧan künnen bastap bügınge deiın temekı, ışımdık, esırtkı paidalanudyŋ körsetkışın az da bolsa kemıtuge septıgın tigızdı. Sondai-aq, äleumette keŋ taralatyn aurulardy azaityp, reproduktivtık saulyqty nasihattaidy. Basqarma tarapynan atalǧan maqsatqa jetu üşın jüielı jūmys atqarylyp otyrady. Eŋ bastysy, är adam öz densaulyǧyna den qoiuy kerek.
– Qala tūrǧyndary tarapynan emhanadaǧy qyzmet sapasyna aitylatyn synnyŋ qatary köp edı. Jalpy, qaladaǧy medisinalyq mekemelerdegı kadr mäselesı qalai şeşılıp jatyr?
– Atalǧan mäsele bız üşın öte maŋyzdy. Jyl saiyn basqarma joǧary oqu oryndary tülekterınıŋ järmeŋkesıne qatysady. Ärı būl baǧyttaǧy jūmysymyz nätijesız emes. Mysaly, 2012 jyly basqarma 129 jas mamandy jūmysqa ornalastyrdy. Densaulyq saqtau salasyn jüielı türde halyqaralyq standarttarǧa köşıru üşın 2013 jylǧa 165 444 800 teŋge bölındı. Onyŋ 119 001 000 teŋgesı jergılıktı, al 46 443 800 teŋgesı respublikalyq biudjetten berıldı. Būǧan qosa osy jyldyŋ bes aiynda alys-jaqyn şet memleketterde 973 adam bılıktılıgın arttyru kursyna qatysyp qaitty. Basqa da bılım men bılıktılıktı arttyryp, täjıribe almasudy dıttegen oqularǧa qatysyp jatyr. Būl Astanadaǧy medisinalyq qyzmet sapasyn damytatyny sözsız.
Üzeŋgı qaǧysqan üzdıkter
Medisina qyzmetkerı künı merekesı qarsaŋynda QR Densaulyq saqtau ministrlıgınıŋ bastamasymen «Üzdık provizor» respublikalyq baiqauy öttı.
On ekı jyldyŋ ışınde būl konkurs atalǧan mamandyqtyŋ bedelın arttyruǧa, provizorlardyŋ käsıptık şeberlıgın, bastamasy men şyǧarmaşylyq äleuetın jetıldıruge septıgın tigızetın tamaşa dästürge ainaldy. Respublikalyq baiqauda Densaulyq saqtau ministrlıgınıŋ Medisinalyq jäne farmasevtikalyq qyzmettı baqylau departamentterı ötkızgen qalalyq jäne oblystyq «Üzdık provizor» jeŋımpazdary qatysty.
Sondai-aq «Densaulyq saqtau salasyndaǧy üzdık täuelsız sarapşy» atalymyndaǧy baiqau osymen ekınşı märte ötkızılıp otyr. Maqsaty – joǧary bılıktı, daryndy täuelsız sarapşylardy anyqtau, qoldau jäne yntalandyru, sondai-aq, olardyŋ bedelın arttyru bolyp tabylady.
«Üzdık pasient» baiqauynyŋ jeŋımpazy bolyp №4 qalalyq emhana emdeluşısı Berık Mahat atanyp, kelesı kezeŋde baq synasatyn boldy.
Astanaǧa elımızdıŋ barlyq öŋırlerınen 8 ozyq medisinalyq sarapşy jinaldy. Olar bılıktılıgı joǧary, täuelsız sarapşy retınde jūmys ötılı bar, jasaǧan zertteulerdıŋ sanyn esepteu arqyly ırıktep alyndy. Baiqau barysynda qatysuşylar özderınıŋ täjıribelerı men maşyqtaryn körsetetın beinerolikterdı körsettı, sondai-aq äŋgımelesuden öttı. Arnaiy qūrylǧan komissiia qyzu pıkırtalas nätijesınde üş jeŋımpazdy taŋdady.
Baiqaudyŋ barlyq qatysuşylary «Qazaqstan» OKZ-da ötetın Medisina qyzmetkerlerı künıne arnalǧan saltanatty ıs-şaraǧa qatysty.
Zeinep ZAIYT
SAL DERTIN DENDETPEGEN
Jaqynynyŋ janyn qoiarǧa jer tappai qinalyp jatqanyn körgende et jürektı pendenıŋ qai-qaisysyda Alladan «dertıne şipa bere kör!» dep tıleidı. Äpkemız «ekı aiaǧynan jan ketıp, tösek tartyp qalypty» degendı estıgende bız de Jaratqanǧa jalbaryndyq. Sondaida«därıger bolmaǧan ekenbız» degenoi keledı eken. Özı emşı bolmaǧan soŋ, tuǧan-tuystyŋda ūlar-şu bop, köŋıl sūrai kelgennen basqa bererkömegı qaisy?! Aq halattyabzal jannyŋ qadırın jete tüsınetın kez de osy tūs şyǧar, bälkım.
KLARANYŊ QARAPAIYMDYLYǦY JÜREGIMIZDI JYLYTTY
Nemere äpkemız Töleuış Halymqyzy ūzaq jyldardan berı mektepte ūstaz bolyp qyzmet etıp keledı. Şäkırtterınıŋ aldy – bügınde bır-bır otbasynyŋ iesı, beldı qyzmetkerler, bılıktı mamandar. Özı de: «Ūstaz – ekınşı ana sekıldı, -dep otyrady. – Sebebı, anasy üşın bala qanşa jasqa kelse de eseigenı bılınbeidı. Bız de tülekterımızdıŋ 2-3 balanyŋ äkesı atanyp, eresek tartqanyna sengımız kelmei tūrady».
Biylǧy oqu jylyn tabysty tämamdap, iyqtaǧy jükten endı jeŋıldedık-au dei bergende, ūstazdyŋ densaulyǧy syr berdı. Segızközden semserdei qadalǧan dert tyrp etkızbesten tösekke aŋǧan. Sap-sau jürgen adam bır-aq künde qasyqpen as ışıp, kısı qolyna qarap qalǧany bärımızdı de qynjyltpai qoimady. Sauyǧyp keter dep, qarailap baqqanymyzdan tük şyqpaǧan soŋ, jedel järdem şaqyrdyq. Olar bırden №2 qalalyq auruhanaǧa jetkızdı. Ürei men küdık bilegen köŋılımız äpkemız künı erteŋ aiaǧynan tūryp ketedı degenge kümändana berdı. Degenmen, «ümıtsız – şaitan» dep özımızdı jūbatyp baqtyq.
Auyr hälde jetken ony qabyldau bölımınde qarsy alǧan nevrolog Klara Qanatqyzy bırden nauqasqa palata taǧaiyndatqyzyp, öz qarauyna aldy. Auruhanaǧa tüskennen keiıngı üşınşı künı «äpkemız aiaǧynan tūrdy» degen habar jetkende, öz qūlaǧymyzǧa özımız senbedık. Janymyzdy jegıdei jegen «sal bop qalsa qaittık?» degen qorqynyştan arylǧanda balaşa şattanyp, quanyştyŋ köz jasyna erık berdık. Jas ta bolsa bılıktılık tanytqan mamanǧa alǧysymyzdy jaudyrypjatqanymyzda ol «men jai ǧana öz mındetımdı oryndadym» dep jauap qatty. Onyŋ qarapaiymdylyǧy onsyz da qalai alǧysymyzdy bıldırerımızdı bılmei eljırep tūrǧan jüregımızdı jylytyp jıbergenın jasyra almaimyz.
ALǦYSQA BÖLENGEN BÖLIM
№2 qalalyq auruhananyŋ nevrologiiabölımı 2010 jyly qūrylǧan jäne qazırgıuaqytqa deiın Qazaqstandaǧy nerv jüiesınde patologiialary bar nauqastarǧa mamandandyrylǧan medisinalyq kömek körsetetın aldyŋǧy qatarly bölımşe bolyp tabylady. Bölımşenıŋ därıgerlık qūramy medisinaǧylymdarynyŋ kandidattary, bırınşı jäne joǧary sanattaǧy nevrologtardan tūrady. Atap aitsaq, Densaulyq saqtau basqarmasynyŋ bas nevrology Baǧyjan Syzdyqova, Medisina ǧylymdarynyŋ kandidaty, joǧary sanatty därıger Äliia Jūmahaeva, bırınşı sanatty därıger Klara Älmahanova jäne Şynar Aitjanova men Gülnūr Äşırbekova – osy bölım qyzmetkerlerı. Kei ailarda dertı meŋdegen 80-90 adam osy därıgerlerdıŋ kömegınejügınedı. Bölımde 30 oryndyq 16 palata bar. Onyŋ 5-euı aqyly türde emdeluşılerge arnalǧan.
Sonymen qatar, mūnda şaşyraŋqy skleroz jäne polinevropatiia kezındegı terapevtık amaldardy zertteu jäne jetıldırumen nerv jüiesınıŋ auyr autoimmundyq patologiiasy uaqytyndaǧy immunomoduliasiialauşy terapiiany qoldanu; epidemiologiiadaǧy, klinika jäne epileptologiiadaǧy emdeu sūraqtary; midyŋ degenerativtık jäne tamyrly patologiialary problemalary syndy taqyryptarda ǧylymi-zertteu jūmystary jürgızıledı.
Mūndaǧy emdeu jūmystary demielindendıruşı patologiialary, midyŋ neiro-būlşyqettık jäne degenerativtık aurulary, serebrovaskuliarlyq patologiialary, nerv jüiesınıŋ tūqymqualauşylyq jäne basqa da aurulary bar nauqastarǧa kömek körsetudıŋ respublikalyq jäne halyqaralyq standarttary negızınde jüzege asyrylady. Autoimmundyq aurulardy emdeude immunosupressiialyq medikamentozdyq jäne effektivtı terapiialyq täsılder qoldanylady jäne zamanaui fizioterapevtık emdık proseduralardy engızu arqyly neiroreabilitasiialyq qyzmetterkörsetıledı. Al, diagnoz şyǧaruda elektrofiziologiialyq jäne neirovizualdyq zertteulerdıŋ zamanaui täsılderı keŋınen qoldanylady.
Serıkgül
MÄDENİET
AQJARMA TILEK AITAMYZ
Bügın elımızdıŋ aq halatty mamandary töl merekesın merekelep jatyr. Aq halattylardyŋ arasynda bılıktı jäne bılımdı abzal jandar bar. Sondai ısıne adal, käsıbın janymen jaqsy köretın mamannyŋ bırı – №4 emhananyŋ jalpy täjıribe bölımınıŋ meŋgeruşısı Meiramgül Bazarbaeva. Ol öz ısın tek aldyna kelgen emdeluşını qarau ǧana emes, onyŋ aiaǧynan tık tūrǧanǧa deiın qajettı emın jasap, tılekşı bolu kerek dep tüsınedı. Bız, Meiramgül Ahmetqadyrqyzyna balalarymyzdyŋ amandyǧy üşın alǧys aitamyz. Käsıbi merekesımen qūttyqtap, käsıbınıŋ näsıbın körsın deimız.
Qūrmetpen, Süleimender otbasy
GİPPOKRAT ANTYNA ADALDYQ
Basy auyryp, baltyry syzdamaityn pende joq-au bügınde. Syrqattanyp qalsaq, bırden därıger kömegıne jügınetınımız belgılı. Sonda aldymen olardyŋ qabaǧyna qaraitynymyz da ras. Eger jyly şyrai tanytyp, auyrǧan jerımızdı, jaǧdaiymyzdy täptıştep sūrap jatsa, boiymyz bır jeŋıldenıp, jarty auruymyzdan qūtylǧandai küi keşetınımız taǧy bar. Gülnūr Köbeevany alǧaş körgende sondai sezımde bolǧanymyz şyndyq. Onymen jaqynyraq söilese kele, öz mamandyǧyna degen sonşalyqty süiıspenşılıgın, därıgerlık antyna adaldyǧy men nauqasqa degen janaşyrlyq şyn nietın körgende, ol turaly qalam terbemeugebolmas degen oida qaldym.
Jambyl oblysy Jualy audanynyŋ Şymbūlaq auylynda düniege kelıp, orta mekteptı oidaǧydai aiaqtaǧannan keiın Gülnūr Şyrynbekqyzy Qaraǧandy memlekettık medisina akademiiasyn tämamdaidy. Sodan berı özı taŋdaǧan mamandyq boiynşa Astanada eŋbek etıp keledı.
– Adamzat ömırındegı qūndylyqtyŋ bıregeiı – adam densaulyǧyn saqtau ekenın eskersek, nauqas jannyŋ quanǧanyn köru därıger üşın erekşe baqyt, tıptı jeŋıs desek te bolady. Būl rette bızdıŋ ärıptesterımız asa jauapkerşılıktı, şydamdylyqty, öz ısıne degen süiıspenşılıktı qajet etetın ūly mamandyqty meŋgere otyryp, adam janynyŋ zertteuşısı, araşaşysy ǧana emes, sonymen bırge qorǧany da boluǧa ūmtylyp keledı, – deidı bügınde bas qaladaǧy Aqmola oblystyq №2 auruhanada terapiia bölımşesınıŋ meŋgeruşısı G.Köbeeva.
A.ZETULLA
