Altyn MAHANBETOVA, änşı-prodiuser: «ÄNŞI BOLǦYM KELEDI» BAǦDARLAMASY — MENIŊ TÖLQŪJATYM»

– Mamandyǧyŋyzdyŋ altyn qazyǧy ūstazdyq ekenı belgılı. Dese de, qalyŋ qazaq sızdı «Änşı bolǧym keledı» atty joba arqyly tanidy. Būl baǧdarlamanyŋ ideiasy kımge tiesılı?

– İä, «Änşı bolǧym keledı» balalar baǧdarlamasy menıŋ tölqūjatym desem de  bolady.  Tūŋǧyş  ret 2002 jyly nauryz aiynda «Almaty oŋtüstık astana» telearnasynda jaryqqa şyqty. Efirde 10 jyl jürıp,  jas önerpazdarmen bırge erjetken  baǧdarlamam önerge ıŋkär myŋdaǧan örennıŋ «alǧaşqy sahna mektebı» bola bıldı dep oilaimyn. Alǧaş balalar muzykalyq baǧdarlamasyn  aşu  jäne onyŋ taqyryby jaily oilanǧan sätte, bırden oiyma oralǧany   özımnıŋ kışkentai künımdegı «änşı bolǧym keledı» degen armanym bolatyn. Sol balalyq  qiialyma özımnıŋ jobam arqyly qaita oralyp,  balalarmen bırge «Änşı bolǧym keledını»  şyrqap jürgende, közdı aşyp-jūmǧanşa 10 jyl öte şyqqanyn baiqamai da qalyppyn.

– Onjyldyq tarihy bar baǧdarlamamen attas kıtap ta jaryq körgen eken. Ol kıtaptyŋ erekşelıgı nede ärı taralymy qalai bolyp jatyr?

– Qūlaǧy türık, közı qaraqty qauymǧa belgılı, 2009 jyly nauryz aiynda  «Änşı bolǧym keledı» atty balalar muzykalyq komediiasynyŋ tūsauyn kesken bolatynmyn. Ärine, bala janyn tüsınetınder  jäne balalar üşın  būl tuyndy  qyzyqty film boldy dep aita alamyn. Qarjynyŋ tapşylyǧyna bailanysty jarnamasy azdau boldy. Degenmen özımızge jetkılıktı körermender auditoriiasyn jinai bıldık. Synşylar tarapynan oŋ baǧa berıldı. Sondai-aq, kıtabym  da «Änşı bolǧym keledı» dep ataldy. Olai bolatyn sebebı, filmde de, kıtapta da menıŋ balalarǧa arnaǧan şyǧarmaşylyq qoltaŋbam bar.   Än jinaǧymda  belgılı, sondai-aq,  jas  aqyndardyŋ öleŋderıne jazylǧan balalarǧa arnaǧan 94  änım mätını  jäne notasymen, oǧan qosa osy änderdı oryndauşy änşı-önerpaz şäkırtterımnıŋ fotolarymen  «Öner»  baspasynan  jaryq kördı.  Ärı oǧan qosymşa retınde änderımnıŋ üntaspasy MR-3 türınde jaryqqa şyqty. Qazır  «Atamūra» , «Öner» baspalarynan taralyp jatyr.

– Balalar şyǧarmaşylyǧyna bet būrǧanyŋyzǧa on jyldan asty. Qandai oi tüidıŋız? Atalǧan salanyŋ kemşın tūstary men jetıstıgı dep nenı atar edıŋız?

– Balalar şyǧarmaşylyǧyna tübegeilı bet būrǧan alǧaşqy jyldarymda   menıŋ baǧdarlamam efirden apta saiyn körermenmen qauyşatyn jalǧyz balalar  baiqauy bolatyn.  Quanatynym – baǧdarlama soŋynan  köptegen balalar habarlary düniege keldı. Taǧy bır jetıstıgım – «Änşı bolǧym keledı»   balalar änderın tudyruǧa  sazgerler men aqyndarǧa  şabyt berdı.   Qazır bızde balalar änderı bar, bala balaşa än sala alady. Jete almai jürgen kemşın tūsy dep qarjy mäselesın aitar edım.  Sapaly düniege mındettı türde qarjy jetkılıktı türde qūiyluy tiıs. Prodiuserlık ortalyqty aşqan sätten bastap, aldymen Allanyŋ, odan soŋ halyqtyŋ qoldauymen öz künımızdı özımız körıp kele jatyrmyz.

Būdan bölek, aptalyq  baǧdarlamam ǧana emes, jyldar  boiyna merekelık datalarǧa orai ülken sahnalarda  türlı konserttık keşterımdı körermen nazaryna ūsynyp kelemın. Mazmūny, mänı, ssenariiı, oryndalatyn änderdıŋ sapasy  tūrǧysynan kemşılıgı joq  derlık. Al festivalderımde, ökınışke qarai, bırde jaryqtan, bırde dybystan ne bolmasa sahnalyq bezendıruden, ne tüsırılımnen kemşın tūstar kezdesıp tūrady. Onyŋ bärı tüptep kelgende qarjynyŋ jetıspeuşılıgınen  bolatyn jaǧdai.

Jalpy, balalar şyǧarmaşylyǧymen ainalysatyn ūstazdarǧa  qoiar talabym jäne eskertuım – bala balalar änın şyrqau kerek. Būl psihologiialyq tūrǧydan da, fiziologiialyq tūrǧydan da dūrys jol.

– Änşı bolǧysy keletın myŋdaǧan büldırşın sızdıŋ bastamaŋyzben sahnadan baǧyn synap körıptı. Jüzden jüirık şyqqandarynyŋ basyn qosyp Almatyda keş ötkızdıŋız. Endı astanalyq aǧaiynmen kezdespek ekensız…

– Säuır aiynda Abai atyndaǧy ūlttyq opera jäne balet teatrynda «Almaty» estradalyq-simfoniialyq orkestrınıŋ süiemeldeuımen «Änşı bolǧym keledınıŋ» 10 jyldyq mereitoiyna orai avtorlyq keşımdı ötkızdım. Keş barysynda öner jūldyzdarymen  bırge  önerpaz şäkırtterım  bırge qos dauysta menıŋ änderımdı şyrqady. Sol jerde halyqtyŋ aldynda än jinaǧym men üntaspamnyŋ tūsaukeserın jasadym.

Tanymal änşıler men balalar  qos dauysta än salatyn «Men baqytty balamyn » atty festivalımdı jūrtşylyq nazaryna jylma-jyl ūsynudy dästürge ainaldyrǧanym köpşılıkke mälım. Būl da menıŋ töl jobam. Qazır jasyratyny joq, bükıl telearnalarda tanymal änşı men talapker balanyŋ duetın jarysa jasap jatyr.

Al sūraǧyŋyzǧa kelsek, 25 qazan künı «Änşı bolǧym keledınıŋ» on jyldyǧy  aiasynda elordalyq körermenderge arnalǧan şyǧarmaşylyq keşımdı ötkızudı  josparlap otyrmyn.  «Kongress-holl»  saraiynda ötetın konserttık baǧdarlamada  «Astana»  estradalyq-simfoniialyq orkestrınıŋ süiemeldeuımen menıŋ änderımdı elımızge tanymal änşıler men ekı qalanyŋ jas önerpazdary  şyrqaityn bolady. Qazır qyzu daiyndyq üstındemın.  Jandy dauysta ötetın keştıŋ körermenge berer äserı zor bolatynyna senımdımın.

Jazyp alǧan Ainūr ŞOŞAEVA