«ALJİRGE» ARNALǦAN ALǦYSTAR
Saiasi-quǧyn sürgin jäne totalitarizm qūrbandarynyŋ «ALJİR» memorialdy-mūrajai keşeniniŋ aşylǧanyna biylǧy jyldyŋ 31 mamyrynda 5 jyl bolady. Osy az uaqyttyŋ işinde ol elimizdiŋ ǧana emes, älemdik deŋgeidegi qonaqtar at basyn būryp tamaşalaityn şaŋyraqqa ainaldy. Qūrmetti qonaqtar pikiri kitabynan olardyŋ mūrajai turaly jürekten şyqqan sözderin tolqi otyryp oqymau mümkin emes.
Keluşiler eŋ aldymen az uaqyttyŋ işinde osynau taŋǧajaiyp ǧimarat salyp bergen Elbasyna alǧystaryn aitady, şyn jürekten şyqqan rizaşylyqtaryn bildiredi.
Amerikadan kelgen saiasi ǧylymdar doktory, professor Djon Uiliams bylai dep jazady:
– «Eşqaşan qaitalanbaidy». Būl söz barlyq halyqtardyŋ bügingi jäne erteŋgi ūrany boluy kerek. Būdan bylai halyq eşqaşan da diktatordyŋ tepkisinde bolmauy qajet. Barlyq ūlttar tegine, jynysyna qaramai birdei qorǧaluy tiis».
«ALJİR» mūrajaiynyŋ qabyrǧasyndaǧy belgiler «mūndai qasiret eşqaşan qaitalanbasyn» degen sözge sendiredi».
«Mūndai tamaşa mūrajaidy körgenime asa quanyştymyn. Mūrajaida adamdardyŋ qaiǧy-qasireti, jan jarasy aiqyn körsetilgen. Sondyqtan da mūrajai qyzmetkerlerine Avstraliia Parlamenti delegasiiasynyŋ atynan alǧys aitamyn.
Meniŋ būl pikirimdi osynau ūmytylmas japa şegu men jantürşigerlik oqiǧadan tuǧan taŋdanys dep qabyldaŋyzdar, – dep öz qoltaŋbasyn Avstraliia Parlamentiniŋ spikeri P.Slipper qaldyrypty.
Amerika Qūrama Ştattarynyŋ Pensilvaniia universitetinen keluşiler mūrajaidyŋ tarihy düniejüzi üşin asa maŋyzdy ekendigin, «ALJİR»-de otyrǧan äielderdiŋ namysy men batyrlyǧyna taŋ qalǧandyqtaryn jazady.
Ukrainanyŋ halyq deputaty Oleg Leşko: «Stalindik rejimniŋ qylmystyq isteri eşqaşan ūmytylmaidy. «ALJİR» qūrbandaryna – mäŋgi taǧzym» deidi. Moskvalyq belgili jazuşy S.Kineev mūrajaidyŋ eksponattaryna ülken qyzyǧuşylyq tanytqanyn jasyrmaǧan. Jäne mūrajai ūjymynyŋ käsibi şeberlikterine rizaşylyq bildirgen.
Ǧylym doktory L.N.Gumilev atyndaǧy Euraziia Ūlttyq universitetiniŋ prorektory D.Qamzabekūlynyŋ «ALJİR» otanymyzdaǧy airyqşa taǧylymdy oryn retinde uaqyt öte kele älemdi taŋǧaldyratyn tarihi mūrajai bolady», – degen pikiri de jürekke jyly tiedi.
Mūndai jürekjardy lebizderdi mūrajaidy tamaşalauşylardyŋ jii aityp jatuy bizdi sol abyroi biginen körinuge jeteleidi.
Beibitbek Äbdikärimov,
mūrajai qyzmetkeri