Şetelde oqityn qazaq studentterınıŋ keibırı tıldık praktikany joǧaltyp almas üşın qosymşa jūmysqa ornalasady. Öitkenı akademiialyq oqu jyly kezınde jazatyn esseler köp, bıraq auyzşa talqylau az bolatyndyqtan, studenttıŋ aǧylşynşa söileu qabıletı aqsap qaluy mümkın. Sony eskerıp, men de Angliiada jürgenımde jūmysqa tūrǧanmyn. Ondaǧy bır jyldyq täjıribem barysynda britaniialyq ömırdıŋ bız bıle bermeitın jaqtarymen jaqynyraq tanysudyŋ sätı tüstı.
Minimaldy jalaqy – saǧatyna 7,83 funt
Maǧan jūmys ūsynǧan mekeme tamaq servisımen ainalysatyn agenttık edı. Ondaǧy qyzmetkerlerdıŋ tügelge juyǧy Şeffild qalasynyŋ studentterı boldy. Sebebı jūmys ısteu kestesı men şarttary jastarǧa öte yŋǧaily. Mäselen, är düisenbı taŋerteŋ menedjerge qai künderı bos bolatynyŋdy jazasyŋ. Soǧan säikes menedjer senı sol aptadaǧy ıs-şaralarǧa belgıleidı. Jalaqyny jas erekşelıkterıne qarai töleidı. Eger jasyŋ 25-ten assa, onda saǧatyna 7,83 funt sterling alasyŋ (şamamen 3800 teŋge), resmi demalys kezındegı är jūmys saǧatyŋ 11 funt sterlingke (şamamen 5300 teŋge) baǧalanady. Būl – Angliiadaǧy eŋ minimaldy jalaqy. Sabaǧyna da kesırı timeitın ärı qaltasyna da edäuır kömek bolatyndyqtan, mūndai jūmystar jergılıktı studentter arasynda da, şeteldık studentter arasynda da tanymal. Bızder, iaǧni syrttan keluşıler, üşın viza boiynşa aptasyna 20 saǧatqa deiın jūmys ısteuge rūqsat etılgen.
Jaldanǧan agenttıgımız tamaq servisımen ainalysatyn bolǧandyqtan, köbınese daiaşylyq mındettı atqardyq. Sonymen qosa, kei kezderı futbol matchtary men at jarystarynda fast-fud satyp, kassir retınde de jūmys ısteitınbız.
Aǧylşyn toilarynyŋ dastarqany qandai?
Merekelık keşter men banketterde jiı qyzmet körsetkenımız sebeptı, ondaǧy erekşe jaittardy köp baiqap jürdık. Jalpy, aǧylşyn toilarynyŋ bızdegıden eŋ ülken aiyrmaşylyǧy asynda eken. Merekelık dastarqannyŋ mäzırı üş bölıkten tūrady. Äuelı starter retınde adam basyna bır-bır kışıgırım bälış ne salat, sosyn negızgı as, soŋynan desert taratylady. Tamaqty daiaşylar är kısıge jekelei ülestıredı. Iаǧni qonaqtar üstelge endı jaiǧasqanda, onda nan men maidan basqa jeitın eşteŋe tūrmaidy. Al tamaqtyŋ porsiialary şap-şaǧyn. Mäselen, negızgı as retınde 100 gramm et, 1 būqtyrylǧan kartop jäne 2-3 säbız tılımın tärelkege salyp, üstınen sous qūiyp, janyna iorkşir puddingın qosyp äkele saluy mümkın. Esesıne, tau-tau tamaq jelınbei qalyp, ysyrap bolmaidy.
Toilarynan asabalardy da körmedık. Banket bastalǧanda, bır kısı sahnaǧa şyǧyp söz söileuı mümkın. Bıraq bükıl keş boiy eşkım mikrofon ūstap ortada jürmeidı. Ūzyn-sonar tost aityp jatatyn adam da joq. Saltanatty keşterde Elizaveta patşaiymnyŋ qūrmetıne jai ǧana bärı bırauyzdan «The Queen!» dep bokal soǧystyrady da, üstel-üstelderıne tarasady.
Toibastarǧa – «Gucci» iıssuy
Aitpaqşy, bızdegı toibastarǧa ūqsas dästür aǧylşyndarda da bar bolyp şyqty. Bıraq olardaǧy toibastarǧa berıletın syilar qūny jaǧynan äldeqaida qymbattau. Mysaly, men qatysqan banketterdıŋ bırınde är qonaqqa estelık retınde «Gucci» iıssuyn syilady.
Taǧy bır qyzyǧy, britaniialyqtar toi bolatyn meiramhananyŋ ädemılıgıne asa män bermeidı. Daŋǧaradai zaldyŋ ışıne kışıgırım üstelderdı qoiyp, qabyrǧalarǧa tügeldei mata ılıp te toi ötkıze beredı. Bıraq dastarqannyŋ ortasyna şyraǧdan jaǧyp qoiu, taqyryptyq foto-zonalar daiyndau, orkestr şaqyru siiaqty detaldarǧa erekşe köŋıl böledı.
Bidı olar qatty jaqsy köredı. Jaqsy köretını sonşalyq, bikeşter biık ökşelı tuflilerın şeşıp tastap, jalaŋaiaq bileuge qūmar. Älgı şeşılgen tuflilerı kei kezderı şeşılgen jerınde qalyp ketedı. Toidan keiın zaldy jinaǧanda, būryş-būryşta jairap jatqan tuflilerdı jinap alatynbyz. Sonda özderı üilerıne qalai qaitady dep oilaisyzdar ǧoi? Sömkelerınde yŋǧaily bäteŋkelerı boluy mümkın. Al keibır bankettıŋ qyzǧan tūsynda jaǧajaiǧa kietın kädımgı süiretpe aiaq kiımderdı satatyn bır kısı kelıp, yŋǧaisyz tufli ielerın «qūtqarady».
Kün saiyn – 300 alǧys
Daiaşylyq qyzmettıŋ eŋ tamaşa tūsy – adamdardyŋ alǧysyn künıne myŋ ret estisıŋ. Özım üşın qyzyq bolsyn dep, bes saǧattyq jūmys künımde estıgen «raqmetterdı» sanaǧanymda, 300-den asyp jyǧyldy. Jalpy, «thank you» men «sorry» aǧylşyndardyŋ eŋ köp aitatyn sözı sekıldı. Alǧysqa toiyp jüretın bolǧan soŋ ba, jūmystyŋ da auyrtpalyǧyn aŋǧara bermeisıŋ. Tärelkelerdı üsteldıŋ üstınen jinap aluǧa barsaŋ, ony qonaqtardyŋ özı-aq äldeqaşan satylai jinap, senıŋ alyp ketuıŋe daiyndap qoiǧan bolyp şyǧady. Tört-beseuın bırdei köterseŋ, «Älıŋ jete me? Kötere alasyŋ ba? Senımdısıŋ be?» dep pälen qaitara sūraidy. Tıptı dastarqannyŋ betıne kofenı audaryp alǧan kezım de esımde. «Eşteŋe etpeidı. Bärınde bolyp tūrady ǧoi. Qolyŋ küiıp qalmady ma?» dep qūddy soǧan özderı kınälı adamdai bäiek boldy.
Menedjerlerımızdıŋ qai-qaisysy da erejege berık edı. Är şara bastalardan būryn ötetın kışıgırım jinalysta mındettı türde «alda-jalda ört bola qalsa, qai esıkten şyǧu kerek?» degen närsenı tüsındıretın. Būzuǧa bolmaityn taǧy bır qaǧida bar. Banket bıtken soŋ, daiaşylar tamaqtanarda, olarǧa eşqaşan balyqtyŋ etın jegızbeidı. Öitkenı 3-4 saǧat boiy toŋazytqyşta tūrmaǧan balyqty jegen adam ulanyp qaluy mümkın.
İtter de qonaqqa barady
Qala merı siiaqty qūrmettı lauazymdaǧy kısıler keide toiǧa itterımen bırge keledı. Öitkenı ol it jaŋaǧy kısı üşın otbasynyŋ bır müşesı bolyp ketken. Ondai äulettıŋ itterı de «salmaqty», köpşılık aldyndaǧy mädenietten habary bar maqūlyqtar eken. İesınıŋ aiaǧynyŋ tūsynda toi tamaşalap typ-tynyş jatady. Qarny aşsa ne şöldese, oǧan da daiaşylar tamaq-suyn äkelıp beredı.
Jalpy, itterdıŋ aǧylşyn qoǧamyndaǧy qūrmetı joǧary. Kışıgırım kafelerdıŋ köpşılıgı kıreberıske «Dogs welcome» («İtterge esıgımız aşyq») degen taqtaişalardy ılıp qoiady. Bala jetektegen kısılerden görı it jetektegen adamdar köp. Fast-fud satatyn düŋgırşekterde jūmys ıstegenımızde, itterge arnalǧan balmūzdaq ta satylymda bar edı. Onyŋ erekşelıgı, laktozaǧa allergiiasy bar januarlardyŋ jei beruıne bolady. Būǧan qosa, «Butternut Box» sekıldı kompaniialar «İtterge arnalǧan tamaqty bız üide daiyndaimyz» dep jar sala jarnama jasap, merekelık şaralar kezınde önımderın satady. Ony körıp «bızdıŋ qazaqtyŋ itterı ömır boiy üide daiyndalǧan tamaqty jeidı ǧoi onda» dep bır külıp qalasyŋ.
Syra jausa – jeŋıstıŋ belgısı
Jūmystyŋ retımen keide stadiondardaǧy tamaq satatyn düŋgırşekterge şyǧatynbyz. «Şeffild Uensdei», «Roterhem Iýnaited» siiaqty futbol klubtary oinaityn künı stadionda ine şanşar oryn bolmaidy. Chempionşipte öner körsetetın komandalardyŋ özıne jergılıktı tūrǧyndar osylai qoldau körsetedı. Olardyŋ arasynda er kısılermen bırge, süiıktı komandasynyŋ şarfyn jamylǧan äje-apalar da jüredı.
Match aldyndaǧy jarty saǧattan bastap düŋgırşek aldyndaǧy kezek köbeiedı. Är bes adamnyŋ törteuı syraǧa tapsyrys beredı. Syradan keiıngı eŋ köp sūranysqa ie susyn – «Bovril». Būl – ettıŋ dämı bar qoiu qoŋyr tüstı britaniialyq sorpa.
Qyzyqtyŋ kökesı bırınşı taim bıtkende bastalady. Oiyn kezınde tamaǧy qarlyqqanşa janküierlık etken jūrt japa-tarmaǧai düŋgırşekterge qarai jügıredı. Eger süiıktı komandasy ūta bastasa, bötelkedegı syrany jan-jaǧyndaǧylarǧa atyp, dälızdıŋ oiran-topanyn şyǧarady. Jalpy, syradan jaŋbyr jauyp jatsa, jergılıktı klub jeŋıp jatyr degen söz. Keide ekı jaqtyŋ janküierlerı bır-bırımen teketıresıp qalady. Ondai kezderı dereu küzet qyzmetkerlerı kelıp, düŋgırşekterdıŋ esık-terezelerın qymtap tastaidy.
Botagöz MARATQYZY
