Äleumet

ATYMDY ABAI QOIǦAN SOŊ…

Atyŋyzdy Abai dep kım qoidy?Abaidy qai jasyŋyzda tanyp bıldıŋız?Abai atyŋyzǧa selkeu tüsırgen sätterıŋız boldy ma?Abaidyŋ qai sözın ömırlık qaǧida retınde ūstanasyz?Keide özıŋızdı Abaidyŋ ruhy demep jürgendei sätterdı sezınesız be?

 

Abai BAIGENJİN,
«Ūlttyq ǧylymi medisinalyq ortalyǧynyŋ» direktory:

A t y m d y ä k e m qoidy. Ol kısı bükıl ömırın bala tärbiesıne arnaǧan jan bola­tyn. Kıtapty öte köp oqityn. Äsırese, Abai şyǧarmaşylyǧyna jaqyn jan edı.

Közımdı aşqanda körgenım Abaidyŋ beinesı, ärıptı älıp dep tanyǧan şaǧymda oqyp, bılgenım Abai şyǧarmalary boldy desem qatelespespın. Öitkenı, men es bılgen şaqtan berı törgı bölmede Abaidyŋ ülken portretı ılınıp tūratyn. Äkemnıŋ aqyn jaiyndaǧy aitqan äŋgımelerın bala şaǧymnan qūlaǧyma qūiyp östım. Keiın mektep tabaldyryǧyn attaǧan soŋ şyǧarmalarymen qazaq, orys tılderınde tanysa bastadym. Tıptı, senesız be, bızdıŋ üide aqynnyŋ arab, latyn qarpımen jazylǧan kıtaptary boldy. Äke-şeşem arab, latyn tılderın jetık bıletın. Qazır menıŋ de üi kıtaphanamnan Abai Qūnanbaevtyŋ bırtalai eŋbekterın köre alasyz. Al, äkemnen qalǧan älgı arab, latyn tılındegı eŋbekterdı būrnaǧy jyldary Astanadaǧy S.Seifullin atyndaǧy mūrajaiǧa tapsyrdym.

Bızder Keŋes odaǧynda ömır sürdık. Sol kezdıŋ tärbiesın aldyq. Ǧylymda, saiasatta jürdık. Mūndai kezde adamnyŋ atyna söz ermeuı mümkın be? Äitse de, men Abaidyŋ ūly tūlǧa ekenın, özımnıŋ sol ūly tūlǧamen attas ekenımdı esımde ūstap jürdım. Esımıme kır keltırmeuge tyrystym.

«Atymdy adam qoiǧan soŋ, qaitıp nadan bolaiyn»…

Jalpy, adam esımı men taǧdyrynyŋ bır- bırımen tyǧyz bailanysty ekenı ǧylymda däleldengen. Qazırgıdei därejege jetkenımnıŋ bır sebebı esımımmen bailanysty ekendıgıne menıŋ de senımım mol.

Abai TOQSABA,
QR Parlamentı Senaty Apparaty jetekşısınıŋ orynbasary:

Atymdy Abai dep naǧaşy aǧam qoiypty. Abaidai ǧūlama bolsyn dep yrymdaǧan şyǧar.

Abai şyǧarmaşylyǧymen mektep jasyn­da tanystym. Abaidyŋ Abai ekenın de osy şaqtan tanyp bıldım. «Abai jolyn» eŋ alǧaş ret 7-synypta qolǧa aldym. 10-synypta ekınşı ret qaitalap oqyp şyqtym. Sosyn otyzdan asyp, es toqtatqan şaǧymda taǧy bır paraqtap şyqtym. Şyny kerek, är oqyǧan saiyn Abaidy jaŋa qyrynan tani tüstım. Byltyr öz qalauymmen ūly aqynnyŋ kındık qany tamǧan ölkege arnaiy saparmen baryp qaittym. Kielı jerden keremet äsermen oraldym.

Bolǧan joq. Byltyr Elbasynyŋ qolynan «Qūrmet» ordenın aldym. Öz esımımnıŋ üdesınen şyǧa alǧandyǧymnyŋ bır belgısı osy şyǧar.

Ä r q a z a q t y ŋ boitūmar sözıne ainalǧan bes närseden qaşyq boluǧa, bes närsege asyq boluǧa ündeitın ösietın jiı eske alamyn.

Ūly Abaimen tek attas emes, taǧdyrlas sekıldı körınem keide. Onyŋ otbasynda alǧan tärbiesı, mınezı, bärı-bärı menıkımen ūqsastai körınedı

 Abai JŪMADILLAEV, 
«Astana Ekskliuziv» JŞS-nıŋ direktory:

Men düniege kelgen­de otbasym Mäskeude tūrypty. Äkemnıŋ Mäskeu memlekettık universitetınde oqyp jürgen kezı eken. Au­yldan Mäskeuge oquǧa kelgen qaryndasy Şaranyŋ «Säbidıŋ esımı Abai bolsynşy» degen ötınışın jerge tastai almai, äkem maǧan ūly aqynnyŋ esımın bergen eken. Bärınıŋ kökeiındegısı – Abaidai alyp tūlǧa bolsyn degen niet qoi.

Mektep baǧdarlamasynan oqyp bıldım. Özım ädebiettı süiıp oqitynmyn. Bastauyş synyptarda jattaǧan aqynnyŋ «Tört mezgıl» öleŋı erekşe esımde qalypty. «Abai joly» romanymen de oquşy kezımde tanystym. Qazır oqyp şyqsam, Abaidy bälkım, mülde jaŋa qyrynan tanyrmyn. Sol, qaita qarap şyǧudyŋ sätı tüspei jürgenı.

Atyma jaman söz erıp körgen joq.

Abaidyŋ 25-şı qara sözın oquyŋyz bar ma? Däl bügıngınıŋ adamyna aitylǧan ba dersıŋ. «Qūdaidan qoryq, pendeden ūial, balaŋ bala bolsyn deseŋ – oqyt, mal aiama!» deidı. Ja­stardy özge tıldı üirenuge şaqyrady. «Eger sen onyŋ tılın bılseŋ, kökırek közıŋ aşylady» dep jazady. Ärbıreudıŋ tılın, önerın bılgen kısı onymenen bırdei tūryp, kez kelgen mäselege daulasa alatynyn aitady. Tıl bılgen adamnyŋ äldekımderge künı üşın jalpaqtap, jalynbai­tynyn keltıredı.

Özıŋnen būryn esımıŋdı qūrmet tūtyp jatatyn sätter bolady. Kei aǧalarym «Ūly tūlǧanyŋ esımın iemdenıpsıŋ!» dep arqadan qaǧyp jatady. Joq jerden jolym bolyp ketetın sätter de az emes. Osynyŋ bärı Abai ruhynyŋ qūdıretı şyǧar.

 

Jazyp alǧan Şynar DOSAN

Taǧyda

admin

«Astana aqşamy» gazetı

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button