BAǦALY BASTAMANYŊ BARYSY
Gazetımızdıŋ ötken sandarynyŋ bırınde elımızdegı bılım oşaqtarynda aǧylşyn tılı arqyly özge eldıŋ salt-sanasy sıŋdırılıp jatqany turaly mäsele kötergenbız. Barlyq oqu oryndarynda şet tılınıŋ negızınen orys tılınde oqytylatynyn, al balabaqşadaǧy büldırşınderımız ministrlık tarapynan bekıtılgen ädıstemenıŋ joqtyǧy saldarynan özge eldıŋ salt-sanasyn sıŋırıp jatqanyn aitqan edık.
Eŋ ökınıştısı, şet tılı pänın oqytu barysynda qazaqtıldı azamattardyŋ qūqy taptalatyny, tıl tıkelei qazaq tılındegı audarmalar men ädısnamalar arqyly oqytylmaityndyqtan, orys tılı taǧy da zorlap taŋylyp jatqany naqty keiıpkerlerımızdıŋ sözımen däleldengen edı.
Alaida, elordada tyŋnan türen salyp, balabaqşa jasyndaǧy büldırşınderge aǧylşyn tılın tıkelei qazaq tılındegı audarma men memlekettık tıldegı ädısnama arqyly oqytatyn, jaŋa jobany özı daiyndap şyǧarǧan ūstaz bar bolyp şyqty. Ol – qalamyzdaǧy №29 «Aq qaiyŋ» balabaqşasynyŋ aǧylşyn tılı oqytuşysy Aigül Sautova. Bız juyrda eŋbegı el auzynda jürgen mūǧalımdı ızdep baryp, äŋgımege tarttyq.
Elordada balalarǧa şet tılın oqytyp jürgenıne on jyldan asqan ūstaz äuelde aǧylşyn tılın özgeler sekıldı orys tılınde ötkızıp jürıptı. Alaida, Ata zaŋymyzda «memlekettık tıl – qazaq tılı» dep taiǧa taŋba basqandai jazylǧan bolsa da, balalardy zorlyqpen orysşa söiletıp jürgen jaǧdaiymyz ūstazdyŋ janyna batady. Söitıp, «tym bolmaǧanda qazaq tobyndaǧy balalarǧa aǧylşyn tılın qazaqşa oqytyp, nege aǧylşyn tılımen qatar memlekettık tılımızdı sıŋdıre bermeimın» dep aldyna maqsat qoiady. Sodan bylai tıldı qazaqşa oqytatyn ädıstemenı jasauǧa kırısedı. Būǧan, ärine, balabaqşa meŋgeruşısı Svetlana Ömırserıkqyzy men ädısker Säule Qaptaeva qoldau körsetedı.
2008 jylǧa qarai Aigül Sairanqyzy közdegen maqsaty boiynşa alǧaşqy nätijege qol jetkızedı. «Aǧylşyn tılı – balabaqşada» dep atalǧan mektepke deiıngı ūiymdardyŋ aǧylşyn tılı mūǧalımderıne arnalǧan ädıstemelık qūral jaryq köredı.
«Ädıstemenı jasarda Euraziia ūlttyq universitetınıŋ dosentı, pedagogika ǧylymdarynyŋ kandidaty Fatima Jūmabekovadan keŋes sūradym. Ädıstemenıŋ pedagogikalyq talaptarǧa sai boluy üşın ol kısı de maǧan qol sozdy», – deidı Aigül Sairanqyzy. Osylaişa jan-jaqty daiyndyq pen ızdenıstıŋ arqasynda jaryq körgen ädısteme Astana qalasy bılım departamentı bılım beru jüiesındegı pedagog kadrlardyŋ bılıktılıgın arttyru jäne qaita daiarlau institutynda qorǧalyp, qabyldanady. «Aq qaiyŋ» balabaqşasynda aǧylşyn tılı aǧylşynşadan qazaqşaǧa, qazaqşadan aǧylşynşaǧa tıkelei audarylyp, memlekettık tılde oqyla bastaidy.
Bügıngı künı Aigül Sautovanyŋ jasaǧan jobasy elordada keŋınen tarap ülgergen. Balabaqşa ūstazdary ızdep kelıp, ädıstemelık qūraldyŋ köşırmesın alyp ketedı. Būl, ärine, balalardy memlekettık tılge baulysam degen nietten tuady. Aǧylşyn tılın oqytu barysynda onsyz da ana tılımızge köleŋkesın tüsırıp jürgen orys tılın taŋbau, azamattardyŋ memlekettık tılde aqparat alu tūrǧysyndaǧy qūqyn qorǧau maqsatyn jüzege asyrady.
Avtorlyq eŋbek retınde bekıtıp, köpten aqy talap etpeitın Aigül Sairanqyzynyŋ dıttegenı de – sol. Eŋbegın köptıŋ kädesıne jaratyp, balalarǧa tıldı tıkelei qazaqşa ädıstememen oqytu.
Mūnymen qosa, «Astana aqşamynda» köterılgen mäsele boiynşa ol öz oiyn da bükpedı. «Aǧylşyn tılı pänın ötu barysynda balalarǧa «Heluin», «Rojdestvo» sekıldı dını jat eldıŋ merekesın toilatuǧa men de qarsymyn. Bız tıl üirenuımız kerek, olardyŋ salt-dästürın emes. Sondyqtan, aǧylşyndardyŋ ūlttyq merekelerın jai söz jüzınde atap ötıp, sabaqta tıldık qordy baiytu üşın özımızdıŋ töl dästürımız ben saltymyzdy, ūlttyq merekelerımızdı ǧana toilaudy dästürge ainaldyruymyz qajet», – deidı ol.
Näzira SAILAUQYZY