Elorda äkımdıgınıŋ qoldauymen «Astana-2013» halyqaralyq avtorlyq änder festivalı kezektı ret Arqa tösınde dübırlep öttı. TMD jäne elımızdıŋ aumaǧynan jinalǧan 1500-ge tarta önerpaz üş kün boiy astanalyqtardy jäne bas şahar qonaqtaryn sazy men sözı erek şyǧarmalarymen susyndatty. Belgılı ände aitylǧandai, şartarapty tolqytyp, tasyp, tebırene alatyn gitara ünı qalanyŋ qym-quyt tırşılıgınen şarşaǧan jūrtqa bır sät köterıŋkı köŋıl-küi syilady.
Festival tarihyna köz jügırtsek, onyŋ bastauynda kelmeske ketken Keŋester odaǧynda jastarmen jūmys ıstegen – komsomol ūiymdary tūr. Naqtylap aitsaq, Selinograd oblystyq komsomoldar komitetı. Būl ūiym ısımen, ärı söilegen sözımen özgelerden erekşelenetın jastarmen jūmys barysynda 1979 jyly alǧaşqy ret osy festivaldı ötkızgen. Sodan berı ol 1999 jylǧa deiın ara-tūra ötıp tūrdy. 1999 jyly halyqaralyq därejenı ielenıp, jylda üzılmei ūiymdastyrylyp keledı. Söitıp, biyl halyqaralyq tūrǧydan on besınşı ret ötkızılse, jalpy alǧanda, jiyrma bırınşı märte şamdaryn jaqty.
Arnaiy tıgılgen şatyrlar qalaşyǧyndaǧy sahnada bardtyq önerdıŋ maitalmandary, Resei astanasynan kelgen Valerii jäne Vadim Mişukter, Andrei Kozlovskii, Lidiia Cheboksarova, Evgenii Bykov, Aleksandr Rodovskii t.b. oryndauşylar än saldy. Joǧaryda attary atalǧan, avtorlyq ännıŋ jılıgın şaǧyp, maiyn ışken bardtar būl önerge talasy bar jastarǧa şeberlık sabaqtaryn ötkızdı. Şyǧarmaşylyq şeberhanalardy ötkızu arqyly bardtyqtyŋ qyr-syryna boilatty. Arnaiy ırıkteu jürgızılıp, Samaradaǧy Valerii Gruşin atyndaǧy jäne Sankt-Peterburgtegı «Piter akkordy» festivalıne baryp qatysatyn avtorlar, kompozitorlar, oryndau- şylar, ansamblder anyqtaldy.
Būryn festival şeŋberınde ekı kezeŋnen tūratyn baiqau ūiymdastyrylsa, biyl ol ötkızılmedı. Festivalge qatysqan Evgenii Bykovtyŋ pıkırınşe, onyŋ ötkızılmegenı de dūrys bolypty. Bızben äŋgımelesken ol: «Osy festivalge ekınşı ret qatysyp otyrmyn. Būl joly baiqau ūiymdastyru fes- tival baǧdarlamasyna kırmeptı. Menıŋ oiymşa – būl dūrys. Jylda ötkızıletın baiqau öz mänın joǧaltqan siiaqty. Sebebı, mūnda bärı bır-bırın tanidy jäne ärkımnıŋ şamasy belgılı. Jylda jaŋa esımder şyǧa bermeidı. Ärine, şyǧuy da mümkın, bıraq mūndai jaǧdai öte sirek kezdesedı. Jyldaǧy baiqaularda laureattar özgermeidı. Baiqau – bardtardy bırıktırmeidı. Al mūndai demokratiialyq oiyn – tüsınıktırek ärı qyzyqtyraq» dedı.
Samarada ötetın «Platforma» festivalın ūiymdastyruşy Lidiia Cheboksarova Astana tabiǧatyn ūnatqanyn jasyrmady. «Astananyŋ tabiǧaty da, qalanyŋ özı de keremet! Astanany aralap köreiın dep, erterek kelgen edım. Qydyryp jürıp, kündızgı de tüngı de jarq-jūrq etken körkıne kuä boldym. Sodan alǧan äserım tamaşa» dedı ol tamsanyp.
Ärı qarai bardtyq önerdıŋ būrynǧy jäne qazırgı jaǧdaiyn salystyra söiledı: «Mektep jasynan bardtyq önermen şūǧyldana bastadym. Ol kezgı tyŋdarmandarymyz negızınen joǧary bılımdı azamattar, ziialy qauym ökılderı bolatyn. Ötken ǧasyrdyŋ toqsanynşy jyldaryndaǧy ahualǧa säikes, önerımızde qūldyrau boldy. Sol kezde bardtyq änderdı jūmysşy qauym, qarapaiym halyq tyŋdai bastady. Būl kezde ziialy qauym üşın jaralǧan önerdı qarapaiym halyq tüsıne bastaǧan sekıldı. Qazır bardtyq öner özınıŋ şyŋyna şyqty dep oilaimyn».
Valerii jäne Vadim Mişukter elordada soŋǧy ret bes jyl būryn bolǧan eken. Olar öz sözderınde sol kezgı jäne qazırgı Astana jer men köktei ekenın atap öttı. Sodan keiın osy festivalde jastardyŋ, tıptı, bala deuge keletın oryndauşylardyŋ köptep qatysqanyna taŋdanystaryn bıldırıp, quanyştaryn jasyrmady.
Rasymen, bardtyq önerge qyzyǧuşy jastar mol. Festivaldı ūiymdastyru komitetınıŋ töraǧasy Maqsat Särsenbekovtyŋ aituynşa, osy Astananyŋ özınde jasöspırımderdı bardtyq önerge baulityn üş klub bar. İä, sūranys bar jerde, ūsynys bar. Festivaldıŋ jyl saiyn üzılmei ūiymdastyrylyp kele jatuy da soǧan dälel.
Amanǧali QALJANOV
