Astana – elımızdıŋ altyn qazyǧy. On segız jyl ışınde elordanyŋ enşısıne būiyrǧan ataq-marapat jetıp artylady. Bügınde bas qala Qazaqstannyŋ jaŋa innovasiialyq ekonomikasynyŋ ırgesın qalap, önerkäsıp salasynda köş bastap keledı. Bas ainaldyrar jyldamdyqpen ösıp kele jatqan qalanyŋ bolaşaǧy – jarqyn, alar asuy – alda.
Kırıs köbeidı, tabys artty
Elordanyŋ ekonomikalyq äl-auqaty jyl saiyn eselenude. 2015 jyly önerkäsıp kölemı 343 mlrd teŋgenı qūrady. Bügınde Astana önerkäsıbı respublika boiynşa öndırıstıŋ ösu qarqyny deŋgeiınde 3-orynǧa tūraqtaǧan. Öŋdeu önerkäsıbınde 282,5 mlrd teŋgenıŋ önımın öndırgen. Būl körsetkış 2014 jylmen salystyrǧanda, 12 mlrd teŋgege artqanyn bıldıredı. Naqty kölem indeksı 5,9 paiyzǧa ösken. Öŋdeu önerkäsıbınıŋ negızgı salalarynda būl körsetkış, atap aitqanda, maşina jasau – 14,6%, qūrylys materialdaryn şyǧaru – 18,1%, metallurgiia – 36,9%, tamaq önerkäsıbı 9,4%-dy qūraidy.
Elımızdıŋ 2015-2019 jyldarǧa arnalǧan industriialyq-innovasiialyq damu memlekettık baǧdarlamasynyŋ ekınşı bes jyldyǧyn jüzege asyru aiasynda Astana qalasy äkımdıgınıŋ «Öŋırlık industriialandyru kartasy» bekıtılgenı belgılı. Osy «Öŋırlık industriialandyru kartasy» aiasynda jalpy qūny 46,5 mlrd teŋgenı qūraityn 4 joba jüzege asyryluda. Şamamen 772 jūmys orny aşylatyn bolady.
Sonymen qatar, 2015 jyly 3 jaŋa joba ıske qosyldy. «Astana Diesel Engines» JŞS – dizeldık qozǧaltqyştar şyǧaratyn zauyt. Tıgın jabdyqtary men toqyma önımderın şyǧaratyn «Astana Iýtariia ltd» öndırıstık-innovasiialyq kompaniiasy jäne alkogolsız susyndar şyǧaratyn «Koka Kola Almaty Bottlers» zauyty.
Taǧy bır quanarlyǧy – «Astana Iýtariia ltd» käsıporny bazasynda Astana qalasy äkımınıŋ qatysuymen «Qazaqstandyq kiım ki!» aksiiasy aiasynda jeŋıl önerkäsıp salasynda qazaqstandyq öndıruşılerdıŋ otandyq önımderın satu ortalyǧy aşyldy. Jalpy audany 500 şarşy metrden asatyn ortalyq ärbır elorda tūrǧynyna ış kiımnen bastap, syrtqy kiımge deiın satyp aluǧa mümkındık beredı.
Qūrylys qainap jatyr
Elordanyŋ qūrylysy eşqaşan bäseŋdegen emes. Balabaqşa, mektep, emhana qūrylys jobalarynyŋ älı künge deiın jalǧasuy – sonyŋ dälelı.
Jyl basynan berı Astana qalasynda barlyq qarjylandyru közderı esebınen jalpy audany 964 254 şarşy metrdı qūraityn 8 564 päter paidalanuǧa berıldı, būl ötken jyldyŋ säikes kezeŋımen salystyrǧanda 25,8 paiyzǧa artyq.
Biyl «2008-2010 jyldarǧa arnalǧan Tūrǧyn üi qūrylysyn damytu» baǧdarlamasy boiynşa qalǧan obektılerdıŋ qūrylysyn aiaqtau josparda bar. Iаǧni, Saraişyq köşesı men Jūmabaev daŋǧylynyŋ qiylysynda oryn tepken jalpy audany 21,8 myŋ şarşy metr bolatyn 310 päter jäne Tılendiev daŋǧylyndaǧy köp päterlı tūrǧyn üi keşenı. Osy nysandar uaqytyly tapsyrylsa, myŋdaǧan adam qonystoiyn toilaityn bolady.
Elordalyqtardyŋ igılıgıne ainalǧan baiypty baǧdarlamanyŋ taǧy bırı – Aimaqtardy damytudyŋ 2020 jylǧa deiıngı jobasy. Baǧdarlamany jüzege asyru bastalǧaly berı qalalyq basqarma jalpy audany 192,2 myŋ şarşy metr bolatyn 3 653 päterlık 15 tūrǧyn üi keşenın paidalanuǧa bergen.
Däl qazırgı taŋda baǧdarlama şeŋberınde jalpy audany 46,3 myŋ şarşy metr bolatyn 803 päterdıŋ qūrylysy jürgızılude. Al «Balapan» baǧdarlamasy aiasynda ötken jyly 2200 orynǧa arnalǧan 9 balabaqşanyŋ qūrylysy aiaqtalǧan bolatyn. Qaladaǧy balabaqşa qūrylysy mūnymen toqtamaidy. Biyl da jaŋa balabaqşalar boi köteredı. Qūrylys basqarmasynyŋ mälımetıne süiensek, nauryz aiyna qarai «Köktal-2» audanynda täulık boiy jūmys ısteitın 240 oryndyq mektepke deiıngı sanatoriialyq mekeme men №8 «Riabinka» balabaqşasyna japsarlas salynǧan 60 oryndyq ǧimarat ıske qosylady.
Byltyrdyŋ özınde 4700 orynǧa arnalǧan jalpy bılım beretın 4 mekteptıŋ qūrylysy aiaqtalǧan bolatyn. Biyl 600 oryndyq jalpy bılım beretın mektep, 800 oryndyq ekı käsıptık-tehnikalyq mektep jäne 375 oryndyq korreksiialyq mektep-internat aşylady. Būdan bölek, osy jyly №16, 32, 37 mektepterge ärqaisysy 525 oryndyq japsarlas ǧimarat salynady. Densaulyq saqtau nysandarynyŋ ışınde «Jeleznodorojnyi» tūrǧyn alabynyŋ soltüstık-şyǧysynda ornalasqan 500 oryndyq tuberkulezge qarsy dispanserdıŋ qūrylysy aiaqtalady dep kütılude. Sondai-aq, sot-psihiatriia saraptamasynyŋ ǧimaraty tolyqtai aiaqtalyp, künıne 274 şaqyru qabyldaityn jedel medisinalyq järdem stansasyn salu jūmysy jalǧasady.
Käsıpkerlık keŋeiıp keledı
2015 jyldyŋ qorytyndysy boiynşa şaǧyn jäne orta käsıpkerlıktıŋ jalpy öŋırlık önımı 47,4% qūrady. Sonyŋ ışınde şaǧyn käsıpkerlıktıŋ ülesı – 39,0%, orta käsıpkerlık – 8,4%. Elımızdıŋ öŋırlerıarasynda atalǧan körsetkış boiynşa Astana bırınşı orynǧa şyqty.
Astanada 3 895 şaǧyn orta käsıpkerdık subektısı tırkelgen. Sonyŋ ışınde 1 688 – zaŋdy, 2 208 – jeke tūlǧa.
QR Ūlttyq bankınıŋ mälımetterı boiynşa, 2016 jylǧy qaŋtar-nauryzda Astana qalasynyŋ ekonomikasyna jalpy 242,6 mlrd teŋge somasynda nesie berılgen. Şaǧyn jäne orta biznes subektılerıne – 118,8 mlrd teŋge berılıptı, būl 2015 jyldyŋ säikes merzımımen salystyrǧanda, nesieler kölemı 6 esege artqanyn körsetıp tūr.
2015 jyldyŋ qorytyndysy boiynşa şaǧyn jäne orta käsıporyn subektılerınen kelıp tüsken salyqtar men biudjetke tölenetın basqa da mındettı tölemder kölemı 399,48 mlrd teŋgenı qūrady.
Osy salada jūmys ısteitınder sany 287,74 myŋǧa teŋ, 2014 jylmen salystyrǧanda būl körsetkış 9,8%-ǧa ösıp otyr.
İnvestisiianyŋ igılıgı mol
Astana qalasynyŋ investisiialyq mümkındıgı öte joǧary. 2015 jyldyŋ qaŋtar-tamyz ailarynda negızgı kapital 426616,3 mln teŋgege jetıp, respublikalyq kölem boiynşa 10,7% qūrady. Statistika organdarynyŋ mälımetterıne säikes, investisiialardyŋ basym közı şaruaşylyq subektılerınıŋ jeke qarjysy, onyŋ kölemı 54,8% .
Tiımdı investisiialardy tartu maqsatynda qūrylǧan «Astana – jaŋa qala» ekonomikalyq aimaǧy investisiialar aǧymyn yntalandyru qūraly retınde barşa älemde qoldanylatyn «erkın ekonomikalyq aimaq» rölın atqarady.
Jalpy 7,6 myŋ gektar jerdı alyp jatqan Astana ekonomikalyq aimaǧynda 2 industriialyq park jūmys ısteidı. 2002 jyldan bastap tartylǧan investisiialardyŋ kölemı 2,2 trillion teŋgege jetken.
Qazırgı kezde №1 industriialyq parkte investisiialar kölemı 137,7 mlrd teŋge, iaǧni 58 industrialdy-innovasiialyq joba ıske asyryluda. Onyŋ ışınde şeteldık investorlardyŋ qatysuymen lokomotiv jinaityn «GE» (AQŞ), «Talgo» jolauşylar vagondaryn qūrastyratyn (İspaniia), elektrovozdar şyǧaratyn «Alston» (Fransiia), elektrondy-optikalyq qūraldar öndıretın (Türkiia), sanitarlyq-gigienalyq jäne tūrmystyq maqsattaǧy qaǧaz önımder şyǧaratyn «IpekKagit» (Türkiia) jäne taǧy basqa zauyttar bar.
Bügınde 21 öndırıs paidalanuǧa berıldı, al 24 nysanda qūrylys jūmystary jürgızılıp jatyr, 13 joba jobalau jäne rūqsat beru qūjattaryn räsımdeu satysynda.
Jalpy, igerılgen investisiia kölemı 90,4 mlrd teŋgenı qūraidy. Ondaǧy käsıporyndar 2010 jyldan 2015 jylǧa deiın 40,8 mlrd teŋgenıŋ önımın şyǧarǧan. Eksport 9,1 mlrd teŋgenı qūraidy. El biudjetıne tölegen salyq kölemı 32 mlrd teŋgeden assa, 2447 adam jūmyspen qamtylǧan.
№1 industriialyq park aumaǧynda jüzege asyrylatyn barlyq jobalar 2017 jyldyŋ aiaǧyna deiın ıske qosylmaq.
Aita keteiık, jobalardyŋ basym bölıgı ışkı naryqty qamtyǧan soŋ, eksportqa baǧyttalady. Bügıngı taŋda 2012 jyldan bastap «GE» lokomotivterı Täjıkstan, Özbekstan, Ukraina jäne Qyrǧyzstan elderıne ekportqa şyǧarylady.
Äkımşılık-ıskerlık ortalyǧynyŋ öndırıstık käsıporyndary äkımşılık, äleumettık-mädeni jäne tūrǧyn üi obektılerınıŋ qūrylysyn jürgızu üşın qarastyrylǧan.
Tynyştyq küzetşılerı tynbaidy
Qala üşın tūrǧyndardyŋ qauıpsızdıgı qaşanda qymbat. Elbasy tapsyrmasy boiynşa bügınde Jergılıktı polisiia qyzmetı qūrylyp, tiımdı jūmys atqaruda. Qoǧamdyq tärtıptı qorǧau mäselelerı, tūrmystyq qylmysqa qarsy tūru, jol-baqylau qyzmetı, ūsaq qūqyq būzuşylyqqa müldem tözbeuşılık baǧytyndaǧy şarualar ünemı nazar audarudy qajet etetını sözsız.
Elordalyqtardyŋ sany jyl saiyn ortaşa eseppen 45-50 myŋ adamǧa köbeiedı. Osyǧan bailanysty Astanada köşıp keluşılerge baqylau jasaudyŋ naqty jüiesı qalyptasqan. Ünemı jedel aldyn alu şaralaryn jürgızudıŋ nätijesınde jyl basynan berı köşı-qon zaŋnamasyn būzǧany üşın 4 myŋnan astam şetel azamaty äkımşılık jauapkerşılıkke tartylǧan. Onyŋ ışınde 1 myŋy sot tärtıbınde elımızdıŋ aumaǧynan şyǧaryldy.
Elorda tırşılıgın qamtamasyz etıp, qauıpsızdıgın arttyra tüsu maqsatynda bas şaharda «İntellektualdyq kölıktık jüie» boiynşa beinekameralar ornatyldy. Bügınde qalada 800-ge juyq beinekamera bar. Osyndai qondyrǧylardyŋ sany jyl saiyn köbeiıp keledı. Beinekameralardyŋ kömegımen aǧymdaǧy jyldyŋ basynan bastap 120 qylmys aşylyp, 24 myŋǧa juyq äkımşılık qūqyq būzuşylyq anyqtaldy jäne 9 myŋnan astam jol jüru erejesın būzu oqiǧasy tırkelgen.
Qūqyq qorǧau salasyndaǧy innovasiialyq jobalar mūnymen ǧana şektelmeidı. Kölık aǧymyn retteudı jaqsartu jäne kölık keptelısın azaitu maqsatynda «Aqyldy baǧdarşam» jobasy engızıldı. Būl jüie avtomatty rejimde jūmys ısteidı. Iаǧni, qai jolda keptelıs köp, baǧdarşam soǧan qarai retteledı. Osy joba joldaǧy kölık jüktemesın azaituǧa septıgın tigızıp tūr.
Astanalyq poliseiler käsıbi deŋgeiı tūrǧydan mamandyǧyna laiyq boluy tiıs. Osy maqsatta ümıtkerlerdı qyzmetke qabyldau jäne olardyŋ käsıbi deŋgeiın köteru, jeke qūramnyŋ arasynda tärtıp pen zaŋdylyqty nyǧaitu, jemqorlyqpen küresu, qyzmetkerlerdıŋ qyzmettık-atys daiyndyq deŋgeiın arttyru boiynşa keşendı ıs-şaralar jürgızılude.
Äleumettık salanyŋ äleuetı
Astana medisinasynyŋ bügıngı damuy köŋıl quantady. Mūnda emdeudıŋ erekşe täsılderı men zamanaui tehnologiialarmen jabdyqtau jüielı jolǧa qoiylǧan. Medisinalyq sapaly qyzmetı maŋyzdy indikatorlarmen ölşenedı desek, elorda basqa öŋırlerge qaraǧanda köş bastap tūr. Mäselen, halyqtyŋ ömır süru ūzaqtyǧy, ana men bala ölımınıŋ körsetkışı, türlı jūqpaly aurulardyŋ aldyn alu sekıldı körsetkışter boiynşa jetke jetıstıkter barşylyq. Aitalyq, biylǧy alǧaşqy jartyjyldyqtyŋ qorytyndysy boiynşa, bırde-bır ana ölımı tırkelmegen.
Bala densaulyǧyn saqtau salasynda da oŋ özgerıster bar. Byltyr ǧana aşylǧan neonataldyq hirurgiia ortalyǧynda 600 säbige jasalǧan operasiia sättı ötken. Jyl basynan berı ömırlık maŋyzdy organdary jetılmei tuǧan 400 şaqalaqqa operasiia jasalǧan.
Astana boiynşa demografiialyq körsetkışter soŋǧy jyldary oŋ tendensiiaǧa ie.
Soŋǧy jyldary elordada tabiǧi ösımmen jäne ışkı köşı-qon aǧynymen negızdelgen halyqtyŋ tūraqty türde ūlǧaiuy oryn alǧan.
18 jyl būryn astanalyqtyŋ ortaşa ömır süru ūzaqtyǧy 67 jas bolsa, biyl elordalyqtardyŋ ortaşa ömır süru ūzaqtyǧy – 75 jas. Būl – respublikadaǧy eŋ joǧarǧy körsetkış.
Qazırgı uaqytta elordada barlyǧy 37 medisinalyq nysan jūmys ısteidı. Ana men bala ūlttyq ǧylymi ortalyǧy, Neirohirurgiia ǧylymi ortalyǧy, Diagnostikalyq ortalyq, Jedel medisinalyq järdem ǧylymi ortalyǧy syndy respublikalyq deŋgeidegı medisina mekemelerımen bırge, Astanaǧa qarasty qalalyq densaulyq saqtau nysandary da qaita jaraqtandyrylyp, jöndeuden ötıp, elorda märtebesıne sai jūmys ıstei bastady. Būrynǧy şaǧyn qalaǧa şaqtalǧan nysandar adam tanymastai özgerıp, keibırıne japsarlas ǧimarattar salyndy. Qalada jaŋadan aşylǧan emhanalyq keşenderdıŋ özı – bır töbe.
Tereŋ bılım täuelsızdık tıregı
Astanada 302 bılım beru ūiymy bar. Onda 170 myŋdai bala oqyp, tärbilenude. Elordalyq şäkırtterdıŋ bılımın şyŋdauǧa 13 myŋǧa juyq mūǧalım atsalysady.
Qalada mektepke deiıngı bılım beretın 181 mekeme bolsa, onyŋ ışınde 72-sı memlekettık balabaqşa, 5 «Mektep – balabaqşa» memlekettık keşenderı, memlekettık emes 73 balabaqşa, 2 vedomstvolyq, 25 şaǧyn ortalyq bar. Atalmyş bılım beru ūiymdarynda 3 myŋǧa juyq pedagog jūmys ısteidı.
Elordalyq ūstazdardyŋ jyl boiy bergen bılımı ŪBT kezınde erekşe közge tüsedı. Biyl Bıryŋǧai ūlttyq testıleudıŋ qorytyndysy boiynşa 132 oquşy öz bılımın däleldegen.
Biyl «Altyn belgı» alǧan elordalyq tülekterdıŋ sany ötken jylmen salystyrǧanda, 112-den 132-ge, ūlttyq emtihan boiynşa ortaşa ball 86,6-dan 89,2 balǧa ösken.
Jalpy bılım beretın mektepter sany da jyl saiyn artyp keledı. Ötken jyly 7 100 oryndyq 6 mektep aşylyp, üş auysymdyq oqu tolyǧymen joiyldy.
«Aqyldy qalanyŋ» adymdary
2011 jyldan bastap elordada engızıle bastaǧan «Aqyldy Astana» jobasynyŋ maqsaty – tūrǧyndardyŋ jaily ömır süruın qamtamasyz etu. Būl – tūrǧyndarǧa qajettı bılım,
densaulyq, kölık syndy salalarǧa innovasiialyq tehnologiialardy engızuge baǧyttalǧan. Osy joba engızılgelı astanalyqtardyŋ ömır süruıne qolaily jaǧdailar jasala bastady. Mysaly, jūrtşylyqty tegın internet jelısımen qamtamasyz etu üşın «Open Wi-Fi» jobasy qoldanysqa endı. Esıldıŋ sol jaǧalauyndaǧy «Nūrjol» saiabaǧynda bastau alǧan Wi-Fi nüktelerı qalalyq sirkte, astanalyq saiabaqta, «Qazaqstan» ortalyq konsert zalynda, Täuelsızdık saraiynda, Beibıtşılık jäne kelısım jäne «Şabyt» sarailarynda, «Astana-Arena» stadionynda, «Alau» mūzaidyny men barlyq oiyn-sauyq ortalyqtarynda ornatyldy. Osy köpşılık oryndarǧa kelgen jūrtşylyq kompiuter, qalta telefony arqyly ǧalamtor jelısın tegın paidalana alady.
«Aqyldy Astana» aiasynda 2014 jyly qolǧa alynǧan taǧy bır ırgelı joba – intellektualdyq kölık jüiesı boldy. Bügınde būl jüie qalanyŋ 6 köşesınde engızılgen. Sonyŋ şeŋberındegı «Qauıpsız qala» joba tūrǧyn-dardyŋ dıttegen jerıne jedel ärı kedergısız jetuın ǧana emes, qauıpsızdıgın de qamtamasyz etedı. Qazırdıŋ özınde Astana köşelerınde 1 myŋnan astam beinekamera, 10-nan astam «aqyldy baǧdarşam» ornatylyp, kölık keptelısın azaituǧa aitarlyqtai yqpal etude. Joba 2017 jylǧa taman tolyǧymen jüzege asyrylady dep kütılude. Sol kezde 500-ge juyq mekemenıŋ maŋaiynda 30 myŋǧa tarta beinebaqylau kamerasy ornatylady, jūrtşylyq avtobuspen qalanyŋ arǧy şetımen bergı şetıne bar bolǧany 20 minutta jetetın bolady. Būdan özge, qoǧamdyq kölıkter arnaiy kameramen qamtamasyz etılmek. Būl jolauşylardyŋ qauıpsızdıgın saqtap, qandai da bır tötenşe jaǧdaidyŋ aldyn aluǧa mümkındık bermek.
Sonymen qatar, energetikalyq tiımdılıktı qalyptastyru joldaryn qarastyratyn «Astana green city», qalanyŋ kölık jäne logistika salasyn damytudy közdeitın «Astana mobility» jäne «Welcome to Astana» jobalary da qyzmet körsetudıŋ sapasyn arttyruǧa küş salady.
Endıgı meje «EKSPO – 2017»
Keşege deiın elordada ötken EQYŪ Sammitı, VII Qysqy Aziia oiyndary, İKŪ forumy, V Astana ekonomikalyq forumy, Älemdık jäne dästürlı dınder köşbasşylarynyŋ sezı syndy maŋyzdy oqiǧalarǧa el kuä. Halyqaralyq salmaǧy bar jiyndar men basqosulardyŋ alaŋyna ainalǧan Astana sätın salsa, endı «EKSPO – 2017» halyqaralyq körmesın ötkızedı.
Halyqaralyq körmeler biurosynyŋ talaptaryna sai körme ötkizuşi qalanyŋ äleueti üş ai köleminde kemı 5 mln adamdy qabyldauǧa därmendi boluy tiis.
Talapqa sai şahardyŋ oŋtüstık-şyǧys bölıgınde halyqaralyq şarany ötkızuge arnalǧan tūtastai jaŋa qalaşyq tūrǧyzyluda. Būl maqsatqa Astana qalasy äkımdıgı 124 gektar jer böldı.
Ol kommunikasiialyq jaǧynan qolaily medisinalyq klasterdıŋ soltüstıgınde, Orynbor, №27, №30 jäne Qabanbai batyr köşelerınıŋ şekaralarynda ornalasqan. «EKSPO-nyŋ» ortalyq körmesı Nazarbaev Universitetı men «Abu Dabi Plaza» keşenı aralyǧyndaǧy jelılık parktıŋ qiylysqan tūsynda ornalasady.
Körme älemdı qazaqstandyqtardyŋ köp ūltty mädenietımen, köne tarihymen, önerımen, dästürımen jäne qonaqjai mınezımen tanystyruǧa jol aşyp, elımızdıŋ älemdık qauymdastyq aldyndaǧy tanymaldylyǧy men tartymdylyǧyn odan saiyn arttyra tüsetın bolady.
Alda auqymdy şaralar
Astananyŋ kez kelgen tūrǧyny qalanyŋ aldaǧy josparlaryn bılgısı keletını ras. Endeşe, elordanyŋ alǧa qoiǧan maqsattary bylai örbidı eken:
Jol-kölık infraqūrylymyn damytu jäne kölıktık jüktemenı tömendetu maqsatynda äkımdık avtokölık qozǧalysy, onyŋ ışınde qoǧamdyq kölıktıŋ basqaru jüiesın jetıldırudı; tūraq oryndarynyŋ äleuetın keŋeitudı, ärtürlı kölık türlerın bıryŋǧai multimodaldyq logistikalyq jüiege bırıktırudı közdeidı.
EKSPO-2017 körmesın ötkızuge daiyndyq şeŋberınde balamaly jeŋıl relstı kölık jobasy ıske qosyldy, ūzyndyǧy – 22,4 km. Onyŋ bırınşı kezegı körme pavilonyn jäne halyqaralyq äuejaidy qosady. Jerüstı kölıgı bolyp tabylatyn LRT jobasy kölık jüiesıne üilesımdı qosylady jäne negızgı baǧyt «sol jaǧalau – äuejaidan» jüktemenı tüsıruge mümkındık beredı. Metroda kündelıktı jolauşylar aǧyny şamamen 83 myŋ adamdy qūraidy dep közdelude.
Halyq sanynyŋ jyl saiynǧy ösımıne bailanysty, memlekettık-jeke menşık ärıptestık tetıgı boiynşa jeke investorlar esebınen jalpy syiymdylyǧy 5 340 maşina syiatyn 10 tūraq salynady. Qalanyŋ kıreberıs magistraldarynda ärqaisysy täulıgıne 4500 jolauşyny ötkızu mümkındıgı bar 2 jaŋa avtovokzal aşylady.
Būdan basqa, elordanyŋ kölık infraqūrylymyn jaŋǧyrtu şeŋberınde 150 qalalyq avtobustardy ornalastyru jäne qyzmet körsetu üşın avtobus parkı salynady, ol jylytylǧan bokstardy, avtojuudy, jöndeu aimaqtaryn jäne janarmai qūiu stansalaryn qamtidy.
Elordanyŋ jolauşylar kölıgın jaŋǧyrtudyŋ keşendı josparyna säikes qalalyq avtobustardyŋ jyljymaly parkın jaŋartu qarastyrylady. Jalpy kölemı şamamen 65 mln euroǧa dizeldı avtobustardy satyp aludy qarjylandyru Europa jaŋǧyru jäne damu bankı qol qoiǧan kelısım şeŋberınde jüzege aspaq.
Būdan basqa, baǧdarşam obektılerınıŋ avtomattandyrylǧan qyzmet etu tärtıbınde kölık aǧynyn retteitın «İntellektualdy kölık jüiesı» (ITS) jobasynyŋ 3 kezeŋın engızudı aiaqtau josparlanuda.
Jalpy, Astananyŋ örkendeu joly osy baǧytynan taimai, ärbır jetken jetıstık ılgerıleu kepılı bola bermek.
Gülmira AIMAǦANBET
